Η Πασχαλιά Τραυλού μεσα από τη γραφή της αλλάζει μορφές.Αλλες φορές γίνεται οικεία, άλλες όχι.Βυθίζεται σε ήρωες με πλευρές σκοτεινές αλλά και φωτεινές. Με τις λέξεις ζωγραφίζει ήρωες εύπλαστους και εύθραυστους, γεμάτους κρυμμένο μυστήριο και ανείπωτες αλήθειες.
Η Πασχαλιά Τραυλού μας εκπλήσσει με τη ζωντάνια και τη διεισδυτικότητα του γραπτού της λόγου, που είναι γεμάτος με έμπνευση, ταλέντο και ενθουσιασμό για συγγραφή και δημιουργία.
Την ευχαριστούμε από καρδιάς, που μας μίλησε στο Maxmag.
Επιμέλεια συνέντευξης: Βασιλική Ευαγγέλου-Παπαθανασίου
Η Ζαχαρώ είναι η γυναίκα της διπλανής πόρτας. Πόσο μοιάζει με την Πασχαλία Τραυλού;
Με τη Ζαχαρώ έχουμε ουσιώδεις διαφορές αλλά και ομοιότητες. Πρώτα απ’ όλα μεγάλωσε σε ένα οδυνηρό, καταπιεστικό και κακοποιητικό περιβάλλον, κάτι που δεν ισχύει καθόλου στην περίπτωσή μου. Ο δικός μου πατέρας ήταν υποδειγματικός στην ανατροφή που έδωσε στα κορίτσια του, καθώς ποτέ δεν με αντιμετώπισε ως κορίτσι, αλλά ως άνθρωπο. Τον θυμάμαι να με μαλώνει και έπειτα από λίγο να έρχεται και να ζητάει συγγνώμη από ένα εξάχρονο ή δεκάχρονο παιδί επειδή σήκωσε τον τόνο της φωνής του περισσότερο απ’ όσο έκρινε απαραίτητο. Οι γονείς μου μου εξασφάλισαν το περιβάλλον και τις συνθήκες που χρειαζόμουν για να αναπτυχθώ και να ανθίσω. Ήταν ιδιαίτερα υποστηρικτικοί στα οράματά μου και η όποια απαγόρευση ή ο όποιος περιορισμός συνοδευόταν από πειστικά επιχειρήματα. Γι’ αυτό και αδυνατώ να δεχτώ «εντολές» στη ζωή μου ή ανεδαφικά κατεστημένα βάσει του νόμου του ισχυρού, ακόμη και στο επαγγελματικό μου περιβάλλον. Σέβομαι τον γραπτό νόμο αλλά ποτέ τον άγραφο με την έννοια μιας άτυπης νοσηρής συνήθειας που υιοθετείται από δειλία, φόβο ή κατάλοιπα παλιότερων νοσηρών καταστάσεων. Σε αυτό το ζήτημα είμαι φτυστή η Ζαχαρώ μου. Επίμονη, τολμηρή, με παρρησία όπου χρειαστεί, έστω κι αν πληρώνω το αντίτιμο της ελευθερίας μου. Η ελευθερία, το δικαίωμα στην αθωότητα, το δικαίωμα στο όραμα και η ίση αντιμετώπιση των ανθρώπων είναι αδιαπραγμάτευτες αξίες μου. Νομίζω πως και η ηρωίδα μου πίστευε ως το τέλος σε αυτά τα ιδανικά, έστω και αν τις πεποιθήσεις της τις πλήρωσε με άφθονα στραπάτσα και περισσή μοναξιά.
