‘’I think journalism is a great way to do public service, to have an impact on your society’’
Bob Schieffer
Έχεις αναρωτηθεί ποτέ για τη δύναμη των λέξεων; Λόγια που ακούς, φράσεις που διαβάζεις, ενέχουν μία καταλυτική επίδραση στον τρόπο που αντιλαμβάνεσαι και διαχειρίζεσαι τις καταστάσεις που διαδραματίζονται γύρω σου. Αυτό συμβαίνει στη Δημοσιογραφία, όπου κοινωνικές αντιλήψεις και ζητήματα της επικαιρότητας θίγονται σε μερικές γραμμές με τη συμβολή της συγκεκριμένης επιστήμης να κρατά σε εγρήγορση και update τους αναγνώστες. Με αυτόν τον τρόπο η Δημοσιογραφία συνδέεται με το κοινωνικό γίγνεσθαι, προβάλλοντας την αλήθεια και λαμβάνοντας υπόψιν την ανάγκη των ανθρώπων για ενημέρωση.
Έτσι λοιπόν, η Ειδησεογραφία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης καθημερινότητας. Η Κοινωνία που δρα, η Οικονομία που εξελίσσεται, η Πολιτική που καθορίζει. Όλα αυτά αποτελούν πτυχές και της σύγχρονης ζωής, για τις οποίες τα άτομα ενημερώνονται και, αν μη τι άλλο, επηρεάζονται. Μπορείς εύκολα να μάθεις για όσα συμβαίνουν ανά τον κόσμο, κάνοντας, είτε scroll στα social media ή search σε μηχανές αναζήτησης είτε παρακολουθώντας την τηλεόραση. Καθημερινά οι «δέκτες» αντλούν τις απαραίτητες πληροφορίες από τις πηγές που επιλέγουν. Ποιος όμως είναι ο «πομπός» της ενημέρωσης; Προκειμένου η πληροφορία να καταφθάσει στον τελικό προορισμό, τον δέκτη, προηγείται η διοργάνωση της είδησης: επιλογή θέματος, καταγραφή, τελική σύνταξη, προβολή. Αφενός, η Δημοσιογραφία πρόκειται για μία επιστήμη με μεγάλη προβολή, αφετέρου, προϋποθέτει διεργασία από τις πηγές που αποκαλούνται «behind the scenes». Ιστορικά, ένας από τους πιο διαχρονικούς «πομπούς», φέρει το όνομα ‘’Paul Reuter’’, ιδρυτής του παγκοσμίως αναγνωρισμένου πρακτορείου ειδήσεων, Reuter’s, που άντεξε τις δυσμένειες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και αποτελεί μέχρι και σήμερα πηγή αξιόπιστης ενημέρωσης, τόσο για εσωτερικά, αλλά κυρίως για διεθνή θέματα. Ο Reuter εργάστηκε σκληρά για την ταχεία μετάδοση της είδησης, αξιοποιώντας κάθε σύγχρονο μέσο της εποχής του, ενώ τον χαρακτήριζε η ηθική δεοντολογία στην οποία επέμεινε, αλλά και η προβολή – και μόνο – της αλήθειας των ειδήσεων.
