Μανιοκατάθλιψη: Ανάλυση της διπολικής διαταραχής

Η διπολική διαταραχή ή αλλιώς μανιοκατάθλιψη είναι μια χρόνια ψυχική νόσος, η οποία χαρακτηρίζεται κυρίως από διαταραχές στον συναισθηματικό κόσμο του ατόμου. Βασική εκδήλωση της διπολικής διαταραχής είναι οι ακραίες διακυμάνσεις στη διάθεση. Ειδικότερα, διακρίνεται για την εναλλαγή φάσεων μανίας και κατάθλιψης μεταξύ των οποίων παρεμβάλλονται διαστήματα με φυσιολογική διάθεση, δηλαδή, νορμοθυμία.

Περίπου το 50% των ανθρώπων που πάσχουν από διπολική διαταραχή βιώνουν επίσης συμπτώματα ψύχωσης, όπως παραισθήσεις και ψευδαισθήσεις. Ως εκ τούτου, τα άτομα έχουν την τάση να φαντάζονται πράγματα τα οποία όμως δεν συμβαίνουν. Σε άλλες περιπτώσεις, διατηρούν ψευδείς πεποιθήσεις για την πραγματικότητα γύρω τους. Οι επιστήμονες κατηγοριοποιούν την διπολική διαταραχή σε τέσσερις τύπους που διαφοροποιούνται ανάλογα με τη συχνότητα, την διάρκεια καθώς και την ένταση των συμπτωμάτων.

Αναλυτικότερα:

Διπολική διαταραχή τύπου 1: Χαρακτηρίζεται από μανιακά επεισόδια διάρκειας μίας εβδομάδας ή περισσότερο ή σοβαρές κρίσεις μανίας που χρήζουν ιατρικής παρακολούθησης. Αν συμβεί μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο, δύναται να διαρκέσει δύο εβδομάδες ή παραπάνω. Απαραίτητη προϋπόθεση για να ελέγχει ο συγκεκριμένος τύπος συνιστά το μανιακό επεισόδιο.
Διπολική διαταραχή τύπου 2: Έχει αρκετά κοινά σημεία με τον προηγούμενο τύπο. Η ειδοποιός τους διαφορά εντοπίζεται στη λιγότερο έντονη μορφή μανίας, που ονομάζεται υπομανία. Ένα άτομο που πάσχει από διπολική διαταραχή τύπου 2 εμφανίζει ένα μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο διάρκειας δύο εβδομάδων ή μεγαλύτερης διάρκειας πριν ή μετά από το υπομανιακό επεισόδιο.
Κυκλοθυμική διαταραχή: Στην προκειμένη περίπτωση στο άτομο εντοπίζονται συμπτώματα υπομανίας και κατάθλιψης διάρκειας δύο χρόνων ή και παραπάνω. Όμως, δεν πληρούνται τα κριτήρια για πραγματικά μανιακά ή καταθλιπτικά επεισόδια.
Άλλοι τύποι: Σε αυτή την κατηγορία συναντούμε συμπτώματα διπολικής διαταραχής τα οποία δεν αναφέρθηκαν προηγουμένως και δεν σχετίζονται με τις παραπάνω κατηγορίες.

Διαβάστε επίσης Τοξικοί άνθρωποι. Σημειώσατε ''Χ''

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία εκτιμάται ότι η μανιοκατάθλιψη επηρεάζει το 1,1% του γενικού πληθυσμού ενηλίκων

Τα άτομα που έχουν στο οικογενειακό τους περιβάλλον ένα πρόσωπο με διπολική διαταραχή έχουν περισσότερες πιθανότητες να πάσχουν. Κάποιες έρευνες υποστηρίζουν ότι ο κίνδυνος που διατρέχει κάποιος στη διάρκεια της ζωής του να εκδηλώσει μανιοκατάθλιψη όταν έχει στενό συγγενή πάσχοντα κυμαίνεται στο 5-10%. Ενώ προσεγγίζει το 40-70% όταν πρόκειται για δίδυμο-η αδελφό-η. Επίσης και τα άτομα που φέρουν ιατρικό ιστορικό με ψυχική νόσο, επί παραδείγματι κατάθλιψη,σχιζοφρένεια κ.α. έχουν αυξημένες πιθανότητες. Η επίδραση των νευροβιολογικών παραγόντων στη διπολική διαταραχή σχετίζεται κυρίως με τα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο. Η μείωση των επιπέδων ορισμένων νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο, κατά κύριο λόγο της νοραδρεναλίνης και της σεροτονίνης, θεωρείται υπεύθυνη για την κατάθλιψη, ενώ η υπερβολική τους αύξηση, προκαλεί μανία. Φαίνεται λοιπόν ότι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος που πυροδοτεί τη διαταραχή.

Υπάρχουν γονίδια που σχετίζονται με την εκδήλωση της διπολικής διαταραχής;

Παρόλα τα στατιστικά δεδομένα από τα αποτελέσματα των ερευνών η επιστημονική κοινότητα δεν είναι σε θέση να αποκωδικοποιήσει το ρόλο που διαδραματίζουν τα γονίδια στην εκδήλωση της διπολικής διαταραχής. Σαφώς η γενετική προδιάθεση δεν αποτελεί το μοναδικό αίτιο εμφάνισης της μανιοκατάθλιψης. Επομένως πρόκειται για ένα πολυ-παραγοντικό ψυχικό νόσημα με πλειάδα συνιστώσεων. Ωστόσο έχουν εντοπιστεί δύο γονίδια, CACNA1 και ANK3, τα οποία σχετίζονται με την ευαισθησία ανάπτυξης διπολικής διαταραχής.

