Είναι γεγονός πως από το γκράφιτι ενός βοσκού μαθαίνουμε για τον χαμένο ναό της Ακρόπολης. Ο Παρθενώνας είναι το πιο γνωστό μνημείο της Αθηναϊκής πολιτείας και της Ακρόπολης ενώ ταυτόχρονα αποτελεί πηγή ενδιαφέροντος για χιλιάδες τουρίστες και αρχαιολόγους. Λίγοι όμως γνωρίζουν για τον χαμένο ναό της Ακρόπολης. Μετά από νέες ανακαλύψεις ήρθαν στο φως νέα στοιχεία για το χαμένο ναό της Ακρόπολης. Ένα από αυτά συνδέεται με ένα γκράφιτι ενός βοσκού που χρονολογείται τον 6ο αιώνα π.Χ. Οι ανακαλύψεις αυτές έγιναν γνωστές μέσα από μια δημοσίευση ενός Αμερικανικού περιοδικού Αρχαιολογίας, από τους Merle K. Langdon και Jan Z. van Rookhuijzen, αφηγείται την ιστορική αναζήτηση ενός χαμένου ναού στον χώρο του Παρθενώνα, που ξεκίνησε με την ανακάλυψη αρχαίων γκράφιτι.
Το γκράφιτι του βοσκού
Το γκράφιτι βρέθηκε σε έναν μαρμάρινο βράχο στην περιοχή της Βάρης, 20 χλμ. νοτιοανατολικά της Αθήνας και αποτελεί μέρος μιας μεγαλύτερης ομάδας περισσότερων από 2.000 γκράφιτι που δημιουργήθηκαν από βοσκούς και τσοπάνηδες, τα οποία ανακάλυψε και μελέτησε ο Merle Langdon. Αυτά περιλαμβάνουν κείμενα και σχέδια που απεικονίζουν πλοία, άλογα και ερωτικές σκηνές. Όλα χρονολογούνται τον 6ο αιώνα π.Χ. Το έργο αυτό είναι λαξεμένο σε ένα βράχο. Αν και οι λεπτομέρειες του σχεδίου δεν είναι πλήρως φανερές, μπορεί να αναγνωριστεί ως ναός λόγω των κιόνων και των σκαλοπατιών.
Το Εκατόμπεδο του Μίκωνα
Στο κτίριο υπάρχει μια ελληνική επιγραφή που γράφει “Τωι Ἑκατόμπεδωι … Μίκωνος” (Το Εκατόμπεδο … του Μίκωνα). Ο Μίκων δεν είναι γνωστός, αλλά μάλλον πρόκειται για τον βοσκό που δημιούργησε τη συγκεκριμένη τοιχογραφία ενώ έβοσκε τα κοπάδια του. Από τη γραφή της επιγραφής είναι γνωστό ότι η τοιχογραφία χρονολογείται τον 6ο αιώνα π.Χ. Η λέξη “Ἑκατόμπεδος”, σημαίνει “100 πόδια”, και αναφέρεται σε μια κατασκευή τεράστιου μεγέθους. Ο όρος είναι γνωστός ως το επίσημο αρχαίο όνομα του διάσημου ναού αφιερωμένου στη θεά Αθηνά – αργότερα γνωστού ως Παρθενώνας. Ο Μίκων πιθανότατα ήθελε να απεικονίσει ένα κτίριο στην Ακρόπολη της Αθήνας. Ωστόσο, επειδή το αλφάβητο που χρησιμοποίησε μπορεί να χρονολογηθεί τον 6ο αιώνα π.Χ., το σχέδιο πρέπει να είναι τουλάχιστον 50 χρόνια παλαιότερο από τον Παρθενώνα, που άρχισε να χτίζεται γύρω στο 450 π.Χ.
Ο χαμένος ναός
Ο Παρθενώνας δεν είναι ο πρώτος αρχαίος ναός που κατασκευάστηκε, καθώς υπάρχουν εικασίες ότι στην Ακρόπολη υπήρχαν πολύ παλαιότεροι ναοί (βέβαια υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ των αρχαιολόγων για τις ημερομηνίες, την εμφάνιση και τις ακριβείς τοποθεσίες τους στον λόφο).Η καταστροφή του 480 π.Χ. συντέλεσε στην εξαφάνιση των ναών αυτών. Κατά τη διάρκεια των Περσικών πολέμων, ο περσικός στρατός έφτασε στην Αθήνα και κατέστρεψε όλα τα κτίρια που τότε υπήρχαν στην Ακρόπολη.
