Ίσως το όνομα Thonet να μην είναι γνωστό σε όλους σίγουρα όμως όλοι αναγνωρίζουν την καρέκλα της φωτογραφίας. Καρέκλα βιεννέζικου καφέ και καρέκλα καφενείου την αποκαλούμε συνήθως. Η ιστορία πίσω από «την καρέκλα των καρεκλών», όπως αποκαλείται στο χώρο του design, είναι ιδιαίτερα σημαντική και άξια μελέτης.
Το 1819, ο Michael Thonet (1796-1871), γερμανό αυστριακός ξυλουργός, ανοίγει το πρώτο του εργοστάσιο στο Boppard κατασκευάζοντας διάφορα έπιπλα. Το 1830, αφού πειραματίστηκε αρκετά, κατάφερε να κατασκευάσει μια καρέκλα η οποία ήταν από κυρτό γεμάτο ξύλο οξιάς. Η μέθοδος αυτή ήταν επαναστατική για την εποχή καθώς ένα ελαφρύ αλλά σκληρό ξύλο λύγιζε σε όμορφα σχήματα με τη μέθοδο του ατμού επιτρέποντας την κατασκευή ελαφριών, άνετων, μοντέρνων επίπλων. Τα έπιπλα της εποχής ήταν βαριά, σκαλιστά και μουντά οπότε τα νέα σχέδια ενθουσίασαν.
Το σημαντικότερο όλων όμως ήταν ότι ο Thonet έδωσε το έναυσμα για την αρχή της μαζικής παραγωγής στο χώρο του επίπλου. Πώς συνέβη; Η καρέκλα του μπορούσε να διαλυθεί σε κομμάτια, τα οποία επέτρεπαν την παραγωγική διαδικασία να διαιρεθεί και να γίνει συγκεκριμένη για τον κάθε εργαζόμενο. Και η διαδικασία πήγε ακόμη παραπέρα με το πακετάρισμα σε τεμάχια σώζοντας έτσι πολύ χώρο στη μεταφορά. Σε ένα κουτί ενός κυβικού μέτρου χωρούσαν 36 καρέκλες σε τεμάχια! Αν αυτό σήμερα ακούγεται ασήμαντο σας θυμίζω οτι μιλάμε για το 1830!
Το 1842, ο πρίγκηπας Μέττερνιχ, ενθουσιασμένος από τον Thonet τον φέρνει στη Βιέννη. Με τον καιρό οι καρέκλες του καθιερώνονται ως οι καρέκλες των βιεννέζικων καφέ και ξεκινά η παραγωγή των επίπλων για δημόσιους χώρους! Το 1859 ο γιος του, Gebruder Thonet παρουσιάζει την καρέκλα Ν.14 και θα μείνει για πάντα στην ιστορία του design! Η οικογένεια Thonet πίστευε πάντα στην ανάγκη συγκερασμού καινούργιων τεχνολογιών και σχεδίων. Το 1900 οι εξαγωγές αλλά και η αναγνώριση της τεχνικής τους, για τις δυνατότητες της, από διάσημους αρχιτέκτονες της εποχής, έκαναν την εταιρία ορόσημο στο χώρο του design!
Το 1920 οι σχεδιαστές της Bauhaus αποθεώνουν την Vienna chair (έτσι αποκαλούνταν πλέον η Ν.14) για το μοντέρνο σχεδιασμό της! Παράλληλα, η εμφάνιση του σωληνωιδούς μετάλλου σηματοδοτεί μια νέα εποχή στο design και οι Thonet, πρωτοπόροι πάλι, γίνονται ο μεγαλύτερος παραγωγός μεταλλικών επίπλων. Σχέδια των Mart Stan, Ludwig Mies Van der Rohe και Marcel Bruer παράγονται αποκλειστικά από τους Thonet!
Στον 2ο ΠΠ οι εγκαταστάσεις τους καταστρέφονται. Το 1945-1953 ο Georg Thonet καταφέρνει να ξαναδημιουργήσει την εταιρεία, η οποία συνεχίζει μέχρι και σήμερα απο την έκτη πλέον γενεά! Σήμερα ένα μουσείο μέσα στο εργοστάσιο τους, στο Frankenberg, δείχνει την ιστορία της εταιρείας και των σχεδίων της. Το Museum of Allied Arts of Vienna φιλοξενεί τις αυθεντικές καρέκλες!
Το πόσο αξιόλογος και πρωτοπόρος ήταν ο Thonet και η αδιαμφισβήτητη κληρονομιά του στο design και στη παραγωγή επίπλων έχει αποδειχτεί από την ιστορία. Οι παραπάνω φωτογραφίες είναι ο δικός μου τρόπος για να επισημάνω και δείξω τη σπουδαιότητα των σχεδίων του. Μια καρέκλα τόσο απλή και λιτή, ένα σχέδιο σχεδόν 200 ετών, συνυφασμένη στο μυαλό των περισσότερων ίσως σαν παλιομοδίτικη, έχει την ικανότητα να κοσμήσει όλων των ειδών τα τραπέζια, από τα πιο κλασσικά έως τα πιο μοντέρνα και να κυριαρχήσει στο χώρο με την λιτή ομορφιά της! Αυτή τη στιγμή είναι ό,τι πιο μοδάτο. Τα σχέδια πολλά, τα χρώματα επίσης, οι συνδυασμοί υλικών και σχεδίων άπειροι. Τίποτα δεν σας δεσμεύει να κάνετε τη διάφορα και να επενδύσετε σε ένα τόσο statement έπιπλο. Είναι σίγουρο ότι θα ξεχωρίσετε!
