Η μικρή αίθουσα του βιβλιοπωλείου είχε πλέον αδειάσει. Ο Στάθης μαζί με τον ιδιοκτήτη του «Γράμματα και Αριθμοί» έκαναν έναν μικρό απολογισμό της παρουσίασης του πρώτου βιβλίου, του μυθιστορήματος που τόλμησε ο συγγραφέας να εκδώσει και να εμπιστευτεί σε εκδοτικό οίκο.
Δεν περνούσε ποτέ από την φαντασία του πως κάποια στιγμή στη ζωή του θα τον απορροφούσε η λογοτεχνία. Πολύ περισσότερο, δεν διανοούνταν ποτέ να μοστράρει το όνομα του στο εξώφυλλο ενός βιβλίου, τοποθετημένου, με ιδιαίτερη λαμπρότητα και επιμέλεια, στην βιτρίνα βιβλιοπωλείου.
Πολύ δειλά, πριν από λίγα χρόνια, είχε στείλει το παρθενικό του άρθρο στον τοπικό τύπο. Τα κολακευτικά σχόλια των διευθυντών, των συντακτών, των φίλων και γνωστών, ειδικών και μη με την γραφή, ερέθισαν ακόμη περισσότερο την πένα του που λαχταρούσε να στείλει στην κοινωνία τα μηνύματα που έκρυβαν τα σωθικά του.
«Πρέπει να εκδώσεις βιβλίο. Διαθέτεις ένα αξιόλογο πλούτο γραπτών κειμένων. Ας μη μένουν κρυμμένα από το κοινό. Το χρωστάς στον εαυτό σου πρώτα και μετά σε αυτούς που σε πιστεύουν και σε στηρίζουν. Οι σκέψεις, οι ιδέες σου, ο τρόπος γραφής σου, ασκούν μια ιδιαίτερη έλξη στον αναγνώστη. Στοχεύουν απευθείας την καρδιά του. Το έχεις φίλε. Τόλμησε το».
Ο Πάρης, φιλόλογος και φίλος του Στάθη, δεν σταμάτησε στιγμή να τον ενθαρρύνει και να τον παροτρύνει στην έκδοση ενός βιβλίου.
Ο Στάθης από μικρός, πέραν του ότι ήταν ένας καλός μαθητής, στις εκθέσεις ιδεών αξιολογούνταν με μέτριο βαθμό. Σπάνια διάβαζε κάποιο εξωσχολικό βιβλίο και οι βιβλιοθήκες δεν ήταν το αγαπημένο του στέκι. Η πίεση του εκπαιδευτικού συστήματος στην απόσπαση καλών βαθμών για ένα αξιοπρεπές απολυτήριο απέστρεψαν το ενδιαφέρον του σε βιβλία, τη σημασία των οποίων αγνοούσε για εκείνη την εποχή.
Ήταν ένα ήσυχο, ήρεμο, απονήρευτο παιδί, άμαθο από τις κακοτοπιές και τις παγίδες της κοινωνίας. Ως έφηβος, αλλά κι αργότερα ως ενήλικας, δύσκολα άνοιγε την καρδιά του σε τρίτους. Ήταν σφιχτός χαρακτήρας και απέφευγε το ρίσκο της απόδρασης από τα τυποποιημένα της καθημερινότητας.
Παρά όλα αυτά εισήχθη στην νοσηλευτική σχολή και πήρε το πτυχίο του, έγκαιρα, χωρίς χρονοτριβή, δίχως τυμπανοκρουσίες, κοστούμια και ανθοδέσμες. Ολοκληρώνοντας την στρατιωτική του θητεία έθεσε τον εαυτό του σε μια διαρκή και αγωνιώδη αναζήτηση εργασίας, σχετική και μη με το αντικείμενο των σπουδών του.
Η ζωή όμως επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις, άλλοτε ευχάριστες και άλλοτε δυσάρεστες.
