Ευτυχώς και για το φεμινισμό και για μας, ο κινηματογράφος έχει εξελιχθεί πολύ από τις εποχές που οι γυναίκες στις ταινίες ήταν είτε άβουλα πλάσματα που περίμεναν τον πρωταγωνιστή να έρθει να τις σώσει, είτε σέξι μυστηριώδεις υπάρξεις που μοναδικό σκοπό της ζωής τους είχαν να τον αποπλανήσουν! Κυρίως τις τελευταίες δεκαετίες, συναντάμε όλο και περισσότερες δυναμικές και ανεξάρτητες γυναίκες στο σινεμά. Σε αυτό το άρθρο, θα δούμε μόνο λίγες από αυτές (οι ηρωίδες της Marvel και οι πριγκίπισσες της Disney εξαιρούνται γιατί αποτελούν δυο ξεχωριστές κατηγορίες από μόνες τους!).
Hermione Granger («Χάρι Πότερ», 2001-2011) – Emma Watson
H Ερμιόνη έχει τρομερή εξέλιξη μέσα σε οχτώ ταινίες: από το «σπασικλάκι» της τάξης μεταμορφώνεται σε μια ολοκληρωμένη και δυναμική κοπέλα που σώζει τη μέρα πολλές φορές με τις γνώσεις και τη ψύχραιμη λογική της. Πιστή φίλη του Χάρι και του Ρον, δε διστάζει να παραβεί τους κανόνες που τηρούσε ευλαβικά όταν αισθάνεται ότι αντιβαίνουν στις προσωπικές της αρχές. Έξυπνη, μελετηρή και γενναία, η Ερμιόνη ήταν το καλύτερο πρότυπο για τα κορίτσια που μεγάλωσαν με το Χάρι Πότερ (και το γεγονός ότι η Emma Watson, που την υποδύθηκε για μια δεκαετία, αργότερα έβαλε την καριέρα της σε αναμονή για να σπουδάσει Αγγλική Λογοτεχνία στο Brown και πλέον εργάζεται με τον ΟΗΕ για τα δικαιώματα των γυναικών μάλλον ενισχύει αυτή την εντύπωση).
Jo March («Μικρές Κυρίες», 1994) – Winona Ryder
Το κλασικό μυθιστόρημα της Louisa May Alcott, που ήταν εμπνευσμένο από τη ζωή της ίδιας και των τριών αδερφών της την εποχή του Εμφυλίου πολέμου και των χρόνων που ακολούθησαν στην Αμερική, έχει μεταφερθεί πολλές φορές στη μεγάλη οθόνη. Η πιο πρόσφατη εκδοχή είναι εκείνη του 1994, με τη Winona Ryder στο ρόλο της δεύτερης αδερφής, της Τζο, που αποτελούσε το λογοτεχνικό alter ego της συγγραφέως. Η Τζο ήταν αυτή που σε σχέση με τις υπόλοιπες αδερφές της ήταν πιο κοντά σε μια σύγχρονη γυναίκα, ξεφεύγοντας από τα στεγανά της εποχής της. Εξέδιδε τις ιστορίες της σε περιοδικά για να είναι οικονομικά ανεξάρτητη και ονειρευόταν να γίνει συγγραφέας και να ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα κορίτσια της ηλικίας της που οι φιλοδοξίες τους δεν ξέφευγαν πολύ από το γάμο και τα παιδιά.
Katniss Everdeen («Hunger Games», 2012-2015) – Jennifer Lawrence
Ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς ρόλους της Jennifer Lawrence και αυτός που την καθιέρωσε οριστικά, ήταν αυτός της Katniss στις τέσσερις ταινίες των «Αγώνων Πείνας». Με πολλή αυτοθυσία παίρνει τη θέση της αδερφής της στους αγώνες και αποφασισμένη να κερδίσει έτσι, ώστε, να επιστρέψει και να μπορέσει να φροντίσει την οικογένειά της, ρίχνεται στη μάχη με πείσμα να επιβιώσει. Όταν τα καταφέρνει, γίνεται τελικά το σύμβολο της επανάστασης κατά του αυταρχικού καθεστώτος της Πάνεμ και αφοσιώνεται σε μια άλλη μεγάλη μάχη. Η Katniss αποτελεί πρότυπο δυναμικής ηρωίδας-πρωταγωνίστριας, που μέχρι τότε σπάνιζε στα νεανικά franchise ταινιών.
Princess Leia («Star Wars», 1977-1983, 2015) – Carrie Fisher
Η προσφάτως εκλιπούσα ηθοποιός έγινε διάσημη παίζοντας τη δυναμική πριγκίπισσα στο διαστημικό έπος του Geeorge Lucas, μία από τις πρώτες γυναικείες φιγούρες εξουσίας που αποτέλεσε έμπνευση για πολλές από τις μετέπειτα ηρωίδες (οι New York Times την περιέγραψαν ως πνευματικό πρόγονο της Ερμιόνης, της Katniss, αλλά και των πιο νέων πριγκιπισσών της Disney!). Ειδικά αν λάβουμε υπόψη μας ότι ο χαρακτήρας της Leia δημιουργήθηκε ουσιαστικά περίπου σαράντα χρόνια πριν, είναι αξιοθαύμαστο το πόσο καλογραμμένος ήταν σε σχέση με τα στάνταρ της εποχής: η Leia δεν ήταν τέλεια, αλλά είχε ηγετικές ικανότητες και ενέπνεε το σεβασμό, ενώ πολεμούσε δίπλα στους άντρες χωρίς να χάσει ποτέ τη θηλυκή της υπόσταση.
Kat Stratford («Δέκα Πράγματα που Μισώ σε Σένα», 1999) – Julia Stiles
Η διασκευή του σεξπιρικού «Η στρίγγλα που έγινε αρνάκι» για το νεανικό κοινό στα τέλη της δεκαετίας του ’90, είχε ως αποτέλεσμα να αποκτήσει ο εφηβικός κινηματογράφος μια από τις πιο ιδιαίτερες πρωταγωνίστριές του. Η Katarina Stratford μπορεί να μην ήταν κι ο πιο ευχάριστος ή ο πιο κοινωνικός άνθρωπος του κόσμου, αλλά ήταν αποφασισμένη να βάζει πρώτα τις δικές της ανάγκες και να μην ακούει τις γνώμες των άλλων όταν έθετε προτεραιότητες στη δική της ζωή. Και φυσικά ενίοτε πετούσε υπέροχες, δολοφονικές ατάκες…
Lisbeth Salander («Το Κορίτσι με το Τατουάζ», 2011) – Rooney Mara
Στο αμερικανικό remake της σουηδικής ταινίας και βιβλίου, η Rooney Mara υποδύθηκε το κορίτσι του τίτλου, μια πανέξυπνη punk hacker που βοηθούσε τον δημοσιογράφο Daniel Craig στις έρευνές του για την εξαφάνιση ενός άλλου κοριτσιού σαράντα χρόνια πριν. Η εκκεντρική εμφάνιση και η επιθετικότητά της, την έκαναν να κρύβει τα τραύματα του παρελθόντος της, με την ίδια να παίρνει εκδίκηση από όσους την κακομεταχειρίστηκαν.
The Bride/Beatrix Kiddo («Kill Bill Volume 1 & 2», 2003-2004) – Uma Thurman
Συνεχίζοντας με τις βίαιες, εκδικητικές ηρωίδες, ο Quentin Tarantino βρήκε τη μούσα του στην Uma Thurman με αυτό το συνολικά τετράωρο έργο-επίδειξη πολεμικών τεχνών, στο οποίο μια νύφη, πρώην δολοφόνος, προσπαθεί να εντοπίσει και να εξολοθρεύσει τους παλιούς της συναδέλφους, καθώς όχι μόνο της διέλυσαν το γάμο, αλλά αποπειράθηκαν να σκοτώσουν και την ίδια και τους παρευρισκόμενους. Εμπνευσμένος από τις ταινίες πολεμικών τεχνών της δεκαετίας του ’70, ο Tarantino αποφάσισε να βάλει μια προδομένη γυναίκα στον πρωταγωνιστικό ρόλο, με συναρπαστικά αποτελέσματα.
Aibileen Clark («The Help», 2011) – Viola Davis
Για να θεωρείσαι badass δεν είναι απαραίτητο να αποκεφαλίζεις τους εχθρούς σου ή να ηγείσαι ενός διαστημικού βασιλείου και ο χαρακτήρας που υποδύεται η Viola Davis στην ταινία «The Help», αποτελεί την καλύτερη απόδειξη για αυτό. Η Aibileen, Αφροαμερικανίδα καμαριέρα στο ρατσιστικό Νότο των Ηνωμένων Πολιτειών τη δεκαετία του ’60, έκανε ήσυχα και σταδιακά τη δική της μικρή επανάσταση. Συνεργαζόμενη με την Skeeter Phelan (Emma Stone) έγραψε ένα βιβλίο για τις εμπειρίες της ίδιας και άλλων γυναικών της φυλής της στην υπηρεσία των λευκών, καταφέρνοντας να εκθέσει το ρατσισμό μιας ολόκληρης κοινωνίας και να κινητοποιήσει και άλλα μέλη της κοινότητάς της, αλλάζοντας τελικά τη ζωή της.
