
Ο Τζέιμς Μέρεντιθ είναι ένας αληθινός ακτιβιστής που αφιέρωσε τη ζωή του στον αγώνα υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών. Έγινε παγκοσμίως γνωστός το 1962, όταν κατάφερε να γίνει ο πρώτος Αφροαμερικανός φοιτητής στο πανεπιστήμιο του Μισισιπή, στο οποίο είχε αιτηθεί επανειλημμένως και απορριπτόταν εξαιτίας του χρώματός του. Κέρδισε τελικώς την εγγραφή του στο ίδρυμα μετά από δικαστικές μάχες ετών. Η είσοδος του στο πανεπιστήμιο του Μισισιπή «Ole Miss», συνοδεύτηκε από εξέγερση με απολογισμό δυο νεκρούς και δεκάδες τραυματίες. Ο Μέρεντιθ πιστεύει από παιδί ότι έχει μια αποστολή στον κόσμο, και την πεποίθησή του αυτή την τιμά και την υπηρετεί με αφοσίωση όλα τα χρόνια της ζωής του. Η δήλωσή του σε κάποια συνέντευξη περικλείει την φιλοσοφία του, αλλά και την παραίνεσή του προς όλους:
You only have a good society when everybody’s business is everybody’s business.
Τα πρώτα χρόνια και η αποστολή του
Τον Ιούνιο του 1933 γεννιέται στο Kosciusko του Mississippi ο Αφροαμερικανός Τζέιμς Χάουαρντ Μέρεντιθ σε μια εποχή και σε μια περιοχή όπου ο ρατσισμός βρίσκεται σε έξαρση. Μεγαλώνει σε μια φάρμα μαζί με τους γονείς και τα εννιά αδέρφια του σε δύσκολες συνθήκες και με έντονες χριστιανικές αντιλήψεις. Το 1951 αποφοιτά από το σχολείο και αμέσως κατατάσσεται στην πολεμική αεροπορία των Ηνωμένων Πολιτειών όπου και υπηρετεί ως το 1960.
Ένα περιστατικό που του συνέβη σε νεαρή ηλικία θα γίνει η αφορμή να αντιληφθεί από νωρίς την αποστολή του σε αυτόν τον κόσμο. Ταξιδεύοντας μια μέρα με το τρένο εξαναγκάστηκε να σηκωθεί από τη θέση του και σπρώχτηκε στο πίσω μέρος του βαγονιού μόνο και μόνο επειδή ήταν μαύρος. Αυτή η εμπειρία τον στιγμάτισε και τον πείσμωσε κι έβαλε στόχο της ζωής του να αγωνιστεί κατά των φυλετικών διακρίσεων και υπέρ των ίσων δικαιωμάτων για όλους.

Ο αγώνας του Τζέιμς Μέρεντιθ και ο πόλεμος εναντίον του
Μετά τη λήξη της θητείας του στην Πολεμική Αεροπορία, ο Τζέιμς Μέρεντιθ εγγράφηκε στο Jackson State College, ένα αφρικανό-αμερικανικό σχολείο στο Μισισιπή, όπου παρακολούθησε μαθήματα για δύο χρόνια κι αργότερα το 1962 αποφάσισε να υποβάλει αίτηση για άλλη μια φορά στο πανεπιστήμιο Ole Miss του Μισισιπή. Είχαν προηγηθεί άλλες δύο αιτήσεις το 1961, όταν ο Τζέιμς Μέρεντιθ εμπνευσμένος από έναν λόγο του John F. Kennedy άρχισε να απευθύνεται στο συγκεκριμένο πανεπιστήμιο σκοπεύοντας να επιμείνει στα πολιτικά του δικαιώματα και στο δικαίωμά του να φοιτήσει στο συγκεκριμένο ίδρυμα, οι οποίες όμως απορρίφθηκαν κάτω από την κουλτούρα του φυλετικού διαχωρισμού του κράτους. Εκείνη την περίοδο στην πολιτεία βρισκόταν ακόμα σε ισχύ, αν και παράνομα, ο διαχωρισμός των φοιτητών σε λευκούς και μαύρους, οι οποίοι παρακολουθούσαν μαθήματα στα αντίστοιχα ορισμένα πανεπιστήμια, παρόλο που από το 1954 το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ είχε αποφανθεί ότι ο διαχωρισμός στα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα ήταν αντισυνταγματικός.
Το 1961 ξεκίνησε ο δικαστικός αγώνας του Μέρεντιθ με την υποστήριξη του Medgar Evers, ο οποίος ήταν ο επικεφαλής της NAACP (National Association for the Advancement of Colored People) και ακτιβιστής, καταθέτοντας αγωγή στο αμερικανικό Περιφερειακό Δικαστήριο για τη Νότια Περιφέρεια του Μισισιπή. Ο Τζέιμς Μέρεντιθ ισχυρίστηκε ότι το πανεπιστήμιο τον είχε απορρίψει μόνο λόγω της φυλής του, ενώ ο ίδιος είχε μια εξαιρετικά επιτυχημένη στρατιωτική θητεία, όπως επίσης και επιτυχημένες ακαδημαϊκές σπουδές. Η υπόθεση περάστηκε από πολλές ακροάσεις, μετά τις οποίες το Αμερικανικό Εφετείο αποφάσισε ότι ο Μέρεντιθ είχε το δικαίωμα να γίνει δεκτός στο πανεπιστήμιο του Μισισιπή. Κατόπιν το κράτος έκανε έκκληση στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, το οποίο υποστήριξε την απόφαση του εφετείου.
Παρ’ όλα αυτά, η είσοδός του στο ίδρυμα αποκλείστηκε από τους πανεπιστημιακούς αξιωματούχους, όπως και από τον διαχωριστικό κυβερνήτη Ross Barnett, ο οποίος είχε διοριστεί ως γραμματέας. Στις 13 Σεπτεμβρίου, στην τηλεόραση ο Barnett δήλωνε:
Σε όλη την ιστορία δεν υπάρχει ούτε μια περίπτωση όπου η λευκή φυλή να επέζησε της κοινωνικής φυλετικής ενσωμάτωσης. Δεν θα πιούμε από το ποτήρι της γενοκτονίας… Θα πρέπει είτε να υποταχθούμε στις παράνομες επιταγές της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, είτε να σταθούμε σαν άνδρες και να τους πούμε ποτέ! … Κανένα σχολείο δεν θα ενσωματωθεί στο Μισισιπή, ενώ εγώ είμαι ο κυβερνήτης σας!
Advertising
Στις 20 Σεπτεμβρίου, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση εξέδωσε διαταγή κατά της επιβολής του νόμου και των δύο διαταγμάτων των κρατικών δικαστηρίων που είχαν απαγορεύσει την εγγραφή του Τζέιμς Μέρεντιθ, όμως απορρίφθηκε και πάλι από τον κυβερνήτη Barnett. Ακολούθησαν μέρες διαπραγματευτικής έντασης. Τελικώς, μετά από μια σειρά τηλεφωνημάτων μεταξύ του γενικού εισαγελέα των ΗΠΑ Robert F. Kennedy και του κυβερνήτη Barnett μεταξύ 27 Σεπτεμβρίου και 1 Οκτωβρίου, ο δεύτερος απρόθυμα συμφώνησε να επιτρέψει να εγγραφεί ο Μέρεντιθ στο πανεπιστήμιο.

Η εξέγερση του Ole Miss
Στις 30 Σεπτέμβρη του 1962 ο Τζέιμς Μέρεντιθ εισέρχεται τελικά στο πανεπιστήμιο συνοδευόμενους από πεντακόσιους στρατιωτικούς κατ’ εντολή του Robert Kennedy για την προστασία του ίδιου, αλλά και για το σοβαρό ενδεχόμενο ταραχών. Ωστόσο, η ένταση των προηγούμενων ημερών είχε ήδη διαμορφώσει το κλίμα και πια ήταν αργά. Ο φόβος του Kennedy ότι μπορεί να υπάρξει ένας «μίνι-εμφύλιος πόλεμος» μεταξύ των στρατευμάτων του στρατού των Η.Π.Α. και των ένοπλων διαδηλωτών, δυστυχώς θα έβγαινε αληθινός. Ο κυβερνήτης Barnett είχε καλλιεργήσει το έδαφος κινούμενος μυστικά και ήδη ομάδες ρατσιστών κατευθύνονταν με τα αυτοκίνητα τους στην πανεπιστημιούπολη με αυτοκόλλητα και σημαίες που δήλωναν ότι «ο Νότος θα ανέβει και πάλι» και φωνάζοντας συνθήματα υπέρ της επίθεσης σε έγχρωμους.
Η φοιτητική διαδήλωση που έλαβε χώρα αργότερα την ίδια μέρα πυροδότησε περισσότερο την κατάσταση η οποία πια γινόταν ανεξέλεγκτη με τις ταραχές ήδη να έχουν ξεκινήσει και να εξελίσσονται επικίνδυνα και μάλιστα με το σοβαρό ενδεχόμενο να επεκταθούν και σε άλλες περιοχές. Πυροβολισμοί, φωτιές και δακρυγόνα, δημιούργησαν μια ατμόσφαιρα πολέμου γύρω από τον χώρο του πανεπιστημίου. Κατά τη διάρκεια της πρώτης νύχτας των ταραχών, το ένα τρίτο των Αμερικανών στρατιωτών που βρέθηκαν στην εξέγερση τραυματίστηκε και δυο άνδρες δολοφονήθηκαν. Πρόκειται για τον Γάλλο δημοσιογράφο Paul Guihard, που βρέθηκε πίσω από το κτίριο του λυκείου, τραυματισμένος από πυροβολισμό στο πίσω μέρος του σώματός του και για τον 23χρονο Ray Gunter, έναν λευκό επισκευαστή τζακιών που είχε επισκεφτεί την πανεπιστημιούπολη από περιέργεια, ο οποίος βρέθηκε με μια σφαίρα στο μέτωπό του.

Ο αγώνας δικαιώνεται αλλά συνεχίζεται
Την 1η Οκτωβρίου 1962, ο Τζέιμς Μέρεντιθ έγινε ο πρώτος Αφροαμερικανός φοιτητής που εισήχθη στο Πανεπιστήμιο του Μισισιπή και παρακολούθησε το πρώτο του μάθημα, αυτό της αμερικανικής ιστορίας. Αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο στις 18 Αυγούστου 1963 με πτυχίο πολιτικών επιστημών. Ωστόσο, δεν έπαψε να αγωνίζεται για το δικαίωμα όλων στην ισότητα. Οι φυλετικές συγκρούσεις εξάλλου συνεχίστηκαν και τα χρόνια που ακολούθησαν και μάλιστα το πρόβλημα οξύνθηκε το 1966, αφού κατά το προηγούμενο έτος είχε δολοφονηθεί ο ηγέτης των μαύρων Μάλκολμ Χ.

Στις 7 Ιουνίου του 1966 και ενώ ο Τζέιμς Μέρεντιθ περπατούσε στους δρόμους του Χερνάντο στο Μισισιπή, κρατώντας την Βίβλο και κηρύττοντας τα φιλειρηνικά του μηνύματα, έγινε απόπειρα δολοφονίας εναντίον του από την οποία σώθηκε από θαύμα παρά τις σφαίρες στην πλάτη και τα πόδια. Μάλιστα, ο φωτογράφος Τζακ Τορνέλ κατάφερε και τράβηξε φωτογραφία τη στιγμή που ο Μέρεντιθ σφάδαζε από του πόνους πεσμένος στο οδόστρωμα ακριβώς μετά το σοκαριστικό περιστατικό. Ο Τόρνελ γι’ αυτήν την φωτογραφία κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ το 1967.

Σήμερα ο Τζέιμς Μέρεντιθ είναι 86 ετών. Εξακολουθεί να ζει στο Μισισιπή και να αγωνίζεται για τα ίσα δικαιώματα των ανθρώπων με την ίδια πίστη στην αποστολή του που είχε και στο ξεκίνημά του.
Ακολουθεί ένα μικρό ντοκιμαντέρ με τον ίδιο τον Τζέιμς Μέρεντιθ να μιλά για εκείνες τις μέρες ( υπότιτλοι στα αγγλικά):
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο:
Ole Miss 1962, Integration Riots. Ανακτήθηκε από https://olemissintegration.weebly.com/ (τελευταία πρόσβαση 18.9.2019)
James Meredith. Ανακτήθηκε από https://en.wikipedia.org/wiki/James_Meredith (τελευταία πρόσβαση 18.9.2019)
Τζέιμς Μέρεντιθ. Ανακτήθηκε από https://el.wikipedia.org/wiki/Τζέιμς_Μέρεντιθ (τελευταία πρόσβαση 18.9.2019)