Στο βιβλίο σας αναφέρεται η καραντίνα και ο covid 19. Σας επηρέασε ο ιός κυρία Πασχαλιά Τραυλού;
Οποτεδήποτε μπαίνουν στη ζωή μας απαγορεύσεις και περιορισμοί εννοείται πως ενοχλούμαστε. Σε τέτοιες περιστάσεις νιώθουμε την ανάγκη να κάνουμε ακόμη και όσα δεν είχαμε κάνει ποτέ. Στην πρώτη χειμερινή καραντίνα ωστόσο, επειδή είχα τελειώσει το προηγούμενο βιβλίο μου, τη Γιατρίνα, και είχα προφτάσει να κάνω ένα ταξίδι στο εξωτερικό για να αποφορτιστώ όπως συνηθίζω πάντα μετά την ολοκλήρωση ενός βιβλίου, τα πράγματα ήταν υποφερτά. Ξανασυνδέθηκα συναισθηματικά με την οικογένειά μου, περάσαμε ποιοτικό χρόνο μαζί, μαγείρεψα, είδα ταινίες, διάβασα, διαχειρίστηκα την κατάσταση με υγιείς τρόπους. Η δεύτερη καραντίνα μού στοίχισε περισσότερο. Από τη μία, έπρεπε κάθε μέρα να είμαι διά ζώσης στη δουλειά μου και να έρχομαι σε επαφή με κόσμο, με αποτέλεσμα να βιώνω συνεχώς μια αγχογόνο κατάσταση και από την άλλη έγραφα πυρετωδώς το Σαντέ και λικέρ τριαντάφυλλο, που μπορεί ως εμπειρία να μου ήταν ιδιαίτερα ευχάριστη, όμως το έπραττα σε μια περίοδο μοναχικότητας και περισυλλογής που δεν μου άφηνε χρόνο για άλλες, αποφορτιστικές δραστηριότητες. Όταν δε τελείωσα το βιβλίο, συνεχιζόταν η καραντίνα και δεν μπόρεσα να κάνω ένα ταξίδι για να ξεκουραστώ. Ωστόσο, διαχειρίστηκα απόλυτα ψύχραιμα την κατάσταση και ευελπιστώ, ως φύσει αισιόδοξος άνθρωπος, πως το σκηνικό θα αλλάξει σύντομα με την αύξηση των εμβολιασμών.
Ποιος συγγραφέας σάς άλλαξε τον τρόπο που σκέφτεστε κυρία Πασχαλιά Τραυλού;
Κανένας! Ναι, έχω επιρροές από συγγραφείς και ναι, θαυμάζω απεριόριστα και έχω «ζηλέψει» τρόπους γραφής, όμως τον τρόπο που σκέφτομαι και αντιμετωπίζω τον κόσμο μού τον άλλαξαν οι γονείς μου και ένας καθηγητής μου στην Τρίτη Λυκείου, ο κ. Νάκας Αλέξανδρος, που με έμαθε να οραματίζομαι χωρίς όρια, στερεότυπα και αναστολές και να πετυχαίνω ακόμη και τους πιο φαινομενικά δυσεπίτευκτους στόχους.
Ποιον ήρωα των βιβλίων σας , θα ξανακάνατε βιβλίο γιατί ακόμη δεν τα έχει πει όλα;
Επίσης κανέναν. Όταν ολοκληρώνω ένα βιβλίο, έχει τελειώσει για μένα. Εξάλλου, η εκδοτική εμπειρία έχει αποδείξει ότι τα sequel δεν είναι τόσο προσφιλή στο κοινό. Σημασία έχει να προσφέρεις στον αναγνώστη την ελευθερία να κάνει δικούς του τους ήρωές σου και να τους χειριστεί όπως λαχταρά με τη δική του φαντασία για το επέκεινα του βιβλίου.
Τι είναι αυτό που σας εμπνέει να γράψετε ένα βιβλίο κυρία Πασχαλιά Τραυλού;
Η ίδια η ζωή, η επικαιρότητα, οι συνθήκες που ζούμε ή αυτές στις οποίες θα θέλαμε να ζήσουμε, το παρελθόν, το παρόν, το άδηλο μέλλον, το πέταγμα μιας πεταλούδας, μια λέξη, μια εικόνα, ένας ήχος, ένα τραγούδι, μια παράσταση. Με μια λέξη τα πάντα. Αρκεί να ερωτευτώ ένα ερέθισμα και να προκαλέσει μέσα μου εκείνη τη δημιουργική μίτωση που θα παραγάγει μια κυοφορία και μια γέννα.
