[punica-dropcap]Τ[/punica-dropcap]ο ουρικό οξύ είναι μια χημική ουσία που δημιουργείται όταν το σώμα διασπά ουσίες που ονομάζονται πουρίνες. Είναι προϊόν καταβολισμού των πουρίνων (πρωτεΐνες) , οι οποίες βρίσκονται κυρίως στους πνεύμονες των κυττάρων, στα πυρηνικά οξέα. Τις πουρίνες τις συναντάμε φυσικά στο σώμα μας, αλλά και σε ορισμένες τροφές και ποτά όπως π.χ. συκώτι, σκουμπρί, αντζούγια, ξερά φασόλια, μπιζέλια κ.α.
Το μεγαλύτερο ποσοστό του ουρικού οξέος διαλύεται στο αίμα και πηγαίνει προς τα νεφρά. Από εκεί, αποβάλλεται με τα ούρα. Αν το σώμα παράγει πάρα πολύ ουρικό οξύ ή δεν αφαιρεί αρκετό, τότε υπάρχει πρόβλημα στο ισοζύγιο. Το υψηλό επίπεδο ουρικού οξέος στο αίμα ονομάζεται υπερουριχαιμία ( πάνω από 7,2 mg/dL).
Οι φυσιολογικές τιμές κυμαίνονται μεταξύ 2 και 7,2 mg / dL ( 2,4-6,1 στις γυναίκες, 3,4-7,2 στους άνδρες, 2-5,5 στα παιδιά). Βέβαια οι τιμές στον άνδρα αυξάνουν μετά τα 20, καθώς και στις γυναίκες στην εμμηνόπαυση.Όμως προσβάλλονται περισσότερο άνδρες μέσης ηλικίας. Μερικά φάρμακα μπορεί να δώσουν ψευδείς τιμές, όπως: καφεΐνη, θεοβρωμίνη, θεοφυλλίνη, γαϊακόλη και τα σαλικυλικά παράγωγα. Όταν λοιπόν πρόκειται να γίνει εξέταση αίματος, δεν πρέπει να λαμβάνονται φάρμακα που περιέχουν αυτές τις ουσίες.
Παράγοντες εμφάνισης ουρικού οξέος
Υπάρχουν επιβαρυντικοί παράγοντες για την εμφάνιση διαταραχών ουρικού οξέος και αυτοί είναι:
- παχυσαρκία
- προβλήματα νεφρών
- διουρητικές και ανοσοκατασταλτικές ουσίες
- διατροφή πλούσια σε πουρίνες
- υποθυρεοειδισμός
- κληρονομικότητα
- καρκίνος
- χημειοθεραπείες
- οι μεταβολικές και ενδοκρινικές ασθένειες, όπως ο διαβήτης ή η οξέωση
- υπερβολική άσκηση
- stress
- λευχαιμίες και αιμολυτικές αναιμίες
- αυτοάνοσα νοσήματα π.χ. ψωρίαση
- αλκοολισμός
- τοξιναιμία εγκυμοσύνης
Αν τα επίπεδα ουρικού οξέος είναι κάτω από το κανονικό, αυτό μπορεί να οφείλεται σε:
- Σύνδρομο Fanconi
- Διατροφή χαμηλή σε πουρίνες
- Σύνδρομο έκκρισης ακατάλληλης αντιδιουρητικής ορμόνης (Syndrome of inappropriate antidiuretic hormone – SIADH)
- Νόσος του Wilson
Αύξηση του ουρικού οξέος στο αίμα (υπερουριχαιμία) μπορεί να σημαίνει:
- Ουρική αρθρίτιδα ή δυνατότητα δημιουργίας της (το 2,5% του πληθυσμού πάσχει από ουρική αρθρίτιδα ή ποδάγρα), ουρική τενοντοελυτρίτιδα, θυλακίτιδα γονάτου και φτέρνας.
- Δημιουργία λίθων στους νεφρούς (λιθίαση), ιδιαίτερα όταν τα ούρα είναι όξινα, νεφρική ανεπάρκεια.
- Αρτηρίτιδα.
- Στεφανιαία ανεπάρκεια, υπέρταση, έμφραγμα του μυοκαρδίου.
- Ψαμμίαση.
Το 90% των ατόμων με ουρική αρθρίτιδα έχουν αυξημένη τιμή ουρικού οξέος στο αίμα. Αντίθετα, όλα τα άτομα με υπερουριχαιμία (αυξημένη τιμή ουρικού οξέος), δεν έχουν απαραίτητα ουρική αρθρίτιδα.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της νόσου είναι πολύ χαρακτηριστικά:
- Απότομος και έντονος πόνος γύρω από τις αρθρώσεις
- Ερυθρότητα και διόγκωση στην πρώτη άρθρωση του μεγάλου δακτύλου του ποδιού
- Φλεγμονές στα δάχτυλα των ποδιών
Ειδικά στις ηλικιωμένες γυναίκες, όμως, μπορεί να προσβληθούν αρκετές αρθρώσεις μαζί, με συνέπεια μερικές φορές να εκλαμβάνεται λανθασμένα ως ρευματοειδής αρθρίτιδα. Αν η ουρική αρθρίτιδα δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως και αφεθεί να εξελιχθεί, μπορεί να δημιουργηθούν ενοχλητικές συσσωρεύσεις ουρικών κρυστάλλων κάτω από το δέρμα ή ακόμα και νεφρολιθίαση (πέτρες στους νεφρούς).
