Αν και το «Mullholand Drive» χαρακτηρίστηκε ως μια από τις καλύτερες ταινίες του 21ου αιώνα, το «Inland Empire» με παραπλήσια θεματολογία (κι εμφανείς επιρροές από «Lost Highway» καθώς και μια καθολική αναφορά σε όλο του το συνολικό κινηματογραφικό έργο ως τότε) δεν άγγιξε το «hype» της πρώτης, όμως, όχι δικαίως. Μπορεί ο David Lynch να μην μάς συνήθισε ποτέ στην πραγματικότητα σε κάτι πιο κοντινό στο «συμβατικό», αλλά η τελευταία του προσπάθεια στην ύστατη συμβολή του στον κινηματογράφο εξέλαβε διττά σχόλια. Συνήθως το συναίσθημα που αφήνει η θέαση κάθε ταινίας του είναι αδιαμφισβήτητα έντονο από την πλειοψηφία των κριτικών και των κινηματογραφόφιλων, ακόμη κι αν δεν έχει νιώσει ποτέ κανείς πως έχει αντιληφθεί πλήρως την υπόθεση και το βαθύτερο νόημα που υποβόσκει. Αυτό όμως, σύμφωνα και με τον ίδιο, δεν πρέπει να αποτελεί λόγο να αποφύγει κανείς να αφεθεί ελεύθερος στη μαγεία των έργων του, αφού στόχος του είναι να προκαλέσει συναισθήματα κι όχι να αποτελέσει γρίφο προς επίλυση για το κοινό του.
Δύο ηθοποιοί, η Nikki (Laura Dern) και ο Devon (Justin Theroux), προσλαμβάνονται για την αναδημιουργία μιας ταινίας βασισμένης σε μια πολωνική φολκλόρ ιστορία, που εξαιτίας των δολοφονιών και των δύο της πρωταγωνιστών, δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Η Nikki, παντρεμένη με έναν εύπορο άντρα ζει σε ένα αρχοντικό στις γκλάμουρ γειτονιές του Λος Άντζελες και ο Devon, ένας πλέιμποϊ με υπερχειλίζουσα αυτοπεποίθηση, γλυκοκοιτάζει την προβληματισμένη του συμπρωταγωνίστρια. Η Nikki βιώνει μια κρίση που δεν της επιτρέπει να δει καθαρά ούτε και να εκφράσει τα μπερδεμένα της συναισθήματα. Χαμένη μονίμως στην υποκριτική και την πραγματικότητα, αδυνατεί να αντιληφθεί τι είναι αυτό που έπεται, προηγήθηκε αλλά και συμβαίνει στο παρόν. Εμπλεκόμενη σε μια χωροχρονική συμφόρηση, η Nikki βλέπει σημάδια που προμηνύουν κάτι το καταστροφικό εν όψει της πρόσληψής της στο εν λόγω πρότζεκτ. Αγνοώντας προαγγέλους και ενδείξεις που την αποτρέπουν από το να εισχωρήσει στον ρόλο της Sue, η ίδια αδυνατεί να αποτραβηχτεί καταλήγωντας να υποπέφτει σε μια συνεχή λούπα που της θυμίζει το μέλλον, της προμηνύει το παρελθόν και την απομακρύνει ολοένα και περισσότερο από το παρόν.
Χρησιμοποιώντας την ξεθωριασμένη, παλιακή εικόνα μιας ερασιτεχνικής ταινίας χαμηλού προϋπολογισμού με μια Sony PD-150, ο David Lynch καθιστά το «Inland Empire» μια από τις πιο πανέμορφα γκροτέσκες ταινίες του. Φαινομενικά δεν ακολουθεί κανέναν κανόνα και δεν δείχνει ουδεμία διέξοδο, αφήνοντας την πρωταγωνίστριά του, αλλά και τον θεατή, σε μια μόνιμη αναζήτηση «οξυγόνου» όση ώρα βυθιζόμαστε αμφότεροι στο βούρκο του υποσυνείδητου και των πιο σκοτεινών σκέψεων του ανθρωπίνου νου. Συγχέει τα σύμπαντα προηγούμενων έργων του, κάνοντας μάλιστα ένα εφιαλτικά πετυχημένο «crossover» με την σειρά ταινιών μικρού μήκους του, «Rabbits», τα διάσημα κουνέλια που συμμετέχουν σε ένα αλλόκοτο sitcom. Ίσως, οι σκηνές να μοιάζουν κάθε άλλο παρά αλληλένδετες, αλλά στην πραγματικότητα, με έναν ιδιαίτερο τρόπο, υπάρχει μια εντονότερα εμφανή σύνδεση μεταξύ τους σε σχέση με άλλα του εγχειρήματα. Αν μη τι άλλο, η ροή της ταινίας κινείται αμιγώς γύρω από την Nikki και την ύπαρξή της, διαιρεμένη σε κομμάτια που απλώς έχουν διασκορπιστεί σαν να έπεσε ένα γυάλινο αντικείμενο από τον έκτο όροφο. Άλλωστε, το μυαλό δεν σταματάει ποτέ να παίζει παιχνίδια και να γυρνάει διαρκώς στο παρελθόν από το οποίο προσπαθεί να αποτραβηχτεί.
Επηρεασμένος από ένα σινεμά εν γένει γύρω από την γυναίκα και τις ενδότερες σκέψεις, ανησυχίες, πάθη και ανασφάλειές της (όπως των αείμνηστων δημιουργών, John Cassavetes και Ingmar Bergman, που σχημάτισαν εικόνες πάνω στην ψυχολογία της), ο Lynch γράφει μια ολόκληρη ταινία εκ νέου για τα μάτια της μούσας του, Laura Dern, που κατηγορηματικά συμπλήρωσε στο βιογραφικό της μια από τις δυνατότερες ερμηνείες της καριέρας της. Επαγγελματίας, ερασιτέχνης, όμορφη, άσχημη, σύζυγος, πόρνη και όλα αυτά και πάλι από την αρχή κάθε φορά που απλώς «πατιέται» κάποιο της κουμπί και ανοίγει ένα αέναο κεφάλαιο αναζήτησης του εαυτού της. Μπαίνοντας όλο και βαθύτερα στο ρόλο της Sue, η Nikki πλησιάζει όλο και πιο κοντά στην πρωταγωνίστρια της πολωνικής ταινίας, που μονίμως με δάκρυα στα μάτια, παρακολουθεί τη ζωή μιας άλλης γυναίκας. Μιας γυναίκας που ίσως να ζηλεύει λόγω του ότι έζησε αυτά που δεν μπόρεσε η ίδια, και κάνοντας ένα μόνο βήμα πίσω, η Nikki αναρωτιέται τι είναι αυτό που αποκαλεί «ζωή» κι αν έχει την παραμικρή σχέση με αυτή που άφησε πίσω της η νεκρή της συνάδελφος.
Ο David Lynch, στο «κύκνειο άσμα» του μάς χαρίζει μια ιδέα από την πιο τρελή του πτυχή και τους πιο ανατριχιαστικούς του εφιάλτες, τους οποίους αποδίδει πιο εύστοχα από ποτέ. Απλώς σε αυτό το σημείο μοιάζει να μην τον ενδιαφέρει να «δώσει» τέλος σε αυτούς. Εάν κανείς θέλει να ονειρεύεται, πρέπει να «αγκαλιάσει» τα όνειρα στις όμορφες αλλά και τις πιο φρικιαστικές τους στιγμές. Μόνο που η Nikki σε αυτή τη φάση της ζωής της, φαίνεται να μην έχει συχνά ωραίες στιγμές στα όνειρά της. Και κάπως έτσι ο Lynch καταφέρνει να ξυπνήσει τον δικό μας χειρότερο φόβο… να μείνουμε κολλημένοι σε έναν αχανή εφιάλτη για 180 ολόκληρα λεπτά, χωρίς αχτίδα «φωτός»! Παρ’ όλα αυτά, κανείς δεν πρέπει να σταματήσει να είναι «ανοιχτός» στα όνειρα, σε όλες τους τις πτυχές και εκφάνσεις. Ο Lynch δεν σταμάτησε ποτέ να το κάνει όσο ήταν εν ζωή και να μας τα διηγείται με τον ενθουσιασμό ενός μικρού παιδιού, μη δίνοντας δεκάρα για το πως θα το εκλάβει ο ακροατής-θεατής του. Αυτό που μάς έμαθε είναι πως ό,τι κι αν σήμαιναν αυτά τα όνειρα που τον βασάνιζαν καλλιτεχνικά, δεν έβρισκαν ποτέ τέλος. Ακόμη κι αν ο ίδιος δεν βρίσκεται πλέον στη ζωή, εκείνα απέκτησαν δική τους ξεχωριστή υπόσταση για όποιον επιθυμεί να τα επανεκτιμήσει και τυχόν και να τα αναλύσει, αλλά – όπως είπαμε – χωρίς αυτό να τους οδηγήσει στην τρέλα. See you on the other side David!
Δείτε εδώ το trailer της ταινίας «Inland Empire»:
