Έντονες αντιδράσεις για τον εκπατρισμό χιλιάδων ανθρώπων της μειονότητας Rohingya
Με αμείωτη ένταση συνεχίζονται οι εκδιώξεις των Rohingya από την κυβέρνηση της Μιανμάρ, γεγονός που εγείρει έντονες ανησυχίες και αντιδράσεις τόσο σε οργανώσεις όπως η Διεθνής Αμνηστία και το Διεθνές Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όσο και στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Υπολογίζεται πως σχεδόν 90,000 άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, κυρίως στην επαρχία Rakhine της χώρας και να καταφύγουν στο γειτονικό Μπαγκλαντές τις τελευταίες 10 ημέρες, ως απόρροια της διαμάχης που έχει ξεσπάσει ήδη από τον Οκτώβριο του περασμένου έτους μεταξύ του στρατού της χώρας και της μειονότητας Rohingya.
Οι Rohingya αποτελούν μουσουλμανική μειονότητα του κράτους της Μιανμάρ και κατοικούν κυρίως στην επαρχία Rakhine, η οποία βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της χώρας. Θεωρούν πως έλκουν την καταγωγή τους από Άραβες εμπόρους, οι οποίοι έφτασαν στη νοτιοανατολική Ασία τον 15ο αιώνα. Ωστόσο, λόγω θρησκεύματος, η κυβέρνηση της Μιανμάρ (της οποίας οι κάτοικοι στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι Βουδιστές) τους θεωρεί παράτυπους μετανάστες από το Μπανγκλαντές – εξαιτίας και της πολιτιστικής τους εγγύτητας- και δεν τους αναγνωρίζει ως μειονότητα. Αντίθετα, τους έχει στερήσει βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, όπως το δικαίωμα στην ανώτερη εκπαίδευση και στην ελεύθερη μετακίνηση, καθώς και δεν τους αναγνωρίζει ως πολίτες του κράτους.
Η απαρχή των διακρίσεων και των διώξεων κατά των Rohingya χρονολογούνται ήδη από τη δεκαετία του 1970, όπου τα στρατιωτικά πραξικοπήματα διαδέχονταν το ένα το άλλο. Ωστόσο, η κατάσταση εκτραχύνθηκε από τον Οκτώβριο του 2016, όταν και πραγματοποιήθηκε επίθεση εναντίον συνοριοφυλάκων στην Rakhine, αφήνοντας 9 νεκρούς αστυνομικούς. Την ευθύνη είχε αναλάβει η οργάνωση Harakah al-Yaqin (σήμερα ονομάζεται ARSA), η οποία αποτελείται από μέλη της μειονότητας των Rohingya και σκοπός τους είναι η αναγνώριση τους ως ξεχωριστή εθνότητα και η ίδρυση αυτόνομου κράτους. Αν και δεν είναι απόλυτα εξακριβωμένο, υπάρχουν εικασίες πως η ARSA λαμβάνει χρηματική και υλική υποστήριξη – κυρίως οπλισμό – από ισλαμιστικές ομάδες και οργανώσεις εκτός Μιανμάρ (κυρίως από Πακιστάν, Αφγανιστάν και Μαλαισία). Η ίδια η οργάνωση αρνείται κατηγορηματικά κάθε απόπειρα σύνδεσής της με ακραία ισλαμιστικά στοιχεία.
Η ίδια η φύση της επίθεσης ήταν αρκετή ώστε να ξεκινήσει ένας νέος κύκλος αίματος και διώξεων με στόχο τη μειονότητα Rohingya. Από την ημέρα της επίθεσης έως σήμερα, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους ή έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα χωριά τους υπό το φόβο των επιθέσεων από τις κυβερνητικές ένοπλες δυνάμεις στην επαρχία Rakhine. Υπολογίζεται μάλιστα πως ο αριθμός των ανθρώπων που θα καταφύγουν στο γειτονικό Μπαγκλαντές την ερχόμενη εβδομάδα θα ανέλθει στον αριθμό ρεκόρ των 15,000 την ημέρα. Ο αριθμός αυτός θα έρθει να προστεθεί στους δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που στεγάζονται υπό άθλιες συνθήκες σε πρόχειρους καταυλισμούς στα σύνορα Μιανμάρ και Μπανγκλαντές.
