Η ώρα είναι 3 τα ξημερώματα, ξυπνάς και κατευθύνεσαι προς το ψυγείο σου. Νιώθεις μια αστείρευτη πείνα που αν δεν τσιμπήσεις έστω κάτι μικρό δεν μπορείς να κοιμηθείς. Είναι όμως αυτή η αίσθηση της πείνας κάτι φυσιολογικό ή μήπως πάσχεις από το Σύνδρομο Νυχτερινής Υπερφαγίας;
Τι είναι το Σύνδρομο Νυχτερινής Υπερφαγίας;
Το ξύπνημα κατά τη διάρκεια της νύχτας είναι σίγουρα μια ενοχλητική εμπειρία. Συνήθως διακόπτουμε τον ύπνο μας για λίγο νερό η για μία επίσκεψη στη τουαλέτα. Ωστόσο για κάποιους το ξύπνημα είναι ένα σημάδι να κατευθυνθούν προς τη κουζίνα και να φάνε, συνήθως κάτι ανθυγιεινό. Αυτό μπορεί να συμβεί και περισσότερες φορές μέσα στη νύχτα. Το επόμενο πρωί η όρεξη τους έχει χαθεί. Αυτό, λοιπόν, είναι και το Σύνδρομο Νυχτερινής Υπερφαγίας.
Πιο συγκεκριμένα το Σύνδρομο Νυχτερινής Υπερφαγίας ή αλλιώς NES (Night Eating Syndrome), ορίζεται ως μια διαταραχή ύπνου και διάθεσης και όχι απλώς μια διατροφική διαταραχή.
Χαρακτηριστικά του Συνδρόμου Νυχτερινής Υπερφαγίας:
Πόσες φορές έχουμε ακούσει για τις διατροφικές διαταραχές όπως την ανορεξία ή τη βουλιμία; Η νυχτερινή υπερφαγία είναι πολύ πιο συνηθισμένη από τις υπόλοιπες διαταραχές. Ως κύρια χαρακτηριστικά του γνωρίσματα θεωρούνται τα εξής:
- Πρωινή ανορεξία
- Κατανάλωση μεγάλης ποσότητας φαγητού κατά τη διάρκεια της νύχτας
- Αϋπνία
- Νυχτερινές αφυπνίσεις, συνοδευόμενες από λήψη τροφής και αίσθημα θλίψης
- Ανησυχία, έντονη θλίψη, άγχος
Αίτια Συνδρόμου Νυχτερινής Υπερφαγίας:
Σύμφωνα με μελέτες, η ηλικία έναρξης αυτής της διαταραχής, είναι πιθανόν στα τέλη της δεκαετίας των 20 ετών με αρχή της δεκαετίας των 30 ετών. Έρευνες έχουν δείξει επίσης ότι υπάρχει κληρονομικότητα στο σύνδρομο αυτό. Το Σύνδρομο Νυχτερινής Υπερφαγίας σχετίζεται άμεσα με ψυχολογικούς παράγοντες, οι οποίοι οδηγούν στην έναρξη του:
- Κατάθλιψη
- Άγχος
- Διαπροσωπικό στρες
- Μακροχρόνια δίαιτα
- Άνια
- Απογοήτευση από την εικόνα του σώματος μας.
Ποιος είναι πιο επιρρεπής στη νυχτερινή διατροφική διαταραχή;
Περίπου το 1-2% του πληθυσμού θεωρείται ότι πάσχει από αυτήν την κατάσταση. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες μπορεί να πάσχουν από αυτή τη διατροφική διαταραχή. Συνήθως, βέβαια, δεν παρατηρείται σε μικρές ηλικίες. Επίσης άτομα με αυξημένο βάρος είναι πιο επιρρεπείς σε αυτή τη κατάσταση. Τέλος, περίπου το 28% των ατόμων που έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση γαστρικής παράκαμψης πιστεύεται ότι το έχουν βιώσει.
Ποιες είναι οι επιπτώσεις του;
Το Σύνδρομο Νυχτερινής Υπερφαγίας, λόγω της υπερκατανάλωσης τροφής σε μικρότερο χρονικό διάστημα, μπορεί να θέσει το άτομο σε μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, υψηλής αρτηριακής πίεσης καθώς επίσης και διαβήτη. Βέβαια, τα άτομα που έχουν πολλά παραπανίσια κιλά είναι πιο ευάλωτοι στις επιπτώσεις του συνδρόμου.
