Φωτεινή Ουζουνίδου :”Ο αδόκητος χαμός των ρόδων”

Η Φωτεινή Ουζουνίδου γεννήθηκε τον Δεκέμβρη του 1988 σ’ ένα μικρό χωριό της ορεινής Ροδόπης, τον Σώστη. Είναι απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Η Φωτεινή Ουζουνίδου είναι λάτρης της μουσικής και της φωτογραφίας. Ζει για την ποίηση, και η ποίηση την κρατάει κάθε μέρα στη ζωή. Το 2020 η Φωτεινή Ουζουνίδου συμμετείχε στη συλλογική έκδοση «Τα Χαϊκού της άνοιξης» από τις Εκδόσεις Ανεμολόγιο. Από τις ίδιες εκδόσεις κυκλοφορεί και «Ο αδόκητος χαμός των ρόδων» που είναι η πρώτη της ποιητική συλλογή.

Στο αγαπημένο σας maxmag στη στήλη των συνεντεύξεων θα γνωρίσουμε σήμερα τη Φωτεινή Ουζουνίδου που απαντά στις ερωτήσεις της Βασιλικής Ευαγγέλου Παπαθανασίου.

«Ο αδόκητος χαμός των ρόδων» είναι ο τίτλος της ποιητικής συλλογής της Φωτεινής Ουζουνίδου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ανεμολόγιο.

Advertising

Advertisements
Ad 14

Θεωρώ πως ο τρόπος γραφής ,που η Φωτεινή Ουζουνίδου γράφει  με εκφράζει απόλυτα και ευελπιστώ σε κάθε νέο της πόνημα να βλέπω μια σταδιακή εξέλιξη που θα  με ικανοποιεί ως αναγνώστη.

 

Επιμέλεια συνέντευξης: Βασιλική Ευαγγέλου-Παπαθανασίου 

 

 

Θα ήθελα για αρχή, για να σε γνωρίσουμε μέσα από τους στίχους σου να σχολιάσεις τα ποιήματα που διάλεξα και να μας πεις τι σε ενέπνευσε για να τα γράψεις;

 

«Άρχισα να σε ψάχνω ανάμεσα στα πρώτα αγριόκρινα του Σεπτέμβρη.

Advertising

{…}

Μα φαίνεται εσύ είχες μέσα σου ένα ατέλειωτο χειμώνα

Κι εγώ έναν τρελό Απρίλη.’’

(«Τρελός Απρίλης», σελ.35)

Advertising

Αναφέρομαι σε κάτι σπάνιο που δεν συμβαίνει πολύ συχνά και μπορεί στο μυαλό μας να φαντάζει εντελώς ανέφικτο και ουτοπικό, όμως με πίστη, προσωπική προσπάθεια και υπομονή και ίσως με λίγη τύχη και με την συνδρομή των κατάλληλων συνθηκών μπορεί να πραγματοποιηθεί και να οδηγήσει σε απρόσμενες συναντήσεις και ενώσεις. Εκείνες είναι που θα επιφέρουν την πραγματική ανθοφορία στη ζωή μας.

 

«Να είσαι προσεκτική με τους δαίμονές σου.

Μην τους κρατάς για πολύ συντροφιά.

Μπορεί εύκολα η κακία τους

Advertising

Να πάρει μέσα σου σάρκα και οστά»

(«Ανάβαση», σελ. 68)

Αναφέρομαι σε αυτοκατοστροφικές συνήθειες και σε αυτοκαταστροφικά μοτίβα συμπεριφοράς, στα οποία μπορεί εύκολα να καταφύγει στην προσπάθειά του να αμβλύνει τον πόνο που νιώθει και να καλύψει το κενό που υπάρχει μέσα του ένας άνθρωπος ο οποίος έχει τραυματιστεί ψυχικά με τρόπο ανεπανόρθωτο. Πιστεύω πως είναι εύκολο να εγκλωβιστεί μέσα σε όλο αυτό, αφού οι αυτοκαταστροφικές συνήθειες αποτελούν την πιο εύκολη λύση για εκείνον και σύντομα γίνονται ρουτίνα… Νομίζει πως με τον τρόπο αυτό ξεχνάει τα προβλήματά του και γεμίζει το χάσμα που υπάρχει μέσα του, αυτό όμως κρατάει για πολύ λίγο… Στην πραγματικότητα δίνει μεγαλύτερη δύναμη σε αυτήν την ξένη, απόλυτα εχθρική αρνητική για τον ίδιο δύναμη που έχει εισχωρήσει μέσα του. Ο πόνος μεγαλώνει και το κενό διογκώνεται. Όσο πιο πολύ αργεί να το συνειδητοποιήσει και να το εμπεδώσει τόσο περισσότερο παγιδεύεται μέσα σε κάτι τόσο αρνητικό και τόσο καταστροφικό για τον ίδιο… Δυστυχώς καταλήγει στο να παγιδευτεί μέσα στον χρόνο και μέσα στην ίδια του την ύπαρξη… Ο μόνος τρόπος για να βγει από όλη αυτή την κατάσταση είναι να ακολουθήσει φυσικά την κατάλληλη θεραπεία. Είναι σημαντικό να μη νιώθει ντροπή που ζητάει βοήθεια, να μην το θεωρήσει ως αδυναμία ή ως κακό στοιχείο του χαρακτήρα του και να βρει τον κατάλληλο θεραπευτή που θα τον βοηθήσει να βρει μία διέξοδο μέσα από όλο αυτό και την κατάλληλη θεραπεία που του αξίζει. Το μήνυμα που θέλω να στείλω με αφορμή την ερώτησή σας σ’ εκείνον ή σ’ εκείνη που θέλει να ζητήσει βοήθεια και έχει ενδεχομένως ενδοιασμούς ή διστάζει να το κάνει είναι να μη νιώθει ντροπή. Σε εκείνον που θα κληθεί να ανταποκριθεί σε αυτό το αίτημα το μήνυμα που έχω να του στείλω είναι να αγκαλιάσει τον ασθενή με σεβασμό και με κατανόηση απέναντι σε εκείνον και στο πρόβλημα του. Είναι αναφαίρετο το δικαίωμα κάθε ανθρώπου στην θεραπεία. Αντιθέτως, κανείς δεν έχει το δικαίωμα να ντροπιάσει κάποιον άλλον για το γεγονός πως επέλεξε να ζητήσει βοήθεια και να ακολουθήσει θεραπεία, όποια μορφή και αν έχει αυτή. Δυστυχώς, ακόμη και στις μέρες μας τα πράγματα αυτά δεν είναι αυτονόητα και χαίρομαι πολύ που μου δίνετε τη δυνατότητα μέσα από την ερώτησή σας να τα καταθέσω δημόσια.

