Έπαιξαν κι έγραψαν ιστορία
Δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα από τις αυτοβιογραφίες αγαπημένων καλλιτεχνών. Ναι, ξέρω, πολλές πληροφορίες για τη ζωή τους βρίσκονται εύκολα και γρήγορα στο διαδίκτυο. Σε μια αυτοβιογραφία, όμως, μπορείς να βρεις σπάνιο φωτογραφικό υλικό, χειρόγραφες σημειώσεις, αποσπάσματα από κάποιο ημερολόγιο – όλα συγκεντρωμένα σ’ ένα βιβλίο και διατυπωμένα είτε από τους ίδιους είτε από άτομα στα οποία εμπιστεύτηκαν τις ιστορίες τους. Άλλωστε, τα βιβλία είναι σαν portals άλλων κόσμων και με τις αυτοβιογραφίες είναι σαν οι ίδιοι να ανοίγουν την πόρτα στον δικό τους. Αν, λοιπόν, αγαπάς τα βιβλία και το παλιό καλό χολιγουντιανό σινεμά, αξίζει να “σκαλίσεις” λίγο την ιστορία ηθοποιών που άφησαν εποχή, τόσο με τις ερμηνείες τους όσο και με τη ζωή τους. Ποιοι ήταν στην πραγματικότητα οι κύριοι του παλιού Χόλιγουντ;
1. Μάρλον Μπράντο
Οι περισσότεροι, ίσως, τον ξέρουν από τον Νονό (The Godfather, 1972) στον ρόλο του δον Βίτο Κορλεόνε, με το προσθετικό στο σαγόνι και τη φωνή του να βγαίνει μετά βίας. Όμως, ο Μάρλον Μπράντο μεσουρανούσε ήδη από τη δεκαετία του ‘50, κλέβοντας καρδιές κι εντυπώσεις με τις αλά Στανισλάφσκι ερμηνείες του. Διαγράφοντας μια πορεία με πολλά σκαμπανεβάσματα, τόσο σε καλλιτεχνικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο, ο Μπράντο εκδίδει το 1994 την αυτοβιογραφία του με τίτλο “Songs My Mother Taught Me”, στην οποία αποκαλύπτει πληροφορίες για τους γάμους και την ερωτική του ζωή, τα δύσκολα παιδικά του χρόνια στη Νεμπράσκα και την κακοποίηση που υπέστη από τον πατέρα του, μέχρι και τα πρώτα του βήματα ως ηθοποιός στη σχολή υποκριτικής της Στέλλα Άντλερ στη Νέα Υόρκη.
Επίσης, στο βιβλίο αναφέρεται σε πολλές μεγάλες προσωπικότητες που είχε την ευκαιρία να γνωρίσει, όπως η Μέριλιν Μονρόε, η Ελίζαμπεθ Τέιλορ, ο Τζον Κέννεντυ και η Βίβιαν Λι. Αυτό που προκάλεσε αντιδράσεις και σχολιάστηκε κάπως αρνητικά ήταν οι δηλώσεις του Μπράντο σχετικά με το εβραϊκό λόμπι στο Χόλιγουντ και τον έλεγχο που ασκούσε στη βιομηχανία του σινεμά.
2. Τζέιμς Ντιν
“Έφυγε” πολύ νωρίς – μόλις στα 24 του χρόνια – και γύρισε μόνο 3 μεγάλες ταινίες, αλλά ο Τζέιμς Ντιν πέρασε στην αιωνιότητα και έγινε σύμβολο των ατίθασων νιάτων. Πόσα μπορεί να γραφτούν για μια καριέρα που κράτησε περίπου 5 χρόνια; Απ’ ό,τι φαίνεται αρκετά, με τα βιβλία που αναφέρονται στη ζωή του νεαρού “ρέμπελου” να ξεπερνούν τα 20. Είτε πρόκειται για φώτο-άλμπουμ είτε για διηγήσεις ιστοριών από ανθρώπους που τον γνώρισαν, η συλλογή βιβλίων για τον Τζέιμς Ντιν είναι πλήρης. Μεταφρασμένο στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο κυκλοφορεί το “James Dean: Το Πορτρέτο ενός Μύθου” (George Perry, 2006), στο οποίο υπάρχουν σπάνιες φωτογραφίες, παντρεμένες με βιογραφικά στοιχεία από την παιδική του ηλικία μέχρι τον τραγικό θάνατο του.
