Εικόνα:https://pixabay.com/el/photos/
Λένε πως «τα μάτια δεν λένε ποτέ ψέματα». Και πράγματι, το βλέμμα αποτελεί έναν από τους ισχυρότερους μη λεκτικούς τρόπους επικοινωνίας. Χωρίς λέξεις, αποκαλύπτει σκέψεις, συναισθήματα και διαθέσεις που συχνά μένουν κρυφές πίσω από τις λέξεις…
Η ψυχολογία του βλέμματος
Οι ψυχολόγοι συμφωνούν ότι η οπτική επαφή είναι καθοριστική για τις ανθρώπινες σχέσεις.
Ένα βλέμμα μπορεί:
- να δημιουργήσει εμπιστοσύνη ή δυσπιστία
- να φανερώσει έλξη ή αδιαφορία,
- να λειτουργήσει ως πρόσκληση για επικοινωνία ή ως όριο απόστασης.
Η νευροψυχολογία του βλέμματος
Η νευροψυχολογία δείχνει ότι η οπτική επαφή δεν είναι μόνο κοινωνικό φαινόμενο, αλλά έχει και βιολογική βάση. Όταν δύο άνθρωποι κοιτιούνται στα μάτια, ενεργοποιούνται περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την ενσυναίσθηση και την αναγνώριση συναισθημάτων. Παράλληλα, αυξάνεται η παραγωγή οξυτοκίνης της «ορμόνης της σύνδεσης» ενισχύοντας το αίσθημα εμπιστοσύνης.
Έρευνες δείχνουν ότι η διάρκεια και η ένταση του βλέμματος επηρεάζουν το πώς μας αντιλαμβάνεται ο άλλος.
Ένα σταθερό, αλλά όχι επίμονο, βλέμμα συνδέεται με αυτοπεποίθηση. Αντίθετα, η αποφυγή του δείχνει συχνά αμηχανία, φόβο ή έλλειψη ενδιαφέροντος.
Βλέμμα και συναισθήματα
Το βλέμμα έχει τη δύναμη να «μεταφέρει» συναισθήματα. Χαρά, θλίψη, θαυμασμό,θυμό, όλα καθρεφτίζονται στα μάτια. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές φορές μπορούμε να καταλάβουμε τη διάθεση κάποιου προτού καν μιλήσει.
Το βλέμμα στην καθημερινότητα
Σκεφτείτε ένα πρώτο ραντεβού: πριν ακουστεί η πρώτη λέξη, το βλέμμα είναι εκείνο που αποκαλύπτει ειλικρίνεια, ενδιαφέρον ή δισταγμό. Ένα χαμόγελο χωρίς ματιά μοιάζει κενό, ενώ μια σιωπηλή αλλά σταθερή ματιά μπορεί να πει «είμαι εδώ, σε προσέχω».
Το βλέμμα στη θεραπεία και την καθημερινή ζωή
Στην ψυχοθεραπεία, η επαφή με τα μάτια είναι εργαλείο που ενισχύει την εμπιστοσύνη ανάμεσα σε θεραπευτή και θεραπευόμενο. Στην καθημερινότητα, μπορεί να είναι το πρώτο βήμα για μια σχέση – φιλική, επαγγελματική ή ερωτική.
Το βλέμμα είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή κατεύθυνση των ματιών. Είναι ένας ζωντανός διάλογος ανάμεσα σε ψυχές, που λειτουργεί άλλοτε ως γέφυρα και άλλοτε ως τείχος…Τελικά το βλέμμα μιλάει….ποιο πολύ από όσο μιλάει το στόμα…
Πηγή:Affective Eye Contact: An Integrative Review Front Psychol. 2018. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30210410/
