Η Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη μίλησε στο maxmag και και κατέθεσε τη ψυχή της για άλλη μια φορά. «Η αγαπημένη των θεών», είναι ένα μυθιστόρημα παθιασμένο, πλημμυρισμένο πάθος, μυστήριο, έρωτα, ανατροπές και περιπέτειες. Η «αγάπη των θεών» είναι θέμα συμπεριφοράς, θέμα συνήθειας. Πίστη στον εαυτό μας είναι. Πίστη στο ότι η ζωή ευνοεί τους τολμηρούς, μας λέει η κυρία Ρένα Ρώσση- Ζαΐρη και εμείς δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε μαζί της.
Επιμέλεια συνέντευξης: Βασιλική Ευαγγέλου Παπαθανασίου
«Η αγαπημένη των θεών». Μιλήστε μας για το νέο σας βιβλίο.
Μια νύχτα με καταιγίδα, μια βάρκα με ένα νεογέννητο μωρό βρίσκει καταφύγιο στη Δήλο. Η Άρτεμη, η αγαπημένη των θεών, μεγαλώνει μέσα στην αγάπη και την ασφάλεια, και τολμάει να κυνηγήσει τα όνειρά της. Ώσπου ένας μυστηριώδης άντρας με ζαφειρένια μάτια, αλλά κι ένας φόνος στο ιερό νησί θα την αναγκάσουν να παλέψει για την ίδια της τη ζωή.
«Η αγαπημένη των θεών», είναι ένα μυθιστόρημα παθιασμένο, πλημμυρισμένο πάθος, μυστήριο, έρωτα, ανατροπές και περιπέτειες.
Έπαιξα με το φως και το σκοτάδι σε αυτό το βιβλίο.
Με το φως της Ελλάδας. Και τη σκοτεινιά της Αγγλίας. Μα και την άγρια ομορφιά, τα απόκρημνα βράχια, τις ομιχλώδεις ακτές, και τα γραφικά ψαροχώρια της Κορνουάλης.
Άνυδρα ελληνικά νησιά, καταπράσινα εγγλέζικα βοσκοτόπια, η αντίθεση της ζωής στο κάθε τι, ακόμα και στους ήρωες. Όπως στον Κρίστοφερ, που είναι Άγγλος κι Έλληνας μαζί. Τον αριστοκρατικό, σκοτεινό και συνάμα μυστηριώδη άντρα με τα ζαφειρένια μελαγχολικά μάτια και το παιδικό χαμόγελο. Υπάρχουν κι άλλοι πολλοί ήρωες, τρυφεροί ή μη. Ήρωες που πλέκουν στεφάνι τα όνειρά τους σε ένα μυθιστόρημα παθιασμένο. Όπως η Ελλάδα. Γεμάτο φως κι ανθρώπους «ηλιόλουστους».
Υπάρχουν ηλιόλουστοι άνθρωποι στη ζωή μας;
Ναι, υπάρχουν και η ευγένειά τους, το φως της ψυχής τους, φωτίζει και τη δική μας τη ζωή. Ζουν για να προσφέρουν, χαμογελούν αληθινά, αγαπούν τις αγκαλιές, εκφράζονται με απλές κουβέντες, με χάδια τρυφερά κι είναι έτοιμοι να μας θυμίσουν πως η ευτυχία βρίσκεται ανάμεσα στα πιο απλά πράγματα.
Την τύχη μας την κεντάμε με τραγούδια ψυχής;
Aυτά που «τραγουδάει» η Άρτεμη, η ηρωίδα μου. Αυτά που «τραγουδούν» όλοι όσοι γνωρίζουν πως μπορούμε να κάνουμε πραγματικότητα τα όνειρά μας αν παλέψουμε γι’ αυτά, όσο αδύνατα κι αν μας μοιάζουν.
Είναι η ίδια η ψυχή μας που τραγουδάει πως, «ναι, το αδύνατο μπορεί να γίνει δυνατό».
Οι τυχεροί άνθρωποι, όπως η ηρωίδα μου, έχουν μια ήρεμη στάση απέναντι στην καθημερινότητα. Η «αγάπη των θεών» είναι θέμα συμπεριφοράς, θέμα συνήθειας. Πίστη στον εαυτό μας είναι. Πίστη στο ότι η ζωή ευνοεί τους τολμηρούς.
