Το “A Real Pain” / “Αληθινός Πόνος” είναι μια δραματική – και βαθύτατα εβραϊκή – κομεντί σε σενάριο και σκηνοθεσία του Jesse Eisenberg (“The Social Network”), με πρωταγωνιστή τον ίδιο και τον Kieran Culkin (“Succession”). Η ταινία απέσπασε συνολικά αρκετά θετικές κριτικές, ενώ έλαβε δύο υποψηφιότητες για Όσκαρ, κερδίζοντας τη μια και χαρίζοντας στον Kieran Culkin το πρώτο χρυσό αγαλματίδιο της καριέρας του στη κατηγορία Καλύτερου Β’ Ανδρικού Ρόλου. Οι εκφάνσεις του ψυχικού πόνου σε παραλληλισμό με τον πόνο που έχει βιώσει η εβραϊκή κοινότητα έκαναν το σενάριο πρωτότυπο μεν, ύποπτο δε για τον ρόλο που επιτελεί το Χόλιγουντ στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και της (πιθανής;) εμπλοκής του σε πολιτικές ατζέντες.
Ένα ταξίδι αναψυχής, ανακάλυψης και συμφιλίωσης
Με μουσική υπόκρουση τα σόλο του Σοπέν, ταξιδεύουμε στην Πολωνία παρέα με τον Μπέντζι (Culkin) και τον Ντέιβ (Eisenberg), δύο ξαδέρφια που επισκέπτονται τη γενέτειρα της εκλιπούσας γιαγιάς τους. Κι αυτή είναι όλη η υπόθεση της ταινίας, μη ειρωνικά. Μέσα σε 90 λεπτά παρακολουθούμε στιγμές από ένα ταξίδι συμφιλίωσης, που αναδύει συσσωρευμένο πόνο και φυσικά παραδίδει μαθήματα εβραϊκής ιστορίας. Ο Ντέιβ κι ο Μπέντζι είναι εκ δια μέτρου αντίθετες προσωπικότητες. Ο ένας είναι διακριτικός, συνεσταλμένος κι αγχώδης – ο άλλος χαοτικός, δραματικός κι απίστευτα καταθλιπτικός. Η σχέση τους, όμως, είναι πολύ ουσιαστική και, παρά το γεγονός ότι μαλώνουν σαν τον σκύλο με τη γάτα, κανείς από τους δύο δεν μπορεί να φανταστεί τη ζωή του χωρίς τον άλλον. Το ταξίδι πίσω στα πάτρια έγινε αφορμή για να ξαναέρθουν κοντά και – μοιράζοντας στη μέση τσιγαριλίκια – να παραδεχτούν πράγματα που μέχρι τότε έμεναν ανείπωτα.
Το clue της ταινίας είναι ο πόνος και πώς οι άνθρωποι επιλέγουμε να αντιδράσουμε σε αυτόν. Το βέβαιο είναι ότι ο πόνος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης ύπαρξης, από το οποίο είναι μάταιο να προσπαθήσεις να δραπετεύσεις. Μπορείς είτε να τον αντιμετωπίσεις είτε να τον αφήσεις να σε “γονατίσει”, ζώντας μίζερα και πιστεύοντας ότι όλοι σου χρωστάνε. Κανείς δεν θέλει να πονάει κι είμαστε τόσο εγωιστές που, όταν αυτό συμβαίνει, θέλουμε η γη να σταματήσει και να σκύψουν όλοι πάνω από το πρόβλημα μας. Δυστυχώς, τίποτα από τα δύο δεν γίνεται, γιατί ο πόνος είναι πολύ προσωπική υπόθεση. Άλλοι τα παίρνουν όλα κατάκαρδα, άλλοι προχωρούν εύκολα παρακάτω κι άλλοι υποφέρουν σιωπηλά για να μη γίνονται βάρος. Το “A Real Pain” δείχνει δύο ανθρώπους που πονάνε εξίσου αλλά διαφορετικά, με τις διαφορές να επισκιάζουν τα κοινά και να προκαλούν περισσότερο πόνο. Γιατί όταν δεν μπορείς να απαλλαγείς από τον πόνο, το αμέσως επόμενο πράγμα που ζητάς είναι η κατανόηση. Κι αν δεν μπορείς να το βρεις κι αυτό, τότε είσαι πραγματικά απαρηγόρητος.
