Ο ενεργός άνθρακας μπορεί να παραχθεί από διάφορες πρώτες ύλες, όπως το κέλυφος καρύδας ή προϊόντα ξύλου. Συγκεκριμένες τεχνικές παραγωγής αποφέρουν άνθρακες που διαφέρουν από το κανόνα μιας δεδομένης πρώτης ύλης. Οι χρήσεις του ποικίλλουν, και σε αυτό το άρθρο θα αναλυθεί αν βλάπτει ή ωφελεί τον οργανισμό μας.
Πως παράγεται:
Για τη παραγωγή του οι κατασκευαστές θερμαίνουν κοινό άνθρακα παρουσία ενός αερίου. Ο άνθρακας, έτσι, αναπτύσσει πολλούς πόρους που ‘’παγιδεύουν’’ χημικές ουσίες. Συνεπώς, αποκτά προσροφητικές ιδιότητες οργανικών ή μη, υλικών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η χρήση του στα νοσοκομεία για την αντιμετώπιση δηλητηριάσεων.
Ο ίδιος ο άνθρακας δεν μπορεί να απορροφηθεί από το σώμα μας, έτσι, μαζί με τις τοξικές ουσίες αποβάλλεται από τον οργανισμό.
Χρήσεις:
Η χρήση του δε περιορίζεται μόνο στο πλαίσιο των νοσοκομείων. Χάρις των ιδιοτήτων του, του έχουν καταλογιστεί κάποια παραπάνω πλεονεκτήματα και χρησιμότητες.
- Μείωση εντερικών αερίων (μετεωρισμός):
Πιστεύεται, πως τα λίπη και τα αέρια που βρίσκονται στο έντερο, μπορούν εύκολα να διαπεράσουν τους πόρους του άνθρακα και να εγκλωβιστούν εκεί.
Σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 2012, ασθενείς που θα υποβάλλονταν σε υπέρηχο της άνω κοιλιακής χώρας, κατανάλωναν συγκεκριμένη δοσολογία άνθρακα για δύο ημέρες πρίν την εξέταση. Τη μέρα της εξέτασης, διαπιστώθηκε πως η συγκεκριμένη ολιγοήμερη αγωγή, βοήθησε τελικά στην αποσυμφόρηση του εντέρου και στην καλύτερη απεικόνιση των κοιλιακών τους οργάνων.
Βέβαια η συγκεκριμένη διαπίστωση χρήζει περαιτέρω μελετών.
- Φιλτράρισμα νερού:
Η λογική της μεθόδου είναι κοινή. Προσρόφηση υγρών ή αερίων που έρχονται σε επαφή με τον ενεργό άνθρακα. Παράλληλα, διευκολύνει τις χημικές αντιδράσεις, καθώς όταν έρχεται σε επαφή με το χλώριο, και τα δύο μόρια αντιδρούν, σχηματίζουν ιόντα χλωρίου τα οποία τελικά απομακρύνονται από το νερό.
Το ποσοστό της μόλυνσης που μπορεί να αποβληθεί από το νερό εξαρτάται από ποικίλους παράγοντες, όπως η οξύτητα, η θερμοκρασία του νερού, το χρονικό διάστημα αλληλεπίδρασης αέρα ή νερού με τον ενεργό άνθρακα.
Ο ενεργός άνθρακας, ύστερα από ενδελεχή επεξεργασία, δε μένει στο νερό και απομακρύνεται, έτσι προκύπτει τελικά το φιλτραρισμένο νερό.
- Λεύκανση δοντιών:
Πολλές οδοντόκρεμες περιέχουν ως συστατικό τους τον ενεργό άνθρακα. Για τη συγκεκριμένη πεποίθηση, τα δεδομένα είναι διφορούμενα. Φαίνεται πως μακροχρόνια χρήση του για λεύκανση δοντιών δεν είναι υγιεινή μέθοδος καθώς μπορεί να προκαλέσει περισσότερη βλάβη, όπως φθορά του σμάλτου των δοντιών.