Aκολούθησα την προσωπικότητά της, την προσωπικότητα των ανθρώπων που είναι ανοιχτοί σε εμπειρίες, που τολμούν. Κι αυτό μου έδωσε την ευκαιρία να «μιλήσω» στους αναγνώστες μου, να συνειδητοποιήσω κι εγώ μαζί τους πως η τύχη δεν είναι καπρίτσιο της μοίρας. Είναι απλά τρόπος ζωής.
Η «αγάπη των θεών» είναι θέμα συμπεριφοράς, θέμα συνήθειας. Πίστη στον εαυτό μας είναι. Πίστη στο ότι η ζωή ευνοεί τους τολμηρούς. Οι τυχεροί άνθρωποι, όπως η ηρωίδα μου, έχουν μια ήρεμη στάση απέναντι στην καθημερινότητα. Η Άρτεμη είναι ανοιχτή σε νέες εμπειρίες, τολμάει. Υπακούει στη διαίσθησή της. Και το κυριότερο, δεν αφήνει τις αρνητικές σκέψεις να καθορίσουν το μέλλον της. Ακόμα και τα άσχημα δεν τα θεωρεί αποτυχία. Μέσα σε κάθε τι κακό, ανακαλύπτει το καλό. Αρνείται να βαλτώσει και τελικά μετατρέπει την κακή της τύχη σε καλή. Χαμογελάει αληθινά και συχνά, είναι κοινωνική, ακούει με προσοχή τους άλλους, ενδιαφέρεται πραγματικά, τους εμπιστεύεται. Μοιάζει μαγνήτης που προσελκύει τους ανθρώπους γύρω της. Παλεύει, αποτυγχάνει, ξανασηκώνεται, παλεύει ξανά. Πρώτα από όλα και πάνω απ’ όλα, η ματιά της είναι γεμάτη αισιοδοξία.
Και ξαφνικά, από το πουθενά, η ζωή της πλημμυρίζει με το λαμπερό φως της αγάπης.
Πόσος χρόνος πέρασε από τότε που εμπνευστήκατε την υπόθεση του βιβλίου σας ως την ώρα που το γράψατε;
Ξεκίνησε με ένα μαγικό, μεταφυσικό θα έλεγα τρόπο. Πλησίαζα στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου μου «Αστέρια στην άμμο», που εκδόθηκε πέρσι την άνοιξη, βρισκόμουν σε συναισθηματική φόρτιση. Πάλευα να κεντήσω κάθε μου λέξη, να πιάσω σφιχτά τον μίτο της Αριάδνης για να τα καταφέρω να βγω έξω από τον λαβύρινθο των ανατροπών, να φτάσω στη λύτρωση και να αποχαιρετήσω τους ήρωές μου με άπλετη αγάπη. Πάντα είναι δύσκολες και συνάμα τόσο, μα τόσο, μαγευτικές εκείνες οι στιγμές. Ήμουν δοσμένη ολοκληρωτικά στο τέλος του ταξιδιού μου ή τουλάχιστον έτσι πίστευα.
Γιατί, στα ξαφνικά, μια καινούργια ηρωίδα άρχισε να χτυπάει απαιτητικά την πόρτα της καρδιάς μου. Έκανα πως δεν την άκουγα, προσπαθούσα να μην της δώσω καμία σημασία. Άδικα. Δε με άφηνε να ολοκληρώσω αυτό που ήθελα να κάνω, δε με άφηνε να συγκεντρωθώ. Κάποια στιγμή δεν άντεξα άλλο. Αφέθηκα. Και χάθηκα από τον χώρο και τον χρόνο…
Κεραυνοί διαδέχονταν ο ένας τον άλλο χωρίς σταματημό, οι αστραπές με τύφλωναν, οι βροντές έκαναν την καρδιά μου να σπαρταράει. Με κούφαιναν. Ο άνεμος λυσσομανούσε. Και τότε ήταν που «είδα» τη βάρκα. Δεμένη σε μια μικρή, ξύλινη προβλήτα ήταν, κουνιόταν σαν τρελή πάνω στ’ αγριεμένα κύματα. Κάποιος πλησίασε τρικλίζοντας την προβλήτα, τράβηξε το σκοινί της βάρκας. Πήδηξε μέσα. Με χίλια ζόρια. Τα κύματα την σκαμπανέβαζαν, αλλά κατάφερε με τα πολλά να ισορροπήσει. Πέταξε στον πάτο της ένα μωρό.
