«Hello, I’m Johnny Cash». Έτσι άνοιγε κάθε συναυλία του ο Τζόνι Κας. Χωρίς περιττές εισαγωγές. Γεννιέται στις 26 Φεβρουαρίου του 1932. Υπήρξε ένας από τους πιο επιδραστικούς μουσικούς του 20ου αιώνα. Από τα μεγαλύτερα ονόματα της country και του ροκ εν ρολ που πάντα είχε στην καρδιά του την γκόσπελ μουσική. Δεν ήταν μόνο ταπεινός μουσικός αλλά και άνθρωπος. Για αυτόν τον λόγο ο κόσμος τον αγάπησε. Ο Τζόνι Κας δεν τραγουδούσε, διηγούταν ιστορίες. Όταν η μουσική ξεκινούσε, το κοινό σώπαινε. Τα τραγούδια του και η μπάσα φωνή του «κουβαλάνε» μία τεράστια μουσική κληρονομιά και καταφέρνουν να μας ταξιδεύουν σε μία άλλη εποχή μέχρι και σήμερα.
Τα παιδικά χρόνια που στιγμάτισαν τον Τζόνι Κας και η ζωή πριν την επιτυχία
Μέλος μίας φτωχής οικογένειας, ο Τζόνι Κας είχε άλλα έξι αδέρφια. Γεννήθηκε στο Κίνγκσλαντ του Αρκάνσας αλλά σε ηλικία τριών ετών η οικογένειά του μετακόμισε στο Ντάιες. Από τα πέντε του δούλευε στα χωράφια της οικογένειας μαζεύοντας βαμβάκι. Στα διαλείμματα του άρεσε να ακούει ραδιόφωνο και να τραγουδάει. Έπιασε κιθάρα στα χέρια του στα 12. Η μητέρα του τον δίδαξε στην αρχή και αργότερα, κρυφά από τους υπόλοιπους, τον πήγαινε στο ωδείο. Πάντα του έλεγε ότι έχει ένα θεϊκό χάρισμα. Ο πατέρας του ήταν απόμακρος. Ο Κας δε θυμάται να παίρνει ούτε μία αγκαλιά. Η μόνη στιγμή που είδε τον πατέρα του να λυγίζει ήταν όταν ο μεγάλος γιός του, Τζακ, θα σκοτωθεί σε εργατικό ατύχημα. Ήταν μόλις 14 ετών.
Ο θάνατος του αδερφού του παρέμεινε για καιρό μία ανοιχτή πληγή για τον Κας. Ήταν ο μεγάλος αδερφός του, ο φίλος και μέντοράς του στη ζωή. Για καιρό ένιωθε ενοχή για τον χαμό του Τζακ. Θεωρούσε ότι η επιτυχία και όλα όσα απέκτησε συνέβησαν γιατί κατά κάποιο τρόπο έπρεπε να θυσιαστεί ο αδερφός του. Στα 18 του θα καταταγεί στην Αμερικανική Αεροπορία στο Τέξας. Με το ξέσπασμα του Ψυχρού Πολέμου θα μετατεθεί στη Δυτική Γερμανία. Εκεί, θα αποκωδικοποιεί τα μηνύματα των Σοβιετικών μέσω σημάτων Μορς. Ήταν ο πρώτος Δυτικός που πληροφορήθηκε τον θάνατο του Στάλιν. Μετά από τέσσερα χρόνια αποστρατεύεται και γυρίζει στις ΗΠΑ, αυτή τη φορά στο Τενεσί. Και εκεί είναι που ξεκινάνε όλα.
Η αρχή της καριέρας και η λαμπρή μουσική πορεία του Τζόνι Κας
Θα κάνει διάφορες δουλειές αλλά σύντομα θα καταλάβει ότι η μουσική είναι αυτό το οποίο είναι προορισμένος να κάνει στη ζωή του. Αρχίζει να τραγουδάει σε διάφορα μπαρ με άλλους δύο μουσικούς. Αργότερα, με την προσθήκη ενός ακόμα μέλους, θα γίνουν γνωστοί ως Johnny Cash and The Tennessee Three. Το 1955, ο Κας θα κάνει τις πρώτες ηχογραφήσεις σε στούντιο και θα κυκλοφορήσουν τα τραγούδια Hey Porter και Cry, Cry, Cry.
Το 1957 θα κυκλοφορήσει το πρώτο σόλο άλμπουμ του Johnny Cash with His Hot and Blue Guitar. Ο δίσκος περιέχει και το κομμάτι I Walk The Line, ένα από τα πιο γνωστά και εμπορικά τραγούδια του. Το συγκεκριμένο κομμάτι το έγραψε για τη σύζυγό του Βίβιαν, την οποία παντρεύτηκε λίγο μετά την επιστροφή του από τη Γερμανία. Μαζί απέκτησαν τέσσερις κόρες. Γνώρισε και συνεργάστηκε με κάποιους από τους πιο σημαντικούς μουσικούς όλων των εποχών, όπως ο Έλβις Πρίσλεϊ και ο Μπομπ Ντίλαν.
Η επιτυχία ήρθε εύκολα, σχεδόν αθόρυβα. Ο Κας έγραφε συνεχώς. Για αυτόν οι στίχοι ήταν το πιο σημαντικό μέρος σε ένα τραγούδι. Η πίστη του και τα παιδικά του βιώματα ήταν πάντα η βάση δημιουργίας του. Δεν είναι τυχαίο ότι αποτελεί έναν από τους πιο παραγωγικούς και πολυβραβευμένους καλλιτέχνες με 97 άλμπουμ σε όλη την καριέρα του.
Η «σκοτεινή» εποχή και ο έρωτας που τον έσωσε
Η επιτυχία του Κας ήρθε με ένα τίμημα. Ουσιαστικά, ζούσε στο δρόμο ταξιδεύοντας από πόλη σε πόλη για χάρη της περιοδείας του. Για να ανταπεξέλθει κατέφυγε στα χάπια και το αλκοόλ. Τα προβλήματα στο γάμο του γινόντουσαν εντονότερα. Για τις κόρες του ήταν απλώς μια ανδρική φιγούρα που εμφανιζόταν στο σπίτι λίγες μέρες τον χρόνο. Ο ίδιος στα χρόνια που θα ακολουθήσουν θα δηλώσει ότι απέτυχε να υπάρξει ένας σωστός πατέρας για τα κορίτσια του. Το 1967 οριστικοποιήθηκε το διαζύγιο με τη Βίβιαν, με την οποία μέχρι και τον θάνατο του δε κρατήσαν καμία επαφή.
Οι καταχρήσεις συνεχιζόντουσαν. Τα μπλεξίματα του τον οδήγησαν στη σύλληψή του εφτά φορές, ενώ ενέδιδε εύκολα στο φλερτ των γοητευτικών θαυμαστριών που τον προσέγγιζαν. Η ψυχολογία του φαινόταν να καταρρέει. Σε συνέντευξή του εκμυστηρεύεται πως το 1967 προσπάθησε να αυτοκτονήσει. Είχε σκοπό να χαθεί μέσα σε μία σπηλιά στην οποία πολλοί είχαν χάσει τη ζωή τους κατά αυτόν τον τρόπο. Ωστόσο, κάποιοι δε πίστεψαν αυτήν την ιστορία.
Το πρόσωπο που κρατούσε ζωντανή την ελπίδα στην ψυχή του Κας ήταν η Τζουν Κάρτερ. Τραγουδίστρια και στιχουργός, συνόδευε τον Κας στα σόου από τις αρχές της δεκαετίας του ’60. Οι δυο τους είχαν αναπτύξει από νωρίς μία στενή σχέση. Το 1968 της κάνει πρόταση γάμου επί σκηνής και δύο χρόνια αργότερα γεννιέται ο γιός τους Τζoν. Ο Κας θα κάνει ένα διάλειμμα από τη σκηνή για να μεγαλώσει τον γιό του, προσπαθώντας να μην επαναλάβει τα λάθη του παρελθόντος. Η Κάρτερ τον στήριξε στη μάχη του με τις εξαρτήσεις. Για τον Κας η Τζουν ήταν η σωτήρας του, η αδελφή ψυχή του. Έμειναν μαζί μέχρι το τέλος της ζωής τους.
Ο «Άνδρας με τα Μαύρα» και ο ακτιβισμός μέσω της μουσικής
Ο Κας δε ξέχασε ποτέ τις ρίζες του. Γνώριζε τα προβλήματα του απλού κόσμου που πάλευε για ένα μεροκάματο και μία αξιοπρεπή ζωή. Η χαρακτηριστική ενδυμασία του με τα μαύρα ρούχα είχε να κάνει με όλα όσα έγραφε στα τραγούδια του. Ήταν μία ένδειξη θρήνου για όσα δυσάρεστα συνέβαιναν στην κοινωνία και η ανθρωπότητα δεν έκανε τίποτα για να τα ανατρέψει. Η φτώχεια, ο πόλεμος, ο θάνατος νέων ανθρώπων. Κάπως έτσι λοιπόν ο κόσμος άρχισε να τον αποκαλεί ως τον «Άνδρα με τα Μαύρα», με αφορμή κιόλας το ομώνυμο τραγούδι του, Man in Black.
Τραγουδούσε και μιλούσε ανοιχτά για όσα τον ενοχλούσαν. Δεν έβρισκαν όλα σύμφωνο το κοινό του με αποτέλεσμα να επηρεάζεται κατά διαστήματα και η καριέρα του. Παρόλο που δεν έκανε πότε του φυλακή, κατάφερε να γράψει το Folsom Prison Blues, ένα από τα καλύτερα τραγούδια που έχουν γραφτεί για τη ζωή στη φυλακή. Έδινε δωρεάν συναυλίες για τους τρόφιμους και ασκούσε έντονη κριτική στην κυβέρνηση για το σωφρονιστικό σύστημα της χώρας.
Το 1964, κυκλοφορεί το αμφιλεγόμενο Bitter Tears: Ballads of the American Indian. Το άλμπουμ μιλάει για τις δυσκολίες και τα δικαιώματα των Ιθαγενών της χώρας. Ο Κας, κατά κάποιο τρόπο πληρώνει ένα φόρο τιμής και στην καταγωγή της γιαγιάς του. Πολλοί ραδιοφωνικοί σταθμοί αρνήθηκαν να παίξουν τα τραγούδια του και να προωθήσουν τον δίσκο. Τίποτα όμως δε σταμάτησε τον καλλιτέχνη. Το 1969 αποκτά το δικό του μουσικό τηλεοπτικό σόου, το The Johnny Cash Show. Εκεί θα συνεχίσει να διηγείται ιστορίες των Ιθαγενών. Καλλιτέχνες όλων των μουσικών ειδών πέρασαν από το σόου. Ο Κας είχε την ευκαιρία να δώσει βήμα και σε μαύρους καλλιτέχνες, οι οποίοι δε προβάλλονταν τόσο από τα MME εκείνη την εποχή. Στη σκηνή ανέβηκαν καλλιτέχνες όπως ο Ρέι Τσαρλς, Στίβι Γουόντερ και Λούις Άρμστρονγκ.
Η επιστροφή στο στούντιο και τα τελευταία χρόνια
Από τη δεκαετία του ’80 και μετά κάποια προβλήματα υγείας του κράτησαν πίσω την καριέρα του. Οι παλιές εποχές της δόξας φαινόντουσαν να ξεθωριάζουν. Το 1997 θα διαγνωστεί με μία αυτόνομη νευροπάθεια που σχετίζεται με τον διαβήτη. Την περίοδο 2000-2002 κυκλοφορεί τα άλμπουμ American III: Solitary Man (2000) και American IV: The Man Comes Around (2002). Το δεύτερο περιλαμβάνει και διασκευές κομματιών ροκ καλλιτεχνών όπως των Depeche Mode και Nine Inch Nails. Το κομμάτι Hurt μάλιστα από τους Nine Inch Nails έλαβε εξαιρετικές κριτικές και απέσπασε μάλιστα και βραβείο Grammy για το Καλύτερο Μουσικό Βίντεο. Η ερμηνεία του Κας, σε συνδυασμό με του στίχους, έδινε την εντύπωση ενός άνδρα που γνώριζε ότι το τέλος του πλησίαζε και αποχαιρετούσε με αυτόν τον τρόπο την οικογένεια, τους φίλους και τους φανς του.
Τον Μάϊο του 2003 η σύζυγος του, Τζουν, πεθαίνει σε ηλικία 73 ετών. Το γεγονός αυτό συνέθλιψε τον Κας. Σε μία από τις τελευταίες του συναυλίες πριν τραγουδήσει το Ring of Fire, τραγούδι που έγραψε η Τζουν, διαβάζει ένα γράμμα που έγραψε για εκείνη. Η μουσική ήταν το μόνο που τον κρατούσε στη ζωή. Οι τελευταίες ηχογραφήσεις που έκανε έγιναν τον Αύγουστο για το άλμπουμ American V: A Hundred Highways (2006), το οποίο θα κυκλοφορήσει τρία χρόνια μετά τον θάνατο του. Στις 12 Σεπτεμβρίου του 2003, και μόλις 4 μήνες από τον χαμό της γυναικάς του, ο Τζόνι Κας αφήνει την τελευταία του πνοή.
Η ταινία Walk the Line
Το 2005 κάνει πρεμιέρα στις κινηματογραφικές αίθουσες η ταινία για τη ζωή του Τζόνι Κας, Walk the Line. Το σενάριο βασίστηκε στις δύο βιογραφίες που είχε εκδώσει ο Κας, το Man in Black: His Own Story in His Own Words (1975) και το Cash: The Autobiography (1997). Η ταινία ξεκινάει από τα παιδικά χρόνια του Κας και την τραγική απώλεια του αδερφού του. Η πλοκή συνεχίζει μέσα από τα χρόνια της επιτυχίας αλλά και των καταχρήσεων, για να φτάσει στη λύτρωση του και τον γάμο του με την αγαπημένη του Τζουν.
Τον ρόλο του Τζόνι Κας ενσάρκωσε ο Χοακίν Φοίνιξ, ενώ τον ρόλο της Τζουν Κάρτερ ανέλαβε να υποδυθεί η Ρις Γουίδερσπουν. Οι δύο ηθοποιοί ήταν προσωπική επιλογή του πραγματικού ζεύγους Κας- Κάρτερ. Ο Φοίνιξ είχε γνωρίσει τον Κας μήνες πριν μάθει για τον ρόλο. Όλα τα τραγούδια που ακούγονται στην ταινία ερμηνεύονται από τον ηθοποιό. Η ταινία ήταν μία τεράστια εισπρακτική επιτυχία. Ο Φοίνιξ ήταν υποψήφιος για Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου, ενώ η Γουίδερσπουν κατάφερε να πάρει στο σπίτι της το χρυσό αγαλματίδιο για την ερμηνεία της στον Α’ Γυναικείο Ρόλο.
Το Folsom Prison Blues δεν έπαψε ποτέ να ξεσηκώνει το κοινό. Ένα τραγούδι για όσους η κοινωνία αγνοούσε, αλλά ο Τζόνι Κας δε ξέχασε ποτέ.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για αυτό το άρθρο:
Johnny Cash. Ανακτήθηκε από en.wikipedia.org (τελευταία πρόσβαση 22.2.2021).
The Gift: The Journey of Johnny Cash (Official Documentary). Ανακτήθηκε από www.youtube.com (τελευταία πρόσβαση 22.2.2021).
Walk the Line. Ανακτήθηκε από en.wikipedia.org (τελευταία πρόσβαση 24.2.2021).
Τζόνι Κας. Ο θρύλος της μουσικής, υπήρξε κατάσκοπος στον Ψυχρό Πόλεμο και ανατίναζε τουαλέτες ξενοδοχείων για πλάκα. Άγνωστες ιστορίες από τη ζωή του «Άντρα με τα Μαύρα». Ανακτήθηκε από www.mixanitouxronou.com. (τελευταία πρόσβαση 24.2.2021).
