Ακόμη και αν δεν είχες ακούσει ποτέ να την αποκαλούν με το όνομά της, παιδική νεοφοβία σίγουρα έχεις εκδηλώσει ως παιδί ή έχεις αντιμετωπίσει ως γονιός. Και για να μην μιλάμε με γρίφους, ας εξετάσουμε το ακόλουθο (βγαλμένο από τη ζωή) παράδειγμα. Είχες ορκιστεί ότι το παιδί σου θα μάθει να τρώει σωστά. Είχες βάλει στόχο να ζει με τον κανόνα των “5 την ημέρα” για όσο καιρό θα μένει σπίτι. Είχες αποφασίσει ότι αυτό το “1 μήλο την ημέρα” θα το κάνετε πράξη. Είχες μπει στη διαδικασία να τα αγοράσεις όλα βιολογικά και ετοιμαζόσουν να μυήσεις το παιδί σου στις χαρές του σπιτικού φαγητού, της σαλάτας, του μπρόκολου και της πορτοκαλάδας (ομολογουμένως είχες θέσει ψηλά τον πήχη). Και αφού λοιπόν είχες οργανωθεί πλήρως, πήγες να βάλεις το σχέδιο σε εφαρμογή. Και εκεί είναι που ξεκίνησες να βλέπεις κάθε προσπάθειά σου να πέφτει στο κενό. Με το παιδί να αρνείται πεισματικά να πειθαρχήσει στο διατροφικό πλάνο που με τόση όρεξη σχεδίασες, κάθε γεύμα μετατρέπεται πλέον σε ένα μικρό πεδίο μάχης. Είχες ακούσει ότι θα ήταν δύσκολο αλλά τόσο σκούρα δεν περίμενες να τα βρεις. Τι συμβαίνει λοιπόν; Υπάρχει λύση;
Η παιδική νεοφοβία είναι μια απόλυτα φυσιολογική εξελικτική διαδικασία από την οποία περνούν όλοι οι άνθρωποι. Μάλιστα, μελέτες δείχνουν ότι πίσω από τις διατροφικές ιδιοτροπίες των παιδιών κρύβονται κυρίως γενετικοί παράγοντες και όχι περιβαλλοντικές επιρροές. Η παιδική νεοφοβία αναπτύσσεται κατά το πρώτο έτος ζωής, κορυφώνεται κοντά στους 20 μήνες, και ξεκινά να σβήνει ανάμεσα στα 5-8 έτη. Σχετίζεται με αλλαγές στην αντιληπτική ικανότητα που συντελούνται στο πλαίσιο της ανάπτυξης του παιδιού, και χαρακτηρίζεται κυρίως από έντονη άρνηση αυτού να καταναλώσει οτιδήποτε καινούργιο. Συνήθως μεγαλύτερη αποστροφή αναπτύσσεται απέναντι σε τρόφιμα όπως λαχανικά, όσπρια και φρούτα και σε καινούργιες υφές. Σε επόμενο στάδιο, το παιδί μπορεί επιπλέον να παρουσιάσει άλλου είδους διατροφικές ιδιοτροπίες όπως για παράδειγμα να αρνηθεί να καταναλώσει τρόφιμα γνώριμα και μέχρι τώρα αποδεκτά αν δεν βρίσκονται στη συνηθισμένη τους, “ασφαλή” μορφή. Μπορεί για παράδειγμα να αρνηθεί ένα μπισκότο που κανονικά του αρέσει επειδή είναι σπασμένο ή θρυμματισμένο, ή να εκδηλώσει δυσαρέσκεια όταν το φαγητό είναι σερβιρισμένο σε ένα σκεύος που δεν του αρέσει.
Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε για αυτό;
- Ψυχραιμία
Έρευνες έχουν δείξει ότι η υιοθέτηση μιας πιο ψύχραιμης και χαλαρής στάσης απέναντι στην παιδική νεοφοβία και τις διατροφικές “ιδιοτροπίες” του παιδιού, συνοδεύεται από ταχύτερη και πιο ομαλή μετάβαση στο επόμενο στάδιο. Πρόκειται εξάλλου μια απόλυτα φυσιολογική κατάσταση με γενετικό υπόβαθρο και καλές προοπτικές να παρέλθει καθώς το παιδί μεγαλώνει.
- Δεν καταφεύγουμε σε εξαναγκασμό…
Όπως υποστηρίζουν μελέτες, το μόνο που θα πετύχουμε είναι το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα: η αποστροφή του παιδιού απέναντι στο φαγητό θα επιδεινωθεί και η διαδικασία του φαγητού θα ταυτιστεί με καυγάδες, τσακωμούς και επικρίσεις.
