Ο Ορφισμός αποτελεί καλλιτεχνικό ρεύμα που αναπτύχθηκε στο Παρίσι την σύντομη περίοδο 1912-1914 στη ζωγραφική. Ο όρος επινοήθηκε από τον Γάλλο ποιητή Guillaume Apollinaire προκειμένου να περιγράψει το λυρισμό των έργων του ζωγράφου Robert Delaunay και της Sonia Delaunay. Το όνομα του καλλιτεχνικού κινήματος σχετίστηκε με τον θρυλικό ποιητή και τραγουδιστή της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, τον Ορφέα, ο οποίος ήταν ένα δημοφιλές σύμβολο του ιδανικού, μυστικιστικά εμπνευσμένου καλλιτέχνη. Άλλοι εκπρόσωποι του ορφισμού (εκτός από το ζεύγος Delaunay) ήταν ο František Kupka, ο Fernand Léger, ο Francis Picabia, ο Jean Metzinger και ο Marcel Duchamp.
Απαρχές
Το καλλιτεχνικό ρεύμα του ορφισμού ξεκίνησε στη σκιά του Α’ Παγκοσμίου πολέμου και συνδέθηκε με το κίνημα του κυβισμού (μάλιστα του δόθηκε το όνομα ορφικός κυβισμός). Κύριοι εκπρόσωποι του κινήματος υπήρξαν οι Robert Delaunay και Sonia Delaunay. Ο ορφισμός προσπάθησε να αντλήσει την ουσία της πραγματικότητας σε μια συμφωνία γεωμετρικών σχημάτων, ζωντανών αποχρώσεων και ρυθμικών μοτίβων.
Χαρακτηριστικά
Ξεφεύγοντας από τη μονοχρωματική παλέτα του παραδοσιακού κυβισμού, ο ορφισμός εγκαινίασε μια εποχή πληθωρικού χρώματος και δυναμικής σύνθεσης, προσκαλώντας τους θεατές να αγκαλιάσουν μια οπτική εμπειρία που υπερβαίνει την απλή αναπαράσταση. Επίσης, η έμφαση του κινήματος στην αφαίρεση και την υπέρβαση μπορεί να θεωρηθεί ως απάντηση στην αναταραχή της εποχής του πολέμου, μια αντανάκλαση της ανθρώπινης λαχτάρας να ανυψωθεί πάνω από το χάος και να αναζωπυρώσει μια αίσθηση πνευματικής σύνδεσης.
Η συσχέτιση μεταξύ χρώματος και μουσικής ήταν μια ιδέα που ενδιέφερε πολλούς καλλιτέχνες εκείνη την εποχή. Οι συμβολιστές καλλιτέχνες και συγγραφείς είδαν αναλογίες μεταξύ μουσικών τόνων και οπτικών αποχρώσεων. Οι ορφιστές ζωγράφοι ενδιαφέρονταν για τον γεωμετρικό κατακερματισμό του κυβισμού, αλλά – σε αντίθεση με τους κυβιστές, οι οποίοι αφαίρεσαν σχεδόν όλο το χρώμα από τους πίνακές τους, και μάλλον όπως οι φωβιστές – θεωρούσαν το χρώμα ως ένα ισχυρό αισθητικό στοιχείο. Μία από τις πηγές που ενέπνευσαν τον Robert Delaunay και τα ορφιστικά πειράματα με την ενσωμάτωση του χρώματος και του κυβισμού ήταν το De la loi du contraste simultané des couleurs (1839: Οι αρχές της αρμονίας και της αντίθεσης των χρωμάτων και οι εφαρμογές τους στις τέχνες) από τον χημικό Michel-Eugène Chevreul.
Τα ορφιστικά έργα εκτέθηκαν για πρώτη φορά στο Salon des Independants το 1913, ενώ οι ορφιστικοί καμβάδες των Delaunay και Kupka εντυπωσίασαν βαθιά τους καλλιτέχνες August Macke, Franz Marc και Paul Klee, οι οποίοι επισκέφθηκαν το στούντιο των Delaunay στο Παρίσι το 1912. Η έκθεση αυτή επηρέασε καθοριστικά τις μεταγενέστερες εργασίες τους. Τέλος, το κίνημα του ορφισμού επηρέασε επίσης την ανάπτυξη του κυβισμού στη Γερμανία.
Πηγές:
Κίνημα ορφισμού:www.artincontext.org
(Τελευταία πρόσβαση στις 11/12/2024)
Ορφισμός: ορολογία: www.britannica.com
(Τελευταία πρόσβαση στις 11/12/2024)
Robert Delaunay: www.theartstory.org
(Τελευταία πρόσβαση στις 11/12/2024)
