Μούμια και Αρχαία Αίγυπτος: Η αιώνια ζωή μετά θάνατον

Πηγή Εικόνας: blog.providentmetals.com

Μούμια και Αρχαία Αίγυπτος: ένας συνδυασμός από πίσσα και μύρο που διατηρεί το νεκρό σώμα, ώστε η ψυχή μετά τον θάνατο να μπορεί να βρει το σώμα στο οποίο ανήκει. Στην Αρχαία Αίγυπτο, δεν ήταν ο θάνατος το επίκεντρο της νεκρική ιεροτελεστίας, αλλά η ζωή μετά από αυτόν. Το σώμα έπρεπε να είναι διατηρημένο για να μπορεί να μεταβεί στον Άλλον Κόσμο (Ντουάτ) και να περάσει τις δοκιμασίες. Η μούμια ήταν το  αποτέλεσμα μιας θρησκευτικής και επιστημονικής διαδικασίας ταρίχευσης προκειμένου ο νεκρός, να μπορεί να συνεχίσει να ‘ζει’ στον άλλον κόσμο.

Όσιρις και Κάτω Κόσμος

Στην ιστορία του Όσιρι βασίζονται και τα περισσότερα τελετουργικά που αφορούν τη ζωή μετά τον θάνατο, όπως η μούμια. Ο Όσιρις, μέσα από την αιγυπτιακή θρησκεία, συνδέθηκε με τον Κάτω Κόσμο, ως άρχοντας αυτού. Επρόκειτο για έναν κόσμο, ο οποίος λίγο – πολύ, αντικατόπτριζε την επίγεια κοινωνία. Παρ’ όλες τις ταξικές και κοινωνικές διακρίσεις του Κάτω Κόσμου, αυτός -για τους αρχαίου Αιγυπτίους- υπήρχε. Έχοντας αυτόν τον κόσμο ως στόχο, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι ξεκίνησαν να αναπτύσσουν θρησκευτικά τελετουργικά, για να εξασφαλίσουν την είσοδό τους εκεί.

Η τελετουργική διαδικασία βασίστηκε στις διαδικασίες που ακολούθησε η Ίσις και ο Θωθ, αναφορικά με το νεκρό σώμα του Όσιρι. Ο Όσιρις θανατώθηκε και διαμελίστηκε από τους συνωμότες του (υπό τις οδηγίες του αδερφού του Σετ). Η Ίσις βρήκε το σώμα του και με τη μαγεία της και με  τη βοήθεια των Θωθ, Άνουβι και Ώρου, τον επανέφερε στη ζωή. Ο Όσιρις, ενώπιον του δικαστηρίου των θεών, κατάφερε να απαλλαγεί από τις κατηγορίες και να ανακτήσει το βασίλειο του. Εκείνος, όμως, προτίμησε να αφιερωθεί στους νεκρούς και στη ζωή του Κάτω Κόσμου.

Μούμια: το εισιτήριο του Κάτω Κόσμου

Για να καταφέρει κανείς να ανταπεξέλθει στις δοκιμασίες του Ντουάτ και να περάσει στην αθανασία, απαραίτητη ήταν μια σειρά από χρονοβόρες και πολυδάπανες τελετουργικές διαδικασίες (μουμιοποίηση, πυραμίδες, μνημεία, ταφικά μνημεία, αγάλματα, κ.α.). Ως εκ τούτου, οι φαραώ, λόγω της οικονομικής ευπορίας τους, ήταν εκείνοι που απολάμβαναν την αθανασία του Κάτω Κόσμου (εφόσον κατάφερναν να περάσουν κι τη δοκιμασία του φτερού της αλήθειας) και μερικοί από τους εύπορους αξιωματούχους τους.

Διαβάστε επίσης  Πρόγραμμα στείρωσης επ' αμοιβής και ηθικές προεκτάσεις
Advertising

Advertisements
Ad 14

Αρχικά, για τους Αιγυπτίους τα στοιχεία που απαρτίζουν την ανθρώπινη φύση είναι: το σώμα, η προσωπικότητα (μπα), το πνεύμα (κα), η ψυχή (ακ), το όνομα (ρεν) και η σκιά, με σημαντικότερο όλων το πνεύμα (κα).  Το κα, μετά τον θάνατο ζει στο μουμιοποιημένο σώμα. Η ψυχή πρέπει να μπορεί να βρει το σώμα στο οποίο ανήκει και για αυτό είναι πολύ σημαντική η διατήρησή του. Η μούμια είναι το μέρος όπου ζει το κα και το απαραίτητο εφόδιο που χρειάζεται ο νεκρός προκειμένου να αντιμετωπίσει τις δοκιμασίες του Ντουάτ. Αν για κάποιον λόγο το σώμα ήταν αποδομημένο, τη θέση του έπαιρναν αγάλματα, όμοιας μορφής με του νεκρού, προκειμένου και πάλι η ψυχή να αναγνωρίσει το πού ανήκει.

