Δεν ξέρω πώς να στο πω ευγενικά, αλλά αν ακόμα βλέπεις Disney και λες «αχ τι ωραία ταινία»… είσαι θύμα. Έπεσες στην παγίδα. Σε τύλιξαν με τραγουδάκια, CGI ζώα που κάνουν χορογραφία και έναν πρίγκιπα που δεν έχει απολύτως καμία προσωπικότητα, και στο πούλησαν για «μαγεία». ΞΥΠΝΑ ΕΛΛΗΝΑ. Η εταιρεία των παιδικών τραυμάτων δεν είναι απλά ένα τραύμα. Είναι το marketing που αποφάσισε ότι η ευτυχία πωλείται. Σε πλαστικό.
Και έρχεται η Studio Ghibli… και φυσάει πάνω σου. Κυριολεκτικά. Με έναν άνεμο που κουβαλάει τις ψυχές των προγόνων σου και τη μυρωδιά της βροχής. Μια γιαγιά σε κοιτάει στα μάτια και σε αγκαλιάζει, like όντως το νιώθεις φουλ. Κάπου, μια θεότητα με δώδεκα μάτια και πλοκάμια σε σώζει, όχι επειδή είσαι “εκλεκτός”, αλλά επειδή τόλμησες να ζητήσεις συγγνώμη από ένα ποτάμι.
Η Ghibli δεν είναι στούντιο. Είναι τρόπος ζωής. Είναι θρησκεία. Είναι το τελευταίο μέρος στον κόσμο, όπου μπορείς να πιστέψεις στη φαντασία χωρίς να σε κυνηγάει διαφήμιση.
| Disney vs Studio Ghibli
5+1 (και λίγοι λέω) λόγοι που η Disney πρέπει να ζητήσει συγγνώμη από τη Ghibli και να αποσυρθεί ευγενικά
1. Στη Ghibli δεν υπάρχει happy end. Υπάρχει αποδοχή του πόνου.
Όταν τελειώνει μια ταινία Ghibli, δεν παντρεύεται κανείς. Κάποιος χάνεται. Κάποιος αλλάζει. Και εσύ αλλάζεις. Δεν είναι feel-good. Είναι feel-alive.
2. Στη Disney το δράμα λύνεται με φιλί. Στη Ghibli, με ενδοσκόπηση.
Το studio του Μίκυ Μάους αγαπά τα ρομαντικά shortcuts: φιλί, και ξαφνικά όλα καλά. Αγάπη equals λύση. Στη Ghibli, δεν υπάρχουν μαγικά φιλιά. Υπάρχει δουλειά. Υπάρχει προσπάθεια, κόπος, αποδοχή. Ο ήρωας δεν σώζεται – παλεύει. Και μερικές φορές… δεν κερδίζει. Αλλά αλλάζει.
3. Οι γυναίκες της Ghibli δεν είναι πριγκίπισσες. Είναι πολεμίστριες.
Η -πουλάω- εταιρεία δισεκατομμυρίων προσπάθησε. Έβαλε παντελόνια στην Mulan, έκανε την Elsa μοναχική, την Moana να πλέει χωρίς πρίγκιπα. Ωραία. Το εκτιμούμε. Αλλά ακόμα υπάρχει αυτή η αίσθηση πως οι γυναίκες είναι ειδική περίπτωση.
Στη Ghibli δεν υπάρχει «γυναίκα ηρωίδα». Υπάρχουν ήρωες που τυχαίνει να είναι γυναίκες. Η Σαν (Princess Mononoke) κυκλοφορεί με μαχαίρι, επιτίθεται σε θεούς και ανθρώπους, και δε δίνει λογαριασμό σε κανέναν. Η Ναουσικάα (Nausicaä of the Valley of the Wind) προσπαθεί να σώσει έναν ολόκληρο κόσμο από τον πόλεμο, πολεμώντας με το μυαλό, το σώμα και το θάρρος της.
Και η Τσιχίρο; Ένα “συνηθισμένο” κορίτσι, που μέσα από δουλειά, αντοχή και εξυπνάδα καταφέρνει να επιβιώσει σε έναν κόσμο γεμάτο δαίμονες και παγίδες. Χωρίς ιππότες. Χωρίς ρομαντικά subplots. Χωρίς καν ένα δεν ξέρω αν μπορώ. Μπορεί. Και το κάνει.
4. Η Disney χρειάζεται 300 animators για να φτιάξει μία σκηνή. Ο Μιγιαζάκι σχεδίασε το “Howl’s Moving Castle” με το αίμα του.
(ΟΚ, όχι κυριολεκτικά. Αλλά κατάλαβες τι εννοώ.)
5. Οι “κακοί” της Ghibli έχουν βάθος
Ο αμερικάνικος κολοσσός του animation έχει cape, σκιά στο μισό πρόσωπο και πιθανότατα μιλάει με βρετανική προφορά. Είναι προβλέψιμος και φτιαγμένος για να τον απορρίψεις. Στη Ghibli όμως, δεν υπάρχουν τέρατα – υπάρχουν χαρακτήρες με κίνητρα. Η Yubaba είναι σκληρή εργοδότρια και μάγισσα, αλλά έχει παιδί, έχει συναισθήματα. Κανείς δεν είναι απόλυτα καλός ή κακός. Κι αυτό… είναι πολύ πιο κοντά στην αλήθεια.
6. Sequels vs Poems
Περιμένεις Frozen 3; Κρίμα. Εγώ ακόμα σκέφτομαι το βλέμμα της Chihiro (Spirited Away) όταν γυρίζει να κοιτάξει πίσω, και δεν βλέπει πια τίποτα. Κι αυτό ήταν το φινάλε. Τέλος. Μην το αγγίζεις. Δεν θα σου ξαναφτιάξει κανείς τέτοιο τέλος.
Συμπερασματικά, η Ντίσνεϋ είναι ένα παλάτι φτιαγμένο από ζάχαρη και glitter. Όμορφο, φωτογενές, αλλά λιώνει στα δάκρυα του Χακού, λίγο πριν αποχαιρετήσει τη Τσιχίρο. Η Ghibli είναι ένα παλιό ιαπωνικό σπίτι. Με ξύλινα πατώματα που τρίζουν και τρένα μεσα σε βυθούς.
Μπορείς να συνεχίσεις να τραγουδάς Let it go. Εγώ όμως θα κάτσω με τον Τοτόρο μου και θα περιμένω τη βροχή.
