Αγγλοζανζιβαρινός Πόλεμος 1896: Ο συντομότερος πόλεμος

παλάτι, βομβαρδισμός, Ζανζιβάρη
Πηγή εικόνας: allthatsinteresting.com | Το παλάτι του σουλτάνου μετά τον βομβαρδισμό (1896).

 

Ο Αγγλοζανζιβαρινός πόλεμος, ή αλλιώς η σύρραξη μεταξύ Βρετανίας και Ζανζιβάρης, θεωρείται η πιο σύντομη καταγεγραμμένη μάχη στην ιστορία, με συνολική διάρκεια 38 λεπτών. Το 1896, οι ζανζιβαρινές δυνάμεις ηττήθηκαν απ’ τις βρετανικές, παρ’ όλη την υπεροχή τους σε αριθμό ανδρών, καθώς δεν μπορούσαν να ανταγωνιστούν τον εξοπλισμό, την ετοιμότητα και την εμπειρία του Αγγλικού στέμματος.


Πλαίσιο

Η Ζανζιβάρη είναι νησί στον Ινδικό ωκεανό και σήμερα αποτελεί τμήμα της Τανζανίας. H Βρετανία είχε αναγνωρίσει την κυριαρχία του νησιωτικού κράτους το 1886 και διατηρούσε καλές σχέσεις με τους Σουλτάνους του. Όμως, η Γερμανία αποτελούσε απειλή για την κυριαρχία του Ηνωμένου Βασιλείου στην περιοχή, αφού διεκδικούσε και εκείνη κατά βάση εμπορικά συμφέροντα. Η παραχώρηση δικαιωμάτων στη Βρετανία και την Γερμανία είχε ως αποτέλεσμα την δυσαρέσκεια της αραβικής καθεστηκυίας τάξης, αφού επέφερε την διακοπή του κερδοφόρου δουλεμπορίου. Οι γερμανικές αρχές συγκρούστηκαν αρκετές φορές με τοπικές δυνάμεις, γεγονός που ενίσχυε το αντι-γερμανικό αίσθημα στη Ζανζιβάρη.

Το 1890, ο Σουλτάνος Αλί απαγόρευσε το εγχώριο δουλεμπόριο, ανακήρυξε τη Ζανζιβάρη βρετανικό προτεκτοράτο και διόρισε Βρετανό Πρωθυπουργό για αρχηγό της κυβέρνησής του. Οι Βρετανοί θα μπορούσαν να υποβάλουν βέτο στο μελλοντικό διορισμό Σουλτάνων ενώ επιπροσθέτως, υπογράφηκε η Συνθήκη Χέλγκολαντ- Ζανζιβάρης μεταξύ της Βρετανίας και της Γερμανίας. Με αυτή τη συνθήκη, οριοθετήθηκαν επίσημα οι σφαίρες επιρροής στην Ανατολική Αφρική και τα γερμανικά δικαιώματα στη Ζανζιβάρη παραχωρήθηκαν στην Βρετανία.


Τα αίτια της σύγκρουσης

Ο Σουλτάνος Χαμάντ ανέλαβε το θρόνο της Ζανζιβάρης το 1893 όμως πέθανε ξαφνικά τρία χρόνια αργότερα, στις 25 Αυγούστου του 1896. Λέγεται ότι υπαίτιος για τον θάνατο του Χαμάντ ήταν ο ξάδελφός του Χαλίντ μπιν Μπαργκάς, ο οποίος λίγες ώρες αργότερα κατέλαβε την θέση εξουσίας και συγκέντρωσε τις δυνάμεις του γύρω απ’ το παλάτι. Αυτή η ενέργεια καταπατούσε την συνθήκη του 1890, αφού ο Χαλίντ δεν έλαβε έγκριση άσκησης της εξουσίας απ’ τις βρετανικές αρχές, οι οποίες τον διέταξαν να παραχωρήσει τον θρόνο στον Χαμούντ μπιν Μουχάμεντ, υποψήφιο φιλικό προς τα συμφέροντα του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι Βρετανοί έδωσαν στον Χαλίντ προθεσμία εγκατάλειψης του θρόνου μέχρι τις 27 Αυγούστου.

Διαβάστε επίσης  Ερρίκο Μαλατέστα: Ένας αναρχικός με αρχές
Advertising

Advertisements
Ad 14

Σύγκριση ισχύος

Οι ζανζιβαρινές δυνάμεις αποτελούνταν από περίπου 3000 άντρες οι οποίοι έφεραν τουφέκια και μουσκέτα. Οι πλειοψηφία τους ήταν πολίτες, αλλά περιλαμβάνονταν και 700 Ασκάρι, μέλη τοπικών στρατευμάτων της περιοχής της Αφρικής που υπηρετούσαν σε στρατούς ευρωπαϊκών αποικιακών δυνάμεων. Το πυροβολικό του σουλτάνου αποτελούνταν από μερικά πολυβόλα Maxim, ένα πολύκαννο πολυβόλο, ένα μπρούτζινο κανόνι του 17ου αιώνα και δύο πυροβόλα πεδίου 12 λιβρών, δώρο του Γερμανού Αυτοκράτορα Γουλιέλμου Β’ προς το σουλτάνο. Η ναυτική δύναμη περιοριζόταν στο ξύλινο πλοίο Glasgow του 1878 -έχοντας ως πρότυπο την ομώνυμη βρετανική φρεγάτα,- που όμως προορίζονταν για ιστιοπλοϊκό βασιλικό κότερο και όχι για στρατιωτικούς σκοπούς.

Glasgow
Πηγή εικόνας: allthatsinteresting.com | Το πλοίο Glasgow.

Από την άλλη, οι Βρετανοί είχαν στη διάθεσή τους 900 Ασκάρι, δύο προστατευμένα καταδρομικά (protected cruiser), Philomel και Raccoon, δύο κανονιοφόρους Thrush και Sparrow, και το St. George, ναυαρχίδα του Σταθμού Ακρωτηρίου και Ανατολικής Αφρικής. Η βρετανική υπεροχή ήταν εμφανής παρόλο που ο αριθμός των ανδρών της ζανζιβαρινής πλευράς ήταν μεγαλύτερος.


Η σύγκρουση

Ο Σουλτάνος αγνόησε όλες τις βρετανικές προειδοποιήσεις και δεν επιθυμούσε να διαπραγματευτεί με τον Πρόξενο Κέιβ και τον Στρατηγό Μάθιους. Έτσι, έλαβε τηλεγράφημα από τον υποναύαρχο Ρόσον, ο οποίος απαιτούσε από τον Χαλίντ να κατεβάσει την σημαία του και να φύγει από το παλάτι μέχρι τις 09:00 στις 27 Αυγούστου, ειδάλλως οι βρετανικές δυνάμεις θα άνοιγαν πυρ. Η ζανζιβαρινή πλευρά αγνόησε το τηλεγράφημα.

Διαβάστε επίσης  Η Φωτογραφία ως μέσο προπαγάνδας – Μέρος Β'

Ακριβώς στις 09:00, ο Μάθιους έδωσε διαταγή στα βρετανικά πλοία να αρχίσουν τον βομβαρδισμό. Στις 09:02 τα πλοία Racoon, Thrush και Sparrow άνοιξαν πυρ κατά του παλατιού, ενώ μία βολή του Thrush ήταν αρκετή για να καταστρέψει το αραβικό κανόνι των 12 λιβρών. Στις 09:05, το Glasgow επιχείρησε να ανοίξει πυρ κατά του St. George και όπως ήταν αναμενόμενο, η βρετανική ανταπόδοση το βύθισε. Το τέλος των βομβαρδισμών επέφερε και την λήξη της σύρραξης, κατά την οποία οι Βρετανοί έριξαν περίπου 500 βλήματα, 4.100 σφαίρες με πολυβόλα και 1.000 με τουφέκια, επικρατώντας με ευκολία των ζανζιβαρινών. Στις 09:40 η σημαία του σουλτάνου είχε αποκαθηλωθεί.

Advertising


Αποτελέσματα

Ο Αγγλοζανζιβαρινός πόλεμος έληξε με νίκη των βρετανικών δυνάμεων. Το ίδιο απόγευμα, ο Χαμούντ μπιν Μουχάμεντ τοποθετήθηκε στον θρόνο. Οι υποστηρικτές του Χαλίντ πλήρωσαν ένα ποσό αποζημίωσης 300.000 ρουπιών που αποσκοπούσε  στην κάλυψη του κόστους των βλημάτων και των ζημιών που προκλήθηκαν από τις λεηλασίες. Ένας υπαξιωματικός του Thrush τραυματίστηκε, ενώ οι ζανζιβαρινές απώλειες ανήλθαν σε περίπου 500. Οι Βρετανοί, σε συνεργασία με τον Χαμούντ απαγόρευσαν το δουλεμπόριο ένα χρόνο αργότερα. Σε δέκα χρόνια, ένας χαμηλός αριθμός 17.293 σκλάβων είχαν αποδεσμευτεί από έναν εκτιμώμενο πληθυσμό 60.000, το 1891.

Βρετανοί ναύτες
Πηγή εικόνας: allthatsinteresting.com | Βρετανοί ναύτες στέκονται δίπλα σε κατεστραμμένο κανόνι μετά τον βομβαρδισμό (1896).

Ο Χαλίντ, με το στενό του κύκλο, κατάφερε να διαφύγει και να ζητήσει άσυλο απ’ το Γερμανό πρόξενο, ο οποίος απέρριπτε τα βρετανικά αιτήματα, τηρώντας τη γερμανοβρετανική συμφωνία που απαγόρευε την έκδοση των πολιτικών κρατούμενων. Ο πρώην Σουλτάνος φυγαδεύτηκε στο γερμανικό τμήμα της ανατολικής Αφρικής και αιχμαλωτίστηκε απ’ τις βρετανικές αρχές χρόνια αργότερα, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εξορίστηκε στην Αγία Ελένη αλλά του επετράπη να επιστρέψει στην Ανατολική Αφρική το 1927, οπότε και απεβίωσε.

Διαβάστε επίσης  Άννα Σικελιανού: Υφαίνοντας του Αγγέλου το φτερό

Το κράτος της Ζανζιβάρης παρέμεινε βρετανικό προτεκτοράτο για τα επόμενα 67 χρόνια μέχρι το 1964. Ακολούθησε η συγχώνευση με την Τανγκανίκα και η μετονομασία σε Ενωμένη Δημοκρατία της Τανζανίας.


Ακολουθεί βίντεο της Αγγλοζανζιβαρινής διένεξης:

Advertising


Πηγές άρθρου:

Αγγλοζανζιβαρινός Πόλεμος. Ανακτήθηκε από el.wikipedia.org. (Τελευταία πρόσβαση: 18/8/2020).

Delong, W. (2018). The Anglo-zanzibar war lasted just 38 minutes. Ανακτήθηκε από: allthatsinteresting.com. (Τελευταία πρόσβαση: 18/8/2020).

Advertising

Γεννημένη και μεγαλωμένη στην Αθήνα, με πτυχίο στις Διεθνείς & Ευρωπαϊκές Σπουδές και μεταπτυχιακό στη Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού. Σκοπός της συμμετοχής στο Maxmag η διατήρηση του ερευνητικού ενδιαφέροντος σε θέματα ιστορίας, διπλωματίας και στρατηγικής.

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Χαρισματικότητα και ψυχολογική λειτουργικότητα

Χαρισματικότητα: Περιγραφή Το παρόν άρθρο εστιάζει στην χαρισματικότητα και τη
cioran decay

Μια επιτομή της παρακμής

Η αυτοβοήθεια δεν είναι σημερινό φαινόμενο. Οι παραινέσεις και οι