Ένα ολόγυμνο νεογέννητο μωρό.
Με έναν πήδο βρέθηκε και πάλι στην προβλήτα. Χωρίς να διστάσει σταλιά, έλυσε το σκοινί της βάρκας. Κι ύστερα, για να σιγουρευτεί πως το μωρό θα γινόταν ένα με τα κύματα και θα πνιγόταν μεμιάς, την κλώτσησε γερά. Η κλωτσιά του ήταν δυνατή. Η βάρκα απομακρύνθηκε. Όμορφα ένιωσε.
Και τότε… για πρώτη φορά στη συγγραφική μου καριέρα παράτησα, θέλοντας και μη, το μυθιστόρημα που έφτανε στο τέλος του και βούτηξα στο πρώτο κεφάλαιο της «Αγαπημένης των θεών!»
Συνολικά χρειάστηκα έναν ολόκληρο χρόνο για να ολοκληρώσω το βιβλίο.
Παραμονεύει η ασυνείδητη σεξουαλική επιθυμία πίσω από τη φιλία ενός άντρα και μιας γυναίκας;
Νομίζω πως μπορεί να υπάρξει αληθινή φιλία ανάμεσα σε έναν άντρα και μια γυναίκα, όσο κι αν παίζονται παιχνίδια «γοητείας» μεταξύ τους, παιχνίδια που ενισχύουν την εικόνα που έχει ο καθένας για τον εαυτό του. Ένας φίλος γνωρίζει τα πάντα για μας, όλες τις συναισθηματικές μας σχέσεις κι είναι έτοιμος να μας συμπαρασταθεί αν κάτι δεν πάει καλά.
Δεν αποκλείω όμως πως μπορεί να υπάρξει κάποιο γεγονός και η φιλία να μετατραπεί σε έρωτα.
Τι σας ώθησε για να εκφραστείτε μέσω του γραπτού λόγου;
Η επαφή μου με τον γραπτό λόγο ξεκίνησε από την πληγωμένη παιδική μου ηλικία. Γιατί προτού προλάβω να γνωρίσω τη μητέρα μου, εκείνη έφυγε για ένα ταξίδι χωρίς γυρισμό… Κι αυτό ήταν τελικά που με ώθησε να ταξιδέψω στη γραφή. Για πολλά χρόνια, στην προσπάθειά μου να νιώσω τη μητρική αγάπη και την ασφάλεια, που τόσο μου έλειπε, έκλεινα τα μάτια κι έφτιαχνα με τη φαντασία μου μια μαμά για μένα, μια ολοζώντανη μητέρα που με αγκάλιαζε σφιχτά, που μου έφτιαχνε τηγανητές πατάτες, που με φιλούσε συνέχεια. Έκανα δηλαδή συνεχείς ασκήσεις φαντασίας.
Μέχρι που τα συναισθήματα άρχισαν να «ξεχειλίζουν» από μέσα μου, μέχρι που βρήκαν τελικά διέξοδο στο χαρτί και τις λέξεις.
Καταθέτετε αυτοβιογραφικά στοιχεία και προσωπικές εμπειρίες στα έργα σας;
Κάθε βιβλίο γεννιέται μέσα μου, είναι κομμάτι του εαυτού μου. Προσπαθώ να ρουφήξω κάθε τι γύρω μου, να αφουγκραστώ αξίες ζωής. Κι ύστερα ο κόσμος ο πραγματικός ενώνεται με τη φαντασία, τις εμπειρίες, τις χαρές και τους πόνους της ζωής μου. Κάπως έτσι αρχίζει να δημιουργείται σιγά σιγά κάθε μυθιστόρημά μου.
