Η Νικόλ Άννα Μανιάτη γεννήθηκε στην Κύπρο, όπου και έζησε τα παιδικά της χρόνια. Σε πολύ νεαρή ηλικία μετακόμισε με την οικογένειά της στο Λονδίνο. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία και είναι κάτοχος B.A., P.G.C.E. και M.A. Ολοκλήρωσε επίσης σπουδές νοσηλευτικής τριετούς φοίτησης στο King Edward Memorial Hospital.
Το 1978 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου αρχικά εργάστηκε ως καθηγήτρια αγγλικών, ενώ αργότερα άνοιξε δικό της κέντρο ξένων γλωσσών, το οποίο διεύθυνε επί δεκαοκτώ χρόνια. Η Νικόλ Άννα Μανιάτη στο διάστημα αυτό εξέδωσε με επιτυχία τέσσερα εκπαιδευτικά βιβλία, τρία από τα οποία εγκρίθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας. Το τέταρτο κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο Longman. Υπήρξε επίσης εισηγήτρια εκπαιδευτικών σεμιναρίων και μέλος εξεταστικών επιτροπών για την ξενόγλωσση παιδεία. Στο ενεργητικό της περιλαμβάνονται και πολλές δημοσιεύσεις εκπαιδευτικών άρθρων. Είναι μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών. Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν συνολικά δεκατρία μυθιστορήματά της.
Η Νικόλ Άννα Μανιάτη είναι μια λαμπερή προσωπικότητα,ένα ανοιχτό μυαλό που τα βιβλία της συγκινούν τους αναγνώστες.
Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε στο Maxmag η Νικόλ Άννα Μανιάτη μας μίλησε για το νέο της βιβλίο από τις εκδόσεις Ψυχογιός και τη συγγραφή.
Επιμέλεια συνέντευξης : Βασιλική Ευαγγέλου Παπαθανασίου
«Οι Μούσες της Σιωπής» τιτλοφορείται το νέο μυθιστόρημά σας, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ψυχογιός ». Ποιες ήταν οι πηγές της έμπνευσής σας, που σας οδήγησαν στη συγγραφή του, κυρία Μανιάτη;
Μία είναι η κύρια πηγή έμπνευσης πάντα, η Ζωή γύρω μας! Ανεξάντλητη σε παραδείγματα, ανυπολόγιστης αξίας και βάθους συναισθήματα, περιστατικά καθημερινά που περνάνε απαρατήρητα είτε για τη συχνότητα τους, είτε από αδιαφορία. Τα περισσότερα όταν τα επενδύσεις με λίγη μυθοπλασία και ικανότητα έκφρασης γίνονται αναγνώσματα και προκαλούν πια τους υπόλοιπους, αφού τα διαβάσουν, να αναλογιστούν για πολλά.
Το βιβλίο αποτελεί επανέκδοση του ομώνυμου βιβλίου σας κυρία Μανιάτη ,πόσο χαίρεστε για αυτό; Υπάρχουν άλλα βιβλία σας εξαντλημένα ,που θα θέλατε να τα δείτε ξανά στις προθήκες των βιβλιοπωλείων;
Το βιβλίο είναι, ναι, επανέκδοση αλλά ποτέ δεν ήταν εξαντλημένο. Κυκλοφορούσε στην αγορά όλα αυτά τα χρόνια μέχρι να επανεκδοθεί από τον εκδοτικό οίκο Ψυχογιός.