 

«Τώρα ξέρω ότι τ’αγκάθια δεν πονάνε.

Advertising

Τώρα ξέρω ότι τ’ αγκάθια μ’ έκαναν δυνατή.

Τώρα ξέρω ότι οι πληγές

Έγραψαν τα ποιήματα».

(«Ο αδόκητος χαμός των ρόδων», σελ.78)

Advertising

Αυτοί οι στίχοι είναι παρμένοι από το ομότιτλο ποίημα της συλλογής. Απευθύνομαι στην αδερφή μου σε αυτό το ποίημα, η οποία και μου στάθηκε όσο κανείς άλλος σε όλο αυτό που πέρασα και είναι σαν να της λέω: Βλέπεις λοιπόν που έφτασα; Τα αγκάθια με έκαναν πιο δυνατή! Τα αγκάθια λοιπόν είναι οι δοκιμασίες, οι μεγάλες φουρτούνες της ζωής τις οποίες περνάμε κάποια στιγμή όλοι μας και αυτή είναι και μια υπενθύμιση στον εαυτό μου και στον καθένα και στην καθεμιά που διαβάζει αυτό το ποίημα, την επόμενη φορά που θα έρθει αντιμέτωπος/αντιμέτωπη με μία μεγάλη δυσκολία να μην φοβηθεί και να οπλιστεί με θάρρος και υπομονή, να περάσει ατρόμητα δίχως δεύτερη σκέψη και ενδοιασμούς μέσα από τα κύματα, μέσα από την πολυτάραχη θάλασσα της ζωής. Όταν θα βρεθεί στην άλλη πλευρά, θα καταλάβει πόσο απαραίτητο ήταν να αφεθεί σε όλο αυτό, η έκβαση του οποίου μπορεί μεν να έμοιαζε εξαιρετικά αβέβαιη και ακόμη και απειλητική για την ίδια του την ύπαρξη, το χειρότερο όμως όπως θα αποδειχθεί και εκ των υστέρων, θα ήταν να μείνει στάσιμος και αναποφάσιστος, την στιγμή που είχε τη δυνατότητα να κάνει το πρώτο βήμα και να βουτήξει μέσα σε αυτήν. Από τη στιγμή που βουτάς μέσα στη θάλασσα, ηθελημένα ή άθελά σου, αφήνεσαι, παλεύεις με όλη σου τη δύναμη και απλά αφήνεσαι στην φυσική ροή και ορμή των πραγμάτων να σε παρασύρει και όπου σε βγάλει… Εάν συμβεί αυτό, μόνο καλά πράγματα έχεις να περιμένεις και ασφαλώς τότε οι πληγές σου είναι που θα γράψουν με θαυμαστό τρόπο τα ποιήματα.

 

θα ήθελα να μας πεις λίγα λόγια για την ποιητική σου συλλογή με τίτλο «Ο αδόκητος χαμός των ρόδων».