Ποιος ήταν ο Paul Reuter;
Ο Israel Beer Josaphat, όπως ήταν και το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στις 21 Ιουλίου 1816, στο Κάσσελ της Γερμανίας, από γονείς Εβραίους. Από νεαρή ηλικία, ο θείος του τον μύησε στον κόσμο των επιχειρήσεων και εργάστηκε ως ταμίας στην τράπεζα που διατηρούσε, στο Γκέτινγκεν, όπου και γνώρισε τον φυσικο-μαθηματικό, Carl Friedrich Gauss, διακεκριμένο για τη μελέτη του στα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά, ενώ εκείνο το διάστημα μελετούσε μία νέα Τεχνολογία, εκείνη του Τηλέγραφου. Η γνωριμία αυτή απέβη καθοριστική για τη μετέπειτα επαγγελματική πορεία του Reuter, στη Δημοσιογραφία. Απώτερος σκοπός του θα ήταν η απευθείας μετάδοση ειδήσεων στον κόσμο, για την έγκαιρη ενημέρωση για οικονομικά κυρίως θέματα ανά τον κόσμο. Τον Οκτώβριο του 1845, εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο, ενώ τον Νοέμβριο του ίδιου έτους ασπάστηκε τον χριστιανισμό. Η εβραϊκή θρησκεία δεν κάλυπτε πια τις πνευματικές του πεποιθήσεις, ενώ ο δεσμός του με τη Μαρία Μάνγκους, συνέβαλαν σε αυτήν την απόφαση. Λίγο καιρό αργότερα, παντρεύτηκαν και μαζί απέκτησαν δύο παιδιά, τον Χέρμπερτ ντε Ρόιτερ και τον Τζορτζ Μπάρον ντι Ρόιτερ.
Τα πρώτα επαγγελματικά βήματα
Δύο χρόνια αργότερα, το 1847, ο Reuter εγκαταστάθηκε με τον οικογένειά του στο Βερολίνο της Γερμανίας. Εκεί ξεκίνησε να εργάζεται συνεταιρικά με τον Stargardt στην επιχείρηση, ονόματι Reuter & Stargardt, ενώ σύντομα αποχώρησε και ξεκίνησε να εργάζεται ως εκδότης σε εκδοτικό οίκο του Βερολίνου. Τότε ξεκίνησε να συντάσσει άρθρα πολιτικού περιεχομένου, τα οποία όμως «συνάντησαν» τις διαφωνίες και τις αντιδράσεις της Γερμανικής Κυβέρνησης, με αποτέλεσμα να φύγει για το Παρίσι, το 1848, έπειτα από την Επανάσταση, η οποία έληξε άδοξα. Συνέχισε τη δουλειά του ως δημοσιογράφος, στο πρακτορείο Havas – το οποίο αργότερα μετονομάστηκε σε AFP -, συντάσσοντας οικονομικές ειδήσεις, τις οποίες και απέστελλε μεταφρασμένες, σε εφημερίδες της Γερμανίας.
Paul Reuter: ένας πρωτοπόρος επιχειρηματίας για την επιστήμη της Δημοσιογραφίας
Οι παραπάνω συγκυρίες λειτούργησαν ως καταπέλτης, ώστε ο Reuter να λάβει την απόφαση και να δημιουργήσει τη δική του δουλειά και συγκεκριμένα το δικό του πρακτορείο ειδήσεων, το γνωστό μέχρι και σήμερα, Reuter’s, στο Άαχεν της Γερμανίας. Αξιοποιώντας την Τεχνολογία της εποχής, βασικό μέλημα του Ρόιτερ υπήρξε από την αρχή της δημοσιογραφικής του πορείας, η ταχύτητα μετάδοσης της είδησης. Πιο συγκεκριμένα, αξιοποιώντας την καινοτομία του Τηλέγραφου, μετέδιδε μέσω ταχυδρομικών περιστεριών την οικονομική και χρηματιστηριακή επικαιρότητα, ακολουθώντας την πορεία από το Άαχεν μέχρι τις Βρυξέλλες και καταλήγοντας στο Βερολίνο. Επιστρέφοντας το 1851 στο Λονδίνο ίδρυσε κοντά στο Χρηματιστήριο, μία τηλεγραφική επιχείρηση, όμως η θεματολογία του στην αρχή ήταν περιορισμένη. Δεδομένου, ότι εκείνη την εποχή ο Τύπος και συγκεκριμένα οι Εφημερίδες, μεσουρανούσαν, σύντομα ο Ρόιτερ κατάφερε να πείσει εκδότες να γίνουν συνδρομητές στο Reuter’s. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν οι Times της Αγγλίας και αρκετές τοπικές εφημερίδες. Ο Ρόιτερ, τόσο ως δημοσιογράφος, αλλά και ως επιχειρηματίας αντιλήφθηκε εγκαίρως την ανάγκη που είχαν οι αναγνώστες για ενημέρωση και εργαζόταν εντατικά, προκειμένου να γεφυρώσει το συγκεκριμένο χάσμα. Για τα επόμενα χρόνια ο Ρόιτερ εργάζεται με αφοσίωση, προσπαθώντας να παρέχει τις ειδήσεις με ταχύτητα και αξιόπιστα. Το 1857, ο Reuter πολιτεύτηκε ως βρετανός πολίτης και το πρακτορείο του μετέδιδε τα γεγονότα της Βρετανίας μέχρι και τον επόμενο αιώνα. Φτάνοντας στο 1859, καταφέρνει ακόμα ένα επίτευγμα, καθώς ήταν εκείνος που εξέπεμψε πρώτος τον λόγο του Ναπολέοντα Γ’, με τον οποίο προϊδέαζε για τον Πόλεμο, στην Ιταλία, ανάμεσα σε Αυστρία και Γαλλία. Ο Ρόιτερ αξιοποίησε τη διεύρυνση των υποθαλάσσιων ινών, προκειμένου να προσχωρήσει την επαγγελματική του δραστηριότητα και στις υπόλοιπες ηπείρους, πέραν της Ευρώπης. Το πρακτορείο Reuter’ συνέχιζε την ανοδική του πορεία στην αξιοπιστία και την ταχύτητα της είδησης. Απόδειξη αυτού, ήταν όταν υπήρξε ο πρώτος μεταδότης της δολοφονίας, του Αμερικανού Προέδρου, Λίνκολν Αβραάμ, το 1865.
Πρακτορείο Reuter’s: η υπεροχή του έναντι Havas και Wolff
Ωστόσο, η σταθερή επιτυχία του Reuter’s στον ειδησεογραφικό κόσμο δεν ήταν δεδομένη, καθώς ο ανταγωνισμός από τα πρακτορεία, Havas (στη Γαλλία) και Wolff (στη Γερμανία), ήταν συχνά μία πρόκληση για την διατήρηση της πρωτιάς στην επιλογή ενημέρωσης των αναγνωστών. Η τρίπτυχη αυτή διαμάχη στο δημοσιογραφικό περιβάλλον κάπως κατένευσε, όταν αποφασίστηκε από κοινού να καταμεριστούν η Ευρώπη, η Λατινική Αμερική και η Κίνα ανάλογα με την εγγύτητα των χωρών στο εκάστοτε πρακτορείο. Τελικά, οι δυσμένειες που επέφερε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος μέχρι και τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, είχαν ως επακόλουθο την κατάρρευση των Havas και Wolff, τα οποία λειτούργησαν μετέπειτα, γνωστά ως Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων και ως Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Το Reuter’s διατήρησε την ισχύ του και δεν επηρεάστηκε από τις κακουχίες των Πολέμων.
Ο Ρόιτερ αποσύρεται από τα δημοσιογραφικά του καθήκοντα
Η αναγνώριση του Ρόιτερ, τόσο ως επιχειρηματία, αλλά και ως δημοσιογράφου στη βρετανική κοινότητα επήλθε με τον τίτλο του βαρόνου, από τον Δούκα της Σαξομβουργίας, το 1871. Έτσι λοιπόν, το πλήρες ονοματεπώνυμό του ήταν Paul von Reuter. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1878, αποσύρθηκε από τα καθήκοντά στο πρακτορείο και τη σκυτάλη παρέλαβε ο γιος του. Μέχρι την τελευταία του πνοή, ο Ρόιτερ, έζησε στη βίλα του, στη Γαλλία, και στις 15 Φεβρουαρίου 1899, απεβίωσε. Ωστόσο, θέλοντας να διατηρήσει τη δημοσιογραφική του γραμμή σε έναν συγκεκριμένο παλμό, άφησε ως παρακαταθήκη έναν οδηγό για όλους τους δημοσιογράφους του πρακτορείου Reuter’s. Ο συγκεκριμένος οδηγός περιελάμβανε κατευθυντήριες γραμμές για τη σύνταξη των ειδήσεων. Ο Ρόιτερ υπήρξε ο άνθρωπος που καθιέρωσε και διαμόρφωσε την έννοια του ρεπορτάζ, η οποία εφαρμόζεται μέχρι και σήμερα.
