Σύμφωνα με νέα στοιχεία, βρισκόμαστε πιο κοντά απ’ όσο νομίζαμε σε μία παγκόσμια υπερθέρμανση του πλανήτη με τη μέση παγκόσμια θερμοκρασία να ξεπερνά το όριο των 1,5° C. Μια τέτοια άνοδος της μέσης θερμοκρασίας θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές περιβαλλοντικές και κοινωνικοοικονομικές καταστροφές.
Τα δεδομένα, η υπερθέρμανση και η Συμφωνία των Παρισίων
Από το 1880 μέχρι σήμερα, η θερμοκρασία της Γης έχει αυξηθεί κατά 0,85°C. Βεβαίως, αυτή η αυξητική τάση δεν κατανέμεται ομοιόμορφα σε όλη τη Γη. Πάνω από την ξηρά είναι πιο έντονη σε σχέση με την επιφάνεια της θάλασσας. Η ανισότητα αυτή οφείλεται στην ικανότητα της θάλασσας να αυτορρυθμίζεται και να λειτουργεί σαν θερμοστάτης. Στην περιοχή του αρκτικού κύκλου η αύξηση της θερμοκρασίας κυμαίνεται από 2 έως 4°C.
Αναφορικά με την Ευρώπη, η θερμοκρασία έχει αυξηθεί κατά 1,4°C. Η αύξηση αυτή δεν πρέπει επ’ ουδενί να περάσει απαρατήρητη, αφού πρακτικά πρόκειται για διπλάσια αύξηση. Τα στοιχεία αυτά καταγράφει η πέμπτη κατά σειρά έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή ( IPCC), η οποία αποτελεί και το επιστημονικό όργανο που παρακολουθεί και αξιολογεί την κλιματική αλλαγή.
Κατά το σενάριο όπου η θερμοκρασία της επιφάνειας της Γης αυξηθεί κατά μέσο όρο πάνω από 2°C σε σύγκριση με τη θερμοκρασία της προβιομηχανικής περιόδου, οι επιπτώσεις θα είναι ολέθριες (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2014. McNulty and Aber, 2001). Πρέπει να τονιστεί στο σημείο αυτό ότι οι 13 από τις 14 θερμότερες καταγεγραμμένες χρονιές σημειώθηκαν τον παρόντα αιώνα. Τα μέτρα που λαμβάνονται από τις κυβερνήσεις όλων των κρατών κρίνονται κατώτερα των προσδοκιών ώστε να αποφευχθεί και να συγκρατηθεί η άνοδος της θερμοκρασίας κάτω από 3°C έως το τέλος του αιώνα και τίποτα δεν αποκλείει άνοδος κατά 4 ή 6°C.
Οι εκτιμήσεις αυτές εξελίσσονται στον αστερισμό της Συμφωνία των Παρισίων. Δεν είναι τυχαίο ότι στη συμφωνία ο μακροπρόθεσμός στόχος περιορίζει την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας σε λιγότερο από 2°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα και να συνεχιστούν οι προσπάθειες σε 1,5°C. Πρόκειται για ένα όριο που αν ξεπεραστεί η κατάσταση θα είναι πλέον μη αναστρέψιμη και καλείται ως το όριο ασφαλείας της κλιματικής αλλαγής. Πρωταρχικός στόχος της Συμφωνίας είναι η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που μετά το 2030 θα “φρενάρει” την άνοδο της μέσης θερμοκρασίας.
Η Εφαρμογή ¨Παρακολούθηση Παγκόσμιας Τάσης Θερμοκρασίας¨
Σε άρθρο της η Υπηρεσία Αλλαγής Κλίματος Copernicus (C3S) εκδηλώνει την ανησυχία μιας δραματικής αύξησης της παγκόσμιας επιφανειακής θερμοκρασίας, ενώ παρουσιάζει μια νέα δωρεάν εφαρμογή μέσω της οποίας ο κάθε πολίτης θα μπορεί να δει τον τρέχοντα ρυθμό υπερθέρμανσης του πλανήτη. Επιπλέον, θα είναι δυνατή η διερεύνηση πόσο σύντομα θα φτάσουμε και θα ξεπεράσουμε το όριο 1,5°C. Ενημερώνεται σε μηνιαία βάση και παρέχει μια σχεδόν γραφική έκδοση σε πραγματικό χρόνο. Η γραφική απεικόνιση θυμίζει τις ειδικές εκθέσεις της IPCC.
«Είναι πραγματικά χρήσιμο να φανταστεί κανείς πού βρισκόμαστε σήμερα και πού θα μπορούσαμε να είμαστε πολύ σύντομα εάν η υπερθέρμανση του πλανήτη συνεχιστεί με τον τρέχοντα ρυθμό», εξηγεί ο διευθυντής του C3S, Carlo Buontempo. «Στόχος μας είναι να δείξουμε πού πηγαίνουμε, αντί να κάνουμε μια συγκεκριμένη πρόβλεψη», προσθέτει η Freja Vamborg ερευνήτρια του C3S.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει ήδη οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στα ανθρώπινα και φυσικά συστήματα. Περιορίζοντας την αύξηση της θερμοκρασίας στους 1,5°C, αναμένεται ότι η προσαρμογή θα είναι λιγότερο δύσκολη και ο κόσμος μας θα υποστεί λιγότερες αρνητικές επιπτώσεις. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι το όριο των 1,5°C είναι πιθανό να επιτευχθεί μεταξύ του 2030 και των αρχών του 2050. Πάντως, η Συμφωνία των Παρισίων τα περικλείει όλα αυτά. Βασίζεται σε μακροπρόθεσμο σχέδιο μετασχηματισμού της οικονομικής ανάπτυξης ώστε να εξαρτάτε λιγότερο από την εντατική χρήση ορυκτών καυσίμων.
Μπορείτε να ενημερώνεστε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (εδώ) για κάθε νέα εξέλιξη.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο:
Διαδίκτυο
protagon.gr/anagnwstes/pws-tha-prasinisei-i-evrwpi-44342170416
climate.copernicus.eu
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ypen.gov.gr)
ipcc.ch/sr15
Βιβλιογραφία
Εμμανουέλα Δούση, (2017) Μικρές Εισαγωγές – Κλιματική αλλαγή. Βιβλίο
Ιωάννης Βασιλείου (2017) Κλιματική Αλλαγή. Βιβλίο