Μια τέτοια έκπληξη, με αρνητική εξέλιξη, ήταν το αυτοκινητιστικό ατύχημα που τον κράτησε διασωληνωμένο για ένα μήνα στην εντατική και εφ’ όρου ζωής σε αναπηρικό καροτσάκι. Οι εγκλωβισμένες πλέον σωματικές του δυνάμεις, σε συνδυασμό με το ισχυρό σοκ που υπέστη, κλόνισαν σοβαρά και τον ψυχικό του κόσμο.
Απομονώθηκε για καιρό στον εαυτό του αποφεύγοντας τις επαφές και την επικοινωνία με γνωστούς κι αγνώστους. Πλησίαζε στα όρια του ψυχοσωματικού ακρωτηριασμού του οργανισμού του.
Συγγενείς και φίλοι δεν τον άφησαν στιγμή μόνο του, αν και ενοχλούνταν με την παρουσία τους. Προσευχές, ευχέλαια, παρακλήσεις στην Παναγία, σε ημερήσια βάση, συνόδευαν τις προσπάθειες τους για την αποκατάσταση της υγείας του Στάθη. Ορθοπεδικοί, φυσιοθεραπευτές, νευρολόγοι, ψυχολόγοι, παρείχαν την απαραίτητη ιατρική βοήθεια και στήριξη σε έναν ασθενή με παράλυση των κάτω άκρων.
Για να επιβιώσει έπρεπε να ενεργοποιήσει τις πνευματικές του δυνάμεις που ήταν ακόμη υγιείς και απαιτούνταν η απασφάλιση της κλειδωμένης του ψυχής για να τις θέσει σε λειτουργία.
Μια μέρα δέχτηκε την επίσκεψη ενός παλιόφιλου και συμφοιτητή του. Ο Θέμης έφερε στη μνήμη του εικόνες από τα ανέμελα φοιτητικά χρόνια, τότε που όλα φάνταζαν ονειρικά και ως νέοι άνθρωποι χαίρονταν τον ήλιο, τη θάλασσα, τον έρωτα, χωρίς άγχος και έγνοιες στη σκέψη τους.
«Να μου υποσχεθείς την επόμενη φορά που θα συναντηθούμε να χαμογελάς και να μιλάς περισσότερο.»
«Θα δούμε, αν και…», ήταν η απάντηση του Στάθη, πλημμυρισμένη με μια ψυχρή αβεβαιότητα για το μέλλον.
Ο Θέμης του χάρισε ένα βιβλίο με τον τίτλο «Περί ζωής». Οι θεολογικές και κοινωνιολογικές εμβαθύνσεις του συγγραφέα ταρακούνησαν τα αισθητήρια όργανα του Στάθη. Στον εσωτερικό του κόσμο προκλήθηκε ένας αληθινός σεισμός.
Δειλά-δειλά στο βιβλίο αναζήτησε και βρήκε τον φίλο που δεν είχε ποτέ. Σε κάθε μικρό ή μεγάλο λογοτεχνικό κείμενο, σε κάθε γνωστό ή άγνωστο συγγραφέα, ο Στάθης εντόπισε εκτός των άλλων και στοιχεία του ίδιου του εαυτού του, του χαρακτήρα του. Σε κάθε ανταλλαγή ιδεών ενίσχυε τη γνώση και τη μόρφωση. Η θετική καθοδήγηση στη σκέψη του, απώθησε την αρνητική του διάθεση. Τα μικρά και ασήμαντα απέκτησαν αξία. Όλα του τα συναισθήματα ενεργοποιήθηκαν κι έτσι νίκησε την πλήξη και την μονοτονία της καθημερινότητας.
Ακόμη και η μυρωδιά του χαρτιού των βιβλίων ήταν για αυτόν μαγευτική και ταξίδευε την σκέψη του σε ονειρικές πολιτείες, όπου αποκαλύπτονταν η ζωή που λαχταρούσε να έχει. Στις σελίδες ανακάλυπτε την θαλπωρή, την ζεστασιά που αναζητά ένα ορφανό παιδί όταν χάνει την αγκαλιά της μητέρας του.
Σε ένα μυθιστόρημα έμεινε χαραγμένη στη μνήμη του μια ισχυρή προτροπή του συγγραφέα.
«Να μη φοβάσαι να τολμάς. Αλλά να μην τολμάς να φοβάσαι».