Πριν έξι χρόνια ήρθα αντιμέτωπη με την βαριά κατάθλιψη. Ήταν πολύ δύσκολο να το ξεπεράσω και εξακολουθεί να είναι… Προσπαθούσα να εκφράσω την εμπειρία μου με λέξεις και οι μόνες λέξεις που έβρισκα ήταν οι εξής: Μια εκτός του σώματος εμπειρία. Κατέφυγα στην ποίηση προκειμένου να κατανοήσω αυτό που μου συνέβη, τον λόγο για τον οποίον μου συνέβη και είπα μέσα μου πως αν το καταφέρω τελικά,  θέλω να τη δημοσιεύσω αυτή την ποιητική συλλογή γιατί πιστεύω πως είναι κάτι που αφορά πολύ κόσμο εκεί έξω που έχει περάσει ή περνάει κάτι παρόμοιο. Πιστεύω πως λίγο ή πολύ ο καθένας από εμάς περνάει κάτι δύσκολο που τον ταλαιπωρεί και τον βασανίζει. Περάσαμε μία μεγάλη υγειονομική κρίση τα τελευταία χρόνια, η οποία με τις κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις που είχε μας επηρέασε όλους. Κανένας δεν έμεινε ανεπηρέαστος σε όλο αυτό που συνέβη… 1 στους 4 υποφέρει από κάποια ψυχική διαταραχή στις μέρες μας και αυτό είναι απόλυτα ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί. Οι άνθρωποι όμως δεν είναι μόνο αριθμοί και χρειάζονται την στήριξή μας. Σκέφτομαι πως εάν καταφέρω μέσω της ποίησης να βοηθήσω κάποιον σε αυτό το δύσκολο που περνάει και να του υπενθυμίσω πως δεν είναι μόνος σε όλο αυτό για εμένα προσωπικά θα είναι υπεραρκετό. Η βαριά κατάθλιψη λοιπόν είναι ένας κόσμος αδιαπέραστος, στενός, σκοτεινός, μοναχικός, ασφυκτικός, κλειστοφοβικός και δύσοσμος. Ένας κόσμος μέσα στον οποίον έχει εγκλωβιστεί ο ασθενής και δεν γίνεται εύκολα αντιληπτός από τους άλλους. Ο ασθενής νιώθει μέσα σε αυτόν όπως ακριβώς «ένας ακροβάτης δίχως τα σχοινιά του», όπως αναφέρω και στο ποίημα μου με τίτλο «Ελεύθερη πτώση». Οι ισορροπίες είναι λεπτές και εύθραυστες και κάθε δευτερόλεπτο που περνάει όλα μοιάζουν ολοένα και πιο απειλητικά για αυτόν που αντιμετωπίζει την κατάθλιψη. Είναι πολύ δύσκολο να ξεφύγει από εκεί μέσα… Μοιάζει με έναν υπνοβάτη που έχει εγκλωβιστεί σε μια ημιφωτισμένη γέφυρα όπου επικρατεί τεράστια ομίχλη. Αυτήν την εικόνα του εγκωβισμού προσπάθησα να περιγράψω. Ήθελα να μοιάζει αυτή η ποιητική συλλογή με μία κατάσταση μεταξύ ύπνου και ξύπνιου. Με ένα ζωντανό όνειρο που βλέπει ένας ασθενής που βιώνει την βαριά κατάθλιψη, ο οποίος είναι καθηλωμένος στο κρεβάτι του, κλεισμένος στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού του, βυθισμένος στη μονοτονία του σκοταδιού της διάθεσής του και αποξενωμένος από τον ίδιο του τον εαυτό και από τα αγαπημένα του πρόσωπα. Επομένως, από τη μία πρόκειται για μια ποιητική συλλογή αρκετά σκοτεινή, την οποία διακατέχει το αίσθημα της υπαρξιακής αγωνίας που νιώθει το ποιητικό υποκείμενο, το οποίο πασχίζει και με την τελευταία ικμάδα δύναμης που του έχει απομείνει για μια ανάσα, να κρατηθεί στη ζωή δηλαδή και να μην χάσει την αληθινή του ταυτότητα και τον εαυτό του, από την άλλη όμως καταφέρνει να γεφυρώσει το χάσμα αυτό ανάμεσα στην ψευδαίσθηση και στο τι είναι τελικά αληθινό, στο κακό όνειρο και στην πραγματικότητα. Και ναι! Ο ασθενής στο τέλος σώζεται! Επικρατεί η δίψα για ζωή, για ομορφιά, για βαθιές βαθιές ανάσες και για ανθρώπινη επαφή. Βγαίνει νικητής μέσα από όλο αυτό και αυτό που το κάνει τόσο σημαντικό είναι πως αυτό που καταλαβαίνει στο τέλος είναι πως η τεράστια αυτή δοκιμασία που πέρασε ήταν και μια τεράστια εμπειρία που συγρόνως τον μεταμόρφωσε και τον οδήγησε στην δική του προσωπική αναγέννηση και όχι στην ανυπαρξία όπως φοβόταν αρχικά πως θα συμβεί. Έχουμε να κάνουμε επομένως με ένα τέλος πολλά υποσχόμενο, αισιόδοξο και ελπιδοφόρο που μας υπενθυμίζει τα ανεξάντλητα αποθέματα της ανθρώπινης ψυχής! Ίσως χρειαστεί κάποια στιγμή στη ζωή μας να χάσουμε τον εαυτό μας και να σπάσουμε σε πολλά κομμάτια εσωτερικά προκειμένου μέσα από αυτά τα κομμάτια να τον ξαναβρούμε πιο δυνατό από ποτέ.

Διαβάστε επίσης  5 βιβλία... για πολλές ώρες διαβάσματος!

 

Πότε ξεκίνησες να γράφεις ποιήματα;

Advertising

Ξεκίνησα να γράφω στίχους στην εφηβεία. Συνήθως έφερνα στον νου μελωδίες αγαπημένων μου τραγουδιών και στηριγμένη πάνω σε αυτές έγραφα δικούς μου στίχους.. Έχουν μια αφέλεια στην διατύπωσή τους αλλά μου κάνει εντύπωση πως κάποιοι από αυτούς ήταν ομοιοκατάληκτοι. Εννοείται πως τους έχω ακόμη. Είναι πάνω από 30 ποιήματα!

