Πρόσεξε, μη σηκώσεις μεγάλο βάρος, θα «βγάλεις» κήλη. Πιθανότατα όλοι μας έχουμε ακούσει από το οικογενειακό και φιλικό μας περιβάλλον φράσεις σαν αυτήν. Τελικά πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης κήλης; Τι είναι ακριβώς οι κήλες; Ποιες είναι οι συχνότερες και ποια τα συμπτώματά τους;
Οι κήλες, λοιπόν, είναι παθολογικές προεξοχές του ενδοκοιλιακού ιστού διαμέσου μιας ελλειμματικής περιοχής του περιτοναίου στο κοιλιακό τοίχωμα. Οι περισσότερες συμβαίνουν στη βουβωνική χώρα (λοξή βουβωνοκήλη, ευθεία βουβωνοκήλη, μηροκήλη). Ακολουθούν σε συχνότητα οι μετεγχειρητικές, οι επιγαστρικές και οι ομφαλοκήλες. Από τι ακριβώς αποτελούνται οι κηλικές μάζες; Γενικά το περιεχόμενό τους είναι καλυπτικοί ιστοί (δέρμα, υποδόριοι ιστοί κ.λπ.), ένας περιτοναϊκός σάκος και το περιλαμβανόμενο σπλάγχνο.
Ανατασσόμενη χαρακτηρίζεται η κήλη στην οποία το περιεχόμενο του σάκου επιστρέφει εντός της κοιλίας είτε αυτόματα είτε με πίεση όταν ο ασθενής είναι ξαπλωμένος. Αντίθετα, μη ανατασσόμενη (περισφιγμένη) είναι η κήλη της οποίας το περιεχόμενο δεν μπορεί να επιστρέψει στην κοιλία, συνήθως λόγω της παγίδευσής του από έναν στενό αυχένα.
Στην περίπτωση που ο αυχένας του σάκου είναι στενός στο σημείο που αναδύεται από την κοιλιά, το έντερο που προσπίπτει εντός της κήλης μπορεί να αποφραχθεί ή να στραγγαλιστεί. Κατά την απόφραξη του αυλού τμήματος του εντέρου, αρχικά δεν υπάρχει καμιά μεταβολή στην κυκλοφορία του αίματος. Περιορισμός της αιματικής ροής προς τα περιεχόμενα του σάκου οδηγεί στον στραγγαλισμό της κήλης και στη γάγγραινα των οργάνων που βρίσκονται εντός του σάκου.
Τι ισχύει για τους συχνότερους τύπους κηλών;
Σχεδόν όλες οι βουβωνοκήλες στα νεογνά, τα παιδιά και τους νεαρούς ενήλικες είναι λοξές. Αν και παρουσιάζονται συχνότερα τον πρώτο χρόνο της ζωής, η πρώτη κλινική ένδειξη μπορεί να μην εμφανιστεί μέχρι τη μέση ή τρίτη ηλικία, οπότε η αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση και η διάταση του βουβωνικού στομίου επιτρέπουν την είσοδο του περιεχομένου της κοιλιάς στο προηγουμένως κενό εκκόλπωμα. Όσο για τις ευθείες βουβωνοκήλες, υπάρχουν ενδείξεις ότι σχετίζονται με κληρονομικά ή επίκτητα ελλείμματα στη σύνθεση και τον ανασχηματισμό του κολλαγόνου. Η συχνότητα εμφάνισης των βουβωνοκηλών δεν είναι επακριβώς προσδιορισμένη, αλλά υπολογίζεται στο 4-5% του πληθυσμού.
Κάθε κατάσταση που αυξάνει χρονίως την ενδοκοιλιακή πίεση μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία και την πρόοδο μιας κήλης. Συμπεριλαμβάνονται καταστάσεις όπως η παχυσαρκία, η κοιλιακή ένταση λόγω βαριάς άσκησης ή ανύψωσης, ο βήχας, η δυσκοιλιότητα με ένταση κατά την αφόδευση, η υπερτροφία του προστάτη με πίεση κατά την ούρηση, η κύηση και η κίρρωση με ασκίτη.