Τόλμησε τα ταξίδια, αν και πρακτικά του ήταν δύσκολο. Ενέταξε στη ζωή του ολιγοήμερες εξορμήσεις σε προορισμούς της ελληνικής γης που έως τώρα δεν είχε επισκεφτεί, αποκομίζοντας πολύτιμες και ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την ιστορία, την παράδοση, την κουλτούρα της κάθε περιοχής ξεχωριστά. Στα μέρη του κόσμου που αδυνατούσε να επισκεφτεί φρόντιζε να ταξιδεύει διαδικτυακά συλλέγοντας σημαντικά στοιχεία.
Εμπνεύστηκε τον τρόπο επικοινωνίας με τον κόσμο μέσα από την συγγραφή και έτσι αναρριχήθηκε μέσα του η αισιοδοξία. Οι εμπειρίες και τα προσωπικά του βιώματα πλάθονταν ως ιστορίες στον γραπτό του λόγο, μέσα από τον οποίο μεταβίβαζε τα μηνύματα του στην κοινωνία.
Μελέτησε ξανά τη μυθολογία, τις βασικές αρχές του Σωκράτη, του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη. Αναζήτησε τα σημαντικά σταυροδρόμια από την ζωή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, διάβασε Αγία Γραφή, πατερικά κείμενα και βασικά δόγματα της θρησκείας.
Σε αρχικό στάδιο η αρθρογραφία και κατόπιν η συγγραφή διηγημάτων εκτόπισαν σιγά-σιγά την μελαγχολία που πολιορκούσε την αυλή των σκέψεων του. Η λογοτεχνία μπορεί να μην του χάρισε καινούργια πόδια, του έδωσε όμως φτερά για να πετά σε έναν κόσμο που αγνοούσε πως υφίσταται.
Η γραφή και μελέτη βιβλίων νίκησε την κατάθλιψη που καιροφυλαχτούσε να φυλακίσει την ψυχή του και έγινε τρόπος ζωής για έναν συγγραφέα που τώρα γεννιόταν. Αυτή η καθημερινή του ενασχόληση αποτέλεσε την ιδανικότερη θεραπευτική αγωγή στο πρόβλημα που βίωνε. Η πνευματική του εγρήγορση αναπλήρωσε, ασυναίσθητα, την σωματική του ανεπάρκεια. Η γραφή του παρουσίασε τεράστια εξέλιξη τόσο στο λεξιλόγιο όσο και στην τεχνική και τη φαντασία.
«Το διάβασμα είναι για το μυαλό, ότι η γυμναστική είναι για το σώμα».
Αυτή η επισήμανση του Άγγλου δοκιμιογράφου Joseph Addison ταίριαξε απόλυτα στην περίπτωση του Στάθη. Γυμνάζοντας το μυαλό του με το διάβασμα τροφοδοτούσε στον οργανισμό του το φάρμακο που είχε ανάγκη και το στερούνταν για χρόνια.
Αισθανόταν πλέον πως αυτό που έλειπε διαχρονικά από την ζωή του ήταν οι στιγμές που βίωνε τώρα.
«Θεέ μου, σε ευχαριστώ για όλα. Σε ευχαριστώ που ζω και αναπνέω, που βλέπω και ακούω, που γράφω και διαβάζω. Σε ευχαριστώ που ελπίζω ξανά». Ένας νέος άνθρωπος που από την μια στιγμή στην άλλη καθηλώθηκε μόνιμα σε αναπηρική πολυθρόνα, τώρα ευγνωμονούσε τον ύψιστο και προσευχόταν με περισσή ευλάβεια και κατάνυξη.
«Η ζωή που άργησα να ζήσω», βαφτίστηκε ως ο τίτλος στο πρώτο του βιβλίο, στο μυθιστόρημα που αποτέλεσε το απόσταγμα της ζωής του. Μιας ζωής που μπορεί να άργησε να τη ζήσει αλλά τώρα πια ήταν έτοιμος να ρουφήσει κάθε της στιγμή, να στραγγίσει το γλυκό της σιρόπι και να γευτεί τη μεθυστική της ομορφιά.
