Μύκητες: Πώς να τους αναγνωρίσετε;

Οι μύκητες είναι μερικοί από τους πιο συχνούς και ενοχλητικούς «επισκέπτες» για πολλούς ανθρώπους. Πολλές φορές προκαλούν προβλήματα στον οργανισμό. Ωστόσο τις περισσότερες φορές μπορούν να αντιμετωπιστούν με κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή. Έτσι, οι επιπτώσεις της μόλυνσης από μύκητες στον οργανισμό μπορούν να ελαχιστοποιηθούν. Για να μπορέσει όμως να γίνει αυτό είναι απαραίτητο να έχει προηγηθεί η διάγνωση της μόλυνσης και η αναγνώριση του τύπου του μύκητα.

Οι πιο συνηθισμένοι μύκητες που μολύνουν τον άνθρωπο είναι τα δερματόφυτα. Τα δερματόφυτα είναι πρωτοπαθή και όχι ευκαιριακά παθογόνα. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να μολύνουν ένα υγιή οργανισμό ακόμα και αν δεν υπάρχει κάποια βλάβη ανοσίας (π.χ. αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα) ή κάποια ασυνέχεια του δέρματος (π.χ. ανοιχτή πληγή). Τα δερματόφυτα τρέφονται κυρίως με κερατίνη. Η κερατίνη είναι μια πρωτεΐνη που εντοπίζεται στο δέρμα, στις τρίχες και στα νύχια. Αυτά είναι τα σημεία του δέρματος που τα δερματόφυτα επιλέγουν να μολύνουν.

Οι ειδικοί δεν μπορούν να συμφωνήσουν στο ποιος είναι ακριβώς ο αριθμός των διαφορετικών ειδών δερματοφύτων. Παρόλα αυτά, δεν είναι όλα αυτά παθογόνα για τον άνθρωπο. Συγκεκριμένα οι πιο συνηθισμένες μυκητιακές νόσοι είναι αποτέλεσμα της επιμόλυνσης από ένα μικρό αριθμό παθογόνων μυκήτων. Στον οργανισμό μας επιβιώνουν πολλοί μύκητες συμβιώνοντας με εμάς συνιστώντας την φυσική μικροχλωρίδα του σώματός μας. Οι μύκητες αυτοί, εντούτοις μπορούν υπό ορισμένες συνθήκες να προκαλέσουν σημαντικά προβλήματα στον οργανισμό (δυνητικά παθογόνοι).

Τα δερματόφυτα διακρίνονται στις εξής κατηγορίες:

1. Ανθρωπόφιλα: Είναι η πιο συνηθισμένη μορφή δερματόφυτου σήμερα. Σπάνια μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο με την άμεση επαφή. Παρόλα αυτά, μπορεί να μεταφερθεί είτε μέσω θραύσματα του μύκητα, μέσω μολυσμένων υπολειμμάτων δέρματος τα οποία έχουν προσκολληθεί πάνω σε επιφάνειες με τις οποίες έρχεται σε επαφή πολύς κόσμος.
2. Ζωόφιλα: Συνήθως μολύνουν κατοικίδια ζώα καθώς και τους ανθρώπους οι οποίοι έρχονται σε άμεση επαφή μαζί τους. Αυτός ο τύπος δερματόφυτων συνήθως δεν μεταδίδεται μεταξύ ανθρώπων.
3. Γεώφιλα: Σπάνια μολύνουν τον άνθρωπο. Ζουν φυσιολογικά στο έδαφος. Μπορούν ίσως να μολύνουν άτομα τα οποία έρχονται σε επαφή με το χώμα στο οποίο ζουν.

Έτσι λοιπόν μολύνσεις από μύκητες μπορούμε να συναντήσουμε στις εξής περιστάσεις:

1. Στο δέρμα

Η ανάπτυξη των δερματοφύτων ευνοείται από την θερμότητα και την υγρασία. Έτσι οι περιοχές του δέρματος που έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανιστούν μύκητες είναι οι μασχάλες, οι πτύχωση του δέρματος κάτω από το στήθος ακόμη και η περιοχή γύρω από τα γεννητικά όργανα. Οι μύκητες αυτοί μπορούν να αναγνωριστούν μέσω των κοκκινωπών κηλίδων με τα υπόλευκα σημεία που σχηματίζουν στο δέρμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του μύκητα είναι η Candida ablicans ή αλλιώς Κάντιντα η Λευκάζουσα, όταν μολύνει δέρμα.

Advertisements

2. Στα άκρα

Οι μύκητες που μπορεί να μολύνουν τα άκρα μπορούν να επιβιώνουν σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους με υγρασία και σχετικά υψηλή θερμοκρασία. Η πιο συνηθισμένη μυκητίαση αυτού του τύπου είναι γνωστή ως το πόδι του αθλητή. Οι μύκητες σε αυτή την περίπτωση εκδηλώνονται κυρίως με δερματικά εξανθήματα, κοκκίνισμα στο δέρμα, κνησμό, αμυχές στο δέρμα και πολύ συχνά και έντονη δυσοσμία. Το πόδι του αθλητή είναι μια ιδιαίτερα μεταδοτική μυκητίαση και οι πιθανότητες εμφάνισής της αυξάνονται όταν:

• Υπάρχει έντονη εφίδρωση στο πόδι,
• το πόδι περιορίζεται για μεγάλα χρονικά διαστήματα μέσα σε κλειστά (πλαστικά) παπούτσια και
• υπάρχουν πληγές στο πόδι.

3. Στα νύχια

Αυτού του είδους οι μυκητιάσεις μπορούν να οφείλονται σε τρεις τύπους μυκήτων, σε δερματόφυτα, σε ζύμες ή σε νηματοειδείς μύκητες. Συνήθως μοιάζει με μια μικρή, λευκή ή κιτρινωπή κηλίδα η οποία αν παραμεληθεί, εξαπλώνεται στο νύχι και μπορεί να γίνει πιο παχύ σκουρόχρωμο και με ανώμαλη επιφάνεια. Σε ορισμένες περιπτώσεις μυκητίασης στα νύχια, το νύχι μπορεί τελικά να αποκοπεί.

4. Στα μαλλιά

Μερικές από τις χαρακτηριστικότερες μορφές μυκητίασης στα μαλλιά είναι οι ακόλουθες:

• Η σμηγματοροϊκή με έντονη απολέπιση, ερυθρότητα, λιπαρότητα, ατροφία, αποχρωματισμό των τριχών αλλά και πτώση αυτών.
• Τα μαύρα στίγματα τα οποία δεν είναι παρά οι κομμένες τρίχες σε μια έκταση αλωπεκίας και είναι ιδιαίτερα μεταδοτική.
• Το κήριο είναι μία πολύ φλεγμονώδης μυκητιακή λοίμωξη με πολύ πύον και ευαισθησία του τριχωτού ακόμα και στην επαφή.

5. Στα γεννητικά όργανα

Η μυκητιακή λοίμωξη στα γεννητικά όργανα δεν συγκαταλέγεται στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Παρόλα αυτά δεν είναι αδύνατον να μεταδοθεί ο μύκητας μέσω της άμεσης επαφής των γεννητικών οργάνων. Ο πιο συνηθισμένος μύκητας που προκαλεί μυκητιάσεις στην περιοχή αυτή είναι ο μύκητας Candida ablicans ή αλλιώς Κάντιντα η Λευκάζουσα. Στις γυναίκες μπορεί να προκαλέσει μια σειρά συμπτωμάτων όπως φαγούρα, ερεθισμό (πρήξιμο και κοκκίνισμα του αιδοίου), φλεγμονή στο αιδοίο και στον κόλπο, κολπικές εκκρίσεις και πόνο. Στους άνδρες αντίστοιχα συνήθως το άκρο του πέους παρουσιάζει μικρές πληγές ή είναι καλυμμένο με λευκό επίχρισμα και ίσως υπάρχουν εκκρίσεις από το πέος.

6. Στο στόμα

Όπως αναφέραμε παραπάνω ορισμένοι μύκητες μπορούν να επιβιώνουν μέσα στον οργανισμό μας χωρίς να προκαλούν προβλήματα, αφού αποτελούν την μικροχλωρίδα του οργανισμού μας. Συγκεκριμένα, ο μύκητας Candida ablicans μπορεί να ζει μέσα στο στόμα μας και σε φυσιολογικές συνθήκες να μην προκαλεί προβλήματα. Αν όμως αρχίσει να πολλαπλασιάζεται υπέρμετρα προκαλεί στοματίτιδα η οποία αρχίζει από τη γλώσσα και έπειτα εκτείνεται στα ούλα και στον ουρανίσκο με τη μορφή λευκών, λευκοκίτρινων ή/και  κόκκινων πλακών. Τα συμπτώματα που εμφανίζονται είναι το  αίσθημα καύσου στη γλώσσα και στο λαιμό, αλλοίωση γεύσης, και σε ορισμένες πιο βαριές περιπτώσεις πόνος.

Γενικά, τα δερματόφυτα δεν είναι πολύ επικίνδυνα για την υγεία μας, εντούτοις μπορούν να προκαλέσουν αντιαισθητικές αλλοιώσεις του δέρματός μας. Πολλές φορές γίνονται και ενοχλητικά λόγω της φαγούρας και του πόνου που ενδεχομένως προκαλούν.

Σε περίπτωση που αναγνωρίσουμε μια αλλοίωση στην μορφή, στην υφή ή στην οσμή οποιουδήποτε εξωτερικού σημείου του σώματός μας θα πρέπει να απευθυνόμαστε αμεσότατα στον Δερματολόγο μας. Η άμεση θεραπεία των μολύνσεων από μύκητες είναι απαραίτητη τόσο για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων τους στον οργανισμό μας, όσο και για τον περιορισμό της εξάπλωσής τους.

Ελληνική Δερματολογική και Αφροδισιολογική Εταρεία

Συμβουλές Αντιμετώπισης Μυκήτων των Ποδιών