Οι συνέπειες του όμως, δεν σταματούν μόνο εκεί. Συχνά οι άνθρωποι αισθάνονται ντροπή και τύψεις για τις διατροφικές τους συνήθειες γεγονός που οδηγεί σε τύψεις, κατάθλιψη και νιώθουν άσχημα για τον εαυτό τους. Παρατηρούμε λοιπόν ότι το Σύνδρομο Νυχτερινής Υπερφαγίας δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο με τους ψυχολογικούς παράγοντες. Στο σημείο αυτό όμως να τονισθεί ότι η αύξηση βάρους μπορεί να συμβάλει σε αυτή τη κατάσταση, αλλά δεν είναι απαραίτητο, όσοι πάσχουν από αυτή τη διαταραχή, να είναι υπέρβαροι.
Θεραπεύεται; Αν ναι, πως;
Το σύνδρομο νυχτερινής υπερφαγίας είναι θεραπεύσιμο. Τα άτομα με το σύνδρομο αυτό μπορούν να υποβληθούν σε θεραπεία από ειδικευμένους γιατρούς για να τους βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν τις ασυνήθιστες διατροφικές τους συνήθειες. Το άγχος οδηγεί στην νυχτερνή υπερφαγία, οπότε η θεραπεία της συμβουλευτικής θα βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε και τους λόγους πίσω από αυτό. Υπάρχουν επίσης αρκετές θεραπείες που μπορεί να είναι πολύτιμες, όπως η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT), μια διαλεκτική συμπεριφορική θεραπεία, και η διαπροσωπική θεραπεία – μια μέθοδος αντιμετώπισης της διάθεσης.
Συνεπώς, η ψυχολογική υποστήριξη του ατόμου κρίνεται αναγκαία, προκειμένου να μάθει να διαχειρίζεται τα συναισθήματα και να ελέγχει τις σκέψεις που το ωθούν στο φαγητό. Σε αυτή τη περίπτωση κρίνεται επίσης απαραίτητη και η συνεργασία με εξειδικευμένους διαιτολόγους σε θέματα διατροφικών διαταραχών. Κάποιες επιπλέον συμβουλές που δίνουν οι ειδικοί είναι:
- Να αποφεύγεται η κατανάλωση αλκοόλ και καφεΐνης
- Να αποφεύγετε να έχετε στο σπίτι εύκολες και ανθυγιεινές τροφές
- Κατά την νυχτερινή αφύπνιση, πριν τρέξετε στη κουζίνα, καθίστε 5′ λεπτά στο κρεβάτι και αναλογιστείτε τις συνέπειες που έχει το φαγητό κατά τη διάρκεια της νύχτας.
- Να οργανώσετε μέσα στη μέρα σας 5 γεύματα. Δώστε βάση στο πρωινό, όσοι καταναλώνουν φαγητό το πρωί τείνουν να αντιστέκονται πιο εύκολα στα σνακ.
- Τέλος, αν πεινάσετε ξανά μετά το βραδινό γεύμα, σκεφτείτε καλά το λόγο που πεινάτε. Πολλές φορές δεν είναι πείνα αλλά το αίσθημα της βαρεμάρας. Για αυτό ασχοληθείτε με κάποια δραστηριότητα και θα δείτε τη πείνα αυτή να εξαφανίζεται.
Το Σύνδρομο Νυχτερινής Υπερφαγίας είναι πολύ κοινό φαινόμενο. Για αυτό το λόγο, μη διστάσετε να ζητήσετε την βοήθεια του ειδικού, όταν τρώτε πολύ κατά τη διάρκεια της νύχτας ή όταν αισθάνεστε τα επίπεδα του άγχους σας αρκετά υψηλά. Εξάλλου, όπως έχει ειπωθεί “νους υγιής εν σώματι υγιεί”!
Πηγές:
Αριστοτέλης Βάθης,Ψυχίατρος – Ψυχοθεραπευτής,(2017) «Τι είναι το σύνδρομο νυχτερινής υπερφαγίας;»,therapia.gr
Ευφροσύνη Μήτσιου,Msc Σχολική – Εξελικτική Ψυχολόγος Α.Π.Θ., (2017) «Σύνδρομο νυχτερινής υπερφαγίας»,keadd.gr
Βαραγιάννης Α. Παναγιώτης, Kλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος M.Med.Sc,(2007), «Σύνδρομο νυχτερινής υπερφαγίας, iatronet.gr
Deborah Fields,(2019),«Night Eating Disorder / Syndrome»,news-medical.net
Judith J. Wurtman Ph.D,( 2018), «Night Eating Syndrome: Is It Just Sleep That Is Disturbed?», psychologytoday.com