“Να ονειρεύεσαι σαν να πρόκειται να ζήσεις για πάντα. Να ζεις σαν να πρόκειται να πεθάνεις σήμερα.” – James Dean
Σαν να είχε προβλέψει το μέλλον ο Τζέιμς Ντιν κατάφερε να ζήσει για πάντα και η σύντομη ζωή του να αποθεωθεί τόσο, χαρίζοντας του μια θέση στο Hall of Fame του Χόλιγουντ.
3. Τόνι Κέρτις
Το “Χρυσό Αγόρι” της Χρυσής Εποχής του Χόλιγουντ ή ο “Αμερικανός Πρίγκηπας”, όπως αυτο-χαρακτηρίζεται στη βιογραφία του “American Prince: A Memoir” που κυκλοφόρησε το 2008. Ο χαρακτηρισμός αυτός δεν είναι καθόλου υπερβολικός, όταν πρόκειται για τον Τόνι Κέρτις, που ήταν όντως “πρίγκηπας” κι ο ορισμός του ζεν πρεμιέ. Ο “έρωτας” με τον φακό ήταν κεραυνοβόλος, με τα καταγάλανα μάτια και τα σχεδον αγγελικά χαρακτηριστικά του να σε μαγνητίζουν. Η μια πρόταση διαδέχονταν την άλλη κι ο Κέρτις μάς χάρισε μοναδικές ερμηνείες με τεράστια γκάμα, όπως ο αδίστακτος ρεπόρτερ στο δράμα “Sweet Smell of Success” (1957), ο Αντονίνος στην ιστορική ταινία “Σπάρτακος” (1960), αλλά κι ο μουσικός – “φυγάς” στην κλασσική κωμωδία “Some Like It Hot” (1959). Η επιτυχία του μεγάλη κι η επιρροή του ακόμα μεγαλύτερη, με τον ίδιο τον Έλβις Πρίσλεϊ να δανείζεται στοιχεία από το στυλ και την υποκριτική του Κέρτις, αλλά και τους Beatles να τον συμπεριλαμβάνουν στο εξώφυλλο του άλμπουμ τους “Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band”.
Στην αυτοβιογραφία του ο Τόνι Κέρτις περιγράφει τη δυσκολία να κρατήσει την προσωπική του ζωή όσο το δυνατόν πιο ιδιωτική. Βέβαια, σ’ αυτό δεν βοήθησαν ιδιαίτερα οι 6 γάμοι του και οι “παράνομες” σχέσεις του με πολύ γνωστές συμπρωταγωνίστριες του, όπως η Νάταλι Γουντ και η Μέριλιν Μονρόε.
4. Τσάρλι Τσάπλιν
Χωρίς το grotesque μακιγιάζ, τις έντονες γκριμάτσες και το χαρακτηριστικό μουστάκι του Σαρλό, δυσκολεύεσαι να αναγνωρίσεις τον γοητευτικό Τσάρλι Τσάπλιν. Αν και δεν ήταν γέννημα θρέμμα του Χόλιγουντ, το Χόλιγουντ τον αγάπησε και του πρόσφερε πανάκριβα συμβόλαια για να τον αποκτήσει. Όμως, το ίδιο το Χόλιγουντ θα είναι αυτό που θα του γυρίσει την πλάτη, όταν το 1952 (στο peak του Ψυχρού Πολέμου) ο Τσάπλιν θα απελαθεί από τις ΗΠΑ για τις κομμουνιστικές του πεποιθήσεις. Η σταδιακή πτώση του κι η “εξορία” του από την Αμερική περιγράφονται στη βιογραφία “Charlie Chaplin vs America” που κυκλοφόρησε το 2024 από τον Scott Eyman. Ο Τσάπλιν απέρριψε την άρση της απέλασης του και δεν επέστρεψε ποτέ ξανά στις ΗΠΑ, υποστηρίζοντας ότι “η Αμερική δεν είναι πλέον ένα μέρος στο οποίο οι φιλελεύθεροι άνθρωποι μπορούν να εκφραστούν καλλιτεχνικά.” Θα γυρίσει τις δύο τελευταίες του ταινίες στο Λονδίνο και θα περάσει το υπόλοιπο της ζωής του στην Ελβετία, όπου και θα αφήσει την τελευταία του πνοή το 1977.
Πέρα από τις πολιτικές του απόψεις, στο βιβλίο αναφέρονται και αρκετές ερωτικές του περιπέτειες που έβαλαν τη προσωπική του ζωή στο επίκεντρο, όπως το δικαστήριο για την απόδειξη πατρότητας ενός εκ των 11 παιδιών του, αλλά και οι γάμοι του με τις κατά πολύ μικρότερες σε ηλικία συζύγους του – η τελευταία ήταν μόλις 18 χρονών, ενώ ο Τσάπλιν είχε πατήσει τα 54!
5. Κάρι Γκράντ
Μια ακόμα βιογραφία από τον Scott Eyman είναι αυτή του Κάρι Γκραντ που κυκλοφόρησε το 2020 με τίτλο “Cary Grant: A Brilliant Disguise”. Αυτή η “λαμπρή μεταμφίεση” αναφέρεται στη μάσκα του γοητευτικού, ταλαντούχου ηθοποιού κάτω από την οποία ο Κάρι Γκραντ έκρυβε όλα του τα μυστικά. Ο Γκραντ μεγάλωσε πάμφτωχος σε μια αρκετά δυσλειτουργική οικογένεια στο Μπρίστολ της Αγγλίας. Με πατέρα αλκοολικό και μητέρα τρόφιμο σε ψυχιατρική κλινική, ο Κάρι Γκραντ φτάνει σε εφηβική ηλικία στην Αμερική βρίσκοντας καταφύγιο στην υποκριτική. Παρά την τεράστια επιτυχία του στο σινεμά, ο Γκραντ δεν κατάφερε ποτέ να συμφιλιωθεί με το παρελθόν του και, σε συνδυασμό με τα καταθλιπτικά του επεισόδια, κανένας από τους 4 γάμους του δεν μπόρεσε να στεριώσει. Σε μεγαλύτερη ηλικία, έχοντας αποσυρθεί από την υποκριτική, ο ίδιος θα μιλήσει ανοιχτά για τα ψυχολογικά του προβλήματα και θα παραδεχτεί ότι “για να βρω τον εαυτό μου και την ευτυχία έκανα ψυχοθεραπεία και συμμετείχα σε μια θεραπεία με βάση το LSD” – που τότε χορηγούνταν νόμιμα σε ασθενείς. Τίποτα απ’ όλα αυτά, όμως, δεν σου περνάει από το μυαλό, όταν βλέπεις τον Κάρι Γκραντ να σκάει το πιο πλατύ του χαμόγελο στην κάμερα.
Ο άνθρωπος πίσω από το χαμογελαστό προσωπείο μεταφέρθηκε το 2023 και στη μικρή οθόνη με τη βρετανική σειρά Archie (το πραγματικό όνομα του Κάρι Γκραντ) και τον Jason Isaacs στον ρόλο του μεγάλου ηθοποιού.
6. Τζακ Λέμον
Ένας από τους πιο μεγάλους κωμικούς όλων των εποχών κι ο καλύτερος της γενιάς του, ο συμπαθέστατος και χαμηλών τόνων Τζακ Λέμον υπήρξε ο απόλυτος ζεν κομίκ. Η πρώτη βιογραφία που γράφτηκε για τον Λέμον είναι το “Some Like It Cool: The Charmed Life of Jack Lemmon” από τον Michael Freedland, ο οποίος δηλώνει μεγάλος φαν του τεράστιου κωμικού. Όλες οι αποκαλύψεις που γίνονται στο βιβλίο – από τον αποτυχημένο γάμο του και το πρόβλημα με το αλκοόλ μέχρι και το κακό lifting προσώπου, όπως αναφέρει χιουμοριστικά ο Λέμον – βασίζονται πάνω σε συνεντεύξεις που πήρε ο Freedland από τον ηθοποιό, όσο βρισκόταν εν ζωή. Η βιογραφία ολοκληρώθηκε και κυκλοφόρησε δύο χρόνια μετά τον θάνατο του Λέμον, το 2003. Λίγα χρόνια μετά ο γιος του, Christopher Lemmon, θα κυκλοφορήσει το βιβλίο “A Twist of Lemmon: A Tribute to My Father”, όπου θα περιγράψει τη στενή σχέση με τον πατέρα του και το πόσο του στοίχισε η απώλεια ενός καλού φίλου και ανθρώπου που θαύμαζε πολύ.
Μέσα από τα βιβλία απονέμεται και ένας φόρος τιμής στον Λέμον για την προσφορά του στο σινεμά, με αναφορές σε ρόλους-σταθμούς και ταινίες που σήμερα θεωρούνται κλασικές, όπως “Some Like It Hot” (1959), “The Apartment” (1960), “Days of Wine and Roses” (1962), “Irma la Douce” (1963) κ.α.
Εσένα ποιοι κύριοι του παλιού Χόλιγουντ είναι αγαπημένοι σου και ποιες αυτοβιογραφίες θα προσθέσεις στη βιβλιοθήκη σου;