Αντί επιλόγου
Η ιστορία της Δημοσιογραφίας ξεκίνησε πολλά χρόνια πριν και συνεχίζει να εξελίσσεται και να προσαρμόζεται με τα ψηφιακά πρότυπα της εκάστοτε εποχής. Αυτή ήταν η πορεία που χάραξε και ο Reuter καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του, δείχνοντας τον δρόμο για κάθε επόμενο, ανερχόμενο δημοσιογράφο. Πλέον, ο Τύπος αποτελεί την τέταρτη μορφή εξουσίας, καθώς ενημερώνει, επηρεάζει και διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό την κοινή γνώμη.
Ρεπορτάζ, άρθρα, δελτία ειδήσεων, αποτελούν κομμάτι της Δημοσιογραφίας και βασικός σκοπός της είδησης μέχρι και σήμερα είναι η αμεσότητα και η εγκυρότητα. Τα χαρακτηριστικά αυτά θα μπορούσε ο καθένας να συμφωνήσει, ότι φέρουν τη «σφραγίδα» του Reuter ως προς τη διαμόρφωση και την καθιέρωσή τους στη συγκεκριμένη επιστήμη. Το πρακτορείο Reuter’s εδρεύει μέχρι και σήμερα στο Λονδίνο και τα στελέχη του συνεχίζουν το έργο του ιδρυτή τους, σύμφωνα με τις οδηγίες που άφησε, όταν αποσύρθηκε. Το αποτύπωμα που άφησε στην καθιέρωση της Δημοσιογραφίας παραμένει αδιάβρωτο και ο επίλογος δεν μπορεί να συνταχθεί στη συγκεκριμένη ιστορία όσο η Ειδησεογραφική Επιστήμη παραμένει αλώβητη.
Προς τιμή του Reuter γυρίστηκε και η ταινία, A Dispatch from Reuters, από τη Warner Bros. Και η Δημοσιογραφία συνεχίζεται!
ΠΗΓΕΣ:
Journalism Quotes: Ανακτήθηκε από: https://www.brainyquote.com/topics/journalism-quotes. Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης: 16/04/2023.
Paul Julius, baron von Reuter. Ανακτήθηκε από: https://www.britannica.com/biography/Paul-Julius-Freiherr-von-Reuter. Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης: 16/04/2023.
Paul Julius Reuter. Ανακτήθηκε από: https://www.encyclopedia.com/history/encyclopedias-almanacs-transcripts-and-maps/paul-julius-reuter?fbclid=IwAR1Hqo7dylMHH94IdBKnRl0whSlgUYXG43r4gdlAGcftYCqSd2cgHqSPNpE. Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης: 16/04/2023.
Ο πολυμήχανος πιονέρος της επικοινωνίας Πάουλ Ρόιτερ. Ανακτήθηκε από: https://www.newsbeast.gr/portraita/arthro/792718/o-polumihanos-pioneros-tis-epikoinonias-paoul-roiter. Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης: 16/04/2023.
Πάουλ Ρόιτερ. Ανακτήθηκε από: https://el.wikipedia.org/wiki/. Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης: 16/04/2023.
Πάουλ Φον Ρόιτερ. Ανακτήθηκε από: https://www.sansimera.gr/biographies/339. Ημερομηνία τελευταίας πρόσβασης: 16/04/2023.
Περί δημοσιογραφίας (2010)
