
Ανακύκλωση στα σχολεία
Με αφορμή τη νέα σχολική χρονιά το ζήτημα της περιβαλλοντικής αφύπνισης γενικότερα και της ανακύκλωσης στα σχολεία ειδικότερα είναι άξιο συζήτησης. Πριν τη θύελλα του κορονοϊού, η Υφυπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη εξέδωσε εγκύκλιο σύμφωνα με την οποία ενεργοποιείται Πρόγραμμα Ανακύκλωσης στις μονάδες της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Μία κίνηση που έχει ως κεντρική ιδέα την ευαισθητοποίηση ολόκληρης της σχολικής κοινότητας στο φλέγον ζήτημα της ανακύκλωσης, το οποίο δεν θίγεται στη χώρας μας τόσο συχνά. Αυτό σημαίνει ότι σε κάθε σχολική μονάδα οι μαθητές/τριες πρέπει να έχουν πρόσβαση σε κάδους ξεχωριστής συλλογής απορριμμάτων, ώστε τα απορρίμματα που μπορούν να ανακυκλωθούν να μην διατίθενται σε πράσινους κάδους από τους οποίους οδηγούνται σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤΑ).
Σκοπός του προγράμματος
Αρχικός στόχος είναι κάθε σχολική μονάδα να διαθέτει κάδους διαφορετικού χρωματισμού για τη συλλογή διαφορετικών υλικών σε συγκεκριμένα σημεία του σχολικού συγκροτήματος ως εξής:
- Καφέ κάδος για τη συλλογή βιοαποβλήτων
- Κίτρινος κάδος για τη συλλογή χαρτιού και έντυπου υλικού
- Μπλε κάδος για τη συλλογή πλαστικών και μετάλλων
Επιπλέον, οι σχολικές μονάδες εκτιμάται ότι είναι ανάγκη να διαθέτουν κάδους για τη συλλογή οικιακών μπαταριών και μικρών ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών που θα αναζητηθούν από τα αντίστοιχα συστήματα συλλογής.

Τι ισχύει στη χώρα μας
Τέτοιες ελπιδοφόρες κινήσεις είναι ωφέλιμο να μην παρακάμπτονται. Καθώς, αν κοιτάξουμε την Ευρωπαϊκή Κατάταξη Ανακύκλωσης η Ελλάδα ανακυκλώνει μόνο το 18% των απορριμμάτων. Ενώ η ιδέα των κάδων ανακύκλωσης ξεκίνησε στην χώρα μας ήδη από 1993, εδραιώθηκε επίσημα το 2004. Μετράμε αρκετά χρόνια που ερχόμαστε σε επαφή με τους μπλε κάδους. Παρά ταύτα, νιώθω πως ως πολίτες είμαστε ακόμη αρχάριοι και δεν έχουμε υιοθετήσει την ανακύκλωση ως στάση ζωής.
Όλοι γνωρίζουμε πληροφοριακά ότι η ανακύκλωση μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τόσο το περιβάλλον όσο και την οικονομία. Εν αντιθέσει, μπορεί η οικογένεια σου, οι φίλοι σου ή ακόμη κι εσύ να μην τα καταφέρνεις και τόσο καλά με την ανακύκλωση. Είναι αρκετοί αυτοί που ενδιαφέρονται πραγματικά και προσπαθούν να κάνουν ανακύκλωση. Πολλές φορές όμως, κάνουν λάθη αφέλειας κατά τη διαδικασία. Φυσικά από ένα σημείο κι έπειτα είναι στην ατομική ευθύνη του καθενός. Προσωπικά βέβαια, δεν μπορώ να κατηγορήσω ανθρώπους που αγνοούν τη διαδικασία λόγω ελλιπής ενημέρωσης.
Οι δικές μου σχολικές αναμνήσεις περιλαμβάνουν ελάχιστες αναφορές στο ζήτημα. Η ανακύκλωση στα σχολεία της γενιάς μου ήταν ανύπαρκτη, σπάνιες πρωτοβουλίες από εκπαιδευτικούς για περιβαλλοντικά προγράμματα και σχεδόν μηδαμινή ενημέρωση από τους αρμόδιους φορείς. Κάτι τέτοιο έχει ως επακόλουθο, ακόμη και τώρα, να απορρίπτονται στους μπλε κάδους σκουπίδια που δεν είναι ανακυκλώσιμα. Τα προηγούμενα μπορούν να καταστρέψουν ακόμη και τα ανακυκλώσιμα είδη. Το γεγονός αυτό δυσκολεύει το έργο των εργαζομένων της ΕΕΑΑ κατά το στάδιο της διαλογής.
