Το Strangers on a Train είναι ψυχολογικό θρίλερ του 1951 σε σκηνοθεσία Alfred Hitchcock εμπνευσμένο από το ομώνυμο μυθιστόρημα της Patricia Highsmith. Η ταινία παρότι έλαβε μεικτές κριτικές όταν κυκλοφόρησε, υπήρξε εισπρακτική επιτυχία και πλέον θεωρείται από τις κλασικές στο είδος της, καθώς και χαρακτηριστική για το έργο του άρχοντα του σασπένς.
Πλοκή
Δύο άνδρες, άγνωστοι μεταξύ τους, τυγχάνει να καθίσουν σε αντικριστές θέσεις στο βαγόνι της τραπεζαρίας ενός τρένου στη διαδρομή Washington – New York. Δύο άνδρες που φαινομενικά δεν έχουν τίποτα κοινό. Από τη μια, ο εσωστρέφης Guy (Farley Granger) είναι γνωστός τενίστας, με πολιτικές φιλοδοξίες. Από την άλλη, ο εκκεντρικός Bruno (Robert Walker), «αργόσχολος» – έτσι συστήνεται ο ίδιος. Όμως έχουν ένα κοινό, παρατηρεί ο Bruno, όσο επιδιώκει να πιάσει συζήτηση με τον Guy στα όρια της παρενόχλησης. Ο Bruno θέλει να γλυτώσει από τον επικριτικό πατέρα του ο οποίος του απαγορεύει να ζεί από την κληρονομιά του. Ο Guy επιθυμεί να παντρευτεί τη νεαρή κόρη ενός ισχυρού γερουσιαστή, Anne (Ruth Roman). Μοναδικό εμπόδιο είναι η σύζυγός του, Miriam (Kasey Rogers), η οποία παρότι έγκυος με το παιδί του εραστή της, αρνείται να δώσει διαζύγιο στον Guy. Επομένως, έχουν και οι δύο άτομα τα οποία εμποδίζουν τις επιδιώξεις τους και τα οποία θα ήθελαν να ξεφορτωθούν. Ο Bruno προτείνει μεταξύ σοβαρού και αστείου το τέλειο σχέδιο: να ανταλλάξουν φόνους ώστε, παρά το εμφανές κίνητρο για τον εκάστοτε φόνο, οι δύο άνδρες να διαθέτουν άλλοθι. Ο Guy εκλαμβάνει ως αστείο τα λόγια του Bruno και συμφωνεί για την αποτελεσματικότητα του σχεδίου. Σύντομα, όμως, η Miriam βρίσκεται στραγγαλισμένη και ο Guy αρχίζει να πανικοβάλλεται. Οι φόβοι του επιβεβαιώνονται όταν ο ψυχοπαθής Bruno τον ακολουθεί επίμονα. Απαιτεί να εκπληρώσει ο Guy τη δική του πλευρά της συμφωνίας. Διαφορετικά, απειλεί ότι θα τον ενοχοποιήσει για το φόνο της Miriam «φυτεύοντας» στη σκηνή του εγκλήματος τον αναπτήρα του Guy.
Κριτική και Ανάλυση
Οι χαρακτήρες των Guy και Bruno παρουσιάζουν αντιθέσεις οι οποίες τονίζονται με κάθε ευκαιρία στην ταινία. Από το αρχικό κοντινό πλάνο στα παπούτσια των ηρώων μέχρι το φαγητό που παραγγέλνουν στο εστιατόριο του τρένου. Ο Guy είναι συντηρητικός και εσωστρεφής, προσπαθεί οριακά να περάσει απαρατήρητος τόσο στο τρένο όσο και στη ζωή. Αντιθέτως, ο Bruno είναι πληθωρικός, επίμονος και ψυχωτικός. Στην αρχή μοιάζει κοινωνικός αλλά στην ουσία ακροβατεί στη γραμμή μεταξύ χαρισματικότητας και γλοιώδους σατανικότητας.
Στο Strangers on a Train κυριαρχεί το μοτίβο των δυάδων από την πρώτη σκηνή, όπου η κάμερα εστιάζει στα παπούτσια των δύο πρωταγωνιστών όσο τρέχουν να προλάβουν το τρένο. Στη συνέχεια συναντάμε δύο αγώνες τένις, δύο ντετέκτιβ, την ομοιότητα μεταξύ των δύο γυναικών με γυαλιά (Miriam και Barbara), δύο σκηνές στο καρουσέλ του λούνα παρκ. Επιπλέον εμφανής είναι ο συμβολισμός των κύκλων που σηματοδοτεί το κάρμα των πράξεων που επιστρέφει. Τέτοια παραδείγματα αποτελούν οι μπάλες του τένις, οι δίσκοι μουσικής της Miriam και τα κοντινά πλάνα στα ρολόγια. Παρομοίως, υπάρχει και το σχήμα χιαστί: η ανταλλαγή των φόνων, το μοτίβο των δύο ρακετών τένις, η καρό γραβάτα που φοράει ο Guy κατά την πρώτη συνάντηση, η διασταύρωση των ποδιών του Bruno στο τρένο. Ειδική μνεία αξίζουν δύο εντυπωσιακές σκηνές που μένουν στο κοινό μετά το πέρας της ταινίας. Πρώτη, η ευφέστατη επιλογή του Hitchcock να εστιάσει στα γυαλιά της Miriam που πέφτουν στο έδαφος κατά τον στραγγαλισμό της από τον Bruno, με αποτέλεσμα το κοινό να παρακολουθεί στην αντανάκλαση των φακών το φόνο. Δεύτερη είναι η εξίσου ανατριχιαστική σκηνή, κατά τον αγώνα τένις όταν ο Guy εντοπίζει τον Bruno στις κερκίδες να τον κοιτά επίμονα όσο όλοι οι υπόλοιποι θεατές παρακολουθούν την κίνηση της μπάλας το γήπεδο.
Μέχρι σήμερα το Strangers on a Train μνημονεύεται σε ταινίες και σειρές έχοντας εμπνεύσει δεκάδες homages που σχετίζονται με την κεντρική ιδέα περί ανταλλαγής φόνων/εκδίκησης. Για παράδειγμα, το κωμικό Throw Momma from the Train (1987) με τους Danny DeVito και Billy Crystal και η εφηβική μαύρη κωμωδία Do Revenge (2022) με τις Camila Mendez και Maya Hawke. Αλλά θα τις δούμε πιο αναλυτικά στο μέλλον.
Δείτε το trailer της ταινίας:
