Το χάρισμα που έχουν μερικοί άνθρωποι στην ικανότητα της ρητορικής και της πειθούς, είναι μαγικό. Οι προφητείες μας εξιτάρουν και δημιουργούν πάντα την ίντριγκα που τους αρμόζει, τραβώντας τα φώτα της δημοσιότητας πάνω τους. Ανεξαρτήτου εποχής, οι προβλέψεις για το τέλος του κόσμου πουλάνε πάντα. Ακόμα και αν κάποιος δεν πιστεύει στην μαντική, θα μπει στον κόπο να διαβάσει ή να ακούσει τι επιφυλάσσει το μέλλον στην ανθρωπότητα. Η διάδοση ψευδών ειδήσεων στην εποχή των social media είναι συχνή, όμως εξίσου συχνή ήταν και σε παλαιότερες εποχές και μάλιστα με τους ανθρώπους να υποπέφτουν σε λανθασμένα στοιχεία από «ειδήμονες» και «προφήτες». Άνθρωποι έχουν χάσει την ζωή τους σε ομαδικές αυτοκτονίες, άλλοι έδωσαν όλη τους την περιουσία σε θρησκευτικούς κήρυκες που προμήνυαν την καταστροφή της ανθρωπότητας και άλλοι είδαν το πρόσωπο του Μεσσία. Με κάθε μέσο, ακόμα και αν αυτό είναι μια κότα, οι πιο αποτυχημένες προβλέψεις για το τέλος του κόσμου είναι ένα μικρό δείγμα της παραπλάνησης που μπορεί να προκαλέσει η πορεία προς το άγνωστο, που όμως όλοι μέσα μας θέλουμε διακαώς να μάθουμε νωρίτερα.
Oι πιο αποτυχημένες προβλέψεις για το τέλος του κόσμου
Το ημερολόγιο των Μάγια
Μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες προφητείας που κατέληξε στο μεγαλύτερο φιάσκο. Το ημερολόγιο των Μάγια είναι ένα πολύπλοκο καλεντάρι καταγραφής πλανητικών συμβάντων, που οι ίδιοι κατέγραφαν τους δικούς τους εποχικούς κύκλους. Ο αναπτυγμένος αυτός πολιτισμός είχε για την ακρίβεια 3 ημερολόγια: Το Ιερό Ημερολόγιο, το Πολιτικό Ημερολόγιο και αυτό της Μακράς Μέτρησης. Το τέλος του κόσμου όπως παρερμηνεύτηκε από ψευδοεπιστήμονες και ενισχύθηκε από την λαϊκή φαντασία για τις 21 Δεκεμβρίου του 2012, βασίστηκε στο ημερολόγιο Μακράς Μέτρησης, που στην ουσία έκλεινε έναν κύκλο Μπακτούν (τον 13ο). Οι Μάγια χάρις στις αστρονομικές τους παρατηρήσεις και τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, πίστευαν πως η αρχή του κόσμου ήταν στις 11 Αυγούστου 3114 π.Χ., οπότε το 13ο Μπακτούν σφράγιζε έναν κύκλο ζωής 5.125 ετών. Το παράδοξο είναι πως μετά το τέλος του Μπακτούν, ξεκινάει άλλο όπως αντίστοιχα γίνεται σε μια απλή Πρωτοχρονιά… Η κυκλική απεικόνιση του χρόνου για τους Μάγια, έκανε μερικούς «επιστήμονες» να δώσουν ερμηνείες περί αναστροφής των πόλων, ευθυγραμμίσεις πλανητών, ακόμα και την έλευση του πλανήτη Νιμπίρου. Μέσα σε όλο αυτό το μανιφέστο καταστροφολογίας, ήρθε και το Χόλιγουντ να επισφραγίσει την αποτυχία με μερικές ταινίες υψηλών εφέ με κατακλυσμούς κλπ. Αποτέλεσμα αυτού: άνθρωποι απομονώθηκαν, κλείστηκαν σε καταφύγια, συμμετείχαν σε τελετές εξιλέωσης και αρκετοί αποπειράθηκαν να αυτοκτονήσουν ομαδικά. Η κατά πολλούς “προφητεία των Μάγια” δυστυχώς κερδίζει μια θέση στην λίστα “οι πιο αποτυχημένες προβλέψεις του κόσμου” και δεν έχει να κάνει με τις χιλιάδων ετών προβλέψεις των Μάγια, αλλά με τους ανθρώπους που τις παρερμήνευσαν εσκεμμένα.
Ο απατεώνας Χάρολντ Κάμπινγκ
Ένας ραδιοφωνικός ευαγγελιστής που έγινε διάσημος για την αποκάλυψη της ημερομηνίας του τέλους του κόσμου. Θα μπορούσαμε να σταματήσουμε στην πρώτη πρόταση, αλλά η υπόθεση έχει ενδιαφέρον… Ο ψευδοπροφήτης – απατεώνας Κάμπινγκ έκανε αριθμητικούς υπολογισμούς μέσω της Βίβλου ως εξής: το 4990 π.Χ. έγινε ο κατακλυσμός του Νώε (έτσι θεώρησε) και 7.000 χρόνια (συμβολικός αριθμός) μετά κλείνει ένας κύκλος εν έτη 2011. Το 7000 δεν είναι τυχαίο, καθότι 5 × 10 × 17 = 850, άρα 5= εξιλέωση, 10= πληρότητα και 17 = ουράνια σωτηρία. Το ξέρουμε πως δεν βγάζει απολύτως κανένα νόημα, όμως πάνω από 100.000 άνθρωποι κυρίως στις Η.Π.Α, πούλησαν τα υπάρχοντα τους, παράτησαν δουλειές και οικογένειες και έμειναν να περιμένουν την 21η Μάϊου του 2011, όπου οι αγνοί Χριστιανοί θα μεταφέρονταν στον Παράδεισο και τους επόμενους πέντε μήνες θα ερχόταν παγκόσμια καταστροφή. Η ημερομηνία πέρασε, οι άνθρωποι έμειναν και έτσι ο Κάμπινγκ αφότου χλευάστηκε παγκοσμίως, την μετέφερε για την 21η Οκτωβρίου του 2011. Ο Κάμπινγκ ξεκίνησε να γράφει βιβλία το 1992, προβλέποντας το τέλος του κόσμου για το 1994, μετάνιωσε και το μετέφερε… γνώμη του! Η επικινδυνότητα της πειθούς του ψευδοπροφήτη, οδήγησε κόσμο σε αυτοκτονία και πλήρη εξαθλίωση, με τον ίδιο να απαντάει πως «κανείς δεν μπορεί να ξέρει την ημέρα ή την ώρα» φράση από τη Βίβλο την οποία αγνόησε αρχικά. Ο Χάρολντ Κάμπινγκ έζησε έως το 2013 (92 ετών), με την προφητεία των Μάγια να του κλέβει την ιδέα…
Η Μεγάλη Απογοήτευση
Λίγο πιο πίσω στον χρόνο, το 1831 στην Αμερική περίπου 100.000 θρησκόληπτοι ακολούθησαν τα κηρύγματα ενός άντρα περί Αποκάλυψης. Ο Γουίλιαμ Μίλερ ήταν βαπτιστής ιεροκήρυκας και πρώην αξιωματικός του αμερικανικού στρατού που άρχισε μανιωδώς να μελετάει την Βίβλο, καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως ο Χριστός θα επέστρεφε ξανά στην Γη το 1843. Με μαθηματικούς υπολογισμούς παντελώς αβάσιμους (όπως αυτοί του Κάμπινγκ άνωθεν), αποφάσισε πως στις 22 Οκτωβρίου του 1843 προκύπτει ως σωστή ημερομηνία της Δευτέρας Παρουσίας. Όταν οι 100.000-150.000 οπαδοί του, δεν είδαν το πρόσωπο του Ιησού, μετέφερε την ίδια ημερομηνία για το 1844. Η φράση του οπαδού του Χένρι Έμονς «Περίμενα όλη την Τρίτη και ο αγαπητός Ιησούς δεν ήρθε… Έμεινα ξαπλωμένος μπρούμυτα για 2 μέρες χωρίς κανένα πόνο – άρρωστος από απογοήτευση», είναι η πραγματική αποτύπωση απογοήτευσης προς το πρόσωπο του Μίλερ, ο οποίος παρόλα αυτά έμεινε στην ιστορία. Το κίνημα του Μίλερ είναι από τις πρώτες μαζικές αποκαλυπτικές θρησκευτικές κινήσεις στις ΗΠΑ και καθόρισε την ταυτότητα του αμερικανικού προτεσταντισμού του 19ου αιώνα, ενώ 50.000 πιστοί του ακόλουθοι συνέχιζαν να τον στηρίζουν, θεωρώντας πως οι προφητείες ήταν αλληγορικές και αφορούσαν κάποιο ουράνιο γεγονός. Σήμερα να τονίσουμε πως τα 50.000 μέλη πιστών, αναπτύχθηκαν σε 21.000.000 παγκοσμίως, γνωστοί ως «Seventh-day Adventists»…
Η κότα του Λίντς
Όσο σουρεάλ και αν είναι ο τίτλος, αν δεν διαβάσετε αυτή την ιστορία – υστερία δεν θα καταλάβετε ως που φτάνει το μυαλό ενός απατεώνα. Το 1806 πλήθος κόσμου έσπευδε στο χωριό Λιντς της Αγγλίας, για να δει από κοντά ένα «θαύμα» που προμήνυε την Αποκάλυψη. Έντρομοι παγκοσμίως στις αρχές του 19ου αιώνα, οι άνθρωποι είχαν ιδιαίτερη περιέργεια και φόβο για το τέλος του κόσμου, γεγονός που έκανε την «Κυρία Μπέιτι» να παρουσιάσει την…κότα της! Μια κότα λοιπόν γεννούσε αυγά πάνω στα οποία υπήρχε η φράση «Jesus is coming» (ο Χριστός έρχεται), με την είδηση να εξαπλώνεται ταχύτατα και τον κόσμο να πανικοβάλλεται. Επιστήμονες και δημοσιογράφοι αποφάσισαν να βάλουν τέλος σε αυτό το ντελίριο, αποκαλύπτοντας τι πραγματικά συνέβαινε στο Λίντς. Η ιδιοκτήτρια της άτυχης κότας -σίγουρα δεν ήταν φιλόζωη- έγραφε με οξύ την φράση πάνω σε αυγά και τα επανατοποθετούσε συνεχώς μέσα στο ζώο, ώστε να φαίνεται πως τα γεννάει εκ νέου με την προφητεία. Η υπόθεση σήμερα αποτελεί ανέκδοτο για την ανθρώπινη ευπιστία, καθώς πραγματικά επηρέασε χιλιάδες θρησκόληπτους στην εποχή της. Η πλήρης ταυτότητα της ιδιοκτήτριας δεν αποκαλύφθηκε ποτέ, αλλά μάλλον ήταν αγρότισσα ταπεινής καταγωγής, αλλά υψηλής πανουργίας δίνοντας στην κότα του Λιντς μια θέση στις πιο αποτυχημένες προβλέψεις για το τέλος του κόσμου.
Η «εκλεκτή παρθένος»
Το 1750 στην Αγγλία γεννήθηκε η Τζοάνα Σάουθκοτ, όπου έμελλε να απασχολήσει πολύ την κοινωνία κατά τα τέλη του 18ου αιώνα. Βαθιά θρησκόληπτη και ταπεινή, στα 42 της χρόνια υποστήριζε πως άκουγε την φωνή του Θεού να την διαμηνύει προφητείες, αλλά μεταξύ άλλων να της ανακοινώνει πως είναι η εκλεκτή παρθένος που θα φέρει στον κόσμο τον νέο Μεσσία. Πείθοντας αρκετούς Χριστιανούς, δημιούργησε ένα μικρό θρησκευτικό κίνημα γνωστό ως «Προφητείες της Σάουθκοτ», που περίμεναν (μεταξύ άλλων) από εκείνη να γεννήσει τον νέο Μεσσία στις 29 Δεκεμβρίου 1814, αλλά και να ανοίξει το «αδιάλυτο κουτί» που της έδωσε ο Θεός με τις προφητείες για το τέλος του κόσμου. Αφού η επαλήθευση της «εκλεκτής παρθένου» απέτυχε, το πλήθος περίμενε να ανοίξει αυτό το κουτί και αυτό συνέβη μόνο αφότου η ίδια πέθανε. Οι προφητείες ήταν άνευ σημασίας ιδιόχειρες (φυσικά), όμως οι πιστοί της ακόλουθοι συνέχισαν να την υποστηρίζουν και να περιμένουν την επαναφορά της προφητείας. Η Τζοάνα Σάουθκοτ, πέθανε από φυσικά αίτια το 1814 ενώ ήταν 64 ετών, καθώς ήταν καιρό άρρωστη. Παρόλα αυτά, πριν πεθάνει άφησε τον κόσμο να πιστεύει πως και αυτό το είχε προβλέψει και είχε ολοκληρώσει την αποστολή της στην Γη. Να προσθέσουμε πως δεν έκανε ποτέ οικογένεια.
Ο κατακλυσμός του Στέφλερ
Ο Γιόχανες Στέφλερ ήταν ένας σπουδαίος Γερμανός μαθηματικός και αστρολόγος του 16ου αιώνα, γνωστός για την εργασία του στην αστρονομία και τη χαρτογράφηση. Παρότι επιστήμονας, αποφάσισε να γίνει κατά κάποιο τρόπο και αστρολογικός προφήτης, όταν και υπολόγισε έναν επερχόμενο μεγάλο κατακλυσμό στην Γη. Μελετώντας λοιπόν τα άστρα παρατήρησε πως το έτος 1524 θα ευθυγραμμίζονταν αρκετοί πλανήτες στον Ιχθύ και αυτό θα είχε καταστροφικές συνέπειες για την Γη που θα πλήττονταν από μεγάλο κατακλυσμό. Δεν ήταν ο μόνος επιστήμονας που αναφέρθηκε στον κίνδυνο αυτής της ευθυγράμμισης και έτσι τα νέα ταξίδεψαν γρήγορα στην Ευρώπη, ενώ ο κόμης φον Ίγκλεϊμ, έφτασε στο σημείο να κατασκευάσει μια τριώροφη κιβωτό για να σώσει ότι μπορεί. Ο συμβολισμός του Ιχθύ, με το νερό ως στοιχείο του θεωρήθηκε ότι θα φέρει σφοδρή βροχόπτωση το 1524, αλλά οι κακοκαιρίες στο έτος ήταν συνηθισμένες και σίγουρα όχι θανατηφόρες. Παρά την αποτυχία της πρόβλεψης, ο Στέφλερ και άλλοι αστρολόγοι της εποχής συνέχισαν να έχουν επιρροή, αλλά η αποτυχία τους να προβλέψουν κατακλυσμούς όπως ισχυρίστηκαν, είχε ως αποτέλεσμα να υπονομευτεί η αστρολογική πίστη για την επιστημονική ακριβολογία. Ας έμενε απλώς στα μαθηματικά, αντί να τρομοκρατεί με φυλλάδια τον κόσμο.
Ο κομήτης Χάλεϊ
Ένας κομήτης, χιλιάδες ιστορίες. Ο διάσημος κομήτης του Χάλεϊ περνάει απο την Γη περίπου κάθε 76 χρόνια και κάθε φορά σπέρνει τον πανικό. Ο κομήτης αυτός καταγράφεται εδώ και χιλιάδες χρόνια από πολιτισμούς της Ασίας, της Μεσοποταμίας κλπ, αλλά πήρε το όνομα του από τον Άγγλο αστρονόμο Έντμοντ Χάλεϋ, που το 1705 προέβλεψε την επιστροφή του το 1758. Η μεγαλύτερη κρίση για τους ανθρώπους ήρθε το 1910, όταν ψευδοεπιστήμονες προέβλεπαν το τέλος του κόσμου με το πέρασμα του κομήτη. Συγκεκριμένα, τον Μάιο του 1910 η Γη θα περνούσε μέσα από την ουρά του κομήτη, γεγονός που σίγουρα είχε ξανασυμβεί στο παρελθόν…τότε που τα μέσα ενημέρωσης δεν υπήρχαν και η πονηριά είχε άλλο κίνητρο. Οι αστρονόμοι της εποχής είχαν εντοπίσει κυάνιο στην ουρά του Χάλεϊ, κάτι που εκμεταλλεύτηκαν ακόμα και εμπορικά μερικοί ψευδοεπιστήμονες, ενισχύοντας την πεποίθηση πως θα δηλητηριαστεί ολόκληρη η Γη. Ο κόσμος έβγαινε στους δρόμους να προσευχηθεί φορώντας ειδικές μάσκες που είχε αγοράσει ακριβά, έκλεινε αεροστεγώς τα σπίτια του, έπινε «αντικομητικά» φίλτρα και έτρωγε «αντικομητικά» χάπια πνευματικής προστασίας. Η έλευση του κομήτη Χάλεϊ τα επόμενα χρόνια έγινε με λιγότερο πανικό, αφού το πάθημα είχε γίνει μάθημα και η τεχνολογία είχε προχωρήσει αρκετά παραπάνω για να επιτρέψει στις δεισιδαιμονίες να ευδοκιμήσουν.
Σίγουρα αν ψάξουμε παραπάνω υπάρχουν πολλές περισσότερες περιπτώσεις αποτυχημένων προβλέψεων. Η ανάγκη μερικών ανθρώπων να μονοπωλούν το ενδιαφέρον και να τραβούν πάνω τους τα βλέμματα, είναι γνωστή και στις δικές μας μέρες… τις μέρες που η τεχνολογία δεν δίνει και πολλά περιθώρια, αλλά η παραπληροφόρηση και τα hoaxes κερδίζουν παραδόξως έδαφος. Είναι σημαντικό για τον καθένα να ψάχνει και να βρίσκει τον σωστό τρόπο και δρόμο να ξεχωρίζει τι ισχύει στην πραγματικότητα, χώρια από αυτό που προβάλλεται στα κοινωνικά δίκτυα. Πολλές ανακαλύψεις σήμερα μοιάζουν εξωπραγματικές και μερικές τυχαίνει να είναι όντως, όπως π.χ η ανακάλυψη του Γκομπεκλί Τεπέ. Παρόλο που είναι στο όριο του αστείου, μερικές προβλέψεις για το τέλος του κόσμου είχαν αρνητικό -ακόμα και θανατηφόρο- αντίκτυπο στις κοινωνίες που αναπτύχθηκαν και έσπειραν πανικό. Σίγουρα δεν είναι μόνο αυτές οι πιο αποτυχημένες προβλέψεις για το τέλος του κόσμου, αλλά ήταν ξεχωριστές έως και παράλογες.
Πηγές Άρθρου:
10 Failed Doomsday Predictions, written by Rachel Cole, published in www.britannica.com
www.britannica.com
www.mayaarchaeologist.co.uk