«Οι Μούσες της Σιωπής» ποια απ’ όλες σε συγκινεί περισσότερο;
Όλες. Κανέναν «ήρωα» στα βιβλία μου δεν μπορώ να ξεχωρίσω. Για να τους αποδώσω έγινα ένα μ’ αυτούς, υπέφερα, πόνεσα, έκλαψα, θύμωσα, μίσησα, χάρηκα, γέλασα μαζί τους. Όσα αισθάνεται ένας καθημερινός άνθρωπος. Με κατευθύνουν με τα συναισθήματα τους και επιδρούν στη πλοκή. Μου έτυχε να παρασυρθώ τόσο που με κόπο άλλαξα σε κάποια από τα βιβλία το τέλος. Αν εγώ που τα γράφω σε ένα άψυχο χαρτί δεν τα ζήσω μαζί τους, πώς θα τα περάσω στους αναγνώστες για να τους αγγίξουν, να τους κάνουν να αναρωτηθούν, να προβληματιστούν και σε πολλές περιπτώσεις να ταυτιστούν;
Τέσσερις γυναίκες εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους, τόσο ηλικιακά όσο και ως προς τον τρόπο ζωής τους που, όμως, κουβαλάνε τον ίδιο σταυρό. Πώς μπορεί ένας άνθρωπος να καταστρέψει έναν άλλον;
Εύκολα! Με αδιαφορία για τον πόνο που θα προκαλέσει, με κυνισμό για τα επακόλουθα είτε στο σώμα, είτε στην ψυχή, ή έστω και στην οικονομική κατάσταση. Και όλα προκαλούνται από το κουκούλι του ατομισμού ή εγωισμού που τους τυλίγει και καταπνίγει κάθε συναίσθημα. Το τι προκαλεί στο να αναπτυχθεί ένας τέτοιος χαρακτήρας είναι θέμα που χρειάζεται ώρα να αναπτυχθεί.
Στη συναρπαστική πλοκή του βιβλίου σας εναλλάσσονται μυστικά και ανατροπές, και ο αναγνώστης σε πολλά σημεία νιώθει την καρδιά του να χτυπά δυνατά. Ποια είναι εκείνα τα συστατικά που χρειάζονται, όταν ο συγγραφέας καταπιάνεται με μια τέτοια ιστορία ;
Ευαισθησία στον ανθρώπινο πόνο και πάθη, παρατηρητικότητα για τις διαφορετικές αντιδράσεις ανθρώπων στο ίδιο πρόβλημα, προσωπικές εμπειρίες καμιά φορά, ή εμπειρίες γνωστών για να κατανοήσει κανείς αυτές τις αντιδράσεις, φαντασία, συναίσθημα και ικανότητα να τα ζεις και να υποφέρεις μαζί τους όσο τα περιγράφεις. Και φυσικά μυθοπλασία για να ξυπνά το ενδιαφέρον αφού η πραγματικότητα πολλές φορές περνάει απαρατήρητη.
Κάποιες φορές η λογική και η καρδιά θα παλέψουν. Ποια όμως από τις δυο θα νικήσει τελικά;
Στο βιβλίο; Ή στη Ζωή! Ας πάρουμε τη Ζωή. Πολύ λίγες φορές νικά η λογική! Το συναίσθημα -η καρδιά-, είναι πολύ πιο κυρίαρχο και λίγες είναι οι φορές που οδηγεί στην ευτυχία. Αφήνει πληγές και αγιάτρευτο πόνο συνήθως. Η λογική από την άλλη, αν καταφέρει να επιβληθεί τότε αφήνει μεν πόνο που με τον καιρό περνάει έστω κι’ αν μένουν αναμνήσεις, αλλά τα οφέλη και η ηρεμία μυαλού και ψυχής είναι ανεκτίμητα.
Πόσο θλιβερό είναι αλήθεια να πεθαίνει ένας έρωτας πριν προλάβει να ανθίσει; Πώς μπορεί αυτό το υπέροχο συναίσθημα να μαραθεί και να δώσει τη θέση του στην εκδίκηση;
Ο έρωτας είναι βραχύβιος. Αν δεν μετατραπεί σε αγάπη, αλληλοεκτίμηση και σεβασμό στον άνθρωπο που είναι δίπλα σου με τον καιρό, τότε θα σβήσει και θα μετατραπεί σε μίσος και περιφρόνηση γιατί βρίσκεται εμπόδιο στο δρόμο σου. (Ατομική άποψη)
Υπάρχουν, άραγε λάθος άνθρωποι σε έναν μεγάλο έρωτα;
Πολύ συχνά. Ο έρωτας τυφλώνει. Δεν είσαι ποτέ αμερόληπτος και παραμερίζεις τη λογική όταν είσαι δίπλα σ’ αυτόν που πιστεύεις ότι αντιπροσωπεύει τον μεγάλο έρωτα για σένα. Επόμενο λοιπόν να είναι ο «λάθος άνθρωπος». Και δεν φταίει πάντα είτε ο ένας είτε ο άλλος. Απλά η έλξη που θα ηλεκτρίσει την ατμόσφαιρα σε κατάλληλη στιγμή και πολλές φορές ξεγελάει.