 

Υπήρξε καποια επιρροή για εσένα από κάποιον ποιητή;

Μιας και μιλάμε για την πρώτη μου ποιητική συλλογή, θα σας απάντησω με σημείο αναφοράς εκείνη. Το χρονικό διάστημα που την έγραψα λοιπόν διάβαζα διάφορους ποιητές. Είχα δίπλα μου μια ανθολογία ποιημάτων η οποία φέρει τον τίτλο “The Emergency Poet” και περιέχει διαχρονικά ποιήματα σπουδαίων ποιητών. Όταν δεν ένιωθα καλά, η ανάγνωσή τους προσέφερε αγαλλίαση στην ταραγμένη μου ψυχή. Οι ποιητές που ξεχώρισα ανάμεσα σε τόσους σπουδαίους και διακρίνω μία επιρροή, έστω και στο ελάχιστο, από εκείνους είναι: ο W.B.Yeats, o Derek Walcott, η Elizabeth Bishop, ο D.H. Lawrence, η Christina Rossetti, η Mary Oliver και ο Wendell Berry. Ξεχωριστή μνεία οφείλω να κάνω στον Κ. Π. Καβάφη. Το ποίημα με τίτλο «Πορφυρές Μανόλιες» το έγραψα έχοντας στο νου το ποίημα «Κεριά» του Καβάφη, ένα από τα αγαπημένα μου ποιήματα όλων των εποχών, το οποίο και θεωρώ τόσο σπουδαίο μέσα στην απλότητα που το διακρίνει. Οι εξής στίχοι λοιπόν: «Τρία σπασμένα τζάμια,/ μα βυθισμένες γερά μέσα στην άμμο,/ λευκές λαμπάδες σε μανουάλια από χρυσό./ Με φυτίλια κερωμένα, ακόμη αναμμένα,/ να τρεμοπαίζουνε στο φως./ Νησίδες από λευκά νούφαρα που ανοίγουν μόνο το βράδυ./ Δακρυσμένα πέταλα που τα φωτίζει το φεγγάρι./ Τώρα φτάνουν στο τέλος τους/ κι ας έστεκαν μέτρα ψηλές./ Κοντά κεριά λιωμένα,/ άραγε πόσα χρόνια πριν αναμμένα;» συνδιαλέγονται με το ποίημα του μεγάλου Αλεξανδρινού ποιητή και διακατέχονται από το ίδιο συναίσθημα υπαρξιακής αγωνίας, το οποίο γεννάται μπροστά στο αμείλικτο πέρασμα του χρόνου. Τέλος, θα ήθελα να αναφερθώ και σε ένα τραγούδι της ερμηνεύτριας, μουσικού και ποιήτριας, της Ιωάννας Γκίκα, για την οποία είμαι ευγνώμων που ανακάλυψα τη μουσική της πριν από τέσσερα χρόνια και τη θαυμάζω για το ήθος της, την ανθρωπιά της και για την καλλιέργεια του πνεύματός της. Στο τραγούδι της με τίτλο «Roseate», του οποίου τους στίχους μεταφράζω στα ελληνικά λέει τα εξής: «Τα τείχη που οι γεννήτορες μας έχτισαν έχουν πια διαλυθεί./ Μα δε μπορώ να τα αποχωριστώ./ Ω Θεέ μου!/ Νέα σχέδια./ Δεκαώροφα έγιναν/ κι εγώ είδα αγγέλους σε δυσθεώρητα ύψη./ Σχεδόν τους άγγιξα, παραλίγο». Τους στίχους αυτούς τους είχα στο μυαλό μου όταν έγραφα το ποίημα μου με τίτλο «Ευχολούλουδα» όπου λέω: «Παρατημένο  εργοτάξιο  δέκα  μέτρα  πιο  κάτω  μοιάζει  αυτός  ο τόπος,/ με σκαλωσιές να υψώνονται και σκισμένα πανιά ν’ ανεμίζουν/ σαν δυο σταυροί αγκαλιασμένοι στο Κοιμητήριο των Ψυχών», θέλοντας να απεικονίσω με αυτό τον τρόπο, μέσα από την εικονοπλαστική δύναμη των λέξεων, μία κατάσταση εσωτερικής κατάρρευσης ως απόρροια της ψυχικής εξουθένωσης που νιώθει το ποιητικό υποκείμενο, παραλληλίζοντας την με μία μισογκρεμισμένη πόλη.

 

Αγαπάς τα ελεύθερα μέτρου ποιήματα. Αυτό συμβαίνει ασυνείδητα ή όχι;

Advertising

Καταρχάς, θαυμάζω όσους μπορούν να γράφουν στίχους ομοιοκατάληκτους. Σ’ ένα βαθμό πιστεύω πως το έχω καταφέρει κι εγώ αλλά τις περισσότερες φορές που προσπαθώ να γράψω κάτι εκφράζομαι συνήθως σε ελεύθερο στίχο. Διάβασα πρόσφατα την ποιητική συλλογή της πρωτοεμφανιζόμενης στην ποίηση Αιμιλιάννας Καφαντάρη με τίτλο «Το Μαζί Και Το Χώρια», η οποία κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν και πραγματικά έμεινα έκπληκτη με τον αριστοτεχνικο τρόπο με τον οποίον η Αιμιλιάννα σκαρώνει ομοιοκαταληξίες! Πιστεύω πως είναι κάτι που απαιτεί αρκετή δουλειά, πειθαρχία και δεξιοτεχνία από τον ποιητή. Οπότε η απάντηση μου είναι πως θαυμάζω μεν την ομορφιά των έμμετρων και συγκεκριμένα των ομοιοκατάληκτων ποιημάτων, επειδή όμως εκφράζομαι κι εγώ περισσότερο σε ελεύθερο στίχο στα πλαίσια μιας ψυχαναλυτικού τύπου προσπάθειας προσέγγισης και ερμηνείας των συναισθημάτων μου, αγαπώ πολύ και συνειδητά τα ελεύθερου μέτρου ποιήματα. Με φέρνουν πιο κοντά στην ψυχοσύνθεση αυτού που τα έχει γράψει.