Πιστεύω πως όταν γράφεις ρουφάς τα θαύματα της ζωής, τα μετουσιώνεις και τα προσφέρεις με τη δική σου προσωπική σφραγίδα, με τη δική σου ανάσα ψυχής. Μου αρέσει να γράφω σε πρώτο πρόσωπο, για να μεταμορφώνομαι στον ίδιο τον ήρωα, για να «ζω» για λίγο τη ζωή του. Και τρελαίνομαι να «σκαλίζω» τη ζωή των ηρώων μου από τη στιγμή που γεννήθηκαν. Έτσι τους δικαιολογώ, έτσι τους καταλαβαίνω.
Από τη στιγμή που γράφω την πρώτη πρόταση, μέχρι να ολοκληρωθεί ένα μυθιστόρημα, απλά ζω μαζί του. Κάθε στιγμή, κάθε λεπτό, όποιες κι αν είναι οι δραστηριότητές μου. Οι ήρωές του, με συντροφεύουν ακόμα και στον ύπνο μου.
Ρέει η γραφή από μέσα μου. Γράφω παίζοντας και παίζω γράφοντας. Προσπαθώ να «εκτίθεμαι» στους αναγνώστες μου, να είμαι αληθινή, να κάνω πολλές ανατροπές. Κάθε φορά που γράφω ένα βιβλίο καταθέτω, θέλοντας και μη, πολλές προσωπικές μου εμπειρίες. Δε γίνεται αλλιώς.
Υπάρχουν μυθιστορήματα που έχω γράψει, όπως τα «Δίδυμα Φεγγάρια» που βασίστηκαν στην ιστορία που μου διηγήθηκε η μαμά της μαμάς μου. Η γιαγιά μου ήταν αναπόσπαστο κομμάτι του παρελθόντος της πατρίδας μας. Είχε ζήσει την προσφυγιά, είχε βιώσει χαρές και λύπες ανείπωτες. Μερικές από τις αναμνήσεις της, τις έχω αποτυπώσει στο μυθιστόρημά μου, «Μικροί Άγγελοι», αλλά και στο «Άρωμα Βανίλιας». Η γιαγιά Αγγελική των βιβλίων, είναι η δική μου η γιαγιά.
Δεν υπάρχει μυθιστόρημα που έχω γράψει που να μην περιέχει κομμάτια της ζωής μου, λόγια ανθρώπων που αγαπώ, πράξεις κι ακούσματα που πίστευα πως έχω ξεχάσει στο διάβα της ζωής. Κι όλα αυτά μαζί ανακατεμένα με τη φαντασία κι όλα αυτά μαζί, ένα με μένα.
Τι εμπνέει τη Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη;
Η ίδια η καθημερινότητά μας είναι που με εμπνέει, οι ανάγκες της, η εποχή που ζω, η κρίση, αυτά τα δύσκολα για όλους χρόνια. Με εμπνέουν οι καθημερινοί άνθρωποι, οι άνθρωποι γύρω μου. Προσπαθώ να χαρτογραφήσω την ψυχή τους. Τα μυθιστορήματά μου είναι πλημμυρισμένα χαρές και λύπες, όπως η ίδια η ζωή.
Με στοιχειώνει και ταυτόχρονα με εμπνέει η εποχή που ζω. Όσο κι αν λένε πως είναι στείρα, σκοτεινή, πως είναι άγευστη πνευματικά και καθόλου ρομαντική. Κι όμως για μένα ισχύει το αντίθετο. Έχω ανακαλύψει τους ήρωές μου, τους πραγματικούς ήρωές μου, που είναι οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, οι Έλληνες και οι Ελληνίδες της σημερινής εποχής. Αυτοί με εμπνέουν ακατάπαυστα, τα όσα ζουν και βιώνουν. Είναι στ’ αλήθεια ήρωες γιατί καταφέρνουν και επιβιώνουν κόντρα στην οικονομική κρίση της εποχής μας, κόντρα σε όλες τις δυσκολίες. Και δεν κατεβάζουν το κεφάλι τους και χαμογελούν και αισιοδοξούν. Ένα χαμόγελο καρδιάς προσπαθώ κι εγώ να τους χαρίσω με κάθε μυθιστόρημά μου.
Πόσο σας επηρεάζουν τα αρνητικά σχόλια;
Λατρεύω την κριτική. Σέβομαι κάθε σχόλιο που γίνεται καλοπροαίρετα για οποιοδήποτε βιβλίο μου. Τη συναισθηματική ανταπόκριση των αναγνωστών μου, τη θεωρώ πολύτιμη. Τους θεωρώ φίλους μου, με επηρεάζουν αφάνταστα, πάντα με θετικό τρόπο.
