Εξερευνώντας το νευρικό σύστημα (Μέρος 2ο)

Την προηγούμενη εβδομάδα μελετήσαμε μερικές από τις πιο σημαντικές ανατομικές δομές του ανθρώπινου νευρικού συστήματος. Το νευρικό σύστημα είναι αυτό που ρυθμίζει τα πάντα στον οργανισμό μας. Ξεκινώντας από τις εκούσιες κινήσεις των σκελετικών μυών μας και καταλήγοντας στην διαμόρφωση της προσωπικότητάς μας και της συμπεριφοράς μας. Το νευρικό όμως σύστημα δεν τελειώνει εκεί που το αφήσαμε την προηγούμενη εβδομάδα.

Τα δεμάτια – οι “λεωφόροι” του ΚΝΣ

Τα δεμάτια του κεντρικού νευρικού συστήματος είναι μεγάλες δεσμίδες νευρικών ινών που έχουν κοινή αρχή, κοινή κατάληξη, κοινή πορεία και συνεπώς κοινή λειτουργία. Τα δεμάτια είναι πολύπλοκες οδοί μέσα στο κεντρικό νευρικό σύστημα και συνδέουν δύο σημεία αυτού μεταξύ τους. Τα δεμάτια του ΚΝΣ διακρίνονται σε ορισμένες κατηγορίες ανάλογα με την κατεύθυνση προς την οποία μεταφέρουν την νευρική ώση. Υπάρχουν τα ανιόντα δεμάτια, που μεταφέρουν νευρικές ώσεις από τα κάτω του ΚΝΣ προς τα πάνω. Υπάρχουν τα κατιόντα δεμάτια που μεταφέρουν νευρικές ώσεις από τα πάνω του ΚΝΣ προς τα κάτω. Συνήθως τα δεμάτια είναι μακριά και μπορούν να συνδέουν απομακρυσμένες περιοχές του ΚΝΣ όπως για παράδειγμα τον φλοιό του εγκεφάλου με το κατώτερο σημείο του νωτιαίου μυελού.

Τα δεμάτια έχουν τις πιο πολλές φορές μεγάλα ονόματα τα οποία καταδεικνύουν επακριβώς την αρχή και το τέλος τους. Έχουμε για παράδειγμα τα φλοιονωτιαία δεμάτια, ή το φλοιοπαρεγκεφαλιδικό δεμάτιο, τα οποία συνδέουν τον φλοιό με τον νωτιαίο μυελό και την παρεγκεφαλίδα αντίστοιχα. Τα δεμάτια, τις πιο πολλές φορές, δεν κινούνται γραμμικά μέσα στο ΚΝΣ αλλά χιάζονται, στρίβουν, αλλάζουν διεύθυνση. Κάθε διαφορετικό ανιόν δεμάτιο είναι υπεύθυνο για την μεταβίβαση διαφορετικού τύπου νευρικής ώσης προς τον εγκέφαλο. Τα περισσότερα κατιόντα δεμάτια έχουν να κάνουν με τον έλεγχο των κινήσεων.

Διαβάστε επίσης  Βιταμίνη Β2: Πού ωφελεί και σε ποια τρόφιμα τη βρίσκουμε;

Τα κέντρα του λόγου

Ο λόγος και η δυνατότητα να τον κατανοούμε, να τον αναπαράγουμε και να τον δημιουργούμε, δεν είναι σε καμία περίπτωση κάτι υπερφυσικό. Αντίθετα ελέγχεται από συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Αυτές συγκεκριμένα είναι τρεις. Πρώτο είναι το ακουστικό κέντρο του λόγου. Το ακουστικό κέντρο του λόγου βρίσκεται στην πλάγια επιφάνεια του εγκεφάλου, σε μια περιοχή που ονομάζεται υπερχείλια έλικα και βρίσκεται στο πίσω άκρο της μεγάλης πλάγιας σχισμής του εγκεφάλου. Το ακουστικό κέντρο του λόγου σχετίζεται με την ικανότητα να κατανοούμε τον λόγο που ακούμε.

Advertising

Advertisements
Ad 14

Δεύτερο είναι το οπτικό κέντρο του λόγου. Το οπτικό κέντρο του λόγου βρίσκεται στην πλάγια επίσης πλευρά του εγκεφάλου, πίσω από το ακουστικό κέντρο του λόγου. Η περιοχή αυτή λέγεται γωνιώδης έλικα. Το οπτικό κέντρο του λόγου σχετίζεται με την ικανότητά μας να κατανοούμε οπτικά τον λόγο. Για παράδειγμα να μπορούμε να αναγνωρίσουμε ένα γραπτό κείμενο, ή να καταλάβουμε τον λόγο κοιτάζοντας τα χείλη κάποιου/ας που μιλά. Τα δύο αυτά κέντρα μαζί, αποτελούν το αισθητικό κέντρο του λόγου του Wernicke.