Διαβάστε επίσης  Απόκοσμος Ταξιδευτής, του Κωνσταντίνου Ανυφαντή

 

Ποια η σημασία του υπαινιγμού στην ποίηση γενικότερα;

Θεωρώ απαραίτητη την παρουσία του υπαινιγμού στην ποίηση, ιδίως σε ποιήματα αυτοαναφορικά όπως είναι στη πλειονότητά τους τα ποιήματα που γράφω κι εγώ προσωπικά. Τους υπαινιγμούς, τους θεωρώ ως μια λοξή ματιά μπροστά σε μία κλειδαρότρυπα πίσω από την οποία διαδραματίζεται κάτι σπουδαίο και μεγάλο. Μ’ αρέσει η πολυσημία που κουβαλάνε και πιστεύω πως με την παρουσία τους σε ένα ποίημα συντελούν στην πολυεπίπεδη ανάγνωσή του. Δίνουν έναν αινιγματικό χαρακτήρα στο ποίημα. Είναι σαν να ζει ο αναγνώστης του ποιήματος μέσα σε μία διαρκή ερώτηση διαβάζοντάς το, αλλά και έπειτα, όταν μετά το τέλος της ανάγνωσης καλείται να σκεφτεί βάσει των δικών του πλέον βιωμάτων και εμπειριών και να το ερμηνεύσει, να δώσει δηλαδή την δική του απάντηση στην ερώτηση «τι εννοεί ο ποιητής;» Το ποίημα έτσι συνεχίζεται να γράφεται εις το διηνεκές. Παρατείνεται κατά κάποιον τρόπο η διάρκεια ζωής του. Δεν συμπίπτει το τέλος του ποιήματος με το τέλος της ανάγνωσής του. Έπεται και ένας γόνιμος προβληματισμός από την πλευρά του αναγνώστη.

 

Στους δύσκολους καιρούς μας ποιος είναι ο ρόλος και η δυναμική του σύγχρονου ποιητή;

Advertising

Νομίζω πως σήμερα περισσότερο από ποτέ ένας ποιητής οφείλει να κάνει τα πάντα προκειμένου να παραμείνει ο ίδιος ευάλωτος και ευαίσθητος και να μην επιτρέψει στους ζοφερούς καιρούς στους οποίους ζούμε και στις δύσκολες συγκυρίες με τις οποίες ερχόμαστε καθημερινά όλοι μας αντιμέτωποι, να σκληρύνουν την καρδιά του. Η ευαισθησία, η ανθρωπιά και το αίσθημα ταπείνωσης μπροστά στο θαύμα της ζωής είναι και η αληθινή του δύναμη, από εκεί ξεκινά η σύνδεση του με τον εαυτό του και με τους άλλους. Έτσι μπορεί να καταφέρει εκείνο που ίσως να μοιάζει λιγάκι ακατόρθωτο στις μέρες μας, όπου οι σχέσεις των ανθρώπων είναι λίγο έως πολύ απρόσωπες: να απλώσει γέφυρες τριγύρω του και να χτίσει μικρές κοινότητες, νησίδες αγάπης όπως μ’ αρέσει να τις αποκαλώ και αυτό το μήνυμα πιστεύω πως οφείλει να το περάσει και στους αναγνώστες του: Να είναι περισσότερο ευαίσθητοι, να παραμείνουν τρωτοί και ευάλωτοι, να μην χάσουν την ευγένειά τους και να αντιμετωπίζουν τα πάντα με ανοιχτή καρδιά, συγχωρώντας όσο περισσότερο μπορούν τον εαυτό τους και τους άλλους, ανεξάρτητα από το πόσο σκληρά τους φέρθηκαν στο παρελθόν. Δεν είναι εύκολο να τα διαγράψεις όλα όσα σου έχουν συμβεί και ίσως και δεν πρέπει να ξεχάσεις, εάν όμως θες να προχωρήσεις και να εξελιχθείς ως άνθρωπος πρέπει να μάθεις να συγχωρείς. Να θυμάσαι πως η ευγένεια είναι αληθινή δύναμη και όχι αδυναμία.

