Η σημασία των σκύλων στην αρχαία Αίγυπτο
The Dogs of Ancient Egypt
| Πηγή: https://www.touregypt.net/featurestories/dogs.htm
Είναι ευρέως γνωστό ότι η σημασία των σκύλων στην αρχαία Αίγυπτο ξεπερνούσε την οικιακή τους συντροφιά. Αναλυτικότερα η αιγυπτιακή λέξη για τον σκύλο ήταν iwiw και αναφερόταν στο φλοιό τους. Πράγματι οι σκύλοι στην αρχαία Αίγυπτο κατείχαν έναν ξεχωριστό και σημαντικό ρόλο ως σύμβολα θεών, εξημερωμένα ζώα και, ενδεχομένως, κατοικίδια.
Acc. no. 11498. A limestone statuette of Anubis, from the EES excavations at Saqqara. Late Period (c. 750-332 BC)| Πηγή: https://egyptmanchester.wordpress.com/2012/10/04/dogs-in-ancient-egypt/
Οι Αιγύπτιοι τους εκτιμούσαν για πολλούς λόγους και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι διατηρούσαν στενή σχέση με τα σκυλιά τους. Πιο συγκεκριμένα εκτός από τον ρόλο τους στο κυνήγι, τα σκυλιά είχαν σημαντική θέση και στην κοινωνία. Κυρίως ως βοσκοί και φύλακες των Φαραώ.
Saluki ο φύλακας των Φαραώ
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η σημασία των σκύλων στην αρχαία Αίγυπτο συνδέεται στενά με τους Φαραώ. Το περίφημο σκυλί Saluki γνωστό και ως “σκύλος των Φαραώ” θεωρείται ένα από τα πιο αρχαία σκυλιά στον κόσμο. Κατά κοινή ομολογία η καταγεγραμμένη ιστορία του φτάνει πίσω στο 7000 π.Χ. και είναι γνωστό μέχρι σήμερα για την ταχύτητά του. Καθιστώντας το ως ένα από τα γρηγορότερα σκυλιά στον κόσμο.
Saluki: χαρακτηριστικά φυλών σκύλων, χαρακτηριστικά φροντίδας
| Πηγή εικόνας https://fashion-el.decorexpro.com/sobaki/salyuki/
Ειδικότερα τα Saluki εκτρέφονταν κυρίως για κυνήγι, κυρίως σε περιοχές μεγάλων ανοικτών εκτάσεων και συνόδευαν τους Φαραώ σε μακρινά ταξίδια.
Η σημασία των σκύλων στην αρχαία Αίγυπτο με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα
Αναλυτικότερα πάνω από 8 εκατομμύρια σκυλιά μούμιες βρέθηκαν τοποθετημένες σε μαζικούς τάφους στην Αίγυπτο. Πράγματι σε στρατηγικά σημεία αλλά και στην νεκρόπολη, της Αιγύπτου τα ευρήματα των ανασκαφών έφεραν στο φως μούμιες σκύλων υποδεικνύοντας την σημασία των σκύλων στην αρχαία Αίγυπτο.
Είναι γνωστό ότι τα μουμιοποιημένα σώματα κυρίως κυνηγόσκυλων από τάφους στην Κοιλάδα των Βασιλέων υποδηλώνουν τη σημασία των σκύλων στην αρχαία Αίγυπτο. Ταυτόχρονα προσθέτουν νέα στοιχεία στην κατανόησή μας για τις πρακτικές και τις πεποιθήσεις των αρχαίων Αιγυπτίων. Συγκεκριμένα σε ότι σχετίζεται με το θάνατο και τη μετά θάνατο ζωή τόσο των ιδίων όσο και των κατοικίδιων τους.
Ένας Κυνηγετικός Σκύλος της Αρχαίας Αιγύπτου! | Πηγή εικόνας https://www.kynigesia.gr/kynofilia/skylos/kynigoskyla/enas-moymiopoiimenos-kai-arista-diatirimenos-kynigetikos-skylos-tis-archaias-aigyptoy/
Αβίαστα, λοιπόν, συνάγεται το συμπέρασμα ότι η μουμιοποίηση ζώων, όπως σκύλων, στην αρχαία Αίγυπτο, αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο. Επιπλέον αντανακλά τη θρησκευτική και πνευματική πεποίθηση της αιγυπτιακής κοινωνίας σχετικά με τη ζωή μετά τον θάνατο.
Ο σκύλος στην αρχαία Αίγυπτο ήταν αγαπητός στους ιδιοκτήτες του τόσο ως σύμβολο θεών όσο και ως εξημερωμένο ζώο. Αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας τους και για αυτό επέλεγαν να τους ακολουθήσει και στην επόμενη ζωή. Αναντίρρητα η μουμιοποίηση σκύλων και η θανατική τους ταφή μαζί με τους ιδιοκτήτες τους ή ακόμα και σε δικά τους φέρετρα αποτελούν ενδεικτικά στοιχεία της σπουδαίας θέσης που κατείχαν τα σκυλιά στην αρχαία αιγυπτιακή κοινωνία.
Πιο συγκεκριμένα η μουμιοποίηση και η κοινή ταφή με τους ανθρώπους αναδεικνύουν την πεποίθηση στην ύπαρξη μιας μεταθανάτιας ζωής και τον θεσμό της οικογενειακής ενότητας και συντροφιάς, που διασφάλιζε ότι οι σχέσεις μεταξύ ανθρώπων και σκυλιών θα συνεχίζονταν και μετά το θάνατο.
Η κοινωνική διάσταση του σκύλου στην αρχαία Αίγυπτο
Αποτελεί κοινό τόπο ότι η σημασία των σκύλων στην αρχαία Αίγυπτο αντανακλάτε και στις καθημερινές εκφάνσεις της ζωής των αρχαίων Αιγυπτίων. Πιο συγκεκριμένα οι σκύλοι λειτουργούσαν ως αποτελεσματικοί φύλακες, προστατεύοντας τις οικίες από άγνωστες απειλές εξασφαλίζοντας την ασφάλεια των κατοίκων.
Scene from the tomb of the 26th Dynasty official Pabasa, showing his dog Hekenu under his chair. Photo by Ken Griffin. | Πηγή εικόνας: https://egyptmanchester.wordpress.com/tag/dogs-in-ancient-egypt/
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έδειχναν μεγάλη εκτίμηση στα σκυλιά τους. Γεγονός που υπογραμμίζει τη στενή σχέση και τη συνεργασία μεταξύ ανθρώπων και ζώων. Επιπλέον, ο πολυδιάστατος ρόλος του σκύλου στην καθημερινή ζωή των Αιγυπτίων αναδεικνύει την χρησιμότητα αυτών των ζώων στην αρχαία κοινωνία ως:
- Σύμβολο Πνευματικότητας: Πράγματι στην αρχαία Αίγυπτο, πολλά ζώα, συμπεριλαμβανομένων των σκύλων, θεωρούνταν πνευματικά όντα. Ενώ τα σκυλιά συχνά συσχετίζονταν με θεότητες, όπως ο Άνουβις, ο θεός που είχε το ρόλο του νεκροθάφτη.
- Προστατευτικός Ρόλος: Είναι αλήθεια ότι τα σκυλιά εκτιμούνταν ιδιαίτερα για τον ρόλο τους στην προστασία των οικογενειών και των ιδιοκτησιών. Γι΄ αυτό λοιπόν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι αναγνώριζαν την πιστότητα και την αφοσίωση των σκυλιών και τα εκτιμούσαν ως πιστούς συντρόφους.
- Κηδεμονικός Ρόλος στα Ταφικά Έθιμα: Στο πλαίσιο αυτό κατανοούμε γιατί οι Αιγύπτιοι συχνά ταρίχευαν τα σκυλιά τους. Με δεδομένα τα παραπάνω δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι με το θάνατό τους τα έθαβαν στους οικογενειακούς τάφους. Είναι γεγονός, ότι η στάση τους αυτή αντικατοπτρίζει την πεποίθησή τους ότι τα σκυλιά είχαν ψυχές και είχαν σημαντικό ρόλο και μετά τον θάνατο.
Συμπέρασμα
Από όλα τα παραπάνω γίνεται φανερή η σημαντική θέση των σκύλων στην αρχαία Αίγυπτο. Καθώς τα σκυλιά κατείχαν εξέχουσα θέση στην αρχαία αιγυπτιακή κοινωνία και έχαιραν μεγάλης υπόληψης. Είναι αλήθεια ότι οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν έναν ιδιαίτερα θετικό τρόπο αντιμετώπισης των σκύλων και τους εκτιμούσαν για πολλούς λόγους. Πράγματι η αρχαία αιγυπτιακή κοινωνία αντιμετώπιζε τα σκυλιά με σεβασμό και εκτίμηση, ενσωματώνοντας τα στη θρησκευτική, κοινωνική και ταφική τους πρακτική.
Πηγές
- Να γιατί τα σκυλιά ήταν τόσο σημαντικά για τους αρχαίους Αιγύπτιους. Διαθέσιμο στο: https://hellas-now.com/na-ta-skylia-toso-simantika-toys-archaioys-aigyptioys/
- Saluki: χαρακτηριστικά φυλών σκύλων, χαρακτηριστικά φροντίδας. Διαθέσιμο στο : https://fashion-el.decorexpro.com/sobaki/salyuki/
- Θεανώ Καρούτα, (2022). Ένας μουμιοποιημένος και άριστα διατηρημένος Κυνηγετικός Σκύλος της Αρχαίας Αιγύπτου. Διαθέσιμο στο : https://www.kynigesia.gr/kynofilia/skylos/kynigoskyla/enas-moymiopoiimenos-kai-arista-diatirimenos-kynigetikos-skylos-tis-archaias-aigyptoy/
- Campbell@Manchester, (2012). Dogs in ancient Egypt. Διαθέσιμο στο: https://egyptmanchester.wordpress.com/2012/10/04/dogs-in-ancient-egypt/
