Ένας εγκληματολόγος, ένας κατά συρροή δολοφόνος, ένα μαθηματικό θεώρημα και ένα ατιμώρητο έγκλημα. Το “Έτερος Εγώ” του Σωτήρη Τσαφούλια, παρά την γνωστή πλέον απόσυρσή του από τις αίθουσες, γράφει την δική του ιστορία στο YouTube, έχοντας πάνω από 8 εκατομμύρια προβολές. Το “Έτερος Εγώ” δεν είναι απλά μια καλή ταινία για τα ελληνικά δεδομένα. Είναι μια καλή ταινία γενικά. Πολλοί θα πουν πως πρόκειται για ένα απλό αστυνομικό θρίλερ, όμως είναι πολλά παραπάνω.
Μια μικρή περίληψη, χωρίς spoilers
Κεντρικός ήρωας είναι ο Δημήτρης Λαΐνης (Πυγμαλίων Δαδακαρίδης), ένας καθηγητής εγκληματολογίας με σημάδια αυτισμού, που καλείται να βοηθήσει την αστυνομία στην αναζήτηση ενός κατά συρροή δολοφόνου. Όμως, δεν πρόκειται για έναν τυχαίο δολοφόνο. Οι δολοφονίες φαίνεται να συνδέονται με ένα μαθηματικό μοτίβο, βασισμένο στην πυθαγόρεια φιλοσοφία. Με αφορμή αυτή την έρευνα, ο Λαΐνης οδηγείται σε ένα πνευματικό και ψυχολογικό ταξίδι που θα τον αλλάξει ριζικά.
Τι κάνει την ταινία να ξεχωρίζει;
Παρά τις ομοιότητές του με ταινίες, όπως το Zodiac και το Seven (καθώς περιέχει το κλισέ του ευφυή και μορφωμένου δολοφόνου), το “Έτερος Εγώ” έχει την δική του ιδιαίτερη ταυτότητα. Μπορεί να δίνει την αίσθηση μιας ταινίας Batman, αλλά αγγίζει θεματικές όπως η δικαιοσύνη, με διαφορετικό τρόπο που ταιριάζει με το αστικό περιβάλλον της Αθήνας.
Τίποτα δεν γίνεται τυχαία σε αυτή την ταινία και κύριως υπεύθυνος για αυτό είναι ο Σωτήρης Τσαφούλιας. Η σκηνοθεσία του μπορεί να χαρακτηριστεί “μερακλίδικη” (με καθαρά καλλιτεχνικούς όρους) με αριστοτεχνικά transitions και κάτι “πλάνα αεροπλάνα”. Μαζί με αυτόν το σενάριο υπογράφει και ο Τεύκρος Μιχαηλίδης που εμφανίζεται στην ταινία ως γιατρός.
Σημαντικοί παράγοντες στην απεικόνιση των τέλειων φόνων είναι οι αδελφοί Αλαχούζοι, που ανέλαβαν τα ειδικά εφέ. Δεν πρόκειται να βάλω εικόνα από την δουλειά τους, πηγαίνετε να δείτε την ταινία. Τσάμπα είναι!
Όμως, τίποτα δεν θα ήταν ίδιο χωρίς τον Πυγμαλίων Δοδακαρίδη, για τον οποίο δεν γίνεται να πούμε, πως κλέβει την παράσταση, γιατί είναι όλη δική του. Θα μπορούσαμε να μιλάμε για ώρες για αυτή την ερμηνεία και για το πόσο καλογραμμένος είναι αυτός ο ρόλος. Κάθε βλέμμα του περιέχει πολλά διαφορετικά συναισθήματα και ανταγωνίζεται οσκαρικούς ηθοποιούς.
Προσοχή, έρχονται πιθανά spoiler
Η ταινία αγγίζει πολλές θεματικές σε όλη της διάρκεια με μεμονωμένες ατάκες. Αρχικά, αναφέρεται στα θανατηφόρα τροχαία, που μπορεί να έχουν ως αιτία το αλκοόλ και στην τάση κάποιων οδηγών να αφήνουν πίσω τα θύματά τους, με πιθανό αποτέλεσμα να μην οδηγηθούν ποτέ στην δικαιοσύνη. Επιπλέον, καταπιάνεται με την αντιμετώπιση της ψυχικής υγείας στην Ελλάδα, την ταύτιση της αληθινής αγάπης με την φιλία και την τάση των Ελλήνων να μοιάσουν με τους ξένους. Ακόμα, μας διδάσκει να μην πιστεύουμε πάντα το προφανές και να ζούμε το σήμερα.
Μεγαλύτερος φόβος του Λαΐνη είναι η αλλαγή. Στην αρχή της ταινίας αρνείται να αποδεχτεί την απώλεια του πατέρα του και να συνδεθεί με τους γύρω του. Μέχρι το φινάλε θα είναι έτοιμος να πει το τελευταίο αντίο και να συνεχίσει την ζωή του. Το ταξίδι του αυτό έχει πολλά να πει σχετικά με την διαχείριση και την αποδοχή της απώλειας.
