Δεν μπορείς κανείς να αρνηθεί ότι το θέατρο στη χώρα μας βιώνει μία από τις πιο σκοτεινές του περιόδους. Οι θεατρικές σκηνές συμπληρώνουν σύντομα ένα χρόνο που παραμένουν κλειστές, με ένα σύντομο διάλειμμα μερικών εβδομάδων, ενώ οι πρόσφατες καταγγελίες εις βάρος ηθοποιών και σκηνοθετών, μας κάνουν να αναρωτηθούμε πότε έσβησε η λάμψη του θεάτρου. Όμως αυτή η λάμψη δεν σβήνει ποτέ. Ο θεσμός του θεάτρου μετρά μια ιστορία χιλιάδων ετών και έχει μάθει να επιβιώνει πάντα, όσο σκοτεινά κι αν μοιάζουν όλα, με καινούργιους ανθρώπους, καινούργιες ιδέες και καινούργιες συνθήκες. Ακόμα και με κλειστές αίθουσες (ελπίζουμε όχι για πολύ ακόμα) οι πραγματικοί φίλοι του θεάτρου μπορούν να δουν παραστάσεις διαδικτυακά, να ακούσουν ραδιοφωνικές ηχογραφήσεις ή να διαβάσουν τα ίδια τα θεατρικά έργα. Υπάρχουν τέσσερις περιπτώσεις κειμένων, και σίγουρα πολλές περισσότερες, που η επικαιρότητα τις καθιστά πιο σύγχρονες από ποτέ.
Απόψε αυτοσχεδιάζουμε, Luigi Pirandello
Από τα θεατρικά έργα που μιλούν για το ίδιο το θέατρο. Ένας θίασος επιχειρεί το ανέβασμα μία παράστασης η οποία βασίζεται στο διήγημα του Pirandello, Αντίο Λεονόρα. Ο σκηνοθέτης έρχεται αντιμέτωπος με τον θίασό του, κάθε πρόβα είναι ένα μεγάλο μπέρδεμα και τα όρια ανάμεσα στον ηθοποιό και το ρόλο είναι πια δυσδιάκριτα. Αρκεί μια φράση του έργου για να συνειδητοποιήσουμε πόσο επίκαιρο είναι. “Γιατί τόση βία στο θέατρο;” αναρωτιέται η Μομίνα. Αναρωτιόμαστε και εμείς μαζί της.
Ευτυχισμένες Μέρες, Samuel Beckett
Μία γυναίκα θαμμένη ως τη μέση, η Ουίννι, είναι αναγκασμένη να βιώνει μια καθημερινότητα χωρίς ανατροπές και συγκινήσεις, σαν να ζει την ίδια μέρα ξανά και ξανά. Μοναδική της συντροφιά λιγοστά αντικείμενα και ο συζυγός της, Ουίλλι, που σπάνια της απευθύνει το λόγο. “Ήταν μια ωραία μέρα σήμερα. Προσπαθήσαμε και αποτύχαμε καλύτερα από χτες”. Δεν θα μας έκανε καμία εντύπωση αν αυτή η φράση που εκφωνεί η Ουίννι, είχε γραφτεί εν έτει 2021.
Ρινόκερος, Eugene Ionesco
Τι γίνεται όταν η ρινοκερίτιδα μετατρέπει κάθε άνθρωπο σε ρινόκερο; Πώς παραμένεις άνθρωπος, όταν όλοι όσοι ξέρεις χάνουν την ανθρωπιά τους; Πως αντιμετωπίζεται τελικά μια παγκόσμια πανδημία; “Ωστόσο δεν είναι και τόσο άσχημο πράγμα ο άνθρωπος”, λέει κάποια στιγμή στον τελευταίο του μονόλογο ο Μπερανζέ. Μακάρι να έχει δίκαιο.
Λαχταρώ, Sarah Kane
Ο πόθος, ο έρωτας, η αγάπη, ο πόνος, το μίσος και η απόγνωση καταφέρνουν να συνυπάρξουν μαζί στο έργο της Σάρα Κέιν. Ένα θεατρικό έργο που είναι ταυτόχρονα ένα ερωτικό ποίημα, ένα ερωτικό ποίημα που είναι ταυτόχρονα και μια κραυγή. Εδώ δεν υπάρχουν πρόσωπα, υπάρχουν μόνο φωνές. “Και να σου τρίβω το σβέρκο σου, και να σου φιλάω τα πόδια σου, και να σου κρατάω το χέρι σου…” Εσύ τι λαχταράς πραγματικά;
