Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα: το αηδόνι της Ισπανίας

Ήταν 18 Αυγούστου του 1936 όταν την ησυχία της νύχτας διέκοψε ο έντονος χτύπος της πόρτας. Ο Φεντερίκο δεν είχε επιλογή. Άνοιξε με αποφασιστικότητα στους αστυνομικούς γνωρίζοντας πως θα συλληφθεί. Οδηγήθηκε στο τμήμα και καταδικάστηκε χωρίς δίκη σε θάνατο. Οι φίλοι του, καλλιτέχνες, έκαναν τη μέρα- νύχτα για μεταστρέψουν την άδικη ετυμηγορία. Η απάντηση γι’αυτούς ήρθε το ξημέρωμα.  Στις 19 Αυγούστου απόσπασμα αστυνομικών, εθελοντών και κρατούμενων μετέφεραν τον ποιητή μαζί με άλλους καταδικασμένους στον τόπο της καταδίκης τους. Ο αρχηγός των δολοφόνων απαίτησε να σκοτώσει ο ίδιος τον Λόρκα “επειδή ήταν διεφθαρμένος”. Αφού τον σκότωσε τον έσυρε σε ανώνυμο τάφο αγνοώντας την προσφορά του στα Ισπανικά γράμματα.

Ποιος, όμως, ήταν ο Λόρκα;

Φεδερίκο ντελ Σαγράδο Κοραθόν ντε Χεσούς Γκαρθία Λόρκα γεννήθηκε στις 5 Ιουνίου του 1989 στο Φουέντε Βακέρος της Γρανάδας. Ήταν γιος ενός πλούσιου γαιοκτήμονα και μίας δασκάλας που αποτέλεσε την πρώτη πηγή ενασχόλησης του με τον κόσμο της τέχνης και συγκεκριμένα της λογοτεχνίας και της μουσικής. Ήδη από τα 17 του χρόνια άρχισε να γράφει ποιήματα και να σκηνοθετεί θεατρικά με ηθοποιούς τις αδερφές του και κοινό τους γονείς του.

 

Σαλβαδόρ Νταλί

Γη                                                                        

Advertising

Advertisements
Διαβάστε επίσης  Τα ωραιότερα μάτια του ελληνικού κινηματογράφου
Ad 14

Προχωρούμε

πάνω σ’έναν καθρέφτη

δίχως ασήμι

πάνω σ’ένα κρύσταλλο

Advertising

δίχως σύννεφα.

Αν οι ίριδες γεννιόνταν

στην ανάστροφη όψη

αν τα ρόδα γεννιόνταν

Advertising

στην ανάστροφη όψη

αν όλες οι ρίζες

κοιτούσαν τ’ αστέρια

κι ο νεκρός δεν έκλεινε τα μάτια του

Advertising

θα γινόμασταν σαν κύκνοι.

Σπουδές (1915-1918)

Στα 18, του θέλοντας να ικανοποιήσει της φιλοδοξίες του πατέρα του, σπουδάζει Νομική στο Πανεπιστήμιο της Γρανάδας. Αργότερα, σπουδάζει Φιλολογία και αφοσιώνεται ολοκληρωτικά στη θεατρική συγγραφή και την ποίηση. Επιστρέφοντας από εκδρομή στην Ανδαλουσία συγγράφει με τους συμφοιτητές του το έργο “Εντυπώσεις και Τοπία” σημειώνοντας μία μικρή επιτυχία και αναγνωρισιμότητα από την τοπική κοινωνία. Το 1919 συνεχίζει τις μεταπτυχιακές σπουδές στη Μαδρίτη διαμένοντας κοντά στην Residencia Estudiantes, το σημαντικότερο πολιτιστικό κέντρο της Ισπανίας εκείνη την εποχή. Εκεί, έρχεται για πρώτη φορά σε επαφή με καλλιτέχνες όπως ο Σαλβαδόρ Νταλί, ο Λουίς Μπουνιουέλ, ο  Ραφαέλ Αλμπέρτι και ο Πέδρο Σαλίνας. Η επιρροή τους για τον ποιητή στάθηκε ικανή για να δημιουργήσει το πρώτο του θεατρικό, “Τα μάγια της πεταλούδας” που, όμως, έλαβε αρνητικά σχόλια από το αναγνωστικό κοινό.

Το φεγγάρι ξεπρόβαλλει

Όταν βγαίνει το φεγγάρι                                                          
χάνονται οι καμπάνες
κι εμφανίζονται τ’ απροσπέλαστα
μονοπάτια.
Όταν βγαίνει το φεγγάρι
σκεπάζει η θάλασσα τη γη
κι η καρδιά νιώθει σαν
νησί στο άπειρο.
Κανείς δεν τρώει πορτοκάλια
κάτω απ’ το ολόγιομο φεγγάρι.
Πράσινα και παγωμένα φρούτα
πρέπει να τρως.
Όταν βγαίνει το φεγγάρι
από εκατό πρόσωπα ίδια,
τ’ ασημένιο νόμισμα
κλαίει με λυγμούς στην τσέπη.