Η ταύτιση του τροχαίου που άφησε τον πατέρα του σε κόμμα με αυτό που συγκαλύφθηκε πριν από χρόνια και οδήγησε την κολλητή του θύματος στο μονοπάτι της εκδίκησης, θα τον βυθίσει σε σκέψεις. Ποια είναι η έννοια του δικαίου σε έναν κόσμο τόσο άδικο;
Προφανώς και η ταινία φροντίζει να μην δικαιώσει την δολοφόνο, που πήρε την δικαιοσύνη στα χέρια της, μέσω των διαλόγων. Η αυτοδικία σαν πράξη καταδικάζεται και χαρακτηρίζεται ως σαφώς χειρότερη από μια άδικη κοινωνία.
Βασικό δίλημμα του ήρωα είναι ένα. Σε έναν σκοτεινό κόσμο σαν αυτόν, ποιο είναι το χρέος του, αν έχει την δυνατότητα να αλλάξει κάτι προς το καλύτερο; Η απάντησή του δίνεται. Ναι, αρκεί να μην πέσει και ο ίδιος μέσα στο σκοτάδι. Στην τελική όταν σβήνουν τα φώτα μένουμε μόνοι με την συνείδησή μας και είναι δύσκολο.
Είναι η συγχώρεση επιλογή;
Σαν άλλος Ηρακλής Πουαρό αφήνει την ένοχο να φύγει αποδίδοντας μόνος του μια μορφή δικαιοσύνης, κάτι που τον βοηθάει να απαλλαγεί από τον προσωπικό του πόνο. Ένα ακόμα ερώτημά του είναι η ύπαρξη του Θεού. Στην σκηνή του με την δολοφόνο αναρωτιέται, πώς γίνεται ο Θεός να είναι απών όταν συμβαίνει ένα έγκλημα, αλλά παρών για να βοηθήσει τον ένοχο να γλιτώσει; Πώς γίνεται να μην αποδίδει δικαιοσύνη όταν πρέπει, αλλά να τιμωρεί αυτούς που το κάνουν αντί για αυτόν;
Σχεδόν 10 χρόνια μετά…
Η ταινία μιλάει για ένα έγκλημα που “κουκουλώθηκε”, από ανθρώπους που είχαν το χρήμα με το μέρος τους και διεφθαρμένα όργανα του νόμου. Ένα έγκλημα που στέρησε σε δύο νεαρά παιδιά το μέλλον που ονειρευόταν, αφαιρώντας την ζωή από την γυναίκα και τραυματίζοντας για πάντα τον άνδρα, σωματικά και ψυχικά.
Το “Έτερος Εγώ” δεν αμελεί να αποτυπώσει και τον πόνο αυτών που μένουν πίσω. Αυτών που έχασαν τους δικούς τους ή αυτών που τους βλέπουν να αργοπεθαίνουν μέρα με την μέρα, μετά από αυτή τους την εμπειρία. Το αίσθημα της αδικίας χαρακτηρίζει την ταινία. Το αίσθημα πως δεν θα αποδοθεί δικαιοσύνη για εσένα ή τον άνθρωπό σου.
Δυστυχώς αυτή η ταινία γίνεται όλο και πιο επίκαιρη, όσο περνάει ο χρόνος…
Υπάρχει ελπίδα
Από όλες τις θεματικές που αγγίζει το “Έτερος Εγώ” η έννοια της δικαιοσύνης και η ανάδειξή της ως αναγκαίο αγαθό, είναι η πιο σημαντική. Παρά τον σκοτεινό του τόνο δεν αποτελεί απαισιόδοξο έργο. Η αλλαγή του Λαΐνη αποδεικνύει πως υπάρχει καλό και δίκαιο σε αυτόν τον κόσμο, όσο σκοτάδι και αν καλύπτει την κοινωνία μας.
Ναι, τυφλή δικαιοσύνη δεν υπάρχει και δεν θα υπάρξει ξαφνικά με ένα θαύμα. Όμως, αν υπάρχει κάποιο επιμύθιο σε αυτή την ταινία είναι πως η δικαιοσύνη είναι ευθύνη όλων. Όσο σιγά σιγά ο καθένας ξεχωριστά οδεύουμε προς αυτή, τόσο πιο φωτεινός θα γίνεται ο κόσμος.
Τι είναι τελικά το “Έτερος Εγώ”;
Το “Έτερος Εγώ” παραμένει ένα ποιοτικό αστυνομικό θρίλερ που μπορεί να απολαύσει κάθε λάτρης του είδους. Έχει όμορφες εικόνες (και άσχημες για αυτούς που θέλουν να δουν αίμα), εξαιρετικές ερμηνείες και ένα μυστήριο που σε κρατάει σε αγωνία. Για όσους δεν ενδιαφέρονται για κάτι πιο βαθύ μπορεί να είναι μόνο αυτό (μια χαρά).
Αλλά για τους υπόλοιπους έχει φροντίσει ο Τσαφούλιας. Αυτό το περιτύλιγμα κρύβει μέσα του μια ωδή στην αξία της δικαιοσύνης και ένα σχόλιο για την Ελλάδα του σήμερα.
“Πράττε μεγάλα μη υπισχνούμενος μεγάλα”
(Αντί να υπόσχεσαι μεγάλα πράγματα καλύτερα να τα κάνεις)
– ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ
Ααα! Υπάρχει και σειρά! Δείτε την και αυτή!
