Το φετινό Φεστιβάλ Καννών, δεν μπόρεσε αυτή τη φορά να αντισταθεί στο τελευταίο κινηματογραφικό πόνημα του ανθρωπιστή Ιάπωνα σκηνοθέτη Χιροκάζου Κορεέντα, «Shoplifters» (στα ελληνικά «Κλέφτες Καταστημάτων»), τιμώντας τον με την σημαντικότερη βράβευση του διαγωνισμού, αυτή του Χρυσού Φοίνικα, τοποθετώντας τον -και επίσημα πλέον- στο πάνθεον των σημαντικότερων σύγχρονων δημιουργών, με μια ταινία με κέντρο την οικογένεια, που καταφέρνει με την σκηνοθετική και αφηγηματική της λιτότητα να δημιουργήσει ένα βαθιά ρεαλιστικό οικογενειακό δράμα κοινωνικών και ταξικών καταβολών.
Ο Κορεέντα, με πάγια προβληματική στα έργα του τον οικογενειακό πυρήνα και τις ανθρώπινες σχέσεις εντός αυτού, καρφώνει το βλέμμα του στους δεσμούς που τον διέπουν, μέσα από την συμβίωση απλών καθημερινών ανθρώπων, λουσμένων από πάθη και αδυναμίες αναζητώντας ουσιαστική επικοινωνία και αλληλοκατανόηση.
Η ταινία αφηγείται την ζωή μια φτωχής οικογένειας που βιοποριζόμενη από περιστασιακές δουλειές και μικροκλοπές, περισυλλέγει ένα μικρό εγκαταλελειμμένο κοριτσάκι και θα βρεθεί αντιμέτωπη με σκοτεινά μυστικά που θα αναταράξουν τον πυρήνα της οικογένειας.
Με κεντρικό άξονα τον άνθρωπο, ο Ιάπωνας δημιουργός μιλάει για ανθρώπους της διπλανής πόρτας αποδομώντας τη αρχετυπική Ιαπωνική μεσαία τάξη και το Ιαπωνικό «όνειρο», συνθέτοντας με απλά κινηματογραφικά μέσα ένα κράμα αντισυμβατικών ανθρώπων, μέλη μιας «ανεπίσημης» οικογένειας που παραγκωνισμένη, αναζητάει την δική της θέση στη κοινωνία των ταξικών ανισοτήτων και των ετοιμόρροπων ηθικών αξιών. Μια οικογένεια που θρέφει την μιζέρια της διαπράττοντας μικροκλοπές, μια «τέχνη» που περνά από πατέρα σε γιο σαν οικογενειακή παράδοση αφομοιώνοντας και το καινούργιο της μέλος (κοριτσάκι), που άμοιρο ευθυνών και προσπαθώντας να προσαρμοστεί στην νέα της ζωή, θα διασαλεύσει άθελα της την «εύθραυστη» οικογένεια.
Πολύ έξυπνα ο σκηνοθέτης, αργά και μεθοδικά και με διακριτικές νύξεις, αποκαλύπτει το ζοφερό παρελθόν της μικρής, στην προηγούμενη οικογένεια και ταυτόχρονα την σταδιακή της προσάρτηση στην καινούργια, που παρά την αγνότητα και αγάπη που έχει να της προσφέρει είναι ανίκανη να διαχειριστεί τον εαυτό της, πόσο μάλλον το κοριτσάκι. Κάθε μέλος έχοντας τo δικό του προσωπικό βίωμα, συνεισφέρει με κάθε τρόπο στην διατήρηση της οικογενειακής θαλπωρής που ακόμα και με την αναζήτηση εύκολου και γρήγορου χρήματος, συγκινεί με την ειλικρινή εκδήλωση στοργής που βρίσκεται πέρα από της εξ αίματος συγγένειας, τα σύνορα.
Το ζευγάρι μαθημένο να αυτοσυντηρείται με περιστασιακές δουλειές και μικροκλοπές κατηγορείται για απαγωγή του νέου μέλους, και η μητέρα με το ένστικτο αυτοθυσίας επωμίζεται αποκλειστικά το βάρος των κατηγοριών κατακερματίζοντας -ως φυσικό επόμενο- την υπόλοιπη οικογένεια εις τα εξ ων συνετέθη. Η στοργική γιαγιά, γυναίκα μιας άλλης εποχής, παρόλο που αποτελεί την μόνη σταθερή πηγή εσόδων της οικογένειας και προσπαθώντας να προλάβει τους ρυθμούς της σύγχρονης πραγματικότητας, επωφελείται και αυτή, από γεγονότα και καταστάσεις προκειμένου να νιώσει «ζωντανή» και επίκαιρη. Ο θάνατος της σηματοδοτεί επίσημα το τέλος μιας παλιάς τυποποιημένης Ιαπωνίας και την έννοια της οικογένειας, παρόλο που εν τη απουσία της επηρεάζει οικονομικά τους υπόλοιπους.
Με τo πρώτο μέρος της ταινίας να μας εισάγει νωχελικά με αργόσυρτο ρυθμό στην καθημερινότητα και στις συνήθειες των χαρακτήρων, που παρά το συνεχές ρίσκο και την αβεβαιότητα στην οποία βασίζονται και έχουν πλέον αποδεχτεί, συνυπάρχουν σαν μια «κανονική» οικογένεια και στο δεύτερο να έρχονται αντιμέτωποι με τις συνέπειες των πράξεων τους καλούμενοι να πάρουν αποφάσεις για αυτούς και των παιδιών τους, έρχεται ένα ανατρεπτικό λυρικό τρίτο μέρος να κουμπώσει υποδειγματικά με την υπόλοιπη ταινία.
Κινούμενη με χαμηλούς τόνους και με αφηγηματική λιτότητα, καταφέρνει να αποδώσει την ψυχοσύνθεση των χαρακτήρων παίζοντας συχνά με κοντινά έντονα θλιμμένα βλέμματα και με γεωμετρικά αποστασιοποιημένα κάδρα, σε ένα γλυκόπικρο κλίμα με κωμικοτραγικό ύφος. Το «Shoplifters» επάξια συνέχεια των προηγούμενων ταινιών βάζει και αυτό το δικό του κομμάτι στο ενιαίο παζλ των οικογενειακών δραμάτων συνύπαρξης του Κορεέντα, με μια ανθρώπινα αληθινή ,τρυφερή γραφή που δεν θα αφήσει κανέναν ασυγκίνητο.
Δείτε εδώ το τρέιλερ της ταινίας:
