Υποθέτω ότι όλοι ξέρουμε ποιος είναι ο κύριος. Κατά πολλούς το alter ego του ήρωα της Marvel που υποδύεται από το 2007 (Iron Man ή, κατά κόσμον, Tony Stark) ο Robert Downey Jr είναι σήμερα ένας από τους πιο γνωστούς και αγαπητούς ηθοποιούς του Hollywood και, σαν να μην έφτανε αυτό, έχει το θράσος (τσκ τσκ τσκ) να είναι και ταλαντούχος, έξυπνος και με χιούμορ. Πριν όμως φορέσει τη στολή του genius playboy, και το καπέλο του Sherlock Holmes και μπόλικα καλόγουστα σακάκια σε τελετές Όσκαρ και τηλεοπτικές εμφανίσεις, ο Downey πήρε μια σειρά από ναρκωτικά για μια σειρά από χρόνια, κάνοντας παράλληλα μια σειρά από ταινίες. Τα ναρκωτικά τα έκοψε οριστικά το 2003, για καλή του και καλή μας τύχη, αλλά το άστρο του μετράει σήμερα 51 χρόνια και συνεχίζει να λάμπει ακάθεκτο.
Για εσάς λοιπόν που δεν ξέρετε από πού ν’ αρχίσετε, ορίστε 10 (+5) ταινίες από την προ Iron Man εποχή που (ναι, ναι, ναι) ήρθε ο καιρός να δείτε :
10. Two Girls and a guy (1997)
Θέλω να είμαι ειλικρινής. Ξεκινώντας, θα πείτε από μέσα σας ένα ”τι στο καλό βλέπω τώρα”. Κι όμως, χρόνια μετά την πρώτη φορά που την είδα εγώ, θυμάμαι αρκετά καθαρά αυτή τη μικρή ιστορία που μοιάζει σχεδόν με πρόχειρα βιντεοσκοπημένο θεατρικό. Τη θυμάμαι, μάλιστα, σαν μία από τις πιο ευαίσθητες που έχω δει, γεγονός που φαντάζει λίιιγο περίεργο αν σκεφτεί κανείς ότι αφορά έναν τύπο (Robert Downey Jr) που έχει σχέση με δύο κοπέλες (Heather Graham, Natasha G. Wagner) παράλληλα και τις κοροιδεύει με μπριο και μαεστρία μέχρι που τις βρίσκει στο σπίτι του, μαζί, έτοιμες να του κάνουν τη ζωή κόλαση. Δύο highlights, το σενάριο και ο… ξέρετε ποιος, τρανταχτή απόδειξη ότι ένα ταλαντούχο lead έχει σημασία.
9. Fur: An Imaginary Portrait of Diane Arbus (2006)
To λέει και ο τίτλος, η ταινία μπορεί να αφορά την Αμερικανίδα φωτογράφο Diane Arbus, αλλά απέχει πολύ από το να χαρακτηριστεί βιογραφική. Πρόκειται μάλλον για μια ελεύθερη καλλιτεχνική εξιστόρηση της περιόδου κατά την οποία η Arbus (Nicole Kidman), σήμερα γνωστή για τα πορτραίτα ιδιαίτερων, συχνά περιθωριοποιημένων ανθρώπων, απομακρύνθηκε από την καθώς πρέπει, πλούσια οικογένειά της, ανακαλύπτοντας τις καλλιτεχνικές τις ανησυχίες και αρχίζοντας να τις εξερευνεί. Σημαντικό ρόλο σε αυτή τη στροφή έπαιξε ο γείτονας, μέντορας και – παρά την ιδιόμορφη εξωτερική του εμφάνιση – αντικείμενο του πόθου της, Lionel Sweeny (Downey Jr). Δείτε την για τους πρωταγωνιστές και όχι για την ιστορία (που παραείναι off) και πάνω απ’ όλα για να σας ξανακούσω να λέτε ”τι στο καλό βλέπω τώρα” καμιά δεκαριά φορές ακόμα!
8. Only You (1994)
Έχει παιχτεί στην τηλεόραση επανειλημμένως, το ξέρω. Αλλά οφείλω να το προτείνω, σε περίπτωση που σας ξέφυγε, για τα Ιταλικά eye-candy τοπία, για την απολαυστική Marisa Tomei και για τη χημεία μεταξύ αυτής και του Downey, για όλα αυτά δηλαδή που έκαναν τις δύο ώρες έργου να περνούν σαν νερό. Ένα αξιολάτρευτο ρομάντζο, που αν δεν ήταν κωμωδία θα του ταίριαζε μάλλον αυτό ως soundtrack.
