Οι Ιταλικές κωμωδίες του Κάρλο Γκολντόνι θεωρούνται οι καλύτερες του είδους τους τόσο στην Ιταλική θεατρική σκηνή όσο και στο Ευρωπαϊκό θέατρο.
Βιογραφικά στοιχεία για τον Κάρλο Γκολντόνι
Ο Κάρλο Γκολντόνι γεννήθηκε το 1707 στη Βενετία και απεβίωσε το 1793 στο Παρίσι. Στη διάρκεια της ζωής άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο από τραγωδίες, κωμωδίες, όπερα, θρησκευτικά έργα, ποίηση και ιντερμέδια. Ωστόσο οι κωμωδίες τον τραβούσαν από νεαρή ηλικία. Το 1723 ξεκίνησε να διαβάζει ελληνικές και λατινικές κωμωδίες. Ο Κάρλο Γκολντόνι ασχολήθηκε πιο ενεργά με το θέατρο μετά το 1730. Από εκείνη τη χρονιά και μέχρι τον θάνατό του έβαλε τα θεμέλια για το Ιταλικό θέατρο. Η ιδιοφυΐα του τον καθιέρωσε στην Ιταλική σκηνή. Υπήρξε ο εκσυγχρονιστής της commedia dell’ arte, ο θεμελιωτής της ιταλικής ρεαλιστικής κωμωδίας και εξαιρετικά καινοτόμος στα έργα του.
Οι κωμωδίες του
Σε αυτό το άρθρο θα εστιάσουμε στις πιο δημοφιλείς κωμωδίες του Γκολντόνι που μεταφράστηκαν στα Ελληνικά και ανέβηκαν στο θέατρο.
Η Λοκαντιέρα
Η Λοκαντιέρα ή Ξενοδόχα γράφτηκε το 1753. Σε σημείωμά του για τη Λοκαντιέρα ο Κάρλο Γκολντόνι αναφέρει τα εξής:
Απ’ όλες τις κωμωδίες που έχω σκαρώσει ως τώρα, θα τολμούσα να πω ότι αυτή είναι η πιο ηθική, η πιο χρήσιμη, η πιο μορφωτική. Άποψη, ωστόσο, που θα φανεί παράδοξη σε εκείνον που θα σταθεί να μελετήσει το χαρακτήρα της Λοκαντιέρας και θα πει ότι πουθενά αλλού δεν έχω σκιαγραφήσει γυναίκα πιο πλανεύτρα, πιο επικίνδυνη από αυτήν.
Η πρωταγωνίστρια της ιστορίας είναι η Μιραντολίνα. Μια γυναίκα έξυπνη και με πολλές χάρες. Το σκηνικό διαδραματίζεται στη «Λοκάντα», η οποία είναι μια πανσιόν ύπνου και φαγητού. Γύρω από τη Μιραντολίνα εμφανίζονται οι ανδρικοί ρόλοι της κωμωδίας και οι δύο θεατρίνες οι οποίες συμμετέχουν στο έργο και διευκολύνουν τη δράση.
Ο υπηρέτης δύο αφεντάδων
Ο υπηρέτης δύο αφεντάδων είναι μια σάτιρα με ήρωες εμπνευσμένους από την Commedia dell’ arte. Το έργο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1745 στην Ιταλική γλώσσα. Θεωρείται από τις πιο αριστουργηματικές κωμωδίες του Βενετσιάνου κωμωδιογράφου.
Ο υπηρέτης Τρουφαλδίνο υπηρετεί δύο αφεντικά. Ο πονηρός και πολυμήχανος χαρακτήρας του βάζει σε μπελάδες τους πάντες και τα πάντα. Κάποιες φορές κάνει γκάφες ενώ κάποιες άλλες τα μπαλώνει καταφέρνοντας να ξεγελάσει και τα δύο αφεντικά. Ανάμεσα στα αστεία και τα κόλπα έρχεται και ο έρωτας.
Το καινούργιο σπίτι
Όταν ανέβηκε επί σκηνής το καινούργιο σπίτι για πρώτη φορά εκείνα τα χρόνια, έκανε τεράστια επιτυχία. Το κοινό αποδέχθηκε και καταχειροκρότησε την κωμωδία του Γκολντόνι τόσο στη γενέτειρα του όσο και σε άλλες περιοχές. Όπως αναφέρει σε σημείωμα του ο ίδιος ο θεατρικός συγγραφέας:
Και μόνο αυτή την κωμωδία να είχα γράψει, πιστεύω πως θα αρκούσε για να μου εξασφαλίσει τη φήμη που απέκτησα με τόσες άλλες.
Ο Αντζολέτο και η Καίκιλια είναι ένα νιόπαντρο ζευγάρι, το οποίο ετοιμάζει το καινούργιο σπίτι του. Ο καθένας έχει τις ιδιοτροπίες και τα προτερήματα του. Γύρω από τους κεντρικούς χαρακτήρες ορθώνεται μια φρενήρης κινητικότητα η οποία ζωντανεύει όλα τα τρέχοντα ζητήματα της εποχής του Γκολντόνι.
Το καφενείο
Το καφενείο αποτελεί μία φαρσοκωμωδία. Γράφτηκε το 1750 και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο κοινό την ίδια χρονιά. Ο Κάρλο Γκολντόνι, έχοντας ως φόντο τη Βενετία, σκιαγραφεί την καθημερινότητα, τους έρωτες και τα προβλήματα των κατοίκων της Ιταλικής πόλης.
Η ιστορία του καφενείου διαδραματίζεται την εποχή του Βενετσιάνικου καρναβαλιού. Οι βασικοί πρωταγωνιστές είναι ο καφετζής Ροντόλφο, ο έμπορος Ευγένιο και η σύζυγος του, Βιτώρια. Ο Γκολντόνι σε ένα ακόμα έργο του χρησιμοποιεί τεχνικές της commedia dell’ arte, χαρίζοντας πολλές ανατροπές και άφθονο γέλιο. Για αυτό το λόγο το καφενείο θεωρείται από τις πιο σημαντικές κωμωδίες του Ιταλού κωμωδιογράφου.
Διαδικτυακές πηγές
«Κάρλο Γκολντόνι: Μια ιδιοφυία της Commedia dell’ arte». (2018). Ανακτήθηκε από tvxs.gr (Τελευταία πρόσβαση 22/12/2020).
Κάρλο Γκολντόνι. Ανακτήθηκε από sansimera.gr. (Τελευταία πρόσβαση 22/12/2020).
Περισσότερες πληροφορίες για τα θεατρικές κωμωδίες του Κάρλο Γκολντόνι ανακτήθηκαν από το politeianet.gr. (Τελευταία πρόσβαση 25/12/2020).
