Η ανήλικη Κιάρα είναι η πρωταγωνίστρια του μυθιστορήματος “Νυχτοπερπατήματα” της Λέιλα Μότλι, που κυκλοφόρησε πρόσφατα απο τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση του Μιχάλη Μακρόπουλου.
Στο Όκλαντ της Καλιφόρνιας, σε μια υποβαθμισμένη γειτονιά, βρίσκεται το κτιριακό συγκρότημα Regal-Hi. Κάθε διαμέρισμα κάθε πόρτα που ανοίγει, είναι και μια ανθρώπινη ιστορία.
Είμαστε στο 2015, κατά την περίοδο προετοιμασίας για τις προεδρικές εκλογές του επόμενου έτους, σε μια γωνιά των ΗΠΑ αντιπροσωπευτική των όσων διαδραματίζονται εκεί που κυβερνούν η αμέλεια και το έγκλημα.
Είναι επίσης η χρονιά που ο εικοσιπεντάχρονος Freddie Gray θα συλληφθεί για παράνομη κατοχή μαχαιριού και κατά την προφυλάκισή του θα υποστεί κακοποίηση που θα οδηγήσει στο θάνατό του.
Η Λέιλα Μότλι στρέφει το συγγραφικό φακό της στο διαμέρισμα που μένουν δύο αδέρφια, η δεκαεπτάχρονη Κιάρα και ο κατά λίγα χρόνια μεγαλύτερος αδερφός της Μάρκους. Οι δυο τους στέκουν μόνοι πάνω στα ερείπια της αλλοτινής πενταμελούς οικογένειάς τους. Η ανάγκη για επιβίωση απομάκρυνε και τα δύο παιδιά από το σχολείο. Τα πρώτα χρόνια τη φροντίδα της Κιάρα είχε αναλάβει ο Μάρκους. Η καλλιτεχνική και οικονομική επιτυχία του θείου τους Τάι, ενίσχυσε τη νεανική του ματαιοδοξία στην οποία και παραδόθηκε. Εγκατέλειψε τη δουλειά του και χάνεται στα όνειρά του να γίνει και αυτός ένας σταρ της ραπ μουσικής. Η Κιάρα απ’ όταν σταμάτησε το σχολείο εργαζόταν κάνοντας λίγα μεροκάματα σε μία κάβα. Ο διπλασιασμός του ενοικίου και η παντελής αδιαφορία του Μάρκους να συνεισφέρει οικονομικά κάνουν το φόβο της έξωσης πραγματικότητα. Τα δύο αδέρφια πρέπει να ξεπληρώσουν στον σπιτονοικοκύρη τους όσα χρωστούν αλλιώς θα βρεθούν στο δρόμο.
Στο ίδιο συγκρότημα μένει η Ντι με τον εννιάχρονο γιο της, Τρέβορ. Η Κιάρα τον θυμάται από τη μέρα που γεννήθηκε. Το αγόρι μεγαλώνει ουσιαστικά τα τελευταία χρόνια υπό την επίβλεψη της Κιάρα. Η μητέρα του εξαφανίζεται για μέρες και επιστρέφει χαμένη μέσα στις ουσίες. Έχοντας επωμιστεί και τη δική του φροντίδα, η Κιάρα προσπαθεί απεγνωσμένα να βρει δουλειά. Είναι μόνο δεκαεπτά χρονών, χωρίς εργασιακή εμπειρία. Το μόνο που εισπράττει είναι άρνηση και απόρριψη. Ο κλοιός γύρω της σφίγγει. Αποφασίζει να αναζητήσει δουλειά σε ένα μπαρ. Η ηλικία της θα είναι σκόπελος για μία ακόμη φορά. Μέσα στην απογοήτευση και την απελπισία της θα δει τη Λέισι, την πρώην κοπέλα του αδερφού της, η οποία εργάζεται ως σερβιτόρα σε αυτό το στριπτιτζάδικο. Τα ποτά που την κέρασε, η πεσμένη διάθεσή της, το λάγνο βλέμμα ενός θαμώνα και η Κιάρα θα κάνει σεξ για πρώτη φορά στο roof garden ενός παρακείμενου κτιρίου. Τα διακόσια δολάρια που της δίνει μόλις τελειώσουν θα την επαναφέρουν στην πραγματικότητα. Την οδήγησε εκεί, συνεβρέθηκε μαζί της επειδή πίστευε πως ήταν πόρνη. Μετά από αυτό το περιστατικό, η Κιάρα θα βρει τη λύση για το οικονομικό της αδιέξοδο στην πορνεία. Καθώς θα βυθίζεται στο σκοτεινό κόσμο της παράνομης αυτής ζωής, θα βρεθεί στο επίκεντρο μιας εσωτερικής αστυνομικής έρευνας. Θα της ζητηθεί να καταθέσει όσα γνωρίζει για ένα κύκλωμα αστυνομικών που δρουν στο Όκλαντ.
