Συνεχίζοντας την σειρά για τις γυναίκες μαθηματικούς θα μιλήσουμε για δυο σύγχρονες γυναίκες που ασχολούνταν με αυτή τη δύσκολη επιστήμη. Οι γυναίκες μαθηματικοί που θα εξετάσουμε δεν είναι σύγχρονες με την έννοια του τώρα αλλά τόσο ότι δεν ζούσαν στην αρχαιότητα.
Μαρία Γκαετάνα Ανιέζι
Νεαρή ηλικία
Η Ανιέζι γεννήθηκε στο Μιλάνο στις 16 Μαΐου 1718 και πέθανε στις 9 Ιανουαρίου 1799 επίσης στο Μιλάνο. Ήταν μαθηματικός, φιλόσοφος και φιλάνθρωπος. Ήταν από μικρή παιδί-θαύμα μέχρι τα έντεκα της είχε μάθει να μιλά ιταλικά, γαλλικά, ελληνικά, εβραϊκά, ισπανικά, γερμανικά και λατινικά. Ανέλαβε μέχρι και τη διδασκαλία των μικρότερων αδερφών της. Όταν ήταν εννιά συνέγραψε και απάγγειλε μια ομιλία διάρκειας μιας ώρας στα Λατινικά σε μερικούς από τους πιο διακεκριμένους διανοούμενους της εποχής. Το θέμα ήταν το δικαίωμα των γυναικών στην εκπαίδευση.
Όταν ήταν 12 έπασχε από μια άγνωστη αρρώστια η οποία θεωρήθηκε ότι οφειλόταν στην υπερβολική μελέτη. Έτσι, την ανάγκασαν να κάνει ιππασία και μαθήματα χορού. Όταν είδαν ότι δεν δούλευε αυτό σαν λύση της επέτρεψαν να μειώσει τα μαθήματα. Στην ηλικία των δεκατεσσάρων είχε ξεκινήσει να μελετάει βλητική και γεωμετρία. Η Ανιέζι κατέληξε να είναι η μεγαλύτερη από 23 αδέρφια μετά τους γάμους του πατέρα της. Ακόμη, λόγω της έντονης θρησκευτικότητάς της ήθελε να ενταχθεί σε μονή. Αν και ο πατέρας της αρνήθηκε να της το επιτρέψει, συμφώνησε να την αφήσει να ζήσει μια ημιασκητική ζωή, χωρίς κοινωνικές επαφές, αφιερωμένη στη μελέτη των μαθηματικών. Εκείνη την περίοδο μελέτησε τόσο τον διαφορικό όσο και τον ολοκληρωτικό λογισμό.
Ενήλικη ζωή
Το 1738 εκδίδει το πρώτο της βιβλίο με θέματα από την φυσική και την φιλοσοφία. Το 1748 γράφει και εκδίδει ένα βιβλίο που ξεκίνησε ως σημειώσεις από τα μαθήματα που έκανε στα αδέρφια της. Αυτό αποτέλεσε την αρτιότερη δουλειά της πάνω στον απειροστικό λογισμό, συνδυάζοντας τις φιλοσοφίες του Λάιμπνιτς και του Νεύτωνα. Οι άλλοι φιλόσοφοι την θεωρούσαν ιδιαίτερα όμορφη και η οικογένεια της ήταν μια από τις πλουσιότερες του Μιλάνου. Η Μαρία στη συνέχεια έγινε καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια.
Έχει προσφέρει πλούσια βιβλιογραφία, όχι σε έκταση αλλά σε πνευματικότητα. Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα εκτείνονται από την ανάλυση μέχρι την Άλγεβρα. Σε ένα βιβλίο της διαπραγματεύεται την ενσωμάτωση της μαθηματικής ανάλυσης στην άλγεβρα. Είναι γνωστή για μια καμπύλη η οποία λέγεται “η μάγισσα της Ανιέζι”. Στα τελευταία χρόνια της ζωής της, ιδιαίτερα μετά τον θάνατο του πατέρα της, αφοσιώθηκε στην μελέτη της Θεολογίας. Αφοσιώθηκε στο να φροντίζει φτωχούς και άστεγους, ιδίως γυναίκες. Το 1783 ίδρυσε και διεύθυνε το γηροκομείο Όπερα Πία Τριβούλτσι, όπου έζησε σαν μοναχή.1
Σοφία Κοβαλέφσκαγια
Είναι αδύνατο να είσαι μαθηματικός και να μην είσαι ποιητής της ψυχής.
Σοφία Κοβαλέφσκαγια
Η Σοφία Βασιλίεβνα Κοβαλέφσκαγια γεννήθηκε στη Μόσχα στις 15 Ιανουαρίου 1850 και πέθανε στις 10 Φεβρουαρίου 1891 στη Στοκχόλμη. Από νεαρή ηλικία έδειξε την κλίση της στα μαθηματικά έχοντας πάντα την υποστήριξη του καθηγητή της Στρανολιούμπσκι. Όταν ήταν 11 ετών, οι τοίχοι του δωματίου της ήταν καλυμμένοι με σημειώσεις από τις διαλέξεις του καθηγητή Ostrogradski πάνω στον διαφορικό και ολοκληρωτικό λογισμό.
Τα πρώτα της βήματα και η τελική αναγνώριση
Επειδή εκείνη την εποχή απαγορευόταν στις γυναίκες η φοίτηση στο πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης, η Κοβαλέφσκαγια παντρεύτηκε, το 1868, τον Βλαντιμίρ Κοβαλέφσκι, στην αρχή εικονικά και αργότερα ουσιαστικά, και έτσι εγκαταστάθηκε στην Χαϊδελβέργη όπου μπόρεσε να σπουδάσει μαθηματικά κατ’ οικον. Το 1870 μετέβη στο Βερολίνο και επειδή ούτε εκεί γίνονταν γυναίκες δεκτές σαν φοιτήτριες, ο μεγάλος καθηγητής μαθηματικών Βάιερστρας της παρέδιδε μαθήματα στο σπίτι. Το 1874 λόγω τριών εργασιών που είχε καταθέσει ο Βάιερστρας για λογαριασμό της, της απονεμήθηκε ο τίτλος του διδάκτορα από το πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν. Το διδακτορικό της απονεμήθηκε με την ανώτατη τιμητική διάκριση για το έργο της πάνω στις μερικές διαφορικές εξισώσεις, τα ολοκληρώματα Abel και τη δομή των δακτυλίων του Κρόνου.
Τότε επιστρέφει στην Ρωσία αλλά δεν καταφέρνει να διοριστεί στο πανεπιστήμιο της Αγίας Πετρούπολης. Απογοητευμένη καταθέτει τις εργασίες τις σε εφημερίδες και σταματά να ασχολείται με αυτές. Το 1880 μεταβαίνει στην Μόσχα και προσπαθεί να μπει στο εκεί πανεπιστήμιο ωστόσο δεν της επιτρέπεται η φοίτηση για ακόμη μία φορά. Το 1881 πηγαίνει στο Βερολίνο με σκοπό να γίνει καθηγήτρια στις ανώτατες γυναικείες σχολές και το 1883 επιστρέφει στην Ρωσία αλλά τον Νοέμβριο ξαναφεύγει για την Σουηδία μετά από πρόταση να αναλάβει θέση υφηγητή στο πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης. Το 1884, γίνεται καθηγήτρια στο ίδιο πανεπιστήμιο θέση που διατηρεί για πάνω από 8 χρόνια.
Οι βραβεύσεις και το τέλος
Το 1888 δημοσίευσε μια μελέτη πάνω στα περιστρεφόμενα στερεά, για την οποία βραβεύτηκε από την Ακαδημία Επιστημών του Παρισιού. Αργότερα, για μια άλλη παρόμοια εργασία της βραβεύθηκε και από την Ακαδημία Επιστημών της Σουηδίας. Το 1889, εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Επιστημών της Αγίας Πετρούπολης ύστερα από εισήγηση τριών καθηγητών. Ήταν η πρώτη γυναίκα που εξελέγη μέλος Ακαδημίας στην Ρωσία. Στο συγγραφικό της έργο συγκαταλέγονται σημαντικές μελέτες και μια περίπου αυτοβιογραφία.
Εντούτοις, η Κοβαλέφσκαγια αξίζει μια θέση στην ιστορία των μαθηματικών γιατί ήταν η πρώτη, ιδιαίτερα επιφανής, γυναίκα Ρωσίδα μαθηματικός, η Τρίτη γυναίκα στην ιστορία που έγινε καθηγήτρια στην Ευρώπη και η πρώτη γυναίκα που κατείχε τότε πανεπιστημιακή έδρα στα μαθηματικά. Όλα αυτά τα κατάφερε παρά τις δυσκολίες που συνάντησε, και ήταν πολλές. Εκτός απ’ αυτές που αναφέραμε, ο πατέρας της της είχε απαγορεύσει να σπουδάσει μαθηματικά, αλλά εκείνη μελετούσε όταν η οικογένεια κοιμόταν.
Παραπομπές:
- Maria Gaetana Agnesi (agnesscott.org) (https://www.agnesscott.edu/lriddle/women/agnesi.htm)
Πηγές:
1) Maria Gaetana Agnesi (agnesscott.org) https://www.agnesscott.edu/lriddle/women/agnesi.htm
2) Μαρία Γκαετάνα Ανιέζι – Βικιπαίδεια (wikipedia.org) (https://el.wikipedia.org/wiki/Μαρία_Γκαετάνα_Ανιέζι#Συνειφορά_στα_μαθηματικά )
3)ΔΡΟΥΓΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ*, ΜΑΘΗ…ΜΑΓ1ΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2020,ΕΚΔΟΣΕΙΣ Σ.Ο.Κ.Ο.Ν., Σελ.12
(*ο Ιστότοπος του κ. Δρούγα: http://mathhmagic.blogspot.com/)
4) ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ δομη, ΤΟΜΟΣ 14, ΕΚΔΟΣΕΙΣ <<ΔΟΜΗ>> Α.Ε., Σελ.651-652
5) Clifford A. Pickover, Το ΒΙΒΛΙΟ των Μαθηματικών, Μετάφραση: Κωνσταντίνα Γεωργούλια, Επιμέλεια: Χαρά Χαραλάμπους, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ Α.Ε., Σελ. 260