 

Πηγή εικόνας: usatoday.com | Egyptian Pharaohs sarcophagus

 

Το πόσο σημαντική είναι η διατήρηση του σώματος, αντικατοπτρίζεται από την πεποίθηση ότι μετά την αναγέννηση του νεκρού, το σώμα απελευθερώνεται από τη μουμιοποίηση, μετατρέπεται σε ελεύθερο πνεύμα (ακχ) και έχει σχεδόν την ίδια μορφή με αυτή που είχε όσο ζούσε.

Πέρα από το κα, ιδιαίτερα σημαντική ήταν και η καρδιά. Για τους αρχαίους Αιγυπτίους, η καρδιά ήταν το κέντρο του νου και των συναισθημάτων. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο απαγορευόταν να αφαιρεθεί, το συγκεκριμένο όργανο, από την μούμια. Επιπλέον, η τελική δοκιμασία προς την αθανασία, περιελάμβανε την καρδιά. Πάνω σε μια ζυγαριά και μπροστά στον Όσιρι, τοποθετούσαν από τη μια πλευρά της, το φτερό της αλήθειας της θεάς Μαατ και από την άλλη πλευρά τη καρδιά. Αν η καρδιά ήταν πιο βαριά από το φτερό, τότε η μεταθανάτια μοίρα του νεκρού ήταν να καταλήξει στο σκοτεινό χώρο των βασανιστηρίων και την καρδιά του να την καταβροχθίσει ο δαίμονας Αμέμετ.

Προκειμένου, η καρδιά να μην αποδειχθεί πιο βαριά από το φτερό, τοποθετούσαν πάνω στη μούμια, στο μέρος του στήθους, έναν σκαραβαίο με σχήμα καρδιάς. Πάνω σε αυτόν χάραζαν προσευχές και αυτή ήταν η βοήθεια που μπορούσαν να δώσουν στο νεκρό κατά τη διάρκεια της τελικής δοκιμασίας.

Διαβάστε επίσης  Tribalingual: η start up που διασώζει τις υπό εξαφάνιση γλώσσες

Η διαδικασία της μουμιοποίησης

Τα στοιχεία που γνωρίζουμε για την διαδικασία και τον τρόπο που γινόταν είναι περιορισμένα. Από τις πηγές γνωρίζουμε ότι ήταν μια θρησκευτικό- επιστημονική διαδικασία, ιδιαίτερα χρονοβόρα (μπορούσε να κρατήσει έως και 70 μέρες) και πολυδάπανη. Εύκολα κανείς αντιλαμβάνεται, ότι αυτή η ιερή τελετή αφορούσε τους Φαραώ, τους Ιερείς και τους πλουσίους.

Advertising

Οι απλοί πολίτες, για να εξασφαλίσουν την ταφή τους, συνήθως έπρεπε να θυσιάσουν τις οικονομίες μια ζωής. Ο πολύ φτωχός πληθυσμός απλώς έθαβε τους νεκρούς στην άμμο. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, να μην καταλήγουν στον Κάτω Κόσμο, αλλά να  βρίσκονται στη γη ως βρικόλακες. Σε άλλη περίπτωση, κατέληγαν σε κάποιον άλλο κόσμο, μια μορφή κόλασης, όπου όλα ήταν ανάποδα. Περπατούσαν ανάποδα, με το κεφάλι κάτω και τα πόδια πάνω κλπ.

Η μούμια και η διαδικασία αυτής, στο πρώτο στάδιο περιελάμβανε την αφυδάτωση προκειμένου να πετύχουν την επιβράδυνση της αποσύνθεσης. Για αυτό τον λόγο τοποθετούσαν το νεκρό σώμα, μέσα σε ένα καλαμένιο φέρετρο στην καυτή άμμο. Ακολουθούσε η αφαίρεση των οργάνων και των μαλακών ιστών. Στην συνέχεια, τοποθετούσαν αλάτι στις κοιλότητες του σώματος και τέλος το τοποθετούσαν ολόκληρο σε φυσικό αλάτι, προκειμένου να στεγνώσει.

Το συκώτι, οι πνεύμονες, το στομάχι και τα έντερα, φυλάσσονταν σε ένα αγγείο ξεχωριστά. Το αγγείο αυτό ήταν σφραγισμένο και το φύλαγαν οι 4 γιοι του θεού Ώρου.

Μετά την ολοκλήρωση της παραπάνω δοκιμασίας, άλειφαν τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά το σώμα με το μείγμα ταρίχευσης για να σκοτωθούν τα μικρόβια. Το μείγμα αυτό περιελάμβανε ρητίνη και ένα φυτικό έλαιο (μάλλον σησαμέλαιο) με ιδιότητες αντιβακτηριδιακές, προκειμένου να προστατεύει το σώμα από τη φθορά και να το «σφραγίζει».

 

Πηγή Εικόνας: Ancient History Encyclopedia

 

Η μούμια ολοκληρωνόταν με το τύλιγμα του ταριχευμένου σώματος με λινά πανιά. Στη συνέχεια τοποθετούνταν στην σαρκοφάγο. Για τους πλούσιους και εύπορους, η σαρκοφάγος αυτή συνήθως είχε ανθρώπινη μορφή. Για τους φαραώ, περιελάμβανε και μια σειρά από άλλες μεγαλύτερες (τύπου μπάμπουσκα).

Advertising

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έδιναν ιδιαίτερη σημασία στην εξωτερική εμφάνιση των νεκρών τους. Έβαφαν τα νύχια του με κόκκινο ή χρυσό χρώμα, του φορούσαν τα κοσμήματά τους, τους έβαφαν το πρόσωπο και τα μάτια. Στους άντρες έκοβαν τα μαλλιά, ενώ στις γυναίκες, οι τεχνίτες έκαναν περίτεχνα κοσμήματα.

Διαβάστε επίσης  Στην μεσαιωνική εποχή δούλευαν λιγότερες ώρες από ότι σήμερα

Την μούμια πολλές φορές την άφηναν με το στόμα ανοιχτό. Αυτό συνέβαινε λόγω της αντίληψης που είχαν για την πνοή και αφορά τη συνέχισή της και μετά τον θάνατο.

Όλα τα παραπάνω βήματα δεν ήταν απλές τεχνικές διαδικασίες, αλλά μέρος ενός ιερού τελετουργικού. Όλες οι διαδικασίες συνοδεύονταν από προσευχές  και ύμνους.

Η ζωή μετά τον θάνατο

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, μας κληρονόμησαν νεκροπόλεις, μεγαλειώδη ταφικά μνημεία, πυραμίδες, μούμιες και μια σειρά από διάφορες νεκρικές τελετές και μνημεία. Αυτό δεν έγινε επειδή είχαν στο επίκεντρο του πολιτισμού τους τον θάνατο. Αντίθετα η αποστροφής τους προς αυτόν, τους οδήγησαν να δημιουργήσουν τις συνθήκες για την αιώνια ζωή. Η αγάπη για τη ζωή, ήταν η αιτία που έγιναν τα παραπάνω και όχι ο θάνατος.

Advertising

Δημιούργησαν έναν ολόκληρο καινούριο κόσμο, τον Κάτω Κόσμο, και τον φαντάστηκαν ίδιο με τον επίγειο. Η ζωή συνεχίζεται κανονικά μετά από τον θάνατο και για αυτό βλέπουμε στα ταφικά τους μνημεία σκηνές καθημερινότητας. Συνεχίζουν να έχουν τις ίδιες συνήθειες και αγάπες, για αυτό εξάλλου ενταφιάζονται με αγαπημένα τους αντικείμενα.

Οι αξιωματούχοι συνεχίζουν να αποζητούν την εύνοια του φαραώ και για αυτό αναγράφονται στους τάφους τους τα ανδραγαθήματα και τα κατορθώματά τους. Οι αγρότες συνεχίζουν τις εργασίες τους (όσοι βέβαια κατάφεραν οικονομικά να υποστηρίξουν τις διαδικασίες ταφής τους και δεν ξαναγύρισαν στη γη ως βρικόλακες) και οι τεχνίτες την τέχνη τους.


Πηγές:

ΜΟΥΜΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟ, ανάκτηση από: kantas.gr

Advertising

Αντιλήψεις για τον Κάτω Κόσμο στην Αίγυπτο κατά την 3η– 2η χιλιετία π.Χ.: η κοινωνική διάρθρωση στον Κάτω Κόσμο και μεταθανάτια μοίρα, ανάκτηση από: academia.edu

 

Είμαι η Φαίη και έχω μεγάλη περιέργεια σχεδόν με τα πάντα!! Μου αρέσει να ανακαλύπτω και να μαθαίνω τι συμβαίνει ή και τι έχει ήδη συμβεί στον κόσμο και αρθρογραφώ γιατί θέλω και με κάποιον να τα μοιράζομαι!!

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Αγίου Βαλεντίνου: 4+1 ξεχωριστές προτάσεις

Η γιορτή των ερωτευμένων ήρθε και μας βρίσκει να αναζητάμε

Η ιστορία της βιομηχανίας στη Θεσσαλονίκη

Η ιστορία της βιομηχανίας στη Θεσσαλονίκη είναι μια περίοδος ανάπτυξης