Διοκλητιανός: Ο σκληρός αυτοκράτορας που αυτοσυνταξιοδοτήθηκε

Πηγή φωτογραφίας: www.Offlinepost.gr.

Ο Διοκλητιανός ήταν ένας αυτοκράτορας που έφερε σταθερότητα στην Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Η βασιλεία του περιλάμβανε νέες μεταρρυθμίσεις αλλά και δριμείς διωγμούς κατά των Χριστιανών. Η διακυβέρνηση του Διοκλητιανού είχε διάρκεια 21 ετών (285-305 μ. Χ.) και έληξε όταν ο μονάρχης αποφάσισε να αποσυρθεί από την εξουσία, κάτι που ήταν αρκετά σπάνιο για τους ρωμαίους αυτοκράτορες.


Η ζωή του Διοκλητιανού πριν την άνοδο στην εξουσία

Ο Διοκλητιανός γεννήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 244 μ.Χ. στην ρωμαϊκή επαρχία της Δαλματίας, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η Κροατία, καταγόμενος από ταπεινή οικογένεια. Για τον πατέρα του συγκεκριμένα λέγεται ότι ήταν γραμματέας ή απελεύθερος σκλάβος του στρατηγού Πάβλιου Κορνέλιου Ανουλίνου.

Το πλήρες όνομα του Διοκλητιαού ήταν, Γάιος Αυρήλιος Βαλέριος Διοκλητιανός. Το όνομα «Βαλέριος» το υιοθέτησε από την κόρη του Βαλέρια, την οποία απέκτησε με τη σύζυγό του Πρίσκα. Το όνομα «Αυρήλιος» του το έδωσε ο αυτοκράτορας Κάρος, όταν τον πήρε υπό την «προστασία» του. Ο ίδιος άρχισε να εμφανίζεται μετά τον Μάρτιο του 286. Πριν απ’ όλα αυτά τα ονόματα όμως, ήταν γνωστός με το όνομα Διοκλής.

Πηγή φωτογραφίας: science.fandom.com.

Η σταδιοδρομία του ξεκίνησε με τη συμμετοχή του στον στρατό, όπου και κατάφερε να αναρριχηθεί γρήγορα στην στρατιωτική ιεραρχία. Οι ικανότητές του άρχισαν να είναι εμφανείς όταν κατατάχθηκε στο σώμα του στρατού της Ιλλυρίας. Στην πορεία έγινε διοικητής του στρατού της Μοισίας, η οποία ήταν μια βόρεια επαρχία των Βαλκανίων, στο δυτικό μέρος της Μαύρης Θάλασσας, ενώ υπήρξε και διοικητής της Γαλατίας. Ακόμη, ο Διοκλητιανός ήταν σωματοφύλακας του αυτοκράτορα Καρινού και ο ίδιος μάλιστα τον συμπεριέλαβε στους στρατηγούς που υπηρέτησαν τον αδερφό του Νουμεριανό και πολέμησαν μαζί με τους Ιλλυριανούς, ενάντια στους Πέρσες, .

Advertising

Advertisements
Ad 14

Ο Διοκλητιανός στο θρόνο

Ο Διοκλητιανός ανέδειξε πολλές φορές τις στρατιωτικές του ικανότητες και, χάρις σε αυτές, αναρριχήθηκε πολύ γρήγορα στα στρατιωτικά αξιώματα,καταλήγοντας στον θρόνο. Το 283 μ. Χ. πέθανε ξαφνικά  ο τότε αυτοκράτορας, Κάρος. Πίσω του άφησε ως διαδόχους, τους δύο γιους του, Καρίνο και Νουμεριανό. Ο Καρίνος είχε αναλάβει τη διακυβέρνηση της Ρώμης, ενώ ο Νουμεριανός, ηγούνταν μιας εκστρατείας κατά των Περσών. Πιστοί συνεργάτες του στο στρατιωτικό του έργο, υπήρξαν ο Λούκιος Άπερ και ο στρατηγός Διοκλητιανός.