Με ποια κριτήρια επιλέγετε τους ήρωες κυρία Πασχαλιά Τραυλού;
Δεν ακολουθώ κάποια φορμαλιστική διαδικασία. Η έμπνευση είναι μια αυθόρμητη διαδικασία και κατά συνέπεια αναδύονται αυθόρμητα και υποσυνείδητα οι ήρωες από μέσα μου. Φυσικά, το γνωστικό, ψυχοσυναισθηματικό υπόβαθρο του συγγραφέα, οι ιδέες που πρεσβεύει και οι αλήθειες που ενστερνίζεται επηρεάζουν την έμπνευση και το χτίσιμο των ηρώων. Είναι αυτό που ισχυρίζομαι πάντα: Είμαστε η παιδεία μας, οι εμπειρίες μας και οι ιδέες μας. Αυτές οι προϋποθέσεις καθορίζουν και τη λογοτεχνία που παράγουμε.
Η Μελέκ Ιπέκ έμαθε ότι ήταν το έναυσμα για το βιβλίο σας Σαντέ και λικέρ τριαντάφυλλο;
Όχι, αλλά θα το μάθει. Ήδη έχω κάνει κάποιες επαφές με τη βοήθεια της σπουδαίας Ελληνίδας ακτιβίστριας και καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Αιγαίου κ. Γκασούκα Μαρίας.
Ας υποθέσουμε πως έρχεται μια πρόταση από αναγνωρισμένο εκδότη, προτείνοντας σας πολυετές συμβόλαιο με θετικούς όρους, ζητώντας σας όμως να αλλάξετε την εικόνα σας ή την επιλογή των κειμένων σας. Να αλλάξετε ύφος γραφής. Θα μπαίνατε στο δίλημμα να υπογράψετε;
Με όλη την ειλικρίνεια που με διακρίνει και με όλο το σεβασμό που τρέφω για τους εκδότες, αν έκανε κάποιος μια τέτοια πρόταση, θα διέπραττε κραυγαλέο σφάλμα – και θα τεκμηριώσω την άποψή μου. Το χαρτί είναι ο καθρέφτης του συγγραφέα. Δεν είναι τυχαίο που το ίδιο ακριβώς θέμα αν το αναθέσουμε σε τρεις διαφορετικούς συγγραφείς, θα γράψουν τρία ολότελα διαφορετικά βιβλία. Δεν είναι το θέμα αυτό που αναδεικνύει τον συγγραφέα και το βιβλίο αλλά ο τρόπος που αυτός θα το χειριστεί, άρα η συγγραφική του ταυτότητα, ο τρόπος που εκφράζεται, οι ιδέες του, η οπτική του, η προσωπική του προσέγγιση. Δεν νομίζω λοιπόν πως θα υπήρχε εκδότης που θα υπέγραφε συμβόλαιο με έναν συγγραφέα από τον οποίο θα ζητούσε να αλλάξει το ύφος του, παρά μόνο από κάποιον που θα ήθελε με το δικό του συγγραφικό ύφος και προφίλ να του γράψει μια συγκεκριμένη θεματολογία. Αυτό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Νιώθω τυχερή που συνεργάζομαι με έναν ευφυή εκδότη που δεν θα έκανε ποτέ κάτι τέτοιο.
Ο χώρος της τέχνης, θεωρείται πως είναι αυτός που «χτυπήθηκε» περισσότερο από όλους τους άλλους, λόγω της καραντίνας. Τι πιστεύετε πως έγινε λάθος και τι θα είχατε να προτείνετε ως λύσεις;
Αν αναφέρεστε στο βιβλίο, νομίζω πως ωφελήθηκε, επειδή πολλοί άνθρωποι αισθάνθηκαν την ανάγκη να διαβάσουν για να διαχειριστούν τις επιπτώσεις της πανδημίας. Το θέατρο, αντίθετα, επλήγη απίστευτα. Νομίζω ότι το πρόβλημα ήταν τα μέτρα που επιβλήθηκαν, δίχως κριτήρια και εξειδικεύσεις λόγω της επείγουσας κατάστασης. Για παράδειγμα, σε ένα μουσείο ήταν εφικτό να τηρηθούν οι αποστάσεις και με τη βοήθεια της μάσκας μπόρεσαν να συνεχίσουν να λειτουργούν. Σιγά σιγά πιστεύω όμως πως θα ξεθολώσει το τοπίο. Τώρα είμαστε πιο ώριμοι και πιο έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε το κακό, καθώς η επιστήμη έδρασε αστραπιαία για να ετοιμάσει τα εμβόλια. Η χρήση του διαδικτύου ήταν και για το θέατρο μια κάποια λύση, όπως συνέβη σε όλους τους τομείς. Ωστόσο, αισθάνομαι πολύ μικρή για να προτείνω η ίδια λύσεις για ένα γιγάντιο πρόβλημα, το οποίο πασχίζουν να λύσουν οι ειδικοί ανά τον κόσμο.
Τελειώνοντας, ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Έχω μάθει να κάνω βραχυπρόθεσμα σχέδια. Προς το παρόν έχω ανάγκη από ξεκούραση μετά από έναν ιδιαίτερα κοπιαστικό και ψυχοφθόρο χειμώνα. Στο συρτάρι μου υπάρχουν τρία προσχέδια. Πρέπει να διαλέξω ένα. Άραγε ποιο θα είναι; Ευελπιστώ να γνωρίζω μετά το καλοκαίρι.
Το νέο της βιβλίο Σαντέ και λικέρ τριαντάφυλλο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.
Βιογραφικό
Η Πασχαλία Τραυλού γεννήθηκε στην Τρίπολη Αρκαδίας και από νωρίς εκδήλωσε την αγάπη της για τη ζωγραφική, τη μουσική και τον γραπτό λόγο. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών ελληνική κλασική φιλολογία και παρακολούθησε μεταπτυχιακό πρόγραμμα για τη λατινική ποίηση Ορατίου και Βιργιλίου, ενώ την ίδια περίοδο δημοσίευσε τα πρώτα της διηγήματα σε τοπική εφημερίδα της Βέροιας. Ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη σε ζητήματα φύλου, ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου με τίτλο «Φύλο και νέα εργασιακά και εκπαιδευτικά περιβάλλοντα στην κοινωνία της πληροφορίας», καθώς και στη Σχολή Εθνικής Ασφάλειας με τίτλο «Στρατηγική και πολιτική εθνικής ασφάλειας». Είναι μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών. Ασχολείται με παρουσίαση και κριτική βιβλίων στο diavasame.gr. Έργα της είναι: Με Μπαλαντέρ τη Μοναξιά, Ήθελα μόνο ένα Αντίο, Η Ματζίκα της Αγάπης, Κλειδωμένο Συρτάρι, Φτερά από Μετάξι, Έστω μία Φορά, Η Γυναίκα του Φάρου, Οι Εραστές της Γραφής, Γυάλινος Χρόνος, εκδ. Ψυχογιός, Η Μήδεια δεν Χόρεψε Ποτέ, εκδ. Μεταίχμιο, το οποίο θα επανακυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Διόπτρα. Έχει βραβευτεί για τη λογοτεχνική της παρουσία από τον σύλλογο γυναικών «Εξάλειπτρον» το 2016, ενώ το βιβλίο της Φτερά από Μετάξι ήταν υποψήφιο για βραβείο αναγνωστών το 2008. Από τις εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορούν το Φιλί στα Μάτια, Το Άγαλμα στη Σοφίτα, μια πλήρως αναθεωρημένη έκδοση του βιβλίου Τα Ρόδα της Σιωπής, η τριλογία της Στάχτης, Θεοί από Στάχτη, Άνθρωποι από Στάχτη και Άγγελοι από Στάχτη και H Γιατρίνα.