Επιπροσθέτως, οι νευρώνες που προέρχονται από τα κύτταρα διπολικών ασθενών είναι πιο διεγερτικοί, αλλά μετριάζονται όταν εκτεθούν στο λίθιο. Επίσης, τα κύτταρα παρουσιάζουν διαφορές ως προς τον τρόπο λειτουργίας και αλληλεπίδρασης. Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη στην Παλαιά Κοινότητα των Amish της Πενσυλβανίας, οι συγγενείς που εκδήλωσαν διπολική διαταραχή έμοιαζαν μεταξύ τους ως προς συγκεκριμένα γονίδια, που εντοπίζονται στο χρωμόσωμα 11. Όμως, μία επόμενη μελέτη σε μεγαλύτερο πληθυσμιακό δείγμα δεν επιβεβαίωσε το προαναφερθέν αποτέλεσμα.

Διαβάστε επίσης Διπολική Διαταραχή: Ορισμός, αιτιολογία, αντιμετώπιση

Εκτός από τα γονίδια μας και το περιβάλλον ευθύνεται για την εμφάνιση της μανιοκατάθλιψης. Ορισμένοι εξωγενείς παράγοντες είναι οι εξής:

Έντονο άγχος: Γεγονότα που προκαλούν στρες ενδεχομένως να συνδέονται με τη διπολική διαταραχή. Η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, μια τραυματική εμπειρία και κάθε μορφής κακοποίηση είναι μερικά από αυτά. Περισσότεροι άνθρωποι με διπολική διαταραχή έχουν ιστορικό παιδικού τραύματος, που σχετίζεται με αλλαγές στον αυτοέλεγχο και την προσοχή.
Κατάχρηση ουσιών: Ο εθισμός στο αλκοόλ και τα ναρκωτικά αποτελούν κοινή αντιμετώπιση για τους ασθενείς που εμφανίζουν διπολική διαταραχή. Πιθανώς να υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στην εμφάνιση της μανιοκατάθλιψης και τις εξαρτήσεις.
Τοκετός: Μερικές έρευνες αναφέρουν ότι μπορεί να επηρεάσει την εμφάνιση ψυχιατρικών διαταραχών,όπως η διπολική διαταραχή στις νέες μητέρες.

Υπάρχει σύνδεση μεταξύ της διπολικής διαταραχής και του ναρκισσισμού ;

Το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5) δεν αναφέρει τον ναρκισσισμό ως σύμπτωμα της διπολικής διαταραχής. Ωστόσο, όταν ένα άτομο με διπολική διαταραχή παρουσιάζει ένα επεισόδιο μανίας, μπορεί να εμφανίζει ορισμένες ναρκισσιστικές συμπεριφορές. Για παράδειγμα, υψηλά επίπεδα αυτοπεποίθησης, αλαζονεία, αυξημένα επίπεδα ενέργειας και μεγαλεπήβολη αυτο-αντίληψη. Αδιαμφισβήτητα, η διπολική διαταραχή και η ΝΔΠ συγκλίνουν σε μερικά σημεία ως προς τα συμπτώματα που οι πάσχοντες εμφανίζουν. Για αυτό και είναι συχνό το φαινόμενο τα δύο αυτά ψυχικά νοσήματα να συγχέονται. Ερχόμενος αντιμέτωπος με την κατάθλιψη, ο πάσχων μπορεί να εμφανίζει ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά. Λόγου χάρη, παραμέληση των υποχρεώσεών του, εκούσια κοινωνική απομόνωση και αδιαφορία απέναντι στις ανάγκες τρίτων. Προκείμενου λοιπόν να αποφευχθεί η λανθασμένη διάγνωση του ατόμου, ο ψυχίατρος οφείλει να εξετάσει ενδελεχώς το ψυχικό μοτίβο.

Διαβάστε επίσης Κυκλοθυμία: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε

Παρ’ όλο που η διπολική διαταραχή έχει κληρονομική τάση, η μακροχρόνια μελέτη δεν αποκάλυψε κάποιο γονίδιο που να το επιβεβαιώνει, υπογραμμίζει ο McInnis, καθηγητής στο Τμήμα Ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του UM

Με βάση τη δημοσίευση στο International Journal of Epidemiology οι επιστήμονες συγκέντρωσαν τις κοινές εμπειρίες των ασθενών. Έχοντας ως γνώμονα δεδομένα σχετικά με τη γενετική, τα συναισθήματα,τα βιώματα,τη διατροφή, τις ιδιοσυγκρασίες, τα μοτίβα του ύπνου και τα γνωστικά μοτίβα κατέληξαν σε ορισμένα συμπεράσματα. Οι φαινοτάξεις, όπως τις χαρακτήρισε η επιστημονική ομάδα, περιλαμβάνουν τις καθορισμένες αξιολογήσεις που χρησιμοποιούν ήδη οι γιατροί για τη διάγνωση και την παρακολούθηση της διπολικής διαταραχής. Αυτές είναι οι διαφοροποιήσεις στη γνωστική λειτουργία (συλλογιστική πορεία και επεξεργασία συναισθημάτων), η προσωπικότητα του ασθενή , τα κίνητρα παρακίνησης που σχετίζονται με τη χρήση ουσιών , το οικογενειακό ιστορικό και βιώματα και τέλος οι διαταραχές ύπνου.

Η διπολική διαταραχή έχει πολλά να διδάξει στην ανθρωπότητα για άλλες ασθένειες, διότι καλύπτει το εύρος της ανθρώπινης διάθεσης, των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς, όπως καμία άλλη διαταραχή .