7. Heart and Souls (1993)
Εσείς είχατε κανέναν φανταστικό φίλο όταν ήσασταν μικροί; Έναν φύλακα άγγελο ίσως; Εγώ… σιγά μη σας πω. Πάντως ο Thomas Reilly είχε τέσσερις! Ο Thomas, βλέπετε, γεννήθηκε στο αυτοκίνητο, στο δρόμο για το νοσοκομείο, όταν ο πατέρας του απέφυγε στο τσακ ένα λεωφορείο που βρέθηκε εκτός ελέγχου και η μαμά του ταράχτηκε τόσο, που τον έφερε στον κόσμο εκείνη τη στιγμή. Τα νέα όμως δεν ήταν χαρμόσυνα και για τους επιβάτες του λεωφορείου. Μάλιστα τα πνεύματα τεσσάρων εξ αυτών κρατούσαν παρέα στο αγοράκι για καιρό, ώσπου δηλαδή εκείνο παραμεγάλωσε, οπότε και το άφησαν ήσυχο για να μην το τρελάνουν. Ο Milo, o Harrison, η Penny και η Julia συνέχισαν να τριγυρνούν αμέριμνοι για περίπου τριάντα χρόνια, μέχρι που ήρθε η ώρα τους (πάλι), αγνοώντας ότι αυτό το διάστημα ήταν η δεύτερη ευκαιρία τους να διορθώσουν όσα είχαν μετανιώσει όσο ζούσαν. Ποιος θα τους βοηθήσει άραγε τώρα που προλαβαίνουν με το ζόρι;
6. Chaplin (1991)
Μια αναλυτική ματιά στον Charlie Chaplin, στο μεγάλο κωμικό ταλέντο που κάνοντας τόση εντύπωση μέσα από το έργο του, μας έκανε σχεδόν να ξεχάσουμε ότι ήταν μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα, με προσωπική ζωή, πάθη και ανησυχίες. Μία αξιοπρόσεχτη ταινία, μα πάνω απ΄ όλα μία από τις καλύτερες στιγμές του Robert Downey Jr, η πρώτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ, και ένα τσίμπημα στο μπράτσο όσων υποστηρίζουν σήμερα ότι παίζει παντού τον πρωταγωνιστή του Tony Stark, δηλαδή μια ελαφρώς διαφορετική εκδοχή του εαυτού του.
5. Less Than Zero (1987)
Μιλώντας για εκδοχές του εαυτού του… Εδώ ο Downey υποδύεται τον Julian, έναν νέο που ταλαντεύεται τόσο έντονα ανάμεσα στα πάρτυ, τα club, τους φίλους, την έκσταση και την απόγνωση τον ναρκωτικών, που τελικά χάνει την ισορροπία του. Το Less Than Zero απέχει αρκετά από ένα άρτιο καλλιτεχνικά αποτέλεσμα, αλλά αποτυπώνει αρκετά ρεαλιστικά τον κόσμο των πλούσιων νέων του Los Angeles στην δεκαετία του 80, εκεί όπου τα χρήματα μετατρέπονταν σε neon χρώματα, νυχτερινή ζωή και άσπρη μαγική σκόνη, γρήγορα και σχεδόν φυσιολογικά, όπως η καθημερινότητα του πρωταγωνιστή μετατρέπεται σε επικίνδυνο παιχνίδι. Ανεξαρτήτως του πόσα γνωρίζετε για την πολύχρονη περιπέτεια του ίδιου του Robert Downey Jr με τα ναρκωτικά, μετά το τέλος της ταινίας θα νιώσετε, δίχως αμφιβολία, τουλάχιστον εκείνο τον αμήχανο, ενοχλητικό κόμπο στο στομάχι.
4. Zodiac (2005)
Από τον David Fincher (Se7en, Fight Club, The Social Network), το Zodiac, βασισμένο στην αληθινή ιστορία ενός serial killer που έδρασε στα τέλη της δεκαετίας του 60 και στις αρχές της επόμενης, είναι ένα από τα πιο καλοφτιαγμένα αστυνομικά θρίλερ των τελευταίων 20 χρόνων. Στον πρωταγωνιστικό ρόλο, ο Jake Gyllenhaal ενσαρκώνει έναν σχεδιαστή καρτούν, που αναλαμβάνει καθήκοντα ντετέκτιβ, προκειμένου να ανακαλύψει την ταυτότητα του δολοφόνου. Όσο εκείνος βάζει τα δυνατά του για να λύσει τον γρίφο (κυριολεκτικά ‘γρίφους’ αφού ο Zodiac απολαμβάνει ιδιαιτέρως να ταλαιπωρεί την αστυνομία με κωδικοποιημένα μηνύματα), ο δρόμος του διασταυρώνεται με πολλούς και διάφορους, όπως ο ευφυέστατος αλλά ολίγον αλκοολικός δημοσιογράφος και συνεργάτης του, Paul Avery (Robert Downey Jr) και ο επιθεωρητής David Toschi (Mark Ruffalo). Αν περιμένετε ένα τυπικό χολουγουντιανό whodunnit σκεφτείται ότι η ταινία διαρκεί σχεδόν τρεις ώρες, αλλά η ταυτότητα του αυτοαποκαλούμενου Zodiac killer (σιγά το spoiler, σχεδόν celebrity ήταν ο τύπος) …παραμένει άγνωστη μέχρι και σήμερα.
