Το όνομα Λουίτζι Πιραντέλλο ίσως να μη φέρνει πολλά στο νου του μέσου θεατή. Οι περισσότεροι ίσως να τον έχουν συνδυάσει με τον τίτλο “Απόψε αυτοσχεδιάζουμε” ή το πιο γνωστό του έργο “Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα”. Η ερμηνεία των πιραντελλικών ρόλων απαιτεί μεγάλες υποκριτικές δυνατότητες. Αυτό που πραγματεύεται κατά κύριο λόγο στα έργα του είναι η αυταπάτη της ανθρώπινης ζωής και η απελπισμένη προσπάθεια του ανθρώπου να γνωρίσει την πραγματικότητα. Η αλήθεια είναι διαφορετική για τον κάθε άνθρωπο. Όπως χαρακτηριστικά είπε ο ίδιος ο θεατρικός συγγραφέας στη ζωή “Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε“.
Αφού ο Πιραντέλλο ανατρέπει την λογικότητα, έτσι και εμείς θα ξεκινήσουμε από το τέλος, δηλαδή από το τελευταίο του έργο, τους “Γίγαντες του βουνού”, το οποίο μάλιστα έμεινε χωρίς φινάλε! Το έργο αυτό δεν τελείωσε ποτέ γιατί ο Πιραντέλλο έγραψε μόνο τις δύο από τις τρείς πράξεις. Το τελευταίο μέρος το αφηγήθηκε στον γιο του λίγο πριν πεθάνει.
Οι “Γίγαντες του βουνού” μιλάνε για τον αποτυχημένο θίασο ενός κόμη, ο οποίος ξόδεψε όλη του την περιουσία για χάρη της αγαπημένης του που ήταν θεατρίνα. Ο θίασος έπαιζε παντού με αποτυχία το έργο ενός πεθαμένου ποιητή. Μια μέρα έφτασαν σε έναν τόπο ερημικό και κατοικημένο από έναν λαό οραματιστών και οραμάτων . Εκεί ο μάγος της φυλής τους κάλεσε να μοιραστούν στέγη και όνειρα. O θίασος όμως δεν θέλησε να εγκαταλείψει την λαχτάρα για αποδοχή. Αποφάσισαν λοιπόν να παίξουν για τους γίγαντες του βουνού τις ημέρες των γάμων τους. Το πλήθος κατασπάραξε τον θίασο, αλλά κατάφεραν εντούτοις να αποζημιωθούν αδρά.
Πώς θα μπορούσε αλήθεια ο Πιραντέλλο να τελειώσει αυτό το έργο όταν το 1936 γινόταν οι γάμοι των αληθινών “γιγάντων” του Βερολίνου και της Ρώμης; Από αυτό το έργο θα κρατήσουμε την φράση του Κοτρόνε που ήταν ο μάγος της φυλής “πως δεν έχει σημασία να σε πιστεύουν οι άλλοι, φτάνει να πιστεύεις εσύ στον εαυτό σου και να εφευρίσκεις μιαν αλήθεια”. Αν κατανοηθεί το βάθος αυτής της φράσης, τότε έχει κατανοηθεί και ο Πιραντέλλο.
Στο έργο του Ερρίκος ο Δ’, ο Πιραντέλλο παίζει με τις δυνατότητες του θεάτρου, ως τέχνη παραστατική και μιμητική. Ένας πλούσιος των αρχών του 20ου Αιώνα έχει ταυτιστεί με τον αυτοκράτορα Ερρίκο Δ’ της Γερμανίας, ηγεμόνα του 11ου Αιώνα. Ο περίγυρός του επιμένει να του συντηρεί αυτή την αυταπάτη μέχρι να έρθει το αναπάντεχο φινάλε του έργου. Ποιος μιμείται; Τί μιμείται; Για ποιόν μιμείται; Και στο κάτω- κάτω τί είναι η μίμηση μας ρωτάει ο Πιραντέλλο.
Κλείνοντας το μικρό μας άρθρο δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στο πιο γνωστό ίσως έργο του, τα “Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα”. Στο έργο αυτό, ο Πιραντέλλο θίγει την έννοια της ιδιοκτησίας αφού τίποτα δεν ανήκει στον άνθρωπο, ούτε καν ο ίδιος του ο εαυτός. Ένας θίασος κάνει πρόβα, όταν εισβάλλουν έξι θεατές οι οποίοι ζητούν από τον σκηνοθέτη να αναλάβει την ιστορία τους. Φυσικά ο καθένας παρουσιάζει την ιστορία από την δική του οπτική γωνία..
Το θέατρο του Πιραντέλλο είναι “ιν μάσκερα” δηλαδή μια μασκαράτα, ένα παιχνίδι ρόλων και αλληλοαναιρέσεων. Ο Πιραντέλλο καταγράφει την ζωή ως θέατρο, δηλαδή σαν μια σκευωρία. Ο κάθε άνθρωπος είναι αυτό που πιστεύει ο ίδιος για τον εαυτό του. Η επιτυχία είναι να πείσεις τους άλλους ότι είσαι αυτό που νομίζουν ότι βλέπουν. Αν πιστεύετε ότι οι άνθρωποι στην κανονική τους ζωή δεν παίζουν ρόλους και ότι ο κόσμος μας δεν είναι μια παράσταση τότε… έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε!
