Το Μαύρο Θέατρο αποτελεί το σημείο συνάντησης της ελεύθερης σωματικής κίνησης, του χορού, της παντομίμας, και της μουσικής σε μαύρο φόντο. Κατά τη διάρκεια μιας παράστασης Μαύρου Θεάτρου δημιουργείται στη σκηνή ένα υπερθέαμα που συνεπαίρνει το θεατή στον κόσμο της φαντασίας και της μαγείας. Τα όρια ανάμεσα στην πραγματικότητα και την ψευδαίσθηση είναι δυσδιάκριτα και ένα παιχνίδι “αποπλάνησης” ξεκινά. Το Μαύρο Θέατρο υπερβαίνει τα όρια που θέτει η πραγματικότητα και μας φέρνει πιο κοντά στο σουρρεαλισμό. Σε ποια ιδιαίτερη τεχνική στηρίζεται, όμως, το Μαύρο Θέατρο και ποια η πορεία του στο χρόνο;
Η τεχνική του Μαύρου Θεάτρου είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή. Οι ηθοποιοί – χειριστές των αντικειμένων, ντύνονται στα μαύρα και παίζουν μπροστά από το μαύρο φόντο της σκηνής, χωρίς να τους βλέπουν οι θεατές. Έτσι, τα πολύχρωμα αντικείμενα που χειρίζονται δίνουν την εντύπωση ότι αιωρούνται στον αέρα. Επίσης, καθοριστικό ρόλο παίζει ο ιδιαίτερος φωτισμός χάρη στον οποίο αναδεικνύονται τα χρώματα σε σκηνικά, αντικείμενα και ανθρώπινες φιγούρες και «εξαφανίζονται» οι τεχνικοί και ηθοποιοί, που κουβαλούν τα αντικείμενα, πετυχαίνοντας την ψευδαίσθηση του «πετάγματος».
Οι ρίζες της τεχνικής του Μαύρου Θεάτρου εντοπίζονται στην αχανή Κίνα. Σύμφωνα με τον μύθο, ο γιος ενός αυτοκράτορα της δυναστείας των Μινγκ πέθανε προς μεγάλη λύπη του πατέρα του. Ένας ταχυδακτυλουργός υποσχέθηκε να επαναφέρει τον νεκρό γιο στη ζωή χρησιμοποιώντας το ακόλουθο τέχνασμα, που θεωρείται πρόδρομος του σημερινού Μαύρου Θεάτρου. Ειδικότερα, μια ομάδα αντρών -ντυμένοι στα μαύρα και με τον κατάλληλο φωτισμό κεριών, για να ξεγελούν το αυτοκρατορικό μάτι- μετακινούσαν το σώμα του γιου με τέτοιον τρόπο που έμοιαζε ζωντανός. Σε αυτή την τεχνική στηρίχθηκε και η ανάπτυξη του θεάτρου σκιών στην Κίνα. Στη γειτονική Ιαπωνία αναπτύχθηκε από τον Uemura Bunrakuke το θέατρο Μπουνράκου στο οποίο μαριονετίστες μαυροντυμένοι και σε μαύρο φόντο, ώστε να μην φαίνονται, κινούσαν μαριονέτα ύψους 1,5 μέτρων όπως ακριβώς και οι άντρες του ταχυδακτυλουργού.
Στην Ευρώπη η εισαγωγή του Μαύρου Θεάτρου πραγματοποιήθηκε το 1885 χάρη στην πρωτοβουλία του Max Auzinger, ο οποίος ανέπτυξε περισσότερο την ήδη υπάρχουσα τεχνική χρησιμοποιώντας και ινδικά και αιγυπτιακά “θαύματα”. Άλλωστε στις τεχνικές του Μαύρου Θεάτρου βασίστηκε και η εμφάνιση της τέχνης του κινηματογράφου, οι εκπρόσωποι του οποίου χρησιμοποιούσαν τις τεχνικές του μαύρου θεάτρου για να προκαλούν ταχυδακτυλουργικές οφθαλμαπάτες στο κοινό.
Ωστόσο, το Μαύρο Θέατρο, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την πόλη της Πράγας και με το όνομα του Ζίρι Σρνετς. Εκείνος πειραματιζόμενος ανακάλυψε το 1961 την τεχνική της ιωδίζουσας λάμπας φθορισμού (black light), φωτίζοντας τη μαύρη σκηνή και ιδρύοντας επίσημα το Μαύρο Θέατρο της Πράγας. Μια χρονιά αργότερα συμμετείχε στο φεστιβάλ του Εδιμβούργου γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία. Πολύ γρήγορα κέρδισε την αγάπη και την αποδοχή κοινού και κριτικών. Σήμερα συναντά κανείς στην Πράγα 10 Μαύρα Θέατρα και πολλούς θιάσους Μαύρου Θεάτρου. Οι πιο γνωστοί από αυτούς είναι οι ακόλουθοι:
-
Fantastika
-
Image theatre
-
Jiri Srec Black Theatre of Prague
Το μαύρο Θέατρο έχει προσδώσει νέες διαστάσεις στην τέχνη του θεάτρου διανθίζοντας κατά πολύ την αντίληψή μας για αυτό. Τον καλύτερο επίλογο βέβαια για το Μαύρο Θέατρο θα μπορούσε να εξασφαλίσει μόνο ένα απόσπασμα από μία συνέντευξη του ίδιου του ιδρυτή του Θεάτρου της Πράγας:
Ο κόσμος του μαύρου θεάτρου είναι σουρεαλιστικός. Τον κινούν η άνευ όρων φαντασία, η χαρά και η διάθεση για παιχνίδι. Λατρεύω το παιχνίδι, το αναπάντεχο, το ποιητικά αφελές –που κρύβει όμως τόση δύναμη μέσα του–, το σαγηνευτικό σκοτάδι που κρύβει και αποκαλύπτει την ομορφιά. Σίγουρα η Πράγα με έχει επηρεάσει. Είναι μια πόλη μυστηριώδης, μαγική, με σκιές, με παραμύθια, είναι η πόλη μου. Και ο κόσμος της Πράγας είναι πολύ κοντά στη δική μου κοσμοθεωρία κι αισθητική.
Πηγές:
1)http://www.dipetheba.gr
2)dimartblog.com
3)www.newsbeast.gr
4)www.culturenow.gr