3. A Guide to Recognising your Saints (2005)
Μια ταινία αγαπημένη χωρίς λόγο, αλλά και για ένα κουβάρι από δαύτους, που μόλις μου ήρθαν στο μυαλό. Βασισμένη στο αυτοβιογραφικό βιβλίο που φέρει το όνομα του σκηνοθέτη, Dito Montiel, βρίσκει τον επί του παρόντος πετυχημένο συγγραφέα (Robert Downey Jr) τη στιγμή που καλείται να επιστρέψει στην γειτονιά όπου μεγάλωσε για να επισκεφθεί τον άρρωστο πατέρα του. Σε μια σειρά από flashback, συναντάμε όχι μόνο τον νεαρό Dito (Shia LeBeouf) αλλά και τους φίλους του, την κοπέλα του και γενικώς τον περίεργο, λίγο βίαιο μικρόκοσμο όπου βρήκαν ή μάλλον έχασαν τον δρόμο τους. Σε μικρή ηλικία τόσο ο Shia LeBeouf όσο και ο Channing Tatum κάνουν εντύπωση και δικαιολογούν με το παραπάνω την μετέπειτα επιτυχία τους, ενώ ο Downey ‘μοστράρει’ ακόμη μια φορά ότι μπορεί να παίζει με τις λεπτομέρειες και να κάνει την παρουσία του αισθητή ακόμη κι όταν εμφανίζεται για λίγο. Κάπως αργό, κάπως προβληματικό στη χημεία των χαρακτήρων, αλλά ευαίσθητο και σχετικά πιστό στις περιοχές και τα χρόνια που προβάλλει, o Oδηγός Αναγνώρισης Αγίων αποπνέει ευαισθησία και ίσως να φανεί χρήσιμος ακόμη και σε εσάς.
2. Good Night and Good Luck (2005)
Σκηνοθετημένο από τον George Clooney, δυνατό, συμπαγές και με ένα υπέροχο καστ το Καληνύχτα και Καλή Τύχη φέρνει στο φως την αντιπαράθεση μεταξύ του δημοσιογράφου/παρουσιαστή του CBS Edward R. Murrow και του γερουσιαστή Joseph McCarthy. O Murrow (David Strathairn) μαζί με τον παραγωγό του Fred Friendly (Clooney) είναι αποφασισμένοι να ξεσκεπάσουν τον ΜcCarthy, έστω και με προσωπικό κόστος, αντιδρώντας στις προπαγανδιστικές αντι-κομμουνιστικές πρακτικές του. Σύμμαχος στη προσπάθεια αυτή ο αναγνωρισμένος σήμερα ρεπόρτερ Joe Wershba (Downey Jr.) με την υποστήριξη της συζύγου του Shirley (Patricia Clarkson) (αν και ο γάμος αυτός παραμένει αρχικά κρυφός λόγω των αυστηρών κανόνων του ειδησεογραφικού πρακτορείου). Αξίζει να το δείτε για πολύ περισσότερους λόγους από τον πρωταγωνιστή αυτού του άρθρου. Μεταξύ αυτών, η ασπρόμαυρη εικόνα (για να ταιριάζει με την ατμόσφαιρα και τις μαγνητοσκοπημένες εμφανίσεις του McCarthy που χρησιμοποιεί ο Clooney στην ταινία), τα θολωμένα από τον καπνό σφιχτοδεμένα πλάνα και ο εξαιρετικός και αγαπημένος David Strathairn.
1. Kiss Kiss Bang Bang (2004)
Έχουμε και λέμε… Ένας μικροκλέφτης που έγινε κατά τύχη (ή από τύχη) ηθοποιός, ένας ιδιωτικός ντετέκτιβ, μια σχεδόν (καθόλου) διάσημη ηθοποιός που έχει πατήσει τα τρίαντα, ένα πτώμα, ένα μυστήριο και… ένας χαμός! Σκηνοθετεί ο Shane Black. Παίζουν οι Val Kilmer (στα καλύτερά του), Robert Downey ο νεότερος και Michelle Monaghan. Δε θα χαραμίζουμε τώρα λέξεις για να σας εξηγήσουμε την υπόθεση κύριε/κυρία/δεσποινίς/ρομπότ αναγνώστη! Εάν σέβεστε έστω και λίγο τον εαυτό σας και διαθέτετε λίγο (μαύρο) χιούμορ, θα έχετε δει ήδη την ταινία ή θα το κάνετε τώρα…αμέσως! Καθίστε αναπαυτικά και πάρτε αγκαλιά τα ποπ-κορν σας.*
*Μόνο ακουμπήστε τα λίγο πιο εκεί, γιατί κρίμα θα ‘ναι να τα κάνετε μούσκεμα όταν αρχίσετε να κλαίτε από τα γέλια με τούτο το neo-noir διαμαντάκι που όμοιό του δύσκολα ξαναφτιάχνει κανείς. (Κι ο ίδιος ο Shane Black προσπάθησε φέτος, με το The Nice Guys, αλλά… Sorry, pal. Ούτε καν.)
Δείτε ακόμη :
Hugo Pool,
A Scanner Darkly,
Weird Science,
Chance Are
και το μικρού μήκους Whatever We Do