Διαβάστε επίσης  ‘’Ελένη’’ στο Σπίτι του Ηθοποιού για δύο παραστάσεις
Advertising

Η χρυσή εποχή

Βιώνοντας το συναίσθημα της κατάθλιψης λόγω της ομοφυλοφιλικής του φύσης εγκαταλείπει την Ισπανία για να συνεχίσει τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Columbia. Το πολιτιστικό σοκ που υπέστη ήταν τεράστιο. Με ολοκληρωτική άγνοια της γλώσσας μα και της δυτικής κουλτούρας αγωνίζεται για να επιβιώσει σε έναν παράλληλο κόσμο ολότελα διαφορετικό από την δική του πραγματικότητα. Επιστρέφοντας από την Αμερική έχει αποτυπώσει όλες του τις εμπειρίες στο έργο ” Ένας ποιητής στη Νέα Υόρκη” που συνάντησε θετική ανταπόκριση από τον ισπανόφωνο λαό. Έχοντας πάντοτε στο νου του τις πρωτοποριακές φόρμες που παρουσίαζε το αμερικανικό θέατρο και επιδιώκοντας την εξέλιξη στο χρόνια στάσιμο λογοτεχνικό τοπίο της χώρας του δημιουργεί έργα που πρεσβεύουν την αβάντ-γαρντ φόρμα και τελικά αποτελούν μέρος της γενιάς του 27, της γενιάς που έχτισε την αργυρή εποχή των ισπανικών γραμμάτων και συνέβαλε ολοκληρωτικά στην αντίστοιχη ελληνική γενιά του 30. Έτσι, την εποχή αυτή παρουσιάζονται ο “Ματωμένος Γάμος” (1933), “Γέρμα” (1934), και “Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα” τραγωδίες με θέμα τη κοινωνική καταπίεση κι έκδηλο το ανθρώπινο στοιχείο οδηγώντας τον Λόρκα ένα βήμα πριν το βάθρο της αθανασίας στην ισπανική ιστορία της λογοτεχνίας.

«Η αποκεφαλισμένη γυναίκα (στον πίνακά σου Το μέλι είναι γλυκύτερο από το αίμα) είναι το καλύτερο “ποίημα” με θέμα το αίμα που θα μπορούσε να φαντασθεί κανείς.  Όλα είναι μπερδεμένα και επιθετικά σαν την αισθητική της φλόγας, όλα αναποφάσιστα και διαλυμένα… Τώρα καταλαβαίνω πόσα χάνω αφήνοντάς σε».  (ερωτική επιστολή του Λόρκα  στον Νταλί)

Αγώνας κατά του φασισμού και ο εμφύλιος πόλεμος

Ο Φεντερικό διορίζεται διευθυντής του Teatro Universitario La Barraca και έκτοτε πασχίζει με τον θίασο La Barraca να μεταδώσει τη μαγεία των κλασικών μα και δικών του δραμάτων σε απόκρημνες αγροτικές περιοχές που δεν είχαν ποτέ μέχρι τότε τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν θέατρο. Ταυτόχρονα, με την επιστροφή του Αλμπέρτι από τη Μόσχα συντάσσει το μανιφέστο των συγγραφέων κατά του φασισμού και γράφει μία σειρά επιθεωρήσεων μέχρι και το ξέσπασμα του Ισπανικού εμφυλίου πολέμου (1936- 1939) όπου δολοφονείται με τον τάφου του να μένει ακόμη και σήμερα άγνωστος.

Διαβάστε επίσης  «Σε μια... Μέρα» του Άλλεν Μπάρτον στο Black Box

Τα έργα του μέσα από εικόνες:

Ματωμένος γάμος από το Θέατρο Αποθήκη
Γέρμα από το Θέατρο Βικτωρία
https://www.rochester.edu/newscenter/trapped-between-society-and-desire-university-of-rochesters-international-theatre-program-presents-yerma-128922/
Γέρμα από το Rochester International Theatre Program
https://www.theatrokefallinias.gr/el/events/55/
Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα από το Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας
https://www.theguardian.com/stage/2008/nov/03/theatre1
Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα από το Belgrade Theatre

Μετά από μερικά χρόνια απουσίας είπα να κάνω το come back στο περιοδικό που μου έδωσε τα φτερά για να πετάξω. Αν θα με χαρακτήριζα θα έβαζα πάντοτε το στερητικό -α από μπροστά. Πάμε να μιλήσουμε για πολιτισμό!

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

Θηλασμός και χρήση αντικαταθλιπτικών/αγχολυτικών

Το παρόν άρθρο Η Μείζονα Καταθλιπτική Διαταραχή (ΜΚΔ) είναι μία

Dream Productions: Μια νέα προσθήκη στον κόσμο του “Τα Μυαλά που Κουβαλάς”

Η Pixar Animation Studios επιστρέφει με μια μοναδική μίνι σειρά