Ποια τα συμπτώματα των βουβωνοκηλών; Οι περισσότερες κήλες είναι ασυμπτωματικές μέχρι ο ασθενής να προσέξει το εξόγκωμα ή οίδημα στη βουβωνική χώρα, αν και μπορεί να εκδηλωθούν με αιφνίδιο άλγος και διόγκωση κατά την ανύψωση ή διάταση. Κάποιοι ασθενείς αναφέρουν αντανάκλαση του πόνου στο όσχεο (κυρίως με λοξές βουβωνοκήλες) και μια αίσθηση «συρσίματος». Οι ευθείες προκαλούν λιγότερα συμπτώματα και παρουσιάζουν μικρότερη πιθανότητα περίσφιξης ή στραγγαλισμού.
Όσον αφορά στις μηροκήλες, εξαιτίας του στενού αυχένα είναι επιρρεπείς στην περίσφιξη και τον στραγγαλισμό. Είναι πολύ συχνότερες στις γυναίκες, αποτελώντας το 1/3 των βουβωνικών κηλών, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στους άνδρες κυμαίνεται στο 2%. Δεν παρουσιάζουν συμπτώματα μέχρι να συμβεί περίσφιξη ή στραγγαλισμός. Η δυσφορία σε αυτές τις καταστάσεις εντοπίζεται κυρίως στην κοιλιά παρά στον μηρό και περιλαμβάνει κωλικοειδές κοιλιακό άλγος με σημεία εντερικής απόφραξης.
Συνεχίζοντας, η ομφαλοκήλη των ενηλίκων παρουσιάζεται αρκετό καιρό μετά τη σύγκλειση του ομφαλικού δακτυλίου και οφείλεται σε βαθμιαία παραγωγή ουλώδους ιστού που κλείνει τον δακτύλιο. Είναι κι αυτή συχνότερη στις γυναίκες και οι προδιαθεσικοί παράγοντες περιλαμβάνουν πολλαπλές εγκυμοσύνες με παρατεταμένο τοκετό, ασκίτη, παχυσαρκία και μεγάλους ενδοκοιλιακούς όγκους. Οι ομφαλοκήλες απαιτούν συχνά επείγουσα αντιμετώπιση λόγω του αρκετά στενού αυχένα και κατά συνέπεια του αυξημένου κινδύνου στραγγαλισμού. Τέτοιες ομφαλοκήλες με στενά στόμια σχετίζονται συχνά με οξύ άλγος κατά τον βήχα ή την κούραση. Οι μεγαλύτερες σε μέγεθος προκαλούν μια αίσθηση έλξης ή νυγμού.
Οι επιγαστρικές κήλες προέχουν δια της λευκής γραμμής πάνω από το επίπεδο του ομφαλού. Περίπου το 3-5% του πληθυσμού έχουν επιγαστρικές κήλες. Είναι συχνότερες στους άνδρες και κυρίως στις ηλικίες μεταξύ των 20 και 50 ετών. Οι περισσότερες δεν πονούν και ανευρίσκονται τυχαία σε έλεγχο ρουτίνας. Στις περιπτώσεις που είναι συμπτωματικές, οι εκδηλώσεις κυμαίνονται από ήπιο επιγαστρικό άλγος και ευαισθησία έως βύθιο, καυστικό επιγαστρικό άλγος με αντανάκλαση στη ράχη ή την κατώτερη κοιλία. Το άλγος μπορεί να συνοδεύεται από μετεωρισμό, ναυτία και έμετο. Τα συμπτώματα μπορεί να εκλυθούν μετά από ένα μεγάλο γεύμα και μπορεί να ανακουφίζονται με την κατάκλιση. Πιο επιρρεπείς σε περίσφιξη και στραγγαλισμό είναι οι μικρότερες μάζες.
Τέλος, οι μετεγχειρητικές κήλες εμφανίζονται περίπου στο 10% των κοιλιακών επεμβάσεων. Οι παράγοντες που ευθύνονται για τη συγκεκριμένη μετεγχειρητική επιπλοκή περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την κακή εγχειρητική τεχνική, τη μετεγχειρητική λοίμωξη της πληγής, την προχωρημένη ηλικία, τη γενική αδυναμία, την παχυσαρκία, τις μετεγχειρητικές πνευμονικές επιπλοκές και την τοποθέτηση παροχετεύσεων και στομίων.
Η οριστική θεραπεία των κηλών είναι η έγκαιρη χειρουργική διόρθωση. Εάν η κήλη δε διορθωθεί εγκαίρως, το έλλειμμα μπορεί να αυξηθεί και η χειρουργική διόρθωση να γίνει πιο περίπλοκη.
Πληροφορίες αντλήθηκαν από: Σύγχρονη Χειρουργική CURRENT