Διαβάστε επίσης  Λουτράκι: Η αρχαιότερη ελληνική λουτρόπολη

Όταν ολοκληρώθηκε η εκστρατεία ενάντια στους Πέρσες, ο Νουμεριανός ένιωθε πολύ έντονο πόνο στα μάτια του και κατά την επιστροφή του, επέλεξε να μείνει μέσα στο φορείο του. Όταν το στράτευμα έφτασε στη Νικομήδεια, οι στρατιώτες, λόγω έντονης δυσοσμίας, κοίταξαν μέσα στο φορείο του αρχηγού τους και τότε ανακάλυψαν ότι ο Νουμεριανός είχε πεθάνει και βρισκόταν ήδη σε προχωρημένη σήψη.

Πηγή φωτογραφίας: mixanitouxronou.gr | Το παλάτι του Διοκλητιανού στη Δαλματία.

Ο Διοκλητιανός άδραξε την ευκαιρία τότε για να ρίξει ευθύνες στο Λούκιο Άπερ, με το πρόσχημα ότι ήθελε να καταχραστεί την εξουσία. Ο Λούκιος Άπερ εκτελέστηκε επί τόπου, χωρίς να του δοθεί η ευκαιρία να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Το στράτευμα τότε αναγόρευσε τον Διοκλή ως το νέο ηγέτη του και προκάλεσε τον εναπομείναντα διάδοχο, Καρίνο, σε μάχη. Στην «Μάχη του Ποταμού Μάργου» ο Καρίνος τελικά δολοφονήθηκε από τα στρατεύματά του. Ο Διοκλητιανός τότε κατέκτησε το θρόνο και τη βασιλεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Σύμφωνα με έναν χρησμό, ο Διοκλητιανός θα γινόταν αυτοκράτορας όταν θα σκότωνε ένα αγριογούρουνο. Το όνομα «Άπερ», («Aper» στα λατινικά), σημαίνει αγριογούρουνο.

Advertising


Αναδιοργάνωση και Διακυβέρνηση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας

Ο Διοκλητιανός είχε αναλάβει να κυβερνήσει μια αυτοκρατορία, η οποία τότε βρισκόταν σε παρακμή. Ωστόσο, ένα σημαντικό πρόβλημα, ήταν η μεγάλη έκταση της. Γι’ αυτό ήταν αδύνατο να διοικηθεί από ένα μόνο άτομο, καθώς σε πολλά σημεία της γίνονταν συχνά εισβολές ή εξεγέρσεις. Έτσι λοιπόν, κατά την Α’ Φάση της βασιλείας του (285-293 μ.Χ.), ο Διοκλητιανός διαίρεσε την αυτοκρατορία σε δύο μέρη, το ανατολικό και το δυτικό, και προσέλαβε ως βοηθό του τον αξιωματικό, Μαξιμιανό. Ο τελευταίος εγκαταστάθηκε στο Μεδιόλανο, το σημερινό Μιλάνο και ανέλαβε τη διακυβέρνηση της Δύσης, ενώ ο αυτοκράτορας την Ανατολή, έχοντας ως βάση τη Νικομηδεία. Στον Μαξιμιανό δόθηκε αργότερα από τον Διοκλητιανό ο τίτλος του «Αυγούστου».

Διαβάστε επίσης  Τα Χριστουγεννιάτικα γλυκά και η ιστορία τους

Αν και η αυτοκρατορία διαιρέθηκε σε δύο μέρη, τα προβλήματα συνέχισαν να υπάρχουν. Έτσι, χρειάστηκε να διχοτομηθεί για άλλη μια φορά. Στην Β’ Φάση της βασιλείας του (294-305 μ.Χ.), ο Διοκλητιανός καθιέρωσε την τετραρχία. Ο ίδιος απέκτησε ως βοηθό του τον Γαλέριο, ο οποίος ανέλαβε την Βαλκανική Χερσόνησο, με πρωτεύουσα το Σίρμιο της Σερβίας. Ο Διοκλητιανός συνέχισε να διοικεί από τη Νικομήδεια της Βιθυνίας, την οποία ανέλαβε και να ανοικοδομήσει.

