Λίγα λόγια
Μπορούν τα έθιμα μέσα σε μια οικογένεια να την κρατήσουν ενωμένοι; Οι παραδόσεις και τα έθιμα είναι τα στοιχεία που θα δώσουν άλλο άρωμα στην έννοια της οικογένειας;
Από μικρή πίστευα στα έθιμα. Έλεγα πως όταν έρχονται ξεχωριστές μέρες, πρέπει να κάνουμε κάτι όλοι μαζί. Να μην ξεχνάμε τις παραδόσεις και τα έθιμα μας.
Τα έθιμα κάθε οικογένειας, νομίζω είναι η προσωπική της σφραγίδα και η ταυτότητα.
Πάντα ήθελα να κάνω μαζί με την οικογένεια μου ξεχωριστά πράγματα, που θα ήταν μόνο δικά μας. Που θα τα τηρούσαμε κάθε χρόνο. Πράγματα που θα μας θύμιζαν ότι πρέπει να γυρίζουμε που και που στην βάση μας. Στο πατρικό μας.
Τα έθιμα είναι στιγμές που μας θυμίζουν τα ανέμελα χρόνια και τον όρο της οικογένειας.
Το έθιμο των γενεθλίων
Θυμάμαι ακόμα από πολύ μικρή πάντα γιορτάζαμε τα γενέθλια μας οικογενειακά. Από μικρή μέχρι και τώρα στα 42 μου χρόνια, πάντα παίρναμε τούρτα, σβήναμε κεράκια και παραγγέλναμε από έξω φαγητό. Τα γιορτάζαμε κάθε χρόνο όλοι μαζί. Της μαμάς, του μπαμπά, του αδερφού μου και τα δικά μου, χωρίς καμιά εξαίρεση.
Η μητέρα μου είναι από την Τσεχία, εκεί έχουν έθιμο όταν τα γενέθλια είναι στρόγγυλα (δηλαδή, 10, 20, 30 κ.τ.λ.) να μαζεύεται όλο το σόι και να κάνουν ένα μεγάλο γλέντι. Έχουν τα γενέθλια ιερά γιατί η μέρα των γενεθλίων μας είναι η δική μας προσωπική πρωτοχρονιά. Πρέπει να την γιορτάζουμε γιατί η ζωή είναι το δώρο που μας δόθηκε από τον θεό.
Και επείδη και έγω γεννήθηκα στην Τσεχία, ας μιλήσουμε για τα δικά τους έθιμα και τα έθιμα της δικής μου οικογένειας.
Έθιμο γάμου
Οι περισσότεροι γάμοι στην Τσεχία γίνονται στο δημαρχείο και είναι πρωινοί.
Πάντα ο γαμπρός παίρνει την νύφη από το σπίτι της και πάνε μαζί στην εκκλησία, όπως γίνεται και στην Ελλάδα σε μερικά χωριά.
Μόλις τελειώνει η τελετή, μαζεύονται έξω από το κέντρο που θα γίνει η δεξίωση. Εκεί γίνονται κάποια παραδοσιακά έθιμα.
Το νεόνυμφο ζευγάρι σπάει ένα πιάτο και ο γαμπρός πρέπει να σκουπίσει τα γυαλιά με σκούπα σε ένα φαράσι που κρατάει η νύφη. Αυτό είναι δείγμα ότι γαμπρός και νύφη θα είναι ίσοι σε όλα μέσα στο σπίτι.
Μετά δίνουν στον γαμπρό ένα τσεκούρι και ένα ξύλο για να το κόψει στην μέση. Με αυτό τον τρόπο ο γαμπρός πρέπει να αποδείξει την δύναμη του, και ότι πάντα θα προστατεύει την οικογένεια του.
