Rationalistas – Oρθολογιστές. Ένα από τα σημαντικότερα, ένα από τα παλαιότερα ελληνικά ραπ συγκροτήματα. Ίσως να μην τους φαίνεται, αλλά TNT kai o SXO (παρέα με τον Ζωγράφο παλιότερα) κάνουν ραπ πολλά χρόνια τώρα. Από όταν η Ελλάδα πήρε το Euro. Από όταν στην Ελλάδα αυτή η μουσική ήταν ακόμα ταμπού. Από όταν το ραπ, σαν στοιχείο του χιπ χοπ, κουβαλούσε ακόμα μια συγκεκριμένη κουλτούρα από πίσω. Με αυτή τη κουλτούρα μεγάλωσαν, αυτή μεταδίδουν με τα τραγούδια τους. Με άλλο τρόπο στα 20 και με άλλον τώρα, όμως “δεν τ’αφήσανε τι κι αν τριανταρίσανε”. 29 Φεβρουαρίου του 2021, οι Rationalistas (οι 2 ράπερς, ο Bayman στις παραγωγές και ο DJ Gzas κυκλοφόρησαν τον, αν δεν ξεχνάω κάτι, τέταρτο δίσκο τους σαν συγκρότημα.
Oι Rationalistas ήταν πάντα αλλιώς
2007 και ντεμπούτο με το “Απ’το δρόμο”. Οι Rationalistas συστήνονται, δείχνουν στο κοινό το ραπ που πρεσβεύουν και τον τρόπο που θέλουν να εκφράζονται. 2010 και “Μια νύχτα μετά την τελευταία μέρα”. Το συγκρότημα καθιερώνεται με κομμάτια όπως το ομώνυμο, ή το Όσο κάτι μας ενώνει να αγαπιούνται από το πρώτο άκουσμα και να θεωρούνται σήμερα κλάσικα. 2016, Vanguard. O τρίτος τους δίσκος, είναι μια ευκαιρία να θυμηθούν οι παλιοί, να μάθουν και να τους ψάξουν οι νέοι ακροατές. Φυσικά να μην ξεχνάμε τον solo δίσκο του ΤΝΤ – το Να τα λέμε κι αυτά – που κινήθηκε στο ίδιο ύφος μουσικά και στιχουργικά.
Για να φτάσουμε στο 2021 και το Πίσω τα πάντα. Από το πρώτο τραγούδι που κυκλοφόρησε μια εβδομάδα πριν τον υπόλοιπο δίσκο, όλοι καταλάβαμε τι θα ακολουθήσει. Δεν είμαστε αδέρφια με όλους, και ευτυχώς εδώ που τα λέμε. Οι Rationalistas μένουν πιστοί στις αρχές τους, διαχωρίζουν τη θέση τους και παραμένουν αυθεντικοί σε μια περίεργη εποχή που το ραπ έχει μια τεράστια δυναμική στη χώρα, όμως σε αρκετές περιπτώσεις μοιάζει να ξεχνάει τις ρίζες του.
Οι Rationalistas όμως ήταν πάντα αλλιώς. Όπως θα έπρεπε να είναι όλοι οι ράπερς. Δεν φοβούνται να πάρουν θέση, να μιλήσουν για θέματα που κάνουν τζιζ, να προβληματιστούν και να προβληματίσουν. Να τσαλακωθούν, γιατί δεν τους νοιάζει να είναι αρεστοί από όλους. Να φωνάξουν παρόν, δίπλα σε κάθε κοινωνική ομάδα που είναι αποκομμένη. Και όχι μόνο με λόγια (στίχους) αλλά και με πράξεις.
Πίσω τα πάντα
Ας πάμε όμως στον δίσκο αυτό καθ’αυτό. Oι παραγωγές είναι όλες του Bayman, ενώ τα scratches όπου υπάρχουν έχουν την υπογραφή του DJ Gzas. Η μίξη έγινε στο Hotbox Studios, το mastering στο Siopis Masters ενώ το design επιμελήθηκαν οι Bewild Brothers. Ο δίσκος ξεκινάει με το Πρόβλημα, ένα προσεγμένο εισαγωγικό κομμάτι που δίνει τον τόνο. Έπειτα, η ένταση και η δυναμική του δίσκου ανεβαίνει κατακόρυφα. Σειρά παίρνει το ήδη αγαπημένο Δεν είμαστε αδέρφια με όλους και το ομώνυμο του δίσκου, Πίσω τα πάντα.
Αστυνομία, δικαστές, κανάλια, Θανάσης, Ελένη, Κορκονέας και μια γενιά που θέλει πίσω τα πάντα. Με ένα ωραίο wordplay στο πρώτο δίστιχο του ρεφρέν και ένα εξαιρετικό boom bap beat το ομώνυμο κομμάτι είναι επληκτικό και σίγουρα θα ακουστεί. Κάρβουνα διαμάντια μετά. Ένα ακόμα πολύ καλό κομμάτι, με πιο προσωπικό ύφος, με μερικούς εξαιρετικούς στίχους και πολύ συναίσθημα στο ρεφρέν. Προσοχή δαγκώνει το επόμενο, και το μόνο που έχω να πω είναι ότι ελπίζω να μπορέσουμε να έχουμε μια συναυλία επιτέλους να ουρλιάξουμε Rationalistas απ’τη πόρωση μαζί με τον SXO και τον ΤΝΤ.
Συνέχεια με τα παιδιά που τίναξαν την μπάνκα, στο οποίο έχω να πω ότι πιο πολύ ξεχώρισα το μπάσιμο του ΤΝΤ, το beat και τα scratch. Oι παραγωγοί και οι DJs τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει σιγά σιγά να παίρνουν τον σεβασμό που αξίζουν και ο Bayman με τον Gzas είναι σίγουρα κι αυτοί πολύ σημαντικοί στην επιτυχία των Rationalistas.
Το δεύτερο μισό του δίσκου
Ακολουθεί η Μαγική Στιγμή, ένα πολύ ξεχωριστό και διαφορετικό κομμάτι που δίνει έναν πιο μελωδικό τόνο (προσωπικά μου θύμισε τραγούδια του MC Yinka). Να είσαι εκεί το επόμενο, και για μένα είναι από τα καλύτερα του δίσκου. Εξαιρετικό beat, πάτημα και ρυθμός, δυνατοί στίχοι και πολύ όμορφο ρεφρέν. Είναι φορές που οι ράπερς και οι beatmakers κάνουν τα απλά πράγματα, χωρίς υπερβολές και το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό απλά επειδή φαίνεται πως δίνουν τη ψυχή τους σε αυτό.
Σιωπηλή πόλη το επόμενο και ειλικρινά δεν έχω λόγια να περιγράψω τα συναισθήματα που δημιουργεί αυτό το τραγούδι. Το είχαμε ακούσει live στο Gagarin πριν έναν χρόνο και από τότε περίμενα πως και πως να κυκλοφορήσει. Ο SXO κατάφερε να γράψει ένα κομμάτι – ύμνο που θα μνημονεύεται για πάντα (και ξεκάθαρα είναι το αποκορύφωμα του δίσκου).
Φτάνουμε στο τέλος σιγά σιγά. Είναι καλά εκεί που πάμε; το επόμενο, ένα ακόμα εξαιρετικό κομμάτι που ίσως αδικείται από τη σειρά (αν και όποιο ακολοθούσε τη Σιωπηλή πόλη θα είχε το ίδιο πρόβλημα). Η ήρεμη δύναμη του δίσκου, με ένα χαλαρό μπιτ που σε αφήνει να δώσεις παραπάνω βάση στον στίχο, που σίγουρα αξίζει να το κάνεις. Και ο δίσκος κλείνει τελικά με Ένα τραγούδι ακόμα. Ήρεμο και αυτό, ωραίο κλείσιμο σε έναν εξαιρετικό δίσκο που θα μας συνοδέψει το ’21 και ελπίζουμε να έχει την παρουσίαση που του αξίζει όταν το επιστρέψουν οι συνθήκες.
To χιπ χοπ όπως θα έπρεπε να είναι
Ειλικρινά, ήμουν τόσο σίγουρος για αυτόν τον δίσκο που ξεκίνησα να γράφω όσο τον άκουγα για πρώτη φορά και πρακτικά κατέγραψα στο άρθρο τις πρώτες μου σκέψεις. Και σίγουρα δεν απογοητεύτηκα ούτε έπεσα έξω όταν σκεφτόμουν πριν τον ακούσω ότι το Πίσω τα πάντα θα αξίζει τον κόπο. Γιατί οι Rationalistas δεν νομίζω πια οτι μπορεί να εκπλήξουν δυσάρεστα. Πάνω κάτω ξέρεις τι θα ακούσεις, ξέρεις το ύφος τους και ξέρεις οτι θα είναι καλό. Ίσως να μου έλειψε λίγο μια κραυγή του SXO ή ένας πιο επιθετικός ΤΝΤ, στο στυλ του Hook στο Hook και του δεν έμαθες να ακούς αλλά κατανοώ πως και οι ίδιοι μεγαλώνουν, εξελίσσονται και ωριμάζουν σαν άνθρωποι αλλά και μουσικά.
Γιατι το συγκρότημα επέστρεψε και δεν θέλει μόνο Πίσω τα πάντα. Έφερε και πίσω τα πάντα. Τα πάντα που αγαπήσαμε στο χιπ χοπ και τη ραπ μουσική. Το επαναστατικό, επιθετικό, αντικαθεστωτικό, ανατρεπτικό ύφος. Την κουλτούρα του χιπ χοπ, την καυστική, ενοχλητική για το κατεστημένο φωνή που στηρίζει αυτόν που το έχει ανάγκη ανεξαρτήτου χρώματος, φύλου, θρησκεύματος και καταγωγής.