Το Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα φιλοξενεί κάποια μεγάλα σπασμένα γλυπτά που απεικονίζουν σκηνές από την ελληνική μυθολογία, καθώς και ταύρους που καταβροχθίζονταν από λιοντάρια. Κάποτε αποτελούσαν μέρος της διακόσμησης του ναού, αλλά υπέστησαν σοβαρές ζημιές, ίσως κατά τη διάρκεια της περσικής επίθεσης του 480 π.Χ. Θα μπορούσε ένας από τους χαμένους ναούς να είναι το Εκατόμπεδο που σχεδίασε ο Μίκων;
Ναός αποθήκευσης θησαυρού
Σε ένα άρθρο της η ιστοσελίδα The Conversation κάνει λόγο για ένα αρχαίο ελληνικό δημοκρατικό διάταγμα που χρονολογείται από την εποχή πριν από τους Περσικούς πολέμους και την κατασκευή του Παρθενώνα. Το διάταγμα αναφέρει επίσης ένα Εκατόμπεδο στην Ακρόπολη, που χρησιμοποιήθηκε για τον κάπως αμφίβολο σκοπό της “αποθήκευσης θησαυρών”. Οι αρχαιολόγοι, ωστόσο, διατηρούν τις επιφυλάξεις τους για το αν πρόκειται για το Εκατόμπεδο του Μίκωνα. Κάποιοι άλλοι πιστεύουν ότι το Εκατόμπεδο ήταν ένας ναός, καθώς οι ελληνικοί ναοί συνήθως χρησιμοποιούνταν ως αποθήκες θησαυρών που προσφέρονταν στους θεούς. Άλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι η λέξη Εκατόμπεδος δεν μπορεί να αναφέρεται σε ναό παρά σε μια ανοιχτή αυλή στην Ακρόπολη. Αν ο Μίκων αποκαλούσε τον ναό Εκατόμπεδο, τότε είναι πιθανό ότι ο όρος Εκατόμπεδος στο διάταγμα αναφερόταν επίσης σε ναό. Είναι αλήθεια ότι ο Παρθενώνας που βρίσκεται σήμερα στον λόφο κάποτε ονομαζόταν Εκατόμπεδος. Παρόλο που το Εκατόμπεδο που σχεδίασε ο Μίκων έχει εξαφανιστεί, είναι πιθανό ότι μερικά από τα γλυπτά του ναού στο μουσείο ανήκουν σε αυτό.
Οι επιγραφές των βοσκών
Οι επιγραφές μας δείχνουν στοιχεία πως, αντίθετα με ό,τι πιστεύεται συνήθως, οι βοσκοί μπορούσαν να διαβάζουν και να γράφουν, ακόμα και σε αυτή την πρώιμη περίοδο που ο αλφαβητισμός στον ελληνικό κόσμο ήταν ακόμα σε ανάπτυξη. Ωστόσο δεν είναι γνωστό γιατί οι βοσκοί δημιουργούσαν τόσα πολλά γκράφιτι. Πάντως είναι γεγονός πως το γκράφιτι του Μίκωνα δείχνει πως μια επιγραφή μπορεί να αποτελέσει τη λύση ενός γρίφου που αφορά ένα από τα πιο εμβληματικά αρχαιολογικά μνημεία του κόσμου.
Πηγές:
Η επιγραφή του βοσκού: Ανακτήθηκε από: https://greekreporter.com
[Τελευταία πρόσβαση στις 30/6/2024]
Ο χαμένος ναός: Ανακτήθηκε από: https://www.news247.gr
[Τελευταία πρόσβαση στις 30/6/2024]
Το γκράφιτι του Μίκωνα: Ανακτήθηκε από: https://ellas2.wordpress.com
[Τελευταία πρόσβαση στις 30/6/2024]