Τώρα τι σχέση έχουν όλα αυτά με το Ολοκαύτωμα; Κάποιος μπορεί να το δει σαν έναν συμβολισμό του συναισθηματικού πόνου μ’ ένα τραγικό ιστορικό γεγονός. Άλλος να το εκλάβει ως ένα απλό στοιχείο που δίνει το έναυσμα για να κυλήσει η υπόθεση και συνδυαστικά ως έναν φόρο τιμής που αποτίει ο Eisenberg στην πολωνική κι εβραϊκή καταγωγή του. Ένας άλλος – πιο πονηρεμένος – θα έλεγε ότι ίσως πρόκειται για μια απόπειρα “ξεπλύματος” πολιτικών πρακτικών. Τα συμπεράσματα δικά σας.
Εμείς θα πούμε ότι άλλο η καταγωγή κάποιου κι άλλο το πώς διοικείται ο τόπος του και πως καμία εθνική τραγωδία δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως μέτρο σύγκρισης για άλλες – στο τέλος της ημέρας είναι όλες τραγωδίες και το δίκιο είναι πάντα με το μέρος όσων πληγούνται από αυτές. Είτε συνέβη τη δεκατία του ’40 είτε σήμερα, οποιαδήποτε μορφή “εθνοκάθαρσης” είναι η ύψιστη και πιο εγκληματική έκφραση της απανθρωπιάς.
thenewyorktimes.com
Πρέπει ή δεν πρέπει το Χόλιγουντ να παίρνει πολιτική θέση;
Κανείς δεν είπε ότι το Χόλιγουντ πρέπει να είναι μόνο φρου-φρου κι αρώματα και να μην εκφέρει άποψη για ζητήματα που μάς αφορούν όλους ως πολίτες του κόσμου. Αντιθέτως, είναι απόλυτα θεμιτό και μερικές φορές αναγκαίο να εκφράζονται και να απευθύνονται στον κόσμο οι άνθρωποι που έχουν το βήμα μέσα από την προβολή τους. Η δυνατότητα, όμως, να μιλήσεις σ’ ένα ευρύ κοινό και να το επηρεάσεις με τα λεγόμενα σου, συνοδεύεται κι από μια ευθύνη. Η ελεθευρία της έκφρασης δεν είναι και δεν θα έπρεπε να είναι συνώνυμο της ασυδωσίας, αλλά ένα δημοκρατικό προνόμιο που χρησιμοποιείται με υπευθυνότητα και σύνεση. Δεν υπάρχει τίποτα μεμπτό στο να εκφράζουν οι άνθρωποι του Χόλιγουντ τις απόψεις τους πάνω σε πολιτικά ζητήματα. Το πρόβλημα προκύπτει, όταν μια ολόκληρη βιομηχανία με δύναμη κι επιρροή εργαλειοποιείται από κυβερνήσεις για να περάσει μηνύματα και να εκπληρώσει πολιτικούς στόχους.
Δεν θα στήσουμε κανέναν Eisenberg στον τοίχο ούτε θα τον κατηγορήσουμε για κάτι – πρόσφατα απέκτησε και πολωνική υπηκοότητα ο άνθρωπος, ας τη χαρεί. Καλό είναι να διαχωρίζουμε τη τέχνη από τον καλλιτέχνη και φυσικά δεν υπάρχει κανένα θέμα στο να είναι κανείς περήφανος για τις ρίζες και το παρελθόν του. Η ίδια ταινία πριν από 10 χρόνια μπορεί να μη δημιουργούσε καμία καχυποψία και να μην ήταν τίποτα παραπάνω από μια δραμεντί. Το αν ο Eisenberg πρέπει να χαρακτηριστεί “βαλτός” ή “συγκυριακά άτυχος”, αφήνεται στη κρίση του καθενός.
“Αξίζει να τη δω;”
Η βρετανική εφημερίδα The Guardian χαρακτήρισε το “A Real Pain” ως αριστούργημα. Εμείς θα το χαρακτηρίσουμε τίμιο μ’ ένα 3.5 στα 5. Δεν είναι σίγουρα το πιο σπαραξικάρδιο οικογενειακό δράμα που θα δεις ποτέ, αν και πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν κάποιες δυνατές στιγμές. Στο μεγαλύτερο μέρος της η ταινία δίνει την αίσθηση ότι ο Jesse Eisenberg εμπνεύστηκε έναν τρανταχτό μονόλογο και μετά έπρεπε να σκεφτεί πώς θα φτιάξει ένα σενάριο γύρω από αυτόν. Την παράσταση κλέβει ξεκάθαρα ο Kieran Culkin, ο οποίος σώζει σε πολλά σημεία την ταινία με την ερμηνεία του. Αν ψάχνετε κάτι σύντομο που να αγγίζει και λίγες ευαίσθητες χορδές, τότε το “A Real Pain” είναι μια καλή επιλογή και για την ώρα διαθέσιμο στο Disney+.
- Letterboxd: 3.7/5
- IMDb: 7.1/10
- Rotten Tomatoes: 96%
