Μητέρα. Ο άνθρωπος που μας έφερε στον κόσμο και μας έκανε αυτό που είμαστε σήμερα, υμνήθηκε ευρέως από τους ανθρώπους της τέχνης και του πνεύματος. Η μητέρα, μάνα, μαμά, συνώνυμο της ασφάλειας, της ανιδιοτελούς αγάπης, της φροντίδας, της αυτοδιάθεσης. Μητέρα, είναι η κάθε γυναίκα, φύλακας άγγελος ενός παιδιού όσα χρόνια κι αν περάσουν και όχι η γυναίκα που θα φέρει απλά ένα παιδί στον κόσμο.
Η «Γιορτή της Μητέρας» αναφέρεται για πρώτη φορά στην αρχαία Ελλάδα και ήταν η γιορτή της άνοιξης, όπου λατρευόταν η Γαία, η μητέρα Γη, μητέρα όλων των θεών και των ανθρώπων. Αργότερα, τη λατρευτική της θέση πήρε η κόρη της η Ρέα, σύζυγος του Κρόνου, μητέρα του Δία και θεά της γονιμότητας. Η δεύτερη Κυριακή του Μαΐου καθιερώθηκε επίσημα σε παγκόσμιο επίπεδο ως εθνική γιορτή της μητέρας το 1914. Η ιδέα αυτή ξεκίνησε το 1907 στις ΗΠΑ, από το αμερικανικό κίνημα γυναικών Mother’s Friendship Day και την έμπνευση της Αμερικανίδας Ann Maria Reeves Jarvis, η οποία ήθελε να τιμήσει τη μητέρα της όπου εν τέλει η προσπάθειά της είχε απήχηση.
Μητέρα. Μια λέξη που περικλείει τόσες άλλες: αγάπη χωρίς όρους και όρια, αυταπάρνηση, υποστήριξη, ενθάρρυνση, γενναιοδωρία. Η Γιορτή της Μητέρας δεν είναι παρά μια αφορμή για να δείξουμε σε έναν από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους της ζωής μας την αγάπη και την εκτίμησή μας. Όπως και να ’χει, πάντως, την αγάπη μας για τη μητέρα μας τη νιώθουμε και την εκδηλώνουμε 365 ημέρες τον χρόνο.
Στη Γιορτή της Μητέρας αξίζει τον κόπο να της κάνουμε ένα μοναδικό δώρο για να νιώσει πόσο ξεχωριστή είναι για εμάς. Παρακάτω θα βρείτε προτάσεις βιβλίων, ένα όμορφο και διαχρονικό δώρο για να χαρίσετε στη μητέρα σας.
Το δωμάτιο – Emma Donoghue (εκδόσεις Ψυχογιός)
Για τον 5χρονο Τζακ το “Δωμάτιο” είναι ο κόσμος. Εκεί γεννήθηκε, εκεί τρώει, εκεί κοιµάται, εκεί παίζει και µαθαίνει µαζί µε τη μαµά του. Γι’ αυτόν, το Δωµάτιο κρύβει αµέτρητα θαύµατα, πλούσια και ανεξάντλητη τροφή για τη φαντασία του. Το Δωµάτιο είναι σπίτι για τον Τζακ, για τη μαµά όµως, δεν είναι παρά η φυλακή όπου είναι κλεισµένη από τα 19 της – 7 χρόνια τώρα. Με οδηγό την αδιαπραγµάτευτη αγάπη της για το γιο της, η μαµά έχει δηµιουργήσει για χάρη του µια ολόκληρη ζωή σ’ ένα χώρο µόλις 11 τετραγωνικών. Όσο όµως µεγαλώνει η λαχτάρα του Τζακ να γνωρίσει τον κόσµο του, τόσο γιγαντώνεται και η απελπισία της μαµάς.
Το Δωµάτιο είναι η ιστορία της ακαταδάµαστης αγάπης που ανθεί κάτω από τις πιο οδυνηρές συνθήκες, του ακριβού σαν διαµάντι δεσµού ανάµεσα σε µητέρα και παιδί. Πρόκειται για ένα καθηλωτικό, εξυψωτικό και συνάµα σοκαριστικό µυθιστόρηµα, µια ιστορία βαθιά ανθρώπινη και αβάσταχτα συγκινητική. Το Δωµάτιο είναι ένα µέρος που δε θα ξεχάσετε ποτέ. Το βιβλίο υπήρξε υποψήφιο για το βραβείο Booker 2010 και έχει μεταφερθεί στον κινηματογράφο.
Μητέρες: μια αντισυμβατική ιστορία – Sarah Knott (εκδόσεις Μεταίχμιο)
Τι σήμαινε να είσαι μητέρα στο παρελθόν;
Όταν η διακεκριμένη ιστορικός Sarah Knott έμεινε έγκυος, έθεσε αυτό το ερώτημα στον εαυτό της. Ωστόσο, δυσκολεύτηκε να βρει καταγραφές που αφορούσαν τη μητρότητα. Επί αιώνες τους ιστορικούς απασχολούν θέματα όπως οι πόλεμοι, οι πολιτικές εξελίξεις και οι επαναστάσεις, αλλά οι λεπτομέρειες της καθημερινής φροντίδας ενός μωρού τούς αφήνουν αδιάφορους. Πολλές πτυχές της μητρότητας, τόσο του παρελθόντος όσο και του παρόντος, παραβλέπονται ή λησμονιούνται.
Με γνώμονα το δικό της βίωμα, από την αποβολή ως την κύηση, τον τοκετό και τη βρεφική ηλικία των δύο της παιδιών, η Knott διερευνά την ολοένα μεταβαλλόμενη εμπειρία της μητρότητας στη διάρκεια των τελευταίων αιώνων. Αντλώντας στοιχεία από μια ετερόκλητη συλλογή τεκμηρίων, το βιβλίο αυτό διασώζει και ζωντανεύει τις χαμένες ιστορίες των συνηθισμένων γυναικών, των συνηθισμένων μητέρων.
Από τις ωδίνες μιας σκλάβας στις φυτείες της Νότιας Καρολίνας ως το θριαμβευτικό χαμόγελο της ερωμένης του βασιλιά που έχει συλλάβει τον διάδοχο του θρόνου· από τη νοικοκυρά των προαστίων της δεκαετίας του 1950 ως την εργάτρια που πάει στο εργοστάσιο με το μωρό της· από την έποικο στο Φαρ Ουέστ με τα οχτώ παιδιά ως τη φεμινίστρια του 1970 που μάχεται για το δικαίωμά της να αποφασίζει αν θα κάνει παιδιά, οι μητέρες συνθέτουν μια συγκινητική εικόνα της μητρότητας. Ένα βιβλίο που εξετάζει τη διαρκώς μεταβαλλόμενη εμπειρία της μητρότητας ανά τους αιώνες.
Μικρές φωτιές παντού – Celeste Ng (εκδόσεις Μεταίχμιο)
Στο Σέικερ Χάιτς, ένα ήρεμο, προοδευτικό προάστιο του Κλίβελαντ, όλα είναι σχεδιασμένα ως την τελευταία λεπτομέρεια – από τη χάραξη των στριφογυριστών δρόμων ως το χρώμα των σπιτιών, ως τις επιτυχημένες ζωές που πρόκειται να ζήσουν οι κάτοικοί του. Και κανείς δεν ενσαρκώνει αυτό το πνεύμα καλύτερα απ’ ότι η Έλενα Ρίτσαρντσον, της οποίας η βασική αρχή είναι να σέβεται πάντα τους κανόνες.
Τότε, στην ειδυλλιακή φούσκα που συνιστά τη ζωή της οικογένειάς της, μπαίνει η Μία Γουόρεν, μια αινιγματική καλλιτέχνιδα που νοικιάζει μαζί με την έφηβη κόρη της, την Περλ, ένα σπίτι των Ρίτσαρντσον. Σύντομα η Μία και η Περλ αποκτούν πολύ σημαντικότερο ρόλο στη ζωή τους από αυτόν των απλών ενοικιαστριών – και τα τέσσερα παιδιά των Ρίτσαρντσον γοητεύονται από τη μητέρα και την κόρη. Η Μία όμως κουβαλά ένα μυστηριώδες παρελθόν και μια αψηφισιά για το κατεστημένο που απειλεί να ανατρέψει την τόσο τέλεια οργανωμένη κοινότητά τους.
Ένα κοινωνικό, ρεαλιστικό, σύγχρονο μυθιστόρημα για τη μητρότητα και τις οικογενειακές σχέσεις, την εφηβεία, τον ρόλο της φυλής και της κοινωνικής τάξης. Ένα βιβλίο με επίκεντρο την οικογένεια, όπως και να προκύπτει ή να δομείται, με εμβληματική φιγούρα τη μητέρα· ποια όμως θεωρείται μητέρα, αυτή που γεννάει ένα παιδί ή αυτή που επιλέγει να το μεγαλώσει; Το βιβλίο έχει ψηφιστεί ως το αγαπημένο μυθιστόρημα των αναγνωστών του Goodreads για το 2017 και το καλύτερο μυθιστόρημα του 2017 σύμφωνα με το Amazon.
Νόρα Γουέμπστερ – Colm Tóibín (εκδόσεις Ίκαρος)
Ιρλανδία, τέλη της δεκαετίας του 1960. Η Νόρα Γουέμπστερ ζει σε μια μικρή πόλη και έχει αναλάβει τη φροντίδα των 4 παιδιών της μετά τον θάνατο του άντρα της, προσπαθώντας παράλληλα να ξαναχτίσει τη ζωή της. Είναι ένας άνθρωπος που νιώθει παγιδευμένος από την καθημερινότητα και αναζητεί μια ευκαιρία για να ξεφύγει. Σιγά σιγά, χάρη στη διέξοδο που της προσφέρει η μουσική, η Νόρα κάνει τα πρώτα δειλά βήματα για μια καινούργια αρχή. Μέσα από την εναλλαγή μιας ακλόνητης αυτοκυριαρχίας και αμέτρητων αμφιβολιών αναδύεται μια ηρωίδα από τις πιο σημαντικές στη σύγχρονη πεζογραφία.
Η τρυφερότητα και η ανθρωπιά, ο πόνος της απώλειας, η καθημερινότητα με τις χαρές και τις λύπες της, τα όσα λέμε και τα όσα κρύβουμε συνθέτουν μια ανεπανάληπτη αναγνωστική εμπειρία.
Το βιβλίο της Κατερίνας – Αύγουστος Κορτώ (εκδόσεις Πατάκη)
Οπισθόφυλλο: Η ιστορία μου αρχίζει από το τέλος – το δικό της και το δικό μου. Έτσι ξεκινά “Το βιβλίο της Κατερίνας”, μιας γυναίκας που πάλεψε μια ζωή με την ψυχική αρρώστια, και που, αν νικήθηκε, έζησε και μεγαλούργησε ταπεινά χάρη στην αγάπη. Μια οικογενειακή σάγκα γεμάτη ζοφερά μυστικά και θανάσιμες ενοχές, ένα βιβλίο μυστηρίου γύρω από έναν αδιανόητο φόνο και τα δυο του θύματα, και μια κατάδυση σε μια ψυχή που συγκλονίζει με το φως και το σκοτάδι της.
Μας λέει η Κατερίνα: Αυτό το βιβλίο δεν έχει σκοπό να πληγώσει κανέναν, εκτός απ’ αυτούς που θα το διαβάσουν. Αυτό το βιβλίο, θα πουν, είναι γεμάτο ψέματα, κακοήθειες, ανακρίβειες, παραχάραξη της οικογενειακής μας ιστορίας από ένα μυαλό χολωμένο κι άρρωστο, που γυρεύει εκδίκηση για τον θάνατο που μόνο του επέλεξε. Ωστόσο, εμένα αυτή είναι η αλήθεια μου, κι από κει και πέρα, ο καθείς ας διαλέξει τη λήθη που του ταιριάζει, που τον ανακουφίζει. Έτσι είναι αν έτσι νομίζουνε. Αυτό το βιβλίο με διαλύει. Αυτό το βιβλίο έχει σκοπό να με διαλύσει, να με κάνει κομμάτια. Μέσα στα κομμάτια μου είμαι. Κι όποιος την ακούσει δεν θα την ξεχάσει ποτέ.
Μια μητέρα γεννιέται – Daniel Stern, Nadia Bruschweiler-Stern (εκδόσεις Άγρα)
Καθώς μια γυναίκα προετοιμάζεται να γίνει μητέρα, αντιμετωπίζει μια εμπειρία που δεν μοιάζει με καμία άλλη στη ζωή της. Η γέννηση του μωρού της θα της δώσει νέα κατεύθυνση στις προτιμήσεις και στις απολαύσεις της και πιθανότατα, θα επαναπροσδιορίσει μερικές από τις αξίες της. Καθώς υποβάλλεται σε αυτή τη μοναδική ψυχική μεταμόρφωση, νέες ελπίδες, φόβοι και προτεραιότητες την καθοδηγούν. Η απόκτηση ενός παιδιού επηρεάζει όλες τις στενές σχέσεις της και ο ρόλος της στην ιστορία της οικογένειάς της αλλάζει. Με αυτή την έννοια, στους πολλούς μήνες που προηγούνται και ακολουθούν τη γέννηση του μωρού της, η μητέρα γεννιέται ψυχικά.
Ο διάσημος ψυχίατρος Daniel Stern ένωσε τις δυνάμεις του με την παιδίατρο και παιδοψυχίατρο Nadia Bruschweiler-Stern, για να αποδώσει με θαυμάσιο τρόπο την ψυχολογία της νέας μητέρας και να επικυρώσει με κατανόηση και αποδοχή τα αντιφατικά συναισθήματα που συνοδεύουν τα πρώτα στάδια της μητρότητας. Πρόκειται για ένα ανεκτίμητο βιβλίο αναφοράς για τις νέες μητέρες, τεκμηριωμένο με πολυάριθμα ερευνητικά παραδείγματα και τα προσωπικά σχόλιά τους, στο οποίο εξετάζονται επίσης ζητήματα όπως η επιστροφή της μητέρας στην εργασία, η πατρότητα, η πρόωρη γέννηση και η υιοθεσία.
Τα χέρια της μητέρας – Massimo Recalcati (εκδόσεις Κέλευθος)
Στην πατριαρχική εκδοχή της μητρότητας, η μητέρα καταπιέζει τη γυναίκα. Στη σύγχρονη εκδοχή της μητρότητας, η γυναίκα αρνείται τη μητέρα. Πρόκειται για δύο απεικονίσεις της μητέρας, εξίσου παθολογικές. Η διδασκαλία του Λακάν έδειξε ότι για να είναι δημιουργική η επιθυμία της μητέρας δεν πρέπει να απορροφάται από την επιθυμία της γυναίκας αλλά και το αντίστροφο. Επομένως, χρειάζεται μια ισορροπία. Είναι αυτό που καθημερινά διδάσκει η ψυχανάλυση: μόνο αν η μητέρα δεν είναι όλη μητέρα, το παιδί μπορεί να βιώσει την απουσία αυτή που καθιστά δυνατή την είσοδο του στον κόσμο των συμβόλων και του πολιτισμού. Η απουσία της μητέρας είναι εξίσου σημαντική με την παρουσία της.