Παρά το νεαρό της ηλικίας της, η Λέιλα Μότλι καταφέρνει να αποτυπώσει με λόγο ηχηρό, ωμό, απαλλαγμένο από συναισθηματισμούς, τη σκληρή πραγματικότητα που βιώνουν άνθρωποι στο περιθώριαο της κοινωνίας, όπου κρατική μέριμνα και προστασία απουσιάζουν. Παιδιά, χωρίς δυνατότητες και επιλογές, βρίσκονται αντιμέτωπα με το σκληρό πρόσωπο ενός κόσμου αδηφάγου.
Στο στόχαστρο της Μότλι θα βρεθεί η αστυνομική βία/ διαφθορά/κατάχρηση εξουσίας/σεξουαλική εκμετάλλευση, η εγκατάλειψη μιας μερίδας ανθρώπων από το κράτος, η εξώθηση στην πορνεία και στο εμπόριο ναρκωτικών ως μοναδικό τρόπο επιβίωσης. Την ίδια στιγμή, στο τμήμα αυτό της πόλης, γίνονται έμμεσες προσπάθειες -μέσω υπέρμετρης αύξησης των ενοικίων- να απομακρυνθούν όσοι εμποδίζουν την αστική εξυγίανση και αναβάθμιση της περιοχής.
Χιμαιρικές προσδοκίες, όνειρα απατηλά, απέλπιδες προσπάθειες διαφυγής από έναν φαύλο κύκλο κοινωνικού αποκλεισμού περιγράφονται ρεαλιστικά με τη σύγχρονη, αιχμηρή, καυστική γραφή της Λέιλα Μότλι. Μέσα σε ένα εχθρικό και αφιλόξενο περιβάλλον αλλοτρίωσης θύλακες ανθρωπιάς, καλοσύνης δημιουργούνται προφυλλάσσοντας την ελπίδα για αλλαγή.
H ΛΕΪΛΑ ΜΟΤΛΙ γεννήθηκε το 2003 στο Όκλαντ της Καλιφόρνια, όπου εξακολουθεί να ζει και να εργάζεται. Το ΝΥΧΤΟΠΕΡΠΑΤΗΜΑΤΑ, το πρώτο της μυθιστόρημα, ήταν υποψήφιο για το Βραβείο Booker το 2022, βρέθηκε στη λίστα των μπεστ σέλερ των New York Times και επιλέχθηκε ως τίτλος για τη Λέσχη Ανάγνωσης της Όπρα. Σε ηλικία δεκαπέντε ετών, το 2018, η Μότλι ανακηρύχθηκε Διακεκριμένη Νεαρή Ποιήτρια του Όκλαντ, τίτλος για τον οποίο ήταν υποψήφια ακόμα δύο χρονιές. Έχει παρουσιάσει το ποιητικό της έργο και έχει συμμετάσχει σε διάφορα εργαστήρια ποίησης, ενώ έχει δημοσιεύσει ποιήματά της σε διάφορα περιοδικά και ανθολογίες στις ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων και στους New York Times. Άρχισε να γράφει το ΝΥΧΤΟΠΕΡΠΑΤΗΜΑΤΑ σε ηλικία δεκαεφτά ετών και εξέδωσε το βιβλίο πριν κλείσει τα είκοσι. Έχει γράψει άλλα δύο μυθιστορήματα, τα οποία ολοκλήρωσε όσο ήταν μαθήτρια στο λύκειο και ακόμη δεν έχουν εκδοθεί.
Οπισθόφυλλο
Η Κιάρα κι ο αδερφός της ο Μάρκους τα βγάζουν με το ζόρι πέρα σε ένα συγκρότημα διαμερισμάτων στο ανατολικό Όκλαντ, που, παρά την ονομασία του, Regal-Hi, μόνο “βασιλικό” δεν είναι. Και οι δυο έχουν παρατήσει το σχολείο, με την οικογένειά τους να ‘χει διαλυθεί από τον θάνατο και τη φυλακή.
Ενώ όμως ο Μάρκους ονειρεύεται να γίνει σταρ της ραπ, η Κιάρα ψάχνει για δουλειά για να πληρώνει το νοίκι, που έχει υπερδιπλασιαστεί, και να προσφέρει φαγητό κι ασφάλεια σ’ ένα εννιάχρονο γειτονόπουλο εγκαταλειμμένο από τη μητέρα του. Μια νύχτα, ό,τι αρχίζει σαν παρεξήγηση μ έναν ξένο, υπό την επήρεια του αλκοόλ, μετατρέπεται σε δουλειά που η Κιάρα ποτέ δε διανοήθηκε πως την ήθελε, αλλά τώρα τη χρειάζεται απελπισμένα: το νυχτερινό “πεζοδρόμιο”. Κι ο κόσμος της καταρρέει κι άλλο, όταν το όνομά της βγαίνει στην επιφάνεια σε μια έρευνα, που αποκαλύπτει πως αυτή είναι ο βασικός μάρτυρας σ’ ένα τεράστιο σκάνδαλο μέσα στην αστυνομία του Όκλαντ.
Γεμάτα ακατέργαστη ομορφιά κι ένταση που ηλεκτρίζει, και με μια ευαισθησία βαθιά συγκινητική, το ΝΥΧΤΟΠΕΡΠΑΤΗΜΑΤΑ σηματοδοτεί τη συγκλονιστική ανάδυση μιας φωνής που όμοια της δεν έχουμε ακούσει ξανά.