 

Κάποτε είχε πει και ο Φρόιντ «Όπου και αν με πήγαν οι θεωρίες μου, βρήκα ότι ένας ποιητής ήδη είχε πάει εκεί». Κι όμως είναι ένα επάγγελμα που ολόκληρη η κοινωνία το αντιμετωπίζει ως χόμπι. Ποια είναι η άποψή σου…

Διαφωνώ κάθετα με αυτή την άποψη. Μπορεί βέβαια η έκδοση μιας ποιητικής συλλογής να μην είναι από μόνη της αρκετή (κακά τα ψέματα) για να αποφέρει κέρδη ικανά για να φέρουν φαγητό στο τραπέζι αυτού που την έγραψε, αυτό όμως δε σημαίνει κιόλας πως μπορεί για τον λόγο αυτό να την εντάξει κανείς αυτομάτως στα πλαίσια ενός χόμπι που κάνει κάποιος για να περάσει ευχάριστα και εποικοδομητικά την ώρα του. Κατά την προσωπική μου άποψη το γεγονός των χαμηλών οικονομικών απολαβών πέρα από τα αρνητικά του έχει και ένα θετικό, διότι ο ποιητής γράφει απαλλαγμένος από το άγχος και το κίνητρο ενός οικονομικού οφέλους με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Αν ήταν καθαρά και μόνο οικονομικός ο λόγος για τον οποίον γράφει κανείς, μόνο ποιητής δε θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Θεωρώ πως ο ένας και μοναδικός λόγος για τον οποίον γράφει ένας ποιητής είναι επειδή δε θα μπορούσε πραγματικά να κάνει αλλιώς. Γράφει διότι αυτός και μόνον αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος για να εκφραστεί και για να επιβιώσει ψυχοπνευματικά και όχι από χόμπι ή με μοναδικό του κίνητρο το να βιοποριστεί από αυτό. Θεωρώ πως το επάγγελμα του ποιητή είναι τέτοιο που περικλείει μέσα του περισσότερα του ενός επαγγέλματα. Ένας ποιητής λοιπόν είναι ασφαλώς ένας ψυχαναλυτής που θα σε βοηθήσει να σκάψεις βαθιά μέσα σου και να ανασύρεις στην επιφάνεια πράγματα που έκρυβες καλά ακόμη και από τον ίδιο σου τον εαυτό. Είναι ένας ιερέας που θα σε βοηθήσει να εξομολογηθείς τις δικές σου αλήθειες και τους φόβους σου. Είναι ένας γιατρός, ένας νοσοκόμος ή ένας διασώστης που θα έρθει δίπλα σου σαν από μηχανής θεός να σου απαλύνει τον ψυχοσωματικό πόνο που νιώθεις, να σου προσφέρει τις «πρώτες βοήθειες» όταν το έχεις εσύ πραγματικά ανάγκη. Όταν έχεις ανάγκη από ένα χέρι, από έναν ώμο να ακουμπήσεις και να παραμείνεις σιωπηλός εκεί, από λίγα παρήγορα λόγια  έστω… Εκείνος θα είναι νοερά δίπλα σου. Τα ποιήματα έτσι μετατρέπονται σε πολύτιμα είδη πρώτης ανάγκης, σε είδη πρώτων βοηθειών για εσένα που τα έχεις απόλυτη ανάγκη και οφείλεις να τα έχεις κοντά σου σε απόθεμα ικανό για να καλύψει τις ανάγκες σου και αλίμονο εάν ξεμείνεις από αυτά. Ένας ποιητής γίνεται σε πολλές περιπτώσεις ένας εν δυνάμει ειρηνοποιός, ένας διαμεσολαβητής που σε βοηθάει στην επίλυση των διαφόρων που έχεις  στις διαπροσωπικές σου σχέσεις, στην συμφιλίωσή σου τόσο με τον ίδιο σου τον εαυτό όσο και με τους άλλους γύρω σου. Με αφορμή αυτή την ερώτηση, μου ήρθε στο νου ένας στίχος από το ποίημα του Philip Larkin με τίτλο «Days» που εξηγεί πιστεύω αυτό που προσπαθώ να πω: «Ah, solving that question/Brings the priest and the doctor/ In their long coats/ Running over the fields». Αυτή η εικόνα πιστεύω πως δίνει και την αίσθηση του επείγοντος που έχει αυτό το οποίο καλείται να φέρει εις πέρας ένας ποιητής. Ο ποιητής είναι αυτός στον οποίον καταφεύγεις σε μια δύσκολη ώρα, ανοίγεις το βιβλίο του με αγωνία και διαβάζεις τα όσα έχει γράψει προκειμένου να κατευνάσεις τις υπαρξιακές σου ανησυχίες. Είναι λες και εισβάλει ο ίδιος εκείνη τη στιγμή μες στο δωμάτιό σου με τη λευκή του την στολή και τον κόκκινο σταυρό ραμμένο στο τσεπάκι επάνω στο στήθος του ή με το μαύρο του μακρύ παλτό, τη μαύρη φορεσιά του ράσου και εκείνη τη βαριά δερμάτινη τσάντα. Σε ρωτάει που πονάς κι έπειτα βγάζει το βιβλίο του και σου διαβάζει μεγαλόφωνα, εξηγώντας σου τον λόγο για τον οποίον πονάς.