Πριν μπουν μέσα για την δεξίωση, φέρνουν μπροστά στον γαμπρό τρία σφηνάκια. Τα δύο είναι με νερό και το ένα έχει βότκα. Αν πετύχει την βότκα θεωρείται άτυχος. Αμέσως μετά από αυτό μοιράζονται με την νύφη από ένα σφηνάκι βότκα και την παίρνει στην αγκαλιά του και την πάει μέσα στο μαγαζί.
Ξεκινάει το μεσημεριανό γεύμα και το ζευγάρι τρώει σε όλο το γλέντι από το ίδιο πιάτο, για να δείξουν ότι από δω και πέρα θα μοιράζονται τα πάντα.
Ο γάμος διαρκεί από το πρωί μέχρι αργά το ξημέρωμα. Έχουν μεσημεριανό, έχουν γλυκά και μεζεδάκια και μετά έχουν και δείπνο. Άφθονο ποτό και πολύ μουσική. Δύο μέρες πριν τον γάμο φτιάχνουν παραδοσιακά γλύκα για την δεξίωση και αλμυρά μεζεδάκια.
Έθιμα Χριστουγέννων
Στις πέντε Δεκεμβρίου, παραμονή του Αγίου Νικολάου, υπάρχει ένα όμορφό έθιμο που κάθε παιδί το περίμενε.
Ερχόταν ο Άγιος Νικόλας έξω από τα σπίτια τον φρόνιμων παιδιών και άφηνε από έξω σοκολάτες και διάφορα γλύκα. Τα παιδία το πρωί έβρισκαν τις λιχουδιές και ήταν ευτυχισμένα. Στα άτακτα παιδία ερχόταν το διαβολάκι και άφηνε κάρβουνο.
Το έθιμο που μου αρέσει περισσότερο και προσπαθώ ακόμα και τώρα να τηρώ με την οικογένεια μου είναι αυτό την παραμονής των Χριστουγέννων.
Όλη την μέρα γίνεται νηστεία από κρέας και εκείνη την μέρα δεν τρώνε μεσημεριανό. Όλα τα σπίτια ετοιμάζονται για το δείπνο που θα μαζευτεί όλη η οικογένεια. Τρώνε για πρώτο πιάτο σούπα και για κυρίως πατατοσαλάτα τσέχικη και ψάρι πανέ , συνήθως γριβάδι. Κάτω από τα πιάτα μπαίνουν τα λέπια από το ψάρι για τύχη και χρήμα. Μόλις τελειώσει το φαγητό το βάζεις στο πορτοφόλι σου για να έχεις όλο τον χρόνο χρήματα.
Πάντα πριν το φαγητό πίνει όλη η οικογένεια από ένα σφηνάκι βότκα για υγεία.
Μετά το φαγητό κόβουν ένα μήλο και αν στην μέση, εκεί που είναι τα κουκούτσια εμφανιστεί αστέρι, αυτό σημαίνει καλή υγεία.
Αμέσως μετά ακολουθεί η ανταλλαγή των δώρων και πολλές χαρούμενες φωνές και μουσικές.
Μετά τις δώδεκα πηγαίνουν στην εκκλησία για να υποδεχτούν το χαρμόσυνο μήνυμα της γέννησης του θεανθρώπου.
Επίλογος
Μου αρέσει να τηρώ τα έθιμα και κυρίως έθιμα που κάνω με την οικογένεια μου, που μας φέρνουν και πάλι μαζί. Πολλές φορές ό χρόνος τρέχει, έχουμε υποχρεώσεις, δεν ζούμε τις στιγμές. Έρχονται όμως αυτές οι ξεχωριστές, για μένα μέρες, για να μας θυμίσουν τα παιδικά μας χρόνια. Να μας θυμίσουν ότι τα έθιμα μας κάνουν να γυρίζουμε πίσω και να βρισκόμαστε και πάλι όλοι μαζί.
Να ξεχνάμε κάθε υποχρέωση και να ζούμε πάλι ευτυχισμένοι, έστω και σε αυτές τις ξεχωριστές μέρες.