Πηγή ενημέρωσης των νέων είναι, πρωτίστως,το σχολείο. Η ανακύκλωση στα σχολεία είναι προάγγελος της ανακύκλωσης στον καθημερινό βίο. Το ευχάριστο είναι ότι πλέον γίνονται ολοένα και περισσότερες ενέργειες που ενθαρρύνουν τους εν δυνάμει ανακυκλωτές δηλ. τα παιδιά και τους νέους. Η ανακύκλωση στα σχολεία είναι πλέον παρούσα και χρειάζεται να διατηρηθεί. Η ΕΕΑΑ οργανώνει ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων με σκοπό να ενισχυθεί η περιβαλλοντική συνείδηση των νέων. Οι μεγαλύτεροι, γονείς και εκπαιδευτικοί αποτελούν πρότυπα συμπεριφοράς και έτσι είναι καλό να επικροτούν τις προσπάθειες των μαθητών.

Στην ανακύκλωση συμμετέχουμε όλοι
Η ανακύκλωση ξεκινάει από εμάς τους ίδιους. Τα πραγματικά αποτελέσματα φαίνονται όταν η προσπάθεια είναι συλλογική και ενιαία. Γι’ αυτόν τον λόγο, λοιπόν θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε από το πιο απλό: να ενημερωθούμε για το ποια υλικά ανακυκλώνονται και ποια όχι.
Τι ανακυκλώνουμε:
- Συσκευασίες από αλουμίνιο, π.χ. αναψυκτικά, μπίρες κ.ά.
- Συσκευασίες από λευκοσίδηρο, π.χ. από γάλα εβαπορέ, τόνο, ζωοτροφές, τοματοπολτό κ.ά.
- Συσκευασίες από πλαστικό, π.χ. μπουκάλια και δοχεία από νερό, αναψυκτικά, γιαούρτι, βούτυρο, λάδι, απορρυπαντικά, είδη καθαρισμού, σαμπουάν, αφρόλουτρα, φιλμ περιτυλίγματος, αποσμητικά, πλαστικές σακούλες κ.ά.
- Συσκευασίες από γυαλί, π.χ. μπουκάλια και βαζάκια, νερό, αναψυκτικά, αλκοολούχα ποτά, τρόφιμα κ.ά.
- Συσκευασίες από χαρτί & χαρτοκιβώτια, π.χ. από ηλεκτρικές συσκευές, γάλα, χυμούς, δημητριακά, πίτσα, μπισκότα, ζάχαρη, απορρυπαντικά, χαρτοσακούλες κ.ά.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στις συσκευασίες που προορίζονται για ανακύκλωση διότι πρέπει να είναι άδειες από τροφές και υγρά. Οι οδηγίες προβλέπουν να τις ξεπλένουμε, αν χρειαστεί, κυρίως όταν υπάρχουν υπολείμματα από τροφές και λάδια. Τα πλαστικά πρέπει να είναι συμπιεσμένα για να εξοικονομούμε χώρο. Τα χαρτιά είναι απαραίτητο να μην είναι σκισμένα σε μικρά κομμάτια. Τέλος πρέπει να αδειάζουμε τις σακούλες με τα ανακυκλώσιμα υλικά στους κάδους ή οι σακούλες και να μην είναι δεμένες όταν τις τοποθετούμε σε αυτούς.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
1. Ντουντούμη, Κ. Υπ. Παιδείας: Η ανακύκλωση γίνεται υποχρεωτική – Ποιοι κάδοι πρέπει να υπάρχουν σε κάθε σχολείο, αναρτήθηκε από www.infokids.gr, τελευταία επίσκεψη 5/9/2020
2. ΜΠΛΕ ΚΑΔΟΙ, αναρτήθηκε από www.dedisa.gr, τελευταία επίσκεψη 5/9/2020
3.Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα ΕΕΑΑ Ι, «Ανακύκλωση Αλλάζοντας Συμπεριφορές», αναρτήθηκε από www.herrco.gr, τελευταία επίσκεψη 5/9/2020
4. Recycling rates in Europe, αναρτήθηκε από www.eea.europa.eu