- … αλλά δεν παρατάμε τα όπλα
Είπαμε η μάχη απέναντι στην παιδική νεοφοβία δεν πρόκειται να είναι εύκολη αλλά αυτό δε σημαίνει ότι παραδίνουμε τα όπλα. Η προσπάθεια για εξοικείωση του παιδιού με ένα μεγαλύτερο εύρος τροφών πρέπει να διατηρηθεί. Εξάλλου η επανειλημμένη έκθεση σε νέα τρόφιμα δείχνει να είναι το κλειδί στην αντιμετώπιση της παιδικής νεοφοβίας και των διατροφικών ιδιοτροπιών των παιδιών.
- Δεν χρησιμοποιούμε την τροφή ως επιβράβευση…
Μπορεί να φαντάζει σαν την εύκολη λύση αλλά προτιμότερο είναι να μην χρησιμοποιούνται τροφές υψηλής θερμιδικής αλλά χαμηλής διατροφικής αξίας ως δέλεαρ για να καταναλώσει το παιδί το φαγητό του. Με άλλα λόγια δε επιχειρούμε να πείσουμε το παιδί να φάει το φαγητό τάζοντάς του γλυκά, σακχαρούχα ροφήματα ή σνακ όπως πατατάκια. Εξάλλου, έτσι δεν πετυχαίνουμε να κάνουμε το ‘υγιεινό φαγητό’ πιο αποδεκτό ή αρεστό αλλά να αυξήσουμε την επιθυμία για ανθυγιεινές λιχουδιές.
- … ούτε όμως στερούμε από το παιδί την απόλαυση ενός γλυκού μια στο τόσο
Εννοείται ότι το παιδί δεν χρειάζεται να στερείται τις αγαπημένες του τροφές και σνακ. Φτάνει αυτό να γίνεται σε λογικό πλαίσιο και όχι εις βάρος των τροφών που θα του εξασφαλίσουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξή του.
- Μαγειρεύουμε μαζί
Βγείτε μαζί για ψώνια, διαλέξτε μαζί τα συστατικά που θα μπουν στο φαγητό και προετοιμάστε το γεύμα σας μαζί. Μέσα από αυτή την εμπειρία το παιδί θα μάθει σιγά σιγά να έρχεται σε επαφή με νέα τρόφιμα, νέες υφές, νέες οσμές και γεύσεις και σταδιακά θα περιορίσει το φόβο και το άγχος του απέναντι στο να δοκιμάσει κάτι νέο.
- Προσφέρουμε εναλλακτικές και ποικιλία
Ε, κι αν δε θέλει να φάει κουνουπίδι, θα υπάρχει κάτι άλλο που θα του αρέσει. Καρότα, αγγουράκια, κολοκύθα, γλυκοπατάτα, ντοματίνια κτλ θα μπορούσαν να αποτελέσουν εναλλακτικές. Αντίστοιχα, αν δεν αγαπά το χυμό πορτοκάλι, μπορεί να μην πει όχι σε ένα milkshake με μπανάνα ή φράουλα. Η ύπαρξη ποικιλίας τροφίμων στο διατροφολόγιο του παιδιού συνιστά πολύ σημαντικό παράγοντα εξάλειψης των διατροφικών ιδιοτροπιών και του άγχους που σχετίζεται με την εμπειρία καινούργιων τροφίμων.
- Πειραματιζόμαστε με νέες υφές
Μία τροφή είναι δυνατόν να καταναλωθεί σε διάφορες μορφές. Αν για παράδειγμα το βραστό καρότο δεν χαίρει ιδιαίτερης αποδοχής, μπορεί το ίδιο να μη συμβαίνει με το ωμό.
- Γινόμαστε δημιουργικοί
Εξερευνούμε νέες προτάσεις σερβιρίσματος. Ο τρόπος παρουσίασης των γευμάτων είναι εξαιρετικής σημασίας. Επίσης, χρησιμοποιούμε σκεύη που αρέσουν στα παιδιά και διαμορφώνουμε ένα ευχάριστο κλίμα στο τραπέζι.
- Δίνουμε το καλό παράδειγμα
Μπορεί τα γονίδια να παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη διατροφικών συνηθειών και κατ’επέκταση στην εμφάνιση της παιδικής νεοφοβίας, αλλά κανείς δεν αμφισβήτησε ποτέ ότι τα παιδιά μας μαθαίνουν από εμάς. Τηρώντας τους διατροφικούς κανόνες που προσπαθούμε να θέσουμε στα παιδιά μας, διευκολύνουμε τη προσαρμογή τους και την αποδοχή νέων διατροφικών συνηθειών.
Διαβάστε ακόμη:
https://maxmag.gr/soma-igia/i-sosti-diatrofi-megalonei-gera-paidia/