Ο ενεργός άνθρακας, στοχεύει στη δέσμευση και τελικά απομάκρυνση βρωμιάς, σκόνης και τοξικών ουσιών από την επιδερμίδα. Καθώς, όμως, μπορεί και ‘’κλειδώνει’’ με κάθε τι που αλληλεπιδρά, είναι σαφές πως απομακρύνει και φυσικά έλαια του δέρματος μας. Για αυτό και η συγκεκριμένη αξιοποίηση του είναι αμφιλεγόμενη. Το θεμιτό είναι η περιστασιακή του χρήση ως προϊόν ομορφιάς .
Σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητο να διαβάζετε την ετικέτα κάθε προϊόντος και να σιγουρεύεστε για τη τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε για τη παραγωγή του. Η οικολογική του μορφή και άκρως φιλική στο δέρμα προκύπτει από επεξεργασία προϊόντων καρύδας.
- Δηλητηριάσεις:
Η σαφής και εξακριβωμένη του χρήση, είναι εντός των νοσοκομείων για δηλητηριάσεις, αλλά όχι παντός τύπου, καθώς χρησιμοποιείται για ουσίες που έχουν προσληφθεί από το στόμα. Η αποτελεσματικότητα του ενεργού άνθρακα εξαρτάται από το πόσο γρήγορα χορηγείται και την κατάποση του δηλητηρίου. Όσο πιο γρήγορα δίνεται, τόσο καλύτερα λειτουργεί, καθώς μελέτες δείχνουν πως η τοξική ουσία δε προλαβαίνει να απορροφηθεί από το έντερο και τελικά υπάρχουν μικρότερες επιπτώσεις στο άτομο.
Μερικές μορφές του ενεργού άνθρακα, περιέχουν σορβιτόλη, η οποία εκτός από γλυκαντική ουσία δρα ως και καθαρτικό για την απομάκρυνση δηλητηρίων από το σώμα, και για αυτό πρέπει να χορηγείται από το θεράποντα ιατρό. Δεν επιτρέπεται η χρήση του σπίτι για την θεραπεία δηλητηριάσεων.
Ορισμένες ανεπιθύμητες ενέργειες του ενεργού άνθρακα είναι οι εξής:
- Ναυτία και έμετος, κυρίως ως αποτέλεσμα απόκρισης στο αίσθημα κατάποσης του μείγματος.
- Εισρόφηση, κυρίως όταν ο ασθενής δεν έχει πλήρως τις αισθήσεις του.
Γενικώς, όμως, είναι καλά ανεκτός, και χρησιμοποιείται ευρέως στα τμήματα επειγόντων περιστατικών.
Συνοψίζοντας, δεν πρόκειται για ένα χρήσιμο προϊόν αλλά δεν υπάρχουν προς το παρόν ευρέως αποδεκτά και εμπεριστατωμένα δεδομένα για την ακριβής ταυτοποίηση των ευεργετικών του παροχών πέρα από το νοσοκομείο. Διαθέτει αποτοξινωτικές ιδιότητες, γεγονός που το καθιστά μέρος της περιποίησης του σώματος. Η περιορισμένη του χρήση ως καλλυντικό, αποφέρει αποτελέσματα αλλά δεν αποτελεί αναγκαιότητα, καθώς οδηγεί και στην αποβολή θρεπτικών ουσιών, όπως βιταμίνες και έλαια του σώματος μας.
ΠΗΓΕΣ:
Carbon Block Tech (2019). The Science Behind Activated Carbon Water Filters. (Available at: carbonblocktech.com Last access: 1/2/2021)
Jennifer Huizen (2020). What are the benefits of activated charcoal?
Mayo Clinic (2020). Charcoal, Activated (Oral Route). ( Available at: Mayoclinic.org Last access: 1/2/2021).
Rxlist (2019). Activated Charcoal. (Available at: rxlist.com Last access:1/2/2021).
Today’s Dental (2019). What is the Truth Behind Brushing with Activated Charcoal Toothpaste? ( Available at: omahadentists.net Last access: 1/2/2021).