Ο Μαξιμιανός συνδιοικούσε το τμήμα που είχε ήδη αναλάβει με τον Κωνστάντιο Χλωρό. Ο τελευταίος ανέλαβε να διοικήσει τη Γαλατία, την Ισπανία και τη Βρετανία με πρωτεύουσα την πόλη Τρεβήρους, σημερινή πόλη Τριρ της Γερμανίας. Ο Διοκλητιανός έδωσε στους νέους του συνεργάτες τους τον τίτλο του «Καίσαρα».

Πηγή φωτογραφίας: el.wikipedia.org | Ο χάρτης της τετραρχίας.

Οι σχέσεις των ανδρών της τετραρχίας ενισχύθηκαν περισσότερο, όταν ο Γαλέριος παντρεύτηκε τη Βαλέρια, την κόρη του Διοκλητιανού. Ο Κωνστάντιος Χλωρός χώρισε τη σύζυγό του Έλενα, μητέρα του μελλοντικού αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Ά , προκειμένου να παντρευτεί τη Θεοδώρα, τη θετή κόρη του Μαξιμιανού.

Advertising

Κατά τη διακυβέρνηση της αυτοκρατορίας, ο Διοκλητιανός προχώρησε σε νέες μεταρρυθμίσεις. Ως πολίτευμα ορίστηκε η απόλυτη μοναρχία και η αυτοκρατορία έγινε θεοκρατική, με τη λατρεία των υπηκόων να συγκεντρώνεται στο πρόσωπο του ηγεμόνα. Ακόμη, αυξήθηκαν οι υπάλληλοι, δημιουργώντας τις βάσεις για μια νέα πιο γραφειοκρατική και τεχνοκρατική αυτοκρατορία. Όσον αφορά το στρατό και την πολιτεία, όρισε βάρβαρους.


Οι διωγμοί των Χριστιανών

Ο Διοκλητιανός επιθυμούσε να γίνει ο απόλυτος μονάρχης, ο οποίος εκτός από όλες τις εξουσίες, ήθελε να συγκεντρώσει στο πρόσωπό του και τη λατρεία, την πίστη των υπηκόων του. Με αυτό τον τρόπο, θα πετύχαινε την απόλυτη σταθερότητα. Γενικότερα, θεωρούσε πως ήταν γιος του Δία και ο Μαξιμιανός γιος του Ηρακλή. Η πεποίθηση αυτή αποσκοπούσε στο να ισχυροποιηθεί η πίστη στο Δωδεκάθεο. Η λύση ήταν να αποδυναμωθούν οι δύο νέες θρησκείες. Αυτές ήταν η πίστη στο Θεό Ήλιο, γνωστό και ως «Sol Invictus», που θεωρούνταν παγανιστική και ο Χριστιανισμός. Ο Διοκλητιανός ένιωθε ότι απειλούνταν με την εμφάνιση των νέων αυτών θρησκειών, αλλά και ότι θα ερχόταν οι αποδιοργάνωση και η αναρχία.

Διαβάστε επίσης  Τζο Κόκερ: Ο ροκάς που αγάπησε τη μπλουζ
Πηγή φωτογραφίας: pronews.gr | Οι διωγμοί των Χριστιανών.