Το Μπανγκλαντές, λόγω των διπλωματικών δεσμών που έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια με την κυβέρνηση της Μιανμάρ δεν δέχεται την εισροή τους στο έδαφός του, ενώ οι στρατιωτικές δυνάμεις της Μιανμάρ έχουν ήδη προσπαθήσει να μπλοκάρουν την φυγή των Rohingya από το έδαφός της Μιανμάρ, ακολουθώντας βάρβαρες πρακτικές με στόχο την εξόντωσή τους. Τα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών έχουν καταστεί “νεκρή ζώνη”, ενώ πλέον γίνεται λόγος για πολιτική εθνοκάθαρσης παρόμοια με αυτήν του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας. Πολλές μη κυβερνητικές οργανώσεις έχουν εκφράσει τις ανησυχίες τους σχετικά με την ασφάλεια του άμαχου πληθυσμού, ενώ καταγγέλλουν την κυβέρνηση για παρακώλυση των δραστηριοτήτων τους με σκοπό την ανακούφιση του πληγέντος πληθυσμού. Μάλιστα, η Μιανμάρ προέβη στον αποκλεισμό κάθε πιθανής επισιτιστικής βοήθειας προερχόμενη από τα Ηνωμένα Έθνη, καθιστώντας αρκετά σαφείς τις προθέσεις της απέναντι στη διωκόμενη μειονότητα.
Η παραπάνω κατάσταση έχει ως αποτέλεσμα την ασφυκτική πίεση της διεθνούς κοινότητας προς την Aung San Suu Kyi, επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου και της γυναίκας που ουσιαστικά κυβερνά την Μιανμάρ. Κάτοχος Νόμπελ Ειρήνης, η Suu Kyi έχει συγκεντρώσει στο πρόσωπό της τα πυρά άλλων πολιτικών (όπως του προέδρου της Τουρκίας Recep Tayyip Erdogan, του εμίρη του Κατάρ και του Προέδρου της Ινδονησίας Joko Widodo), αλλά και ανθρώπων με κοινωνική, θρησκευτική και πολιτική προσφορά (όπως της Malala Yousafzai και του Πάπα Φραγκίσκου), καθώς δεν έχει κατορθώσει να διαχειριστεί επιτυχώς την ανθρωπιστική κρίση στην οποία έχει περιέλθει το κράτος της Μιανμάρ μετά και από την ένταση του εκπατρισμού των Rohingya από τις στρατιωτικές δυνάμεις της χώρας. Αξίζει να σημειωθεί πως η εκλογή της Suu Kyi στις εκλογές του 2015 αποτέλεσε ένα πολύ σημαντικό γεγονός για τη Μιανμάρ και είχε χαρακτηριστεί “ελπιδοφόρα”. Ούσα η ίδια θύμα του στρατιωτικού καθεστώτος της Μιανμάρ, είχε συλληφθεί και τεθεί σε κατ’οίκον περιορισμό για την ακτιβιστική και αντικαθεστωτική της δράση και η στάση της σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί στην Μιανμάρ έχει δεχθεί έντονες επικρίσεις.
Παρά τη φαινομενική αδυναμία ελέγχου της κατάστασης, πρέπει να ληφθεί υπόψιν πως η Suu Kyi δεν έχει έλεγχο πάνω στις ένοπλες δυνάμεις του κράτους. Οι τελευταίες ασκούν πολύ σημαντική επιρροή σε κρατικά θέματα, όπως η ασφάλεια και η φύλαξη των συνόρων. Παρόλο που το κόμμα της κέρδισε την απαιτούμενη πλειοψηφία, οι έδρες που καταλαμβάνουν οι δυνάμεις του στρατού στο κοινοβούλιο της Μιανμάρ αντιστοιχούν στο 25% του συνολικού κοινοβουλευτικού σώματος. Το γεγονός αυτό, καθιστά δύσκολη την ευδοκίμηση κάθε γόνιμου διαλόγου σχετικά με το ζήτημα των Rohingya.