Διαβάστε επίσης  Τοστ Ζαμπόν, του Τσαρλς Μπουκόβσκι

 

Έχεις κάποιους ποιητές που αγαπάς ιδιαιτέρως;

Advertising

Έχω ποιητές που αγαπώ και επιστρέφω σε αυτούς ξανά και ξανά για να διαβάσω αγαπημένα τους ποιήματα. Η αναφορά των ονομάτων εδώ είναι καθαρά ενδεικτική καθώς η λίστα είναι μεγάλη: Λουίζ Γκλικ, Άλντα Μερίνι, Μαρκ Στραντ, Μίλτος Σαχτούρης, Γιάννης Ρίτσος, Νικηφόρος Βρεττάκος, Δημήτρης Ελευθεράκης, Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Δήμητρα Κωτούλα και Ρεμπέκα Έλσον. Η ποίηση της Ρεμπέκα Έλσον έγινε ευρέως γνωστή τον καιρό της πανδημίας. Αξίζει τον κόπο να ψάξετε το ποίημα της με τίτλο «Antidotes To Fear Of Death». Ήταν ένα ποίημα στο οποίο επέστρεφα συχνά για να αντλήσω δύναμη και έμπνευση.

 

Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια; Σκοπεύεις να εκδόσεις και άλλη ποιητική συλλογή; Υπάρχει κοινό που αγαπά την ποίηση θεωρείς;

Τα μελλοντικά μου σχέδια περιλαμβάνουν την επιτυχημένη (θέλω να ελπίζω) ολοκλήρωση της συγγραφής  της πρώτης μου νουβέλας, την οποία ξεκίνησα πρόσφατα να γράφω και είμαι ακόμη στην αρχή. Τα τελευταία δύο χρόνια έχω γράψει ακόμη δύο ποιητικές συλλογές, τις οποίες θεωρώ ως μέρη μιας ποιητικής τριλογίας μαζί με την ήδη εκδοθείσα και θέλω να πιστεύω πως σύντομα θα έχω καλά νέα για κάποια από αυτές. Όσον αφορά την ερώτηση σας για το εάν υπάρχει κοινό που αγαπάει την ποίηση θεωρώ πως αν και είναι μικρό, υπάρχει. Ναι, την αγαπάει, την ακολουθεί πιστά, την αποζητά μέσα στην καθημερινότητά του ως αποκούμπι, την αισθάνεται βαθιά και ζητά και ψάχνει να μάθει νέους ποιητές και το έργο τους.

 

 

Αν σου ζητούσα να διαλέξεις κάποιους στίχους σου που αγαπάς ιδιαιτέρως, ποιοι θα ήταν αυτοί και για ποιόν λόγο;

Advertising

«Θα θυμηθείς ότι καμιά φορά οι άνθρωποι στεγνώνουν από όνειρα, μα η θάλασσα τους τα ξεβράζει πίσω». Οι στίχοι αυτοί είναι από το ποίημα μου με τίτλο «Ανασκαφή». Τους επέλεξα γιατί μου θυμίζουν κάτι που είχε πει σε μια συνέντευξη που είχε παραχωρήσει με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του «Το όνειρο και οι μεταμορφώσεις του» ένας καθηγητής φιλόλογος που είχα στις δύο τελευταίες τάξεις του λυκείου, ο κύριος Δημήτρης Τζελέπης. Χαρακτηριστικά η επικεφαλίδα του άρθρου με την συνέντευξη του ήταν «Αν λείψουν τα όνειρα ο άνθρωπος στεγνώνει» και θυμάμαι χαρακτηριστικά πως όταν βρήκα αυτή την συνέντευξη δύο χρόνια μετά, σε μεταγενέστερο χρόνο από την δημοσίευσή της, μόλις διάβασα αυτόν τον τίτλο ένιωσα σαν να κεραυνοβολήθηκα! Κράτησα αυτή την φράση στο σημειωματάριό μου και θυμάμαι πως την είχα υπογραμμίσει. Ένιωσα υποσυνείδητα πως ένας σημαντικός για εμένα άνθρωπος από το παρελθόν μου, μου είχε στείλει σε μία φράση του ένα πολύ σημαντικό μήνυμα για την ζωή, ακριβώς τότε που κοιτούσα την ζωή να κυλάει κανονικά, με ή χωρίς εμένα, στην απέναντι πλευρά της βραχώδους όχθης στην οποία στεκόμουν. Μου θύμισε τη μη ευθύγραμμη πορεία που ακολουθούσα προς την ίαση και συγχρόνως την κυκλικότητα της ίδιας της ζωής, η οποία κάποιες φορές κάνει κύκλους και μας πηγαίνει προς τα πίσω για να μας υπενθυμίσει κάποια πράγματα, ίσως και αυτονόητα, τα οποία ωστόσο εμείς τα ξεχνάμε. Η στιγμή που ανακάλυψα τη συνέντευξή του ήταν πραγματικά μια σπειροειδής ανάσα ζωής μέσα σε μία ομολογουμένως δύσκολη μη γραμμική πορεία θεραπείας, γεμάτη τόσο από πισωγυρίσματα όσο και από σκαμπανεβάσματα. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της συλλογής γράφτηκε την περίοδο της πανδημίας. Είμαι ένας άνθρωπος με ελάχιστους φίλους, χαίρομαι όμως ειλικρινά για πολλά από τα πρόσωπα εκείνα που έκαναν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ένα μικρό έστω πέρασμα από τη ζωή μου. Την περίοδο λοιπόν της πανδημίας που ήταν τα πράγματα κάπως ρευστά και αβέβαια για όλους μας και κάναμε όλοι λίγο ή πολύ τον απολογισμό μας, σκεφτόμουν αυτά τα πρόσωπα για τα οποία νιώθω ευγνώμων και ένα από αυτά ήταν και ο αγαπημένος μου ο καθηγητής. Οι ζωές μας εφάπτονται με έναν αξιοθαύμαστο τρόπο και είμαστε όντα που οι επιλογές και οι πράξεις μας έχουν άμεσα ή έμμεσα αντίκτυπο και στις ζωές των άλλων.  Ένας άνθρωπος λοιπόν μπορεί να σου αλλάξει τη ζωή και να έχει τόσο θετικό αντίκτυπο σε αυτήν, ακόμη και χωρίς να τον έχεις συναντήσει ποτέ ή ακόμη και χωρίς ο ίδιος να το ξέρει, ακόμη και χωρίς να το μάθει ποτέ. Αυτή η ποιητική συλλογή ήταν λοιπόν πέρα από πολλά άλλα και ένας τρόπος να πω το δικό μου ευχαριστώ στον αγαπημένο μου καθηγητή και να του πω πως νιώθω ευγνώμων απέναντί του τόσο για την παρουσία του τότε στην τάξη, η οποία υπήρξε σωτήρια για εμένα με έναν τρόπο σχεδόν θαυματουργικό σε μία περίοδο που βίωνα σχεδόν καθημερινά έντονες κρίσεις πανικού όσο και για την ανθρωπιά του. Ήταν, είναι και θα είναι ένας υπέροχος δάσκαλος και πιστεύω πραγματικά πως η αγαπητική σχέση δασκάλου – μαθητή δεν τελειώνει ποτέ! Είναι ανεξάντλητη όπως η ίδια η πολυκύμαντη θάλασσα της ζωής. Στη θάλασσα, λοιπόν, κύριε καθηγητά! Στη θάλασσα!

Λίγα λόγια για το βιβλίο από τη συγγραφέα Φωτεινή Ουζουνίδου:

Τα βράδια πάσχιζα να πάρω αναπνοή. Αναρωτιόμουν αν πριν πάω να ξαπλώσω, έσβησα πίσω μου το φως της κουζίνας πριν κλείσω την πόρτα. Προσπαθούσα να πείσω τον εαυτό μου πως το έκανα, έστω κι αν οι άλλοι ήξεραν ότι το έκανα, μα εγώ δεν το πίστευα. Προσπαθούσα να πείσω τον εαυτό μου πως μπορούσε ν’ αναπνεύσει κανονικά, πως μπορούσε να βυθιστεί σε ήρεμο και βαθύ ύπνο, έστω κι αν στη βάση του λαιμού μου, χτυπούσε ατέρμονα την πόρτα του το μικροκαμωμένο χέρι ενός φτερωτού αγγέλου.

Τότε ήμουν μια κάμπια μονάρχης λίγο πριν μπει στην κοσμική σκηνή της χρυσαλίδας.

Advertising

Τις μέρες αναζητούσα παρτέρια με ηλιόλουστα χρυσάνθεμα, ανθισμένα στις ενδιάμεσες λωρίδες των πεζών. Το μόνο που έβρισκα, ήταν άδειες κυψέλες αντικαταθλιπτικών χαπιών, να τις φωτίζει ο ήλιος, και άνδρες ξυπόλητους καθισμένους σε παγκάκια έξω από τους φούρνους και τα φαρμακεία να παραμιλούν για την κλεμμένη δυστυχία.

Παραπατούσα σε ημιφωτισμένες σκάλες. Σκόνταφτα σε ασφυκτικούς διαδρόμους. Εγκλωβιζόμουν σε παλιούς ανελκυστήρες. Τα ελάσματα που συγκρατούσαν τα φτερά μου είχαν ξεχαρβαλωθεί κι εγώ έψαχνα μάταια κάποιον να τα επισκευάσει. Να ξεπλύνει τις κηλίδες από αίμα που τα είχαν καλύψει.

Μέχρι να φτιαχτούν τα διαλυμένα μου φτερά, έπρεπε να μάθω να ανασαίνω απ’ την αρχή. Μου πήρε καιρό μέχρι να τα καταφέρω, μα στο τέλος κατάλαβα πως ό,τι μας συνθλίβει, μας κάνει τελικά αγγέλους λουσμένους με φως.

Βασιλική Ευαγγέλου- Παπαθανασίου
Γεννήθηκα ένα φθινόπωρο στην πιο καυτή πόλη της Κεντρικής Ελλάδας. Πρώτος μου έρωτας ήταν τα 24 γράμματα της αλφαβήτας. Από τότε, δε σταμάτησα να σχηματίζω μ' αυτά λέξεις, προτάσεις, δίνοντας δύναμη και ψυχή στο άδειο χαρτί. Τη γλώσσα μου δώσανε ελληνική κι αυτή θα κρατήσω.
Φιλόλογος και αρθρογράφος σε ηλεκτρονικά περιοδικά στην πραγματική ζωή, αλλά στα όνειρα μου ζωγράφος στη Μονμάρτη.
Σε ένα καλό βιβλίο και στη θέα της θάλασσας βρίσκω την απόλυτη γαλήνη.

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Άγιοι Δούλοι: ένα από τα καταπράσινα χωριά της Κέρκυρας

Άγιοι Δούλοι Οι Άγιοι Δούλοι είναι ένα καταπράσινο χωριό στη

Μουσική τζαζ και τέχνη

Η τέχνη της τζαζ στη ζωγραφική είναι βασισμένη στη μουσική,