Αχ, δεν μπορείτε να φανταστείτε το τι μου γράφουν. Δεν έχω λόγια… Βουρκώνω διαβάζοντας τις κριτικές τους και κάθε τους λέξη, αποτελεί για μένα βραβείο ζωής. Πολλές φορές έχω ξεκινήσει ένα μυθιστόρημα με κάποια δική τους κριτική, με κάποιο δικό τους σχόλιο. Μου γράφουν συνέχεια, μου γράφουν καθημερινά κι εγώ απαντώ σε όλους.
Είμαι τυχερή γιατί δεν έχει υπάρξει ως τώρα άσχημη κριτική για κάποιο μυθιστόρημά μου. Κάποια ελάχιστα αρνητικά σχόλια, γραμμένα καλοπροαίρετα έλαβα κάποτε, για μερικές περιγραφές μου που τις θεώρησαν παραπανίσιες. Ήταν για το καλό το δικό, μου, την πρόσεξα και την προσέχω αυτή την αδυναμία μου. Οι φίλοι αναγνώστες μου με σέβονται και γνωρίζουν καλά πως τους σέβομαι απίστευτα κι εγώ.
Όμορφες κριτικές, ένα σωρό. Οι άνθρωποι ανταποδίδουν την αγάπη, όταν τους την προσφέρεις απλόχερα. Μου γράφουν πως τα μυθιστορήματά μου τους βοηθούν να ταξιδεύουν στον ίδιο τους τον εαυτό, να γίνουν καλύτεροι γονείς, να βουτάνε στα πιο βαθιά συναισθήματά τους.
Μου γράφουν λόγια απίστευτα.
Κι εγώ σκέφτομαι αν στ’ αλήθεια το αξίζω και γράφω, γράφω προσπαθώντας να φανώ αντάξιά τους.
Πώς θα χαρακτηρίζατε τη Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη ;
Ό,τι είμαι, ό,τι γράφω το χρωστάω στα παιδιά. Εκείνα με έμαθαν να γράφω για τους ενήλικες, βουτώντας την πένα μου στο μελάνι της καρδιάς. Με έμαθαν να είμαι αληθινή, να χαίρομαι, να λυπάμαι, να γελάω ακόμα και να κλαίω γράφοντας. Να μη φοβάμαι να ανοιχτώ συγγραφικά. Με έμαθαν όμως να κάνω και σκανδαλιές. Να γεμίζω ανατροπές κάθε μου μυθιστόρημα, να κόβω την ανάσα του αναγνώστη μου.
Γράφω έξι με οκτώ ώρες κάθε μέρα. Και χρειάζομαι ένα με ενάμιση χρόνο για να ολοκληρώσω ένα μυθιστόρημα. Είμαι παιδί του ήλιου. Γράφω πάντα το πρωί και το απόγευμα, δεν μπορώ να συγκεντρωθώ τις βραδινές ώρες. Δε μου αρέσει και η βροχή. Μελαγχολώ κι εγώ κι οι ήρωές μου. Τις περισσότερες δολοφονίες στα βιβλία μου τις έγραψα μέρες με καταιγίδα…
Πιστεύω πως απόλυτη ευτυχία σημαίνει να αγαπάς και να σε αγαπούν.
Χαμογελάω μέσα από την καρδιά μου, με το γέλιο ενός μωρού, τον γαλάζιο ουρανό, τον λαμπερό ήλιο, τη θάλασσα, τα λουλούδια, τα παιδιά, τα δικά μου παιδιά, αλλά και τα παιδιά με τα οποία συναναστρέφομαι. Χαμογελάω προσπαθώντας να ερμηνεύσω την αλήθεια στο βλέμμα των ανθρώπων, με κάποιο τραγούδι, με το ουράνιο τόξο, γενικά χαμογελάω με την ίδια τη ζωή…
Θεωρώ πως η αγάπη είναι ο μοναδικός δρόμος της ζωής μας. Προσφέρω απλόχερα αγάπη στους αναγνώστες μου και μου προσφέρουν κι εκείνοι με τη σειρά τους.
Η συναισθηματική ανταπόκρισή τους είναι ένα από τα μεγαλύτερα βραβεία της ζωής μου.
Και ναι, λατρεύω την τρυφερότητα, λατρεύω να βουτάω στα συναισθήματά μου, να μη «σκοτώσω» ποτέ το μικρό παιδί που κρύβεται μέσα μου. Το παιδί που χαίρεται τη ζωή, που γελάει, κλαίει, θυμώνει κι απολαμβάνει το κάθε τι.
Έχετε εκπληρώσει τον στόχο σας;
Κάθε φορά που γράφω παλεύω να είναι διαφορετικό το βιβλίο μου. Να διαπραγματεύεται διαφορετικούς στόχους, να ανιχνεύει διαφορετικές προσωπικότητες. Κι εκτός από το μυστήριο της τύχης των ανθρώπων, αυτό το μυθιστόρημα παλεύει να ερμηνεύσει την ερωτική απογοήτευση, την απιστία, τις πουλημένες ζωές, τον εκφοβισμό, τη διαφορετικότητα, τους τοξικούς ανθρώπους αλλά και τους ανθρώπους που αποφασίζουν να παίξουν συνειδητά ή ασυνείδητα, τον ρόλο του θύματος, τη δύναμη της συγνώμης και τα παιδιά που μεγαλώνουν στερημένα από γονική αγάπη. Πιστεύω πως εκπλήρωσα τον στόχο ή τους στόχους που γεννιούνται στην πορεία της συγγραφής, αλλά αυτό θα το κρίνουν καλύτερα οι αναγνώστες μου.
Το μυθιστόρημά σας «Αστέρια στην άμμο» προβάλλεται στη μικρή οθόνη. Πώς αισθάνεστε γι’ αυτό;
Είναι η δεύτερη φορά που μεταφέρεται ένα μυθιστόρημά μου στη μικρή οθόνη. Οι ίδιοι παραγωγοί της τηλεοπτικής σειράς «Δίδυμα Φεγγάρια», ο Κούλλης Νικολάου και ο Ανδρέας Γιωργίου επέλεξαν και τ’ «Αστέρια στην άμμο» το οποίο προβάλλεται από την τηλεόραση του ALPHA και του ALPHA Κύπρου.
Ήταν μεγάλη τιμή για μένα, πετάω από τη χαρά μου! Τώρα πια ξέρω καλά πόσο παθιασμένοι είναι οι συγκεκριμένοι παραγωγοί με τη δουλειά τους.
Σέβονται το βιβλίο μου και τις αξίες που κουβαλάει μέσα του, το ζωντανεύουν ακόμα περισσότερο. Είμαι ενθουσιασμένη και με τους σπουδαίους ηθοποιούς ερμηνεύουν τους ήρωές μου. Όπως τη Μίρκα Παπακωνσταντίνου, τον Δημοσθένη Παπαδόπουλο, τη Μυρτώ Αλικάκη, τον Πέτρο Λαγούτη, τη Σοφία Βογιατζάκη, τον Ρένο Ρώτα και τόσους άλλους.
Τι μήνυμα στέλνετε στους αναγνώστες σας;
Εύχομαι να διαβάσουν ευχάριστα ένα μυθιστόρημα που λούζεται από ένα φως εκτυφλωτικό, που βουτάει σε μια θάλασσα που στραφταλίζει, Εύχομαι να μαγευτούν αντικρίζοντας νησιά πλημμυρισμένα κατακίτρινες άγριες μαργαρίτες, αρωματικές μοβ λεβάντες, να ανασάνουν έναν αέρα που μπλέκεται με την αλμύρα της θάλασσας και μοσχοβολάει ρίγανη, θυμάρι και φασκόμηλο
Εύχομαι να παλεύουν καθημερινά με τους φόβους τους, να αγκαλιάζουν τον πραγματικό τους εαυτό. Να μη μαρμαρώνουν ποτέ τα συναισθήματά τους. Και να ακούν το μικρό παιδί που κρύβουν μέσα τους. Έχει τόσα πολλά να τους πει…
Ευχαριστούμε πολύ την κυρία Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη για το φωτογραφικό υλικό.
Διαβάστε εδώ παλαιότερη συνέντευξη με την Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη.