Ο Ακίρα Κουροσάβα ήταν ένας χαρισματικός σκηνοθέτης που επηρέασε πολλούς συναδέλφους του σκηνοθέτες του δυτικού κόσμου, όπως τον Σέρτζιο Λεόνε και τον Τζορτζ Λούκας. Κινηματογράφησε πάνω από 30 ταινίες και τιμήθηκε με διαφορά βραβεία κατά τη διάρκεια της καριέρας του.
Το Ξεκίνημα
Ο Ακίρα Κουροσάβα γεννήθηκε στο Τόκιο στις 23 Μαρτίου του 1910. Ήταν ο βενιαμίν της οικογένειας του, το όγδοο παιδί του Ισαμού και της Σίμα Κουροσάβα. Όταν ήταν ακόμη νεαρός, θέλησε να ασχοληθεί με τη ζωγραφική, αλλά δεν τα κατάφερε στην Ακαδημία Τεχνών. Η σκηνοθετική του πορεία ξεκίνησε το 1936, όταν εργάστηκε ως βοηθός του σκηνοθέτη Γιαμαμότο Κατζίρο. Το 1943 ο Ακίρα Κουροσάβα γύρισε την πρώτη προσωπική του ταινία με τίτλο “Σουγκάντα Σανσίρο”, η οποία πραγματεύεται την ιστορία του τζούντο με διασκεδαστικό τρόπο. Στη συνέχεια της πορείας του κινηματογραφεί κυρίως εμπορικές ταινίες, υπό την επίβλεψη της στρατιωτικής κυβέρνησης που λογοκρίνει κάθε καλλιτεχνικό δημιούργημα και ευνοεί την παραγωγή έργων με πατριωτικό περιεχόμενο. Γι’ αυτόν το λόγο η κυβέρνηση πίεσε τον Ακίρα Κουροσάβα να γυρίσει τη συνέχεια του “Σουγκάντα Σανσίρο”, με σκοπό να δείξει στο κοινό την υπεροχή της ιαπωνικής πολεμικής τέχνης του τζούντο έναντι αυτής των Αμερικανών, το μποξ. Ο σκηνοθέτης είχε αριστερές πεποιθήσεις και η καταπίεση που δεχόταν από την κυβέρνηση περιόριζε το έργο του.
Η Συνέχεια της Καριέρας και η Καταξίωση
Μετά τη λήξη του πολέμου, κινηματογραφεί το 1946 την ταινία “Δεν Λυπόμαστε Τη Νεολαία Μας”. Η ταινία βασίστηκε σε ένα γεγονός γνωστό ως “Πτώση του Τακικάβα”, το οποίο συνέβη το 1933, όταν ένας καθηγητής, εξαναγκασμένος από την κυβέρνηση, παραιτήθηκε λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων, οι οποίες ήταν αριστερές. Το 1948 ο Κουροσάβα σκηνοθετεί ένα από τα αριστουργήματά του με τίτλο “Μεθυσμένος Άγγελος” και δύο χρόνια μετά κινηματογραφεί το έργο που του έδωσε την ευρωπαϊκή αναγνώριση, το “Ρασομόν”, που απέσπασε Χρυσό Λέοντα στο φεστιβάλ της Βενετίας.
Από το 1950 ως το 1965 κινηματογραφεί αδιάκοπα και ξεχωρίζουν ορισμένες ταινίες του, οι οποίες συγκαταλέγονται στα αριστουργήματά του: “Ikiru” το 1952, το πασίγνωστο “Επτά Σαμουράι” το 1954 και “Yojimbo” το 1961. Το 1980 ο Κουροσάβα γυρίζει το κινηματογραφικό έπος “Kagemusha”, με το οποίο κατέκτησε Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών. Το 1985 γυρίζει το “Ran”, το οποίο έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ως το τελευταίο αριστούργημά του. Το 1993 σκηνοθετεί την τελευταία του ταινία με τίτλο “Madadayo”. Ο σκηνοθέτης μελέτησε πολύ συγγραφείς της Ευρώπης, όπως ο Σαίξπηρ και ο Ντοστογέφσκι. Χρησιμοποίησε τα φώτα του ευρωπαϊκού πολιτισμού για να δημιουργήσει ένα προσωπικό στυλ και να τα προσαρμόσει στην ιαπωνική πραγματικότητα. Με αποτέλεσμα να εμπνεύσει πολλούς σκηνοθέτες της Ευρώπης, αλλά και της Αμερικής, καθώς τους έδωσε φιλτραρισμένα τα έργα με τα οποία τον εφοδίασαν.
Ο Ακίρα Κουροσάβα πέθανε στις 6 Σεπτεμβρίου του 1998 και η αιτία του θανάτου ήταν εγκεφαλικό επεισόδιο.
Αναλυτική Φιλμογραφία
1943 – Sugata Sanshirô (Ο Θρύλος του Τζούντο)
1944 – Ichiban utsukushiku (Ο πιο ωραίος)
1945 – Tora no o wo fumu otokotachi (Αυτοί που πάτησαν την ουρά της τίγρης)
1945 – Zoku Sugata Sanshirô (Ο Θρύλος του Τζούντο 2)
1946 – Asu o tsukuru hitobito (Αυτοί που κτίζουν το αύριο)
1946 – Waga seishun ni kuinashi (Οι νέοι δεν χρειάζονται λύπηση)
1947 – Subarashiki nichiyôbi (Μία υπέροχη Κυριακή)
1948 – Yoidore tenshi (Ο μεθυσμένος άγγελος)
1949 – Nora inu (Αδέσποτος σκύλος)
1949 – Shizukanaru kettô (Σιωπηλή μονομαχία)
1950 – Shûbun (Σκάνδαλο)
1950 – Rashômon (Η Γκέισα και ο Σαμουράι)
1951 – Hakuchi (Ο Ηλίθιος)
1952 – Ikiru (Ο καταδικασμένος)
1954 – Shichinin no samurai (Οι Επτά Σαμουράι)
1955 – Ikimono no kiroku (Ζω με το φόβο)
1957 – Donzoko (Ο βυθός)
1957 – Kumonosu-jô (Ο Θρόνος του Αίματος)
1958 – Kakushi-toride no san-akunin (Το κρυμμένο φρούριο)
1960 – Warui yatsu hodo yoku nemuru (Οι κακοί κοιμούνται ήσυχα)
1961 – Yojimbo (Γιοζίμπο)
1962 – Tsubaki Sanjûrô (Σανζούρο)
1963 – Tengoku to jigoku (Ο δολοφόνος του Τόκυο)
1965 – Akahige (Ο Κοκκινογένης)
1970 – Dodesukaden (Η γειτονιά των καταφρονεμένων)
1975 – Dersu Uzala (Ντερσού Ουζαλά)
1980 – Kagemusha (Καγκεμούσα, ο ίσκιος του πολεμιστή)
1985 – Ran (Ραν)
1990 – Dreams (Όνειρα)
1991 – Rhapsody in August (Ραψωδία τον Αύγουστο)
1993 – Madadayo (Μανταντάγιο, ο δάσκαλος)
Η Αποτυχημένη Προσπάθεια στο Χόλιγουντ
Το 1968 η 20th Century Fox προσέλαβε τον Ακίρα Κουροσάβα προκειμένου να σκηνοθετήσει το ιαπωνικό κομμάτι της πολεμικής ταινίας “Tora! Tora! Tora!”. Μετά την ταινία αυτή ο Ακίρα Κουροσάβα θα καθιέρωνε το όνομά του παγκοσμίως και θα ξεκινούσε μια καριέρα στο Χόλιγουντ. Η συμπεριφορά του όμως τον εμπόδισε. Η πληρωμή του θα ήταν το 10% των καθαρών κερδών. Η συμπεριφορά του κατά κύριο λόγο χαρακτηρίστηκε παράλογη και κατέληξε ως και επιθετική.
Έδωσε τους βασικούς ρόλους σε 15 Ιάπωνες επιχειρηματίες, ο οποίοι δεν είχαν καμιά σχέση με την υποκριτική. Ο Κουροσάβα κινήθηκε έτσι, διότι ήθελε να εξασφαλίσει από τους επιχειρηματίες μελλοντικές χρηματοδοτήσεις για ταινίες του. Επέβαλε στο προσωπικό να φοράει ειδικά σακάκια και ναυτικά πηλήκια, καθώς επίσης και να απευθύνουν στρατιωτικό χαιρετισμό στους ηθοποιούς, όταν περνούσαν. Κάποια στιγμή επιτέθηκε στον χειριστή της κλακέτας. Την ίδια τύχη είχε κι ο βοηθός σκηνοθέτη, όταν επενέβη για να βοηθήσει τον χειριστή. Στη συνέχεια ο Κουροσάβα διέταξε τον βοηθό του να δώσει σφαλιάρες σε όλο το συνεργείο, αλλά όταν αυτός αρνήθηκε, τον απέλυσε. Ο Κουροσάβα βυθίστηκε στην παράνοια, ήθελε η ασφάλεια να τον ακολουθεί σε κάθε του βήμα, αλεξίσφαιρα τζάμια στη λιμουζίνα του και όταν βρισκόταν καθ’ οδόν στο αυτοκίνητο έσκυβε για να αποφύγει τους επίδοξους δολοφόνους του. Η 20th Century Fox προσέλαβε νευρολόγο για την κατάστασή του και του χορηγήθηκαν μεγάλες δόσεις ηρεμιστικών. Όταν ο σκηνοθέτης ζήτησε να απολυθεί όλο το συνεργείο, η εταιρεία δεν ανέχτηκε άλλο την συμπεριφορά του και προχώρησε στην απόλυσή με μια ανακοίνωση, όπου δήλωνε πως ο σκηνοθέτης αποσυρόταν λόγω κόπωσης. Έτσι, έληξε η πορεία του στο Χόλιγουντ.
Παρακάτω ακολουθεί το top 10 των ταινιών του Ακίρα Κουροσάβα.
Πηγές