Η πρόσληψη αλκοόλ θα πρέπει να περιοριστεί στο ελάχιστο ενώ η πρόσληψη νερού είναι απαραίτητο να ξεπερνά τα 2,5 lt την ημέρα έτσι ώστε να εμποδίζεται ο σχηματισμός κρυστάλλων ουρικού νατρίου και παράλληλα να αυξάνεται η απέκκριση του ουρικού οξέος από τους νεφρούς.
Διατροφή
Η απέκκριση του ουρικού οξέος αυξάνεται με τους υδατάνθρακες και μειώνεται με τα λιπαρά.
- Περιορισμός : κόκκινο κρέας, λευκό κρέας, ψάρια. Έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες. ΟΧΙ λοιπόν στα εντόσθια, χοιρινό, μοσχάρι, αρνί. Πουλερικά, όπως το κοτόπουλο και η γαλοπούλα μπορούν να καταναλώνονται με μέτρο, το ίδιο επίσης κάποια ψάρια και η μαγιά.
- Περιορισμός λίπους: τα κορεσμένα λιπαρά μειώνουν την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμήσει το ουρικό οξύ. Επιτρέπονται γαλακτοκομικά χωρίς λιπαρά ή χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά ανάλογα την περίπτωση.
Επομένως
- Κατανάλωση άφοβα: φρούτα και λαχανικά υψηλά σε φυτικές ίνες (κόκκινο λάχανο, πράσινα λαχανικά,μελιτζάνες, πιπεριές, πατάτες, δημητριακά ολικής άλεσης, νερό και υγρά γενικώς). Επίσης ρύζι, καλαμπόκι, μέλι, ξηροί καρποί, χόρτα, τυρί, τσάι, λεμόνι, μηλόξυδο, ελαιόλαδο και λάδι καρύδας.
- Αποφυγή: φράουλες, κεράσια, ανανάς, μούρα, μπανάνες, μανιτάρια, τα φασόλια, μπιζέλια, φακές, μπρόκολο, κουνουπίδι, καρότα, σπανάκι, ακτινίδια, μήλα, αβοκάντο, οστρακοειδή, ρέγγα, σολομός, γαρίδες, άσπρο ψωμί, γλυκά, αναψυκτικά με ζάχαρη.
Επίσης απαγορεύεται ρητά το αλκοόλ γιατί εμποδίζει την αποβολή ουρικού οξέος. Ακόμη η διατροφή πρέπει να συνδυαστεί και με τυχόν άλλες διατροφικές οδηγίες για άλλα νοσήματα όπως η υπερλιπιδαιμία και ο διαβήτης. Σημαντική είναι βέβαια και η βιταμίνη Ε που είναι απαραίτητη για την ισορροπία των επιπέδων ουρικού οξέος.
Διάγνωση
Εξετάσεις που χρειάζονται για τη διερεύνηση της υπερουριχαιμίας.
Η επίμονη υπερουριχαιμία πρέπει να διερευνάται διαφοροδιαγνωστικώς, με τα εξής:
• Πλήρης κλινική εξέταση.
• Ακτινογραφία θώρακος και Ν.Ο.Κ., ή Υπερηχογράφημα νεφρών, για αποκλεισμό λιθίασης.
• Εξετάσεις Αίματος: Γενική αίματος, ΤΚΕ, CRP, RF, URE, CRE, UA.
• Εξετάσεις Ούρων: Γενική ούρων, και ουρικό οξύ ούρων 24ώρου.
Το ουρικό οξύ αίματος, πρέπει να ελέγχεται τουλάχιστον κάθε 3-6 μήνες
Συμπερασματικά, η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με την επαρκή ενυδάτωση, τις σωστές διαιτητικές οδηγίες και τον ανά τακτά χρονικά διαστήματα προσδιορισμό του ουρικού οξέος στο αίμα, αποτελούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την καταπολέμηση της υπερουριχαιμίας. Τέλος τα παχύσαρκα – υπέρβαρα άτομα πρέπει να χάσουν βάρος ομαλά και όχι απότομα, γιατί μπορεί αυτό να δώσει απότομα κρίση ουρικής αρθρίτιδας.
https://www.onmed.gr/diatrofi/story/329794/me-afti-ti-diatrofi-tha-riksete-to-ouriko-oksy
http://www.diaitologia.gr/ouriko-oksi-ebdomadiaio-diaitologio/
