Μάλκολμ Χ: Ο άνθρωπος που άλλαξε την Μαύρη Αμερική

Ο Μάλκολμ Λιτλ, όπως ήταν το όνομα του αρχικά προτού αλλάξει σε Μάλκολμ Χ, γεννήθηκε στην Ομάχα της πολιτείας Νεμπράσκα στις Η.Π.Α. στις 19 Μαΐου του 1925. Όταν ήταν ακόμα μωρό, η οικογένεια μετακόμισε στο Λάνσινγκ του Μίσιγκαν. Ο Μάλκολμ στην ηλικία των 6 χρονών χάνει τον πατέρα του σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα (που θεωρείται εσκεμμένη ενέργεια λευκών που άνηκαν στην ρατσιστική οργάνωση Black Legion), ο οποίος ήταν και ακτιβιστής υπέρ των δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών. Στα 13 του,η μητέρα του θα εισαχθεί σε ψυχιατρείο και ο Μάλκολμ μαζί με τα αδέρφια του θα σταλούν σε μια σειρά από ανάδοχες οικογένειες.Αργότερα ο Μάλκολμ θα μετακομίσει στο Ρόξμπερι της Βοστώνης όπου θα μείνει με την ετεροθαλή αδερφή του, Έλλα. Εκεί κατά την διάρκεια της εφηβείας του θα επιδοθεί σε μια σειρά ληστειών και εμπορίου ναρκωτικών που θα τον οδηγήσουν εν τέλει στην φυλακή το 1946 για ληστεία.

Στην φυλακή ο Μάλκολμ θα υποστεί μια μετατροπή που οφειλόταν σε αλληλεπιδράσεις που είχε με άλλους κρατούμενους και ιδιαίτερα με τον Τζον Μπέμπρι. Αρχίζει να διαβάζει βιβλία και να βελτιώνει τις ρητορικές του ικανότητες. Αυτό που τον επηρέασε περισσότερο όμως ήταν οι συζητήσεις που έκανε μέσω αλληλογραφίας με τον αδερφό του,Ρέτζιναλντ. Ο Ρέτζιναλντ ήταν μέλος του Έθνους του Ισλάμ στο Ντιτρόϊτ .Το Έθνος του Ισλάμ ήταν ένα αφροαμερικάνικο κίνημα που συνδύαζε στοιχεία της θρησκείας του Ισλάμ και στοιχεία μαύρου εθνικισμού. Ο Μάλκολμ εισχωρεί στο κίνημα και ταυτόχρονα σταματάει να καπνίζει, να τζογάρει και να τρώει χοιρινό. Ακόμη αλλάζει το όνομα του από Μάλκολμ Λιτλ σε Μάλκολμ Χ, ισχυριζόμενος πως το ”Λιτλ” είναι όνομα που δόθηκε σε αυτόν και στους προγόνους του από τους λευκούς δουλοκτήτες τους.

Ο Μάλκολμ Χ και το Έθνος του Ισλάμ

Μετά την αποφυλάκιση του το 1952,ο Μάλκολμ Χ αναδεικνύεται σε ηγετική φυσιογνωμία του κινήματος και το οδηγεί στην περίοδο της μεγαλύτερης αύξησης και επιρροής του. Την ίδια χρονιά, συναντά στο Σικάγο τον ηγέτη του Έθνους του Ισλάμ, Ελάϊζα Μοχάμεντ με τον οποίο συμφωνούν στην οργάνωση και ίδρυση ναών για το Έθνος σε διάφορες μεγάλες πόλεις των Η.Π.Α.

Ο Μάλκολμ Χ κατάφερε να στρατολογήσει στο κίνημα τον παγκόσμιο πρωταθλητή βαρέων βαρών, Κάσιους Κλέϊ, ο οποίος βαφτίστηκε μουσουλμάνος και άλλαξε το όνομα του σε Μοχάμεντ Αλί. Η ίδρυση της εφημερίδας «Muhammad Speaks» έδωσε στον Μάλκολμ (εκτός από έσοδα και μέσο στρατολόγησης) το βήμα για να αναπτύξει ορισμένα δόγματα για το έμφυτο κακό των λευκών καθώς και την φυσική ανωτερότητα των μαύρων. Ο Μάλκολμ Χ γρήγορα ανελίχθηκε σε ιερέας του ναού της Βοστώνης και του ναού του Χάρλεμ ενώ παράλληλα ο Ελάϊζα του απένειμε τον τίτλο του Εθνικού Αντιπροσώπου του Έθνους του Ισλάμ που τον έκανε δεύτερο στην ιεραρχία μετά τον τελευταίο. Την περίοδο εκείνη το Έθνος ισχυριζόταν πως έχει στις τάξεις του 500.000 μέλη,αριθμός που βέβαια αμφισβητείται.

Με την ιδιαίτερα χαρισματική προσωπικότητα του και την ρητορική του δεινότητα ο Μάλκολμ Χ επιδίδεται σε δημόσια κηρύγματα στους δρόμους του Χάρλεμ καθώς και σε πανεπιστήμια (π.χ Χάρβαρντ, Οξφόρδη) και εκφράζει τον θυμό, την σύγχυση και την πικρία των Αφροαμερικάνων την περίοδο του μεγάλου ζητήματος των πολιτικών δικαιωμάτων την δεκαετία 1955-1965. Δέχθηκε σκληρή κριτική από την αμερικανική κοινωνία λόγω ορισμένων ακραίων απόψεων του. Ο ίδιος διαφωνούσε με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ιδιαίτερα στα ζητήματα της πολιτικής της μη βίας και της ενσωμάτωσης τον Αφροαμερικάνων στην αμερικανική κοινωνία. Ο Μάλκολμ Χ επιζητούσε από την άλλη από τους ακόλουθους του να αμυνθούν με κάθε μέσο. Μέσω της επιρροής του Έθνους του Ισλάμ ο Μάλκολμ βοήθησε να αλλάξουν οι όροι με τους οποίους γίνεται η αναφορά στους Αμερικανούς που προέρχονταν από την Αφρική. Οι όροι «έγχρωμος» και «νέγρος»  άλλαξαν σε «μαύρος» και «Αφροαμερικάνος».

Τα τελευταία χρόνια και η δολοφονία του

Το 1963 ξεκίνησαν κάποιες προστριβές στην σχέση του Μάλκολμ Χ με τον Ελάϊζα Μοχάμεντ όσον αφορά κυρίως την πολιτική κατεύθυνση του κινήματος. Ο Μάλκολμ υποστήριζε πως έπρεπε να αναλάβουν μια πιο ενεργή δράση στις διαδηλώσεις του κινήματος πολιτικών δικαιωμάτων και όχι να παραμείνουν κριτές στα παρασκήνια. Η σχέση των δύο χειροτέρευσε μετά τις ατασθαλίες του Ελάϊζα που παραβίαζαν τον ηθικό κώδικα του κινήματος. Ο τελευταίος είχε εξώγαμα παιδιά με έξι από τις γραμματείς του, δύο εκ των οποίων του έκαναν μήνυση για αναγνώριση πατρότητας. Ακόμη ο Μάλκολμ Χ προέβη σε μια ατυχή δήλωση σχετικά με την δολοφονία του Προέδρου Κένεντι κάτι που οδήγησε στην επιβολή από τον Ελάϊζα μιας περιόδου σιωπής, διάρκειας 90 ημερών. Αναμενόμενα, η διάλυση των σχέσεων των δύο αντρών έγινε μόνιμη.

Ο Μάλκολμ αποχώρησε από το Έθνος τον Μάρτιο του 1964. Την ίδια χρονιά ταξίδεψε στην Μέκκα, όπου αποδέχθηκε το δόγμα του Σουνιτικού Ισλάμ και απέκτησε το επίθεμα “-χάτζη” με αποτέλεσμα την μετονομασία του σε ελ-Χατζ Μαλίκ ελ-Σαμπάζ. Επίσης το 1964 ταξίδεψε και στην Αφρική όπου απευθύνθηκε στον Οργανισμό Αφρικανικής Ενότητας και το 1965 ίδρυσε στις Η.Π.Α τον Οργανισμό Αφροαμερικάνικης Ενότητας ώστε να διεθνοποιήσει τα δεινά που αντιμετωπίζουν οι Αφροαμερικανοί και η συζήτηση να μεταφερθεί από τα πολιτικά δικαιώματα στα ανθρώπινα δικαιώματα. Μετά τα ταξίδια αυτά ο Μάλκολμ Χ αναθεώρησε για μερικές απόψεις του. Πλέον πίστευε πως με βάση το ορθόδοξο Ισλάμ μπορούσαν να συνεργαστούν και να συμβιώσουν άτομα διαφορετικής φυλής και χρώματος απαλλαγμένα από κάθε είδους ρατσισμό με πυλώνες την δικαιοσύνη και την ελευθερία.

Η συνεχώς αυξανόμενη εχθρότητα μεταξύ του Μάλκολμ Χ και του Έθνους του Ισλάμ μετά την αποχώρηση του οδήγησε σε απειλές και βίαιες αντιδράσεις προς το πρόσωπο του. Στις 21 Φεβρουαρίου του 1965 ο Μάλκολμ Χ δολοφονείται, κατά την διάρκεια μιας διάλεξης του στο Χάρλεμ της Νέας Υόρκης, από τρία μέλη του Έθνους που καταδικάστηκαν για φόνο.

https://www.youtube.com/watch?v=wcRSOHmYq-k