Η ιστορία του ελληνικού αλφαβήτου

Η ιστορία του ελληνικού αλφαβήτου
Πηγή εικόνας: Tinycards – Duolingo

Το ελληνικό αλφάβητο

Το ελληνικό αλφάβητο είναι το σύστημα γραφής για την ελληνική γλώσσα, που χρησιμοποιείται από τον 9ο αιώνα π.Χ. Αποτελείται από 24 γράμματα, ταξινομημένα από το άλφα ως το ωμέγα. Με αυτά αποδίδεται γραπτά ο λόγος, αφού από αυτά σχηματίζονται οι λέξεις, οι προτάσεις και βεβαίως τα διάφορα νοήματα. Η διαφορά μεταξύ πεζών και κεφαλαίων γραμμάτων αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια της νεότερης εποχής, παράλληλα με το λατινικό αλφάβητο. Με τον όρο «νεότερη εποχή» αναφερόμαστε στην ιστορία της ανθρωπότητας μετά τη μεσαιωνική περίοδο.

Προέλευση ελληνικού αλφαβήτου

Το πρότυπο του ελληνικού αλφαβήτου ήταν κάποια πρώιμη σημιτική γραφή. Οι Σημίτες επινόησαν γράμματα, με σκοπό να δηλώσουν τα σύμφωνα. Έδωσαν σ’ αυτά «κύρια ονόματα» που διατηρούνται ακόμα. Άλλοι αποδίδουν την προέλευση του ελληνικού αλφαβήτου στο φοινικικό, το οποίο πιθανόν να γνώρισαν οι Έλληνες τον 9ο αιώνα, όταν ταξίδευαν στην ανατολική μεσόγειο. Οι Φοίνικες πήραν από τους Αιγυπτίους μερικά γράμματα και με την ανάπτυξή τους κατάφεραν να δημιουργήσουν το πρώτο αλφάβητο. Αρχικά, περιελάμβανε 22 γράμματα, μεταξύ των οποίων δεν υπήρχαν φωνήεντα. Έτσι, οι Έλληνες, αφού το πήραν το πλούτισαν με φωνήεντα, προσαρμόζοντάς το στην ελληνική γλώσσα. Αυτή είναι και η επικρατέστερη θεωρία. Ο ιστορικός Ίγκνας Γκελμπ υποστήριξε ότι υπάρχει η παρουσία φοινικικών γραμμάτων στο ελληνικό αλφάβητο. Ωστόσο, στο φοινικικό, κάθε χαρακτήρας αντιπροσωπεύει ένα συγκεκριμένο συνδυασμό συμφώνου-φωνήεντος, δηλαδή μία συλλαβή.

Η ιστορία του ελληνικού αλφαβήτου
Πηγή εικόνας: ilovelinguistics.wordpress.com

Εξέλιξη αλφαβήτου

Το ελληνικό αλφάβητο είχε αρκετές εξελίξεις στο πέρασμα του χρόνου. Όμως, η τελευταία και πιο αξιοσημείωτη είναι η εισαγωγή της μικρογράμματης γραφής. Αυτή η σημαντική αλλαγή έγινε κατά τη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων, συγκεκριμένα τον 9ο αιώνα. Η μικρογράμματη γραφή έχει τις ρίζες της σε έναν παλαιότερο τρόπο γραφής, την επισεσυρμένη. Η μικρογράμματη γραφή πιθανότατα εξελίχθηκε από την ανάγκη για γρήγορη και ευκολότερη επικοινωνία μέσω χειρόγραφων επιστολών, που ανάγκασε τη μορφή των γραμμάτων να προσαρμοστεί στην κίνηση της γραφής.
Η ιστορία του ελληνικού αλφαβήτου
Πηγή εικόνας: el.wikipedia.org

Διάδοση ελληνικού αλφαβήτου

          • Προς την Ανατολή: Το ελληνικό αλφάβητο διαδόθηκε γρήγορα στους λαούς της Μικράς Ασίας: Φρύγες, Κάρες, Λυδούς και Λυκίους.
          • Προς τη Δύση: Παρουσιάζεται, παραδόξως, μεγαλύτερο ενδιαφέρον στη διάδοσή του προς τη Δύση. Διαχέεται στις αποικίες της Νέας Ιταλίας.

Στα χρόνια του Χριστιανισμού υπάρχει εντονότερη η διάδοση του ελληνικού αλφαβήτου, μαζί με τη χριστιανική διδασκαλία. Αργότερα, επικράτησε στη σλαβική εκκλησιαστική γλώσσα η κυριλλική γραφή, με κεφαλαία ελληνικά γράμματα.

Η ιστορία του ελληνικού αλφαβήτου
Πηγή εικόνας: www.triklopodia.gr

Η ιστορία του ελληνικού αλφαβήτου αποτελεί αναμφισβήτητα σπουδαίο επίτευγμα για τον πολιτισμό μας. Είναι σαφώς ένα από τα καλύτερα παραδείγματα ιστορικής ώσμωσης. Μας δείχνει ξεκάθαρα ότι ο πολιτισμός δεν έχει σύνορα και δεν σταματάει ποτέ να εξελίσσεται.

Advertising

Advertisements
Ad 14

Πηγές:

Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2018). Το ελληνικό αλφάβητο: Αλφάβητο – Γραφή – Ορθογραφία. Αθήνα: Κέντρο Λεξιλογίας.

Χρηστίδης, Α-Φ. Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση: Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Ανακτήθηκε από: http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/ag_history/browse.html (τελευταία πρόσβαση 6.06.20)

Γιώργος Δ, Ματθαιόπουλος (2017). Η σχεδιαστική εξέλιξη του ελληνικού αλφάβητου ως τον 20ο αιώνα. Ανακτήθηκε από: https://fespahellas.gr/h-sxediastikh-exelixh-tou-ellhnikou-alfavhtou-os-ton-20o-aiwna/ (τελευταία πρόσβαση 4.06.20)

Advertising

 

Περισσότερα από τη στήλη: Πολιτισμός

Πολιτισμός

Η ιστορία των διακοπών

Η ιστορία των διακοπών έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα. Κι όμως οι αρχαίοι Έλληνες…

Πολιτισμός

«Αντι-Οιδίπους»: H Τέχνη της Επιθυμίας

Το έργο των Gilles Deleuze και Félix Guattari, Καπιταλισμός και Σχιζοφρένεια: «Ο Αντι-Οιδίπους», είναι όπως…

Πολιτισμός

Αιγυπτιακός ναός στη Θεσσαλονίκη

Ο αιγυπτιακός ναός στη Θεσσαλονίκη είναι ένα ιερό μνημείο που αποτελεί μυστήριο. Πρόκειται για τον…

Πολιτισμός

Η ιστορία της σοβιετικής αρχιτεκτονικής

  Σημασία της σοβιετικής αρχιτεκτονικής  Είναι γεγονός ότι την επιστήμη της σοβιετικής αρχιτεκτονικής, πολλοί επιστήμονες…

Πολιτισμός

Η κοινωνική προσφορά του Ερυθρού Σταυρού

Η κοινωνική προσφορά του Ερυθρού Σταυρού ξεκίνησε  να αποτελεί πεδίο ιατρικής δράσης στην Ελλάδα τον…

Πολιτισμός

ΑΤΜ: Η Αρχή Μιας Επανάστασης

  Σαν σήμερα, πριν από 58 χρόνια, λειτούργησε το πρώτο ΑΤΜ στον κόσμο, σε υποκατάστημα…

Πολιτισμός

Σίφνος: χρυσός και ιστορία

Η Σίφνος είναι ένα υπέροχο και μοναδικό νησί των Κυκλάδων που σε μαγνητίζει από το…