Καταλυτικός ήταν και ο ρόλος του Γαλερίου, ο οποίος ενθάρρυνε τον Διοκλητιανό να κινηθεί ενάντια στους Χριστιανούς. Το 303-304 μ.Χ., ο αυτοκράτορας υπέγραψε τέσσερα διατάγματα, υποσχόμενος πως δε θα χυνόταν αίμα. Ωστόσο, δεν τήρησε το λόγο του και ξεκίνησαν αιματοβαμμένες διώξεις κατά των Χριστιανών. Ακραία βία και καταστροφή εκκλησιών και χριστιανικών κειμένων κυριάρχησαν στους διωγμούς αυτούς.


Η αυτοσυνταξιοδότηση

Μετά από 20 περίπου χρόνια διακυβέρνησης και αφού ένιωσε να καταβάλλεται από την ασθένεια του, το 305 μ. Χ. ο Διοκλητιανός αποφάσισε να αφήσει τον θρόνο και να ζήσει το υπόλοιπο της ζωής του στο σημερινό Σπλιτ της Κροατίας. Εκεί ασχολήθηκε στην καθημερινότητά του με αγροτικά θέματα, κυρίως με την καλλιέργεια λαχανικών. Η κίνηση του αυτή, θα έλεγε κανείς, πως ήταν ασυνήθιστη, καθώς οι αυτοκράτορες συνήθιζαν να βασιλεύουν μέχρι το τέλος της ζωής τους… ή συνήθως όσο θα τους άφηναν ζωντανούς οι αντίπαλοί τους.

Advertising

Ο θάνατος του Διοκλητιανού ήρθε έξι χρόνια αργότερα. Μέσα σε αυτά τα χρόνια, είδε το εγχείρημα της τετραρχίας να καταρρέει, ενώ τον διαδέχθηκε στο θρόνο ο Κωνσταντίνος, ο οποίος έμελλε να αλλάξει ριζικά την πορεία της αυτοκρατορίας.


Σε αυτό το βίντεο θα παρακολουθήσετε ένα σύντομο ντοκιμαντέρ για την κρίση που αντιμετώπισε η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία τον 3ο αιώνα μ. Χ.

 


Πηγές

Advertising

Διοκλητιανός: Ανακτήθηκε από el.wikipedia.org (Τελευταία πρόσβαση: 26/12/2020).

Diocletian, Fundraiser: Mesopotamia Teaching Materials: Ανακτήθηκε από www.ancient.eu/Diocletian/ (Τελευταία πρόσβαση: 27/12/2020).

Diocletian, Roman emperor: Ανακτήθηκε από www.britannica.com/biography/Diocletian (Τελευταία πρόσβαση: 27/12/2020).

Διοκλητιανός. Ο Αυτοκράτορας που έσφαξε τους χριστιανούς και αποσύρθηκε για να καλλιεργεί λάχανα … Ανακτήθηκε από  www.mixanitouxronou.gr (Τελευταία πρόσβαση: 27/12/2020).

Advertising

Γάιος Αυρήλιος Βαλέριος Διοκλητιανός περίπου 230-313: Ανακτήθηκε από  www.tovima.gr/2008/11/24/archive/gaios-ayrilios-balerios-dioklitianos-peripoy-230-313/  (Τελευταία πρόσβαση: 26/12/2020).

Χελλόου! Είμαι η Αγγελική :) Είμαι φιλόλογος και δημοσιογράφος. Ασχολούμαι επαγγελματικά και με τα δύο, ωστόσο η δημοσιογραφία είναι το αγαπημένο μου κομμάτι. Δημοσιογραφώ γιατί μου αρέσει η έρευνα. Είναι ωραίο να ψάχνεις για πράγματα που δεν ξέρεις και θέλεις να ανακαλύψεις!

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Squid Game: Season 2 – Επιστροφή στο παιχνίδι, αλλά με λιγότερη έμπνευση

Το Squid Game και τα θανατηφόρα του παιχνίδια επιστρέφουν Η

«Ο τίμιος κλέφτης»: Ένα έγκλημα από ανάγκη

Ο “τίμιος κλέφτης” είναι ένα από τα πρώτα διηγήματα του