Τρίτο είναι το κινητικό κέντρο του λόγου ή το κέντρο του λόγου του Broca. Το κινητικό κέντρο του λόγου συνδέεται άμεσα με νευρικές ίνες με το αισθητικό κέντρο του Wernicke. Το κέντρο του Broca είναι υπεύθυνο για την κίνηση των μυών των χειλών, της γλώσσας και όλων των παρακείμενων οργάνων για την παραγωγή του λόγου. Το κέντρο του Broca σχεδιάζει την κίνηση και σε συνεργασία με άλλες περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για την εκούσια κινητικότητα να την πραγματοποιεί.

Διαβάστε επίσης  Μαθησιακές δυσκολίες: Γνωρίστε τη Δυσλεξία

Η ικανότητα της όρασης

Η όραση είναι μια από τις πιο εξελιγμένες αισθήσεις του ανθρώπου. Πρόκειται για μια εξίσου περίπλοκη διαδικασία όσον αφορά το πως αυτή επιτελείται από το ΚΝΣ. Το αισθητήριο όργανο της όρασης είναι ο οφθαλμός ή απλά το μάτι. Το μάτι αν και μόνο ένα όργανο, νευρώνεται από μια σειρά διαφορετικών νεύρων. Το ένα είναι το οπτικό νεύρο το οποίο είναι υπεύθυνο για την λήψη των οπτικών ερεθισμάτων. Τα άλλα είναι το κοινό κινητικό, το τροχιλιακό και το απαγωγό τα οποία είναι υπεύθυνα για όλες τις κινήσεις που μπορεί να κάνει ο οφθαλμός. Όταν παρατηρούμε ένα οπτικό ερέθισμα τότε αυτό μετατρέπεται σε νευρικές ώσεις και μεταφέρεται μέσω του οπτικού νεύρου στο πίσω μέρος του εγκεφάλου που ονομάζεται ινιακός λοβός.

Ό,τι βλέπουμε από το δεξί μάτι, αντικατοπτρίζεται στο αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου. Ό,τι βλέπουμε με το αριστερό μάτι, αντικατοπτρίζεται στο δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου. Όλα αυτά συμβαίνουν σε μια πολύ μικρή περιοχή στον πίσω άκρο του εγκεφάλου. Αυτή η περιοχή ονομάζεται αισθητικό κέντρο της όρασης. Περιφερικά αυτής της περιοχής υπάρχει το συνειρμικό κέντρο της όρασης. Το συνειρμικό κέντρο της όρασης είναι υπεύθυνο για τον συνδυασμό των οπτικών ερεθισμάτων και την συσχέτισή τους με παλιότερα ερεθίσματα.

Advertising

Ένα κομμάτι νευρικών ινών από τον οφθαλμό δεν καταλήγει κατευθείαν στον ινιακό λοβό. Αυτές οι νευρικές ίνες κάνουν μια “στάση” σε κάποιες δομές στου μέσου εγκεφάλου που ονομάζονται άνω διδύμια. Αυτές οι δομές είναι πολύ σημαντικές για τον έλεγχο των αντανακλαστικών κινήσεων σε σχέση με την όραση. Από εκεί ελέγχονται τα αντανακλαστικά του ίδιου του οφθαλμού (μυδρίαση/μύση κόρης) αλλά και οι αντανακλαστικές κινήσεις της κεφαλής σε σχέση με τα οπτικά ερεθίσματα. Για παράδειγμα η δυνατότητα να αποστρέφουμε το κεφάλι μας αντανακλαστικά από μια πηγή πολύ έντονου φωτός.

Διαβάστε επίσης  Σκολίωση στα παιδιά: Μύθοι και αλήθειες

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις δυνατότητες του νευρικού συστήματος μπορείτε να κοιτάξετε και εδώ:

Ύπνος: τα στάδια και η σημασία του (μέρος Α)

Ύπνος: τα στάδια και η σημασία του (μέρος Β)

Advertising

Η φυσιολογία της μνήμης

Οι διαταραχές του λόγου

Οι ψυχικές ασθένειες δεν είναι μεταφυσική

Γεννημένος το 1999. Κατοικώ στην Αθήνα και η καταγωγή μου είναι από την Ευρυτανία, το Καρπενήσι. Είμαι φοιτητής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και κατενθουσιασμένος με αυτή. Μου αρέσει να συντάσσω άρθρα σχετικά με το αντικείμενο των σπουδών μου, ωστόσο είμαι μεγάλος λάτρης των βιβλίων, της μουσικής, των ταξιδιών αλλά και των μικρών μυστικών που μπορεί να κρύβει μια τεράστια πόλη όπως η Αθήνα.

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Μουσική τζαζ και τέχνη

Η τέχνη της τζαζ στη ζωγραφική είναι βασισμένη στη μουσική,
μυστικά για πηχτές σούπες

Μυστικά για πηχτές σούπες

Τα μυστικά για πηχτές σούπες ξεκινούν με μια βασική αρχή,