Όταν αποφασίσατε να μεταφέρετε στο χαρτί τη συγκεκριμένη ιστορία, γνωρίζατε τα πάντα εξαρχής ή υπήρχαν μυστικά που ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια της γραφής της ;
Πολλά! Με παρέσερναν οι ηρωίδες κάθε φορά ξετυλίγοντας την ιστορία τους. Έτσι «γεννήθηκε» η θεία Ντίνη ή Χαριτίνη, που έκρυβε αυτά τα μυστικά στη ψυχή της και δικαιολογήθηκαν οι ενέργειες της αργότερα στον έναν από τους ήρωες. Καθώς και μυστικά της ζωής του Κίμωνα. Αφήνεσαι να σε παρασύρουν οι ήρωες σου στη ζωή τους. Τίποτα δεν έχω προγραμματισμένο όταν γράφω.
Πόσο εύκολο είναι για έναν συγγραφέα να αποδώσει στην απόλυτη διάστασή τους τα συναισθήματα των ηρώων του;
Με κίνδυνο να επαναλαμβάνομαι, για μένα ο τρόπος είναι ένας, να γίνεις ένα μαζί τους, όσο αντίθετοι και να είναι ο ένας με τον άλλον. Να αφήνεσαι να σε παρασύρουν στην πλοκή οι δικές τους σκέψεις ή αντιδράσεις, τα δικά τους συναισθήματα.
Θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας, κυρία Μανιάτη, τα συναισθήματά σας, καθώς προσπαθούσατε να προσεγγίσετε και να αγγίξετε την ψυχή των ηρώων σας;
Όλα όσα «αισθάνονταν» οι ίδιοι ήρωες. Αν δεν τα νιώσεις εσύ πώς θα τα μεταδώσεις στον αναγνώστη; Με επηρεάζουν για μέρες ή και εβδομάδες μετά, πολλές φορές ξυπνούσα με εφιάλτες με όσα περιέγραψα και έζησα με τους ήρωες. Ένα παράδειγμα; Όταν έγραφα τον «Έκπτωτο Άγγελο», αυτό το σκληρό, πέρα για πέρα αληθινό αλλά συνάμα τρυφερό βιβλίο για την αυτοκακοποίηση παιδιών, θέλησα να μπω ολοκληρωτικά στη θέση της μικρής ηρωίδας μου -και του κάθε παιδιού που χαράσσει το κορμί του- να ανακουφίσει με το πόνο του κορμιού τον εσωτερικό πόνο με το αίμα που κλαίει γι’ αυτόν, και προσπάθησα να χαράξω τον καρπό μου. Δεν το άντεξα, αλλά κατάλαβα πόσο πονάει η ψυχούλα αυτών των παιδιών για να καταλήγουν σ’ αυτή την ενέργεια. Έξη μήνες έκανα να συνέλθω από τα συναισθήματα που με βασάνιζαν μετά τη γραφή του.
Πότε νιώσατε πρώτη φορά την ανάγκη να εκφράσετε όλα όσα νιώθετε μέσω της γραφής;
Από μαθήτρια. Τότε εκφραζόμουν με σύντομες ιστορίες που δημοσιεύονταν στο περιοδικό του σχολείου. Μετά με παρέλαβε η ενήλικη ζωή και πιστέψτε με είναι πολύ απαιτητική σύντροφος. Άρχισα να γράφω για μένα όταν πια έκλεισα το φροντιστήριο το 2000. Όσες εμπειρίες είχα αποκτήσει από περιστατικά στις σπουδές ή στις δουλειές μου, άρχισα να τα περιγράφω στο χαρτί -κυριολεκτικά με μολύβι και χαρτί-. Είχα γράψει 6 ή εφτά που τα είχα φυλαγμένα γιατί δεν τολμούσα να ζητήσω από κάποιον να τα διαβάσει. Τυχαία εντελώς μετατράπηκε αυτή η προσωπική ασχολία σε δημόσιο ανάγνωσμα.
Μπορεί το βιβλίο να λειτουργήσει «θεραπευτικά» σε μια εποχή που το άγχος ξεπερνά τους ανθρώπους;
Σίγουρα! Το βιβλίο σε απορροφά στις σελίδες του, σε προσηλώνει και σε ηρεμεί από την καθημερινότητα, σε παραπλανεί με την ιστορία στις σελίδες του και αποξεχνάς το άγχος και τα προβλήματα της ημέρας.
Λένε ότι οι συγγραφείς δένονται με τους πρωταγωνιστές τους τόσο πολύ, που δύσκολα βάζουν τελεία στην ψυχή τους μετά από την τελεία στον επίλογο της ιστορίας που γράφουν. Συνέβη το ίδιο και σε εσάς;
Είχα παρασυρθεί και επεκταθεί στην ερώτηση 11 όπου απαντάω -όχι εσκεμμένα- και αυτή την ερώτηση. Για να μην επαναλαμβάνομαι και να μην κουράζω αναγνώστες, την προσπερνάω.
Ποια είναι η στάση σας ως συγγραφέας απέναντι στην πραγματικότητα του κορωνοϊού και γενικότερα ποια πιστεύετε ότι είναι η σχέση της λογοτεχνίας με την εκάστοτε πραγματικότητα;
Όσο και να δυσανασχετούμε, να μεμψιμοιρούμε και να παραπονιόμαστε, η ζωή είναι ένα θαυμάσιο δώρο που μας χαρίστηκε με απλοχεριά. Πάντα υπάρχει κάτι που αξίζει να το απολαύσουμε όσο μικρό και σύντομο όσο μια ανάσα. Να κοιτάμε ψηλά και να μην αφήνουμε τίποτα να μας λυγίζει. Εμείς οι ίδιοι είμαστε ένα θαύμα, ο κάθε ένας μας ξεχωριστά. Και αξίζει τον κόπο να αναλογιστούμε όσα προκαλέσαμε με τα λάθη μας, όσα περάσαμε σαν άνθρωποι, όση καταστροφή προκαλέσαμε στον πλανήτη που μας φιλοξενεί. Πραγματικά, άξιζαν τον κόπο τόση καταστροφή, μίσος και ζωές που χάθηκαν; Σίγουρα, όπως κάθε μεγάλη καταστροφή, πόλεμος, χολέρα, πλημμύρα, πυρκαγιά και κυρίως άσκοπη σπατάλη ανθρώπινων ζωών, αυτού του θείου δώρου που μας χαρίστηκε μεγαλόκαρδα, θα γεννήσει λογοτεχνικά έργα και πάλι. Έργα που θα διαπρέψουν μελλοντικά, θα μετατραπούν σε αθάνατα έπη, μα άραγε αξίζει τον κόπο αφού δεν μας συνετίζουν; Μπορώ να επεκταθώ με παραδείγματα μα είμαι σίγουρη δεν ζητάτε αυτό.
Σας ευχαριστώ και πάλι για τη φιλοξενία στη στήλη σας καθώς και όλους τους αναγνώστες. Η στήριξη τους είναι πάντα ασύγκριτα πολύτιμη.
“Οι Μούσες της Σιωπής’ παρουσίαση του βιβλίου της Νικόλ Άννας